Dini na „kownoe foe den naatsi” en tan na libi
1. Wi kan ferwakti, te wi loekoe na eksempel di kownoe Jojakim nanga na soema di waka na hen baka, hen brada Zedekia, dati den grontapoetiriman ini disi ten sa kenki na fasi foe doe foe den leki wan bakapisi foe san den Jeremiaklasse e taki?
KON wi taki dati den grontapoe-tiriman, spesroetoe di foe na kristenheid, ben sa verstan dati wan disiten Jeremiaklasse de. Kon wi taki dati den ben sa kari den kon foe sabi san na proféti wortoe foe Jehovah wani taki sa pasa nanga den. Disi ben sa wani taki dati den ben sa wani teki wan tra pasi foe handