Tan na ai
„Tan na ai en begi alatem, foe joe no moe kon ini tesi.” — Matteus 26:41.
1, 2. (a) Te joe loekoe sortoe sani di ben sa pasa, Jezus ben taki gi hem apostel dati dem ben moe tan na ai? (b) Ma fa dem apostel ben doe?
NA SORTOE okasi Jezus ben taki dem wortoe disi? Dati ben de ini na bigi problema di a ben moe pasa dja na grontapoe — tapoe na neti na fesi, dati dem ben sa tori hem, kisi hem, tjari go fesi kroetoe en kiri hem. Na dee dati ben sa de na moro prenspari dee foe ala dee ini na historia foe libisoema. Dem sani di ben sa pasa now, ben sa tjari libi gi na heri libisoema-famiri. Tapoe na dee dati, Jezus ben sa gi hem libi leki wan slagti-ofrandi. Leki wan Pikin di te na a kaba ben doe getrouw diniwroko, a ben sa kan taki gi hem Tata, bifo a ben hari na laatste bro: „A kaba!” — Joh. 19:30.
2 Ma san Jezus apostel ben doe? Dem ben de joisti wan nanga dem Meester, di a ben poti na Memre-fesa gi dem foe memre hem dede. Aladi dem frigiti san na fesa disi ben wani taki, tog dem ben sabi dati a ben de wan toemsi ernstig okasi. Ma tog dem ben fadon a sribi, di a ben de drape ini na djari foe Gethsémane foe begi! A ben taki gi dem taki: „Mi sili de sari bigi te foe dede. Tan dja en tan na ai nanga mi.” Ma ete di a ben drai kon baka, a no feni dem soso wan tron, ma dri tron e sribi. Na di foe dri tron Jezus ben bari taki: „Tapoe wan tem leki disi oen de sribi en oen de teki rostoe! Loekoe! Na joeroe ben kon krosbee kaba.” Tapoe na momenti dati dem feejanti foe hem ben fadon tapoe hem. — Matt. 26:36-47.
3. (a) Foe sainde disi de na moro prenspari tem foe tan na ai? (b) Foe sainde a ben sa tjari ogri kon te wan dienstknegti foe Gado no poti prakseri tapoe Openbaring 16:15?
3 Tapoe na momenti disi wi tanapoe na a mofodoro foe ete wan prenspari sani di moe pasa ini na historia foe libisoema — na „bigi benawtoe”, di sa doro hem heemarki ini na „feti foe na bigi dee foe Gado, na Almakti-wan” ini Har-mágeddon (Matt. 24:21; Openb. 7:14; 16:14, 16). Now, leki noiti na fesi a de na tem foe tan na ai! En tog ini na srefi profeeti-tori, di e taki foe na oorlog, di e kon, na warskow tanapoe dati kande son wan no ben sa de na ai. Na warskow disi tanapoe precies mindri na tekst di e taki foe „na feti foe na bigi dee foe Gado na Almakti-wan” en „Har-mageddon”. A de Masra Jezus Kristus srefi di e warskow: „Loekoe! Mi e kon leki wan foefoeroeman. Kolokoe na soema de di tan na ai en di kibri hem tapoesee krosi, foe a no waka nanga soso-skin en dem si hem sjem.” Dem soema di e wroko now ini na priesterwroko foe Gado, en ooktoe dem memre foe na „bigi ipi”, moe sorgoe boen, dati dem no lasi dem identificatie-krosi. En san e marki dem now leki dienstknegti foe Gado? We, nanga faja wroko di dem e wroko, te den e taki na dem soema oso en tapoe publiki presi nanga tra soema en e poti ini dem libi dem srefi moi kristen gronprakseri di dem e gi tra soema tranga foe hori. Te wan dienstknegti foe Gado ini jeje fasi fadon na sribi, dan disi sa tjari foeroe sjem kon tapoe hem. Dem sa poeroe na marki foe hem, dati a de wan troe troe kotoigi foe Gado, en disi sa tjari ogri kon leti na fesi na feti foe na bigi dee foe Gado na Almaktiwan. — Openb. 16:14-16.
FETI FOE NO SRIBI NA JEJEFASI
4. San de na moro prenspari gevaar gi na grontapoe seti foe sani?
4 Na kondisi na grontapoe noiti ete ben de so gevaarliki leki now. Na sani disi dem politiek tiriman e taki dati a de so. Anarchie (te soema no e jere dem wet foe na kondre) en doe ogri na tra soema e kon moro foeroe na heri grontapoe. Srefi te joe loekoe hem nanga na ai foe grontapoe soema, dan na seti foe sani foe now e go boen tranga na baka en a de ini na gevaar foe kisi pori her-esi. Ma fa a de nanga na seti disi ini na ai foe Gado? Jehovah taki, dati a sa masi hem te a „de wroko” ete (Dan. 2:44, 45). Disi her-esi sa moe pasa, bikasi na situatie ini disi tem foe ogridoe nanga skreki-rigeri e kon moro ogri sref-srefi.
5. Tapoe san Jezus ben poti krakti di a ben taki foe a „bosroiti foe na seti foe sani”?
5 Masra Jezus Kristus ben taki krin na fesi foe na tem foe wi. Ini dem profeeti-tori disi a ben poti krakti foeroe tron o prenspari a ben de gi wi foe tan na ai. Djaso wan toe foe dem sani de di a ben taki, soleki disi skrifi tapoe difrenti presi:
„Tan na ai foe datede, bikasi joe no sabi tapoe sortoe dee joe Masra e kon.” — Matt. 24:42.
„Sori . . . foe datede dati joe de klari, bikasi Soemapikin e kon tapoe wan joeroe, di joe no ben prakseri.” — Matt. 24:44.
„Tan na ai foe datede, bikasi joe no sabi na dee en na joeroe.” — Matt. 25:13.
„We, loekoe boen; mi ben verteri oen ala sani na fesi.” Mark. 13:23.
„Tan loekoe, tan na ai, bikasi joe no sabi otem na vaste tem de.” — Mark. 13:33
„Tan na ai foe datede, bikasi joe no sabi otem na meester e kon.” — Mark. 13:35
„San mi e taki gi oen; mi e taki gi ala soema: Tan na ai.” — Mark. 13:37.
„Kolokoe dem srafoe de, di na Masra e feni dem na ai te a kon doro!” — Luk. 12:37.
„Oen toe hori oensrefi klari, bikasi Soemapikin e kon tapoe wan joeroe, di kande oenoe no ben prakseri.” — Luk. 12:40.
„Na dee dati e kon wantron wantron, tapoe wan momenti tapoe oen . . . leki wan trapoe. Bikasi a sa kon tapoe ala soema di e libi tapoe heri grontapoe. Tan foe datede na ai.” — Luk. 12:40.
6. San „foe dem sani di moe pasa her-esi” Jezus e poti krakti?
6 Ooktoe ini hem laatste openbaring foe „dem sani . . . di her-esi moe pasa”, Jezus e poti krakti dati sondro oen verwakti a sa kon:
„Mi e kon esi na oen . . . Mi e kon esi. Tan hori vaste san oen habi.” — Openb. 2:16; 3:11.
„Loekoe! Mi e kon esi . . . Ja, mi e kon esi” (Openb. 22:7, 20).
Na dem laatste woortoe disi foe wi Meester, ibriwan foe wi ben sa wani moksi hemsrefi nanga na apostel Johannes foe taki: „Amen! Kon, Masra Jezus.”
7. Foe sainde wi moe de na ai?
7 No lasi joe srefi! Na grontapoe disi e lon go na a kaba foe hem di ben taki na fesi. Na publiki soema e taki dati foeroe foe dem bigi foto e dede gwe. Ma Jehovah sa jepi dem ini dem pina, bifo dem dede na natuurlijke dede foe dem. Wi moe tan na ai en de sreka sreka tapoe na bigi dee, di someni foe dem profeeti foe Jehovah ben skrifi foe hem. — Jes. 2:12, 17; Jer. 30:7; Joël 2:11; Amos 5:18-20.
8. (a) Foe sainde wi moe „tan verwakti” Jehovah? (Zef. 2:3). (b) Soortoe situatie ini dem VN moe meki wi de na ai?
8 Na profeeti Zefanja, di ben de wan granman ini na famiri-lin foe David, ben meki bekenti:
„’Tan verwakti mi’, Jehovah taki, ’te leki na dee te mi opo tanapoe foe na wini, bikasi mi kroetoe bosroiti de, dati mi tjari naatsi kon makandra, dati mi tjari kownoekondre kon na wan foe mi kanti trowe mi kroetoe tapoe dem, heri mi atibron, bikasi nanga na faja foe mi tranga wroko heri grontapoe sa pori’” (Zef. 3:9).
Na dee dati foe „Jehovah atibron” e kon kefaarliki krosibee. Jezus eegi profeeti-tori foe na „bosroiti foe na seti foe sani”, sensi 1914 tapoe wan spesroetoe fasi ben kon troe ini wi 20ste eeuw. Wi de si heri boen fa sroedati makti foe na „Tegoe sani” dati, na organisaatsi foe na Verenigde naatsi, de klari foe pori na kondre foe na kristenheid. Dem socialistische makti no e kibri na ogri-ati foe dem di dem habi gi religie, — „na opjon foe na pipel, soleki dem e kari na bribi ini gado. No lasi joe srefi! Tapoe na tem foe Gado, dan dem toetoe foe na redi wilder meti, na VN, sa bigin foe feti nanga na grontapoe makti foe falsi religie — di ben meki Jehovah nem langa tem kisi sjem — foe pori hem. — Matt. 24:15; Openb. 17:3-6, 16.
9. Foe sainde „na bigi benawtoe” sa de wan tem pe na bribi foe Gado pipel sa kon krakti ondro tesi?
9 Na „bigi benawtoe” seker sa de wan tem pe na bribi foe na pipel foe Gado dja tapoe grontapoe krakti sa kon ondro tesi. Dem „tin toetoe” sa feti ooktoe nanga na Masra Jezus Kristus, di de Masra foe dem Masra en Kownoe foe dem kownoe” (Openb. 17:14). Dem grontapoe makti disi no kan doro na hem ini hemel, soboen tapoe soema moro leki dem getrouw foetoeboi foe hem dja tapoe grontapoe dem sa go feti nanga dem, en spesroetoe na fika pisi foe dem salfoe kotoigi foe Jehovah? „Na lam sa wini dem . . . ooktoe dem wan di dem kari, nanga dem wan di dem verkisi nanga dem getrouwwan sa doe disi.” Ini Openbaring 19:11-21 wi de kisi foe leesi fini fini foe na wini di na „Kownoe foe dem kownoe en na Masra foe dem Masra” e wini dem politiek makti tapoe grontapoe.
DEM ASIMAN E RIJ
10. Foe sainde wi kan habi na vertrouw dati Jezus sa wini foe na boen foe wi?
10 Komoto foe hemel na makti winiman na Har-mageddon e feti. Na apostel Johannes ben si hem e rij tapoe wan weti asi, en disi e sori tapoe wan retidoe feti. A ben taki: „Mi ben si hemel opo, en loekoe! wan weti asi. En na soema, di sidon na tapoe, dem e kari Getrouw nanga Troefasi, en ini retidoefasi hem de hori kroetoe en a de feti.” Gi dem wan di lobi retidoe, na feti dati sa tjari blesi kon (Openb. 19:11). Moro na fesi ini Openbaring Johannes ben skrifi foe wan tra visioen foe na srefi asiman nanga dem woortoe: „Mi ben si en loekoe! wan weti asi ben de en na soema di ben sidon na tapoe, ben habi wan bo; en dem gi hem wan kroon en leki wan winiman a hari gwe en foe tjari hem wini kon na wan kaba” (Openb. 6:2). Djaso wi habi foe datede na visoen foe na kon foe Jezus ini kownoekondre-makti ini 1914, no leki wan baby ini wan baki di no man jepi hemsrefi, ofoe leki wan skin na wan di no habi libi na wan postoe, ma leki na moro makti fetiman di oiti ben de ini wan feti (Openb. 11:15; Matt. 25:31). Wi kan habi na troe troe vertrouw, dati na „kownoe foe dem Kownoe” disi sa wini foe wi feni boen.
11. (a) Foe sainde dem asiman foe Openbaring 6 no de so bigi tapoe na tori foe kisi na wini? (b) San na asiman foe na redi asi ben doe en sensi otem?
11 Ma ini na visioen wi de si moro asiman ete. Foe dem disi a no skrifi dati dem e wini, ma foeroe dati dem de kiri libisoema. Na wini de soso foe na asiman foe na weti asi, foedi retidoe sa wini makandra nanga hem. Ma san Johannes ben taki foe dem tra asiman? „En wan tra asi komoto gwe, di ben redi; en na a soema di ben sidon na hem tapoe, dem gi na tranga foe poeroe na vrede na grontapoe, meki soema kiri makandra; en dem gi hem wan bigi owroe” (Openb. 6:4). Djaso dem e sori wi wan hebi feti nanga broedoe leki na wan di ben kon ini 1914, wan feti di historia-skrifiman ben kari no „Bigi Feti”. Di dem gebroiki na „feti-owroe” ini na rampoe foe na Tweede Grontapoe-feti, di ben de foe 1939 te nanga 1945, na kiri foe soema ben de fo tron moro bigi. Na doe ogri na trawan na heri grontapoe e tan kon moro bigi na heri grontapoe. Foe sensi 1914 troe troe vreede no ben de moro, foedi na redi asi di de foe frede, ben go doro foe lon. Aladi Jehovah kotoigi de neutraal tapoe na tori foe feti, demsrefi ben habi foe njan pina foe na doe ogri na trawan, na vervolgoe nanga dem moeiliki fasi foe libi, di na poeroe disi foe „na vreede foe grontapoe” ben habi.
12. San na di foe dri asiman e agersi en nanga sortoe ogri bakapisi tapoe Jehovah pipel?
12 Na Johannes di ben de na ai ben si ini hem visioen ete wan tra asi. „Loekoe! wan blaka asi ben de; en na soema di ben sidon na hem tapoe ben habi wan wegi ini hem anoe. En mi ben jere wan sten taki: „Wan liter areesi foe wan denarius en dri liter karo foe wan denarius; en no doe ogri na a olijf-oli nanga na win” (Openb. 6:5, 6). Na di foe dri asiman disi e agersi angritem, en angritem e go makandra nanga na prati foe njanjan pikinso pikinso, soleki ini wan tem foe totale feti. Srefi foe dem moro fanowdoe njanjan, na areesi nanga na karoe, joe no habi foeroe. Dem goedoeman e kisi senwe, foedi dem frede dati dem luxe sani, soleki „oli nanga win”, sa poeroe gwe. Na asiman disi sensi 1914 rij lontoe tapoe grontapoe tapoe wan fasi foe pori sani. Inflatie, na go no tapoe foe heeprijs, na monetaire sistema di de na degedege, en na energie-crisis de alamala ini na esi waka disi foe na asi. Tokoe Jehovah dienstknegti no moe lasi ati te foe wan pisi tem dem kisi dwengi foe de tevreede nanga pikinso njanjan ofoe economia pinafasi. Hori na prakseri dati na asiman tapoe na weti asi e go na fesi en a sa meki wan kaba kon na dem sortoe sani disi.
13. San na di foe fo asiman e tjari en nanga sortoe bakapisi gi Gado pipel?
13 Ete wan tra asiman e kon na fesi. Johannes e skrifi so foe hem: „En mi si en loekoe! wan geri bleeki asi ben de; en na soema di ben sidon na hem tapoe, dem ben kari DEDE. En Hades waka kon na hem baka. En hem ben kisi tranga tapoe na di foe fo pisi foe grontapoe, foe kiri nanga na langa feti-owroe nanga mankeri foe njanjan en nanga ogri siki en nanga dem ogri meti foe grontapoe” (Openb. 6:8). Disi de na laatste wan foe dem asiman en a de wan ogri sortoe soema, bikasi ai tjari siki di e pori grontapoe. A ben bigin nanga disi baka na Fosi Grontapoe-feti, foedi a kiri so wan 20 miljoen soema ini 1918-1919 leki wan bakapisi foe na Spanjoro agraboe. En na asiman disi e rij ete nomo. Aladi di wi kan gafa foe na go na fesi ini na dresi foe soema, tog ete foeroe soema e dede foe siki. Na gebroiki foe perki nanga tra dresi e kon dee na dee moro foeroe. Tog foeroe soema e kon ini na anoe foe Hades, na algemeen grebi foe ala libisoema leki wan bakapisi foe ati-siki, beroerte, kanker, siki na sjenpresi nanga foeroe tra sortoe siki. Spesroetoe ini disi „tem foe na kaba” Hades (ini djoe tongo Sjeool) e taki, dati a no habi „nofo”! (Spr. 30:15, 16). Leki soema di siki kan kisi dem, Jehovah dienstknegti ooktoe e feni dem ogri toe foe na dede waka foe na geri bleeki asi disi. Ma dem sabi foe sainde skinsiki de, en dem habi sani di e jepi dem foe hori-doro nanga prisiri, ini na sabi dati na verloesoe paiman foe Jezus sa poeroe ala dem sortoe siki disi — ja srefi na asiman DEDE. Aladi dem kan de wan foe dem soema di Hades teki kon ini hem, tog dem opobaka ini wan retidoe njoen seti foe sani de wan seker sani. — Joh. 5:28, 29.
14. Foe sainde na visioen disi moe meki wi firi tangi en a moe gi wi tranga foe san?
14 Na waka foe dem asiman de now now krin wan sani di de foe si. Na heri libisoema famiri habi foe njan pina now foe na ogri situatie di kon leki wan bakapisi foe totale feti, mankeri foe njanjan, siki en kiri trawan foeroe. Ma soso dem soema di habi dem ai foe bribi, e si na weti asi, nanga na „Kownoe foe dem Kownoe” di e wini ala sani, na Bo-man di kisi wan kroon. Fa wi kan de grantangi foe na visioen disi di e tranga wi bribi! A moe gi wi tranga foe gi faja faja kotoigi foe dem sani disi. Ini disi wi kan de loyaal ini na komando di Jehovah gi wi, en wi de waka baka na eksempel foe Jezus, di kon kisi na nem „Getrouw en Troefasi” — „na getrouw nanga troe kotoigi”. — Openb. 3:14; 19:11.
NO MEKI SANI POEROE JOE GO TAPOE WAN TRA PASI
15. Foe sainde wi moe bribi na Wortoe foe Gado moro leki di foe libisoema?
15 Na grontapoe no e bribi dati na kaba foe hem kon krosibee. A sa wani tjari wi so fara foe bribi disi toe. Ma soema joe wani bribi — na wortoe foe dem ofoe Gado Wortoe? Gado Wortoe e tjari kon na krin dati wi e libi ini „na bosroiti foe na seti foe sani”. Srefi „na gado foe dem fortresi” di e meki moro atom fetisani — na gado disi di na „kownoe foe noordsee” e gi grani — no sa man foe tanapoe tegen na „Kownoe foe dem Kownoe” di e wini ala sani. — Dan. 11:38, 45.
16. Sortoe toemsi moi rai Paulus e gi ini Romeini 13:11, 12 en fa wi moe doe nanga dati?
16 Na apostel Paulus e gi moi rai na ala soema di kande kon sribi, te a de taki:
„Na joeroe kon kaba . . . dati oen moe wiki foe na sribi, bikasi na jepi foe wi kon moro krosibee dan leki na tem di wi ben tron bribiman. Na neti go fara kaba; na dee kon krosibee kaba. Meki wi poeroe poti na wan see dem wroko foe doengroe en weri dem fetisani foe na leti” (Rom. 13:11, 12).
Wi sabi heri boen dem fetisani foe na leti, bikasi wi habi na moro bigi grani foe gebroiki dem foe preeki „na boen njoensoe foe na Kownoekondre” tapoe na heri grontapoe leki wan kotoigi. — Matt. 24:14; Ef. 6:11-17.
17. Fa wi kan komoto ini na pasi foe „dem wroko di de foe doengroe”?
17 Ma fa a de nanga „dem wroko di de foe na doengroe”? Disi de den grontapoe wroko, dem sani di soema di lobi goedoe e prisiri nanga dem sondro foe dem prakseri Gado nanga hem pasi foe na leti. Wi moe komoto foe datede na dem pasi. „Meki wi libi en waka reti leki na deetem; no nanga foeroe njan en dringi te foe droengoe, no na ini kibripresi en takroedoe, no ini trobi nanga djaroesoe” (Rom. 13:13). Disi de dem grontapoe sani di kan go ini wi kristen libi en ben sa kan kon ini na gemeente efoe wi ben sa gi pasi. Ini dem kondre di e go moro hesi na fesi, dem soema moro foeroe e poti moro prakseri tapoe fri tem nanga goedoe. Ini foeroe presi na wiki foe wroko e kon moro sjatoe en na lobi foe prisiri e kon moro bigi en foeroe krakti e poti tapoe na pipel foe Gado foe kon leki na grontapoe. Ini na geest foe offer joesrefi, wi sa kaka foetoe gi na tjalansi disi?
18. Fa te wi poti ala wi prakseri tapoe jeje sani, dati sa kibri wi?
18 Efoe wi de faja faja ini na diniwroko foe Gado en de na ai nanga na diniwroko dati, dan wi no sa habi tem foe sani leki „njan en dringi toemsi” kisi oen en „no na ini kibripresi en takroedoe”. Na lobi foe wi gi Jehovah nanga hem diniwroko, di e teki na fosi presi ini wi libi, sa kibri wi (Matt. 6:33). Foedi wi poti wi prakseri tapoe jeje sani en wi de kweki dem froktoe foe na jeje wi sa sori sakafasi nanga dati wi de verstan sani te wi de nanga wi osofamiri nanga wi brada. Wi sa poti „trobi nanga djaroesoe” na wan see.
19, 20. (a) Sortoe toemsi moi eksempel Jezus ben gi wi? (b) Fa a sa tjari wini gi wi te wi poti prakseri tapoe Romeini 13:14?
19 Na apostel Paulus e go moro fara: „Oen teki weri na Masra Jezus Kristus en no go prakseri na fesi sani foe na lostoe foe na skin” (Rom. 13:14). Ja, fa wi habi wan toemsi moi eksempel ini na Masra Jezus Kristus! Ini na heri grontapoe diniwrokowroko foe hem a ben de na ai tapoe na moro bigi grani foe doe Jehovah wani. Noiti wan momenti a ben libi na diniwroko di a ben doe nanga hen heri ati foe verteri na nem foe hem Tata na tra soema. Sondro gridi nanga na offer foe hemsrefi, srefi tapoe na dee di a ben sa dede, a ben gebroiki ibri momenti di a ben habi foe hem laatste joeroe foe verteri hem discipel waarti nanga fanowdoe sani! (Johannes, dem kapiter 13 te nanga 17). Di Jezus ben e doro hem kaba na a pina-postoe, a ben weegri na drug, di ben sa lekti na pina di a ben ondrofeni. Leki wan soema di te leki na a kaba hori hem getrouwfasi, a ben wani hori ala hem prakseri na wan. — Matt. 27:34.
20 Meki wi de wi alamala dem soema di „teki weri na Masra Jezus Kristus” te wi e waka soifri ini dem foetoestapoe foe hem (1 Petr. 2:21; Matt. 16:24, 25). Te wi sa meki na fesi plan foe jeje sani na presi foe skin sani, dan leki Jezus wi kan tan de na ai ini na diniwroko foe Jehovah. Foe datede, meki wi tan na ai en meki wi foeroe wi libi nanga Kownoekondre-diniwroko te nanga na joeroe te Soemapikin kon foe tjari na kroetoe kon. Na paiman foe wi sa bigi.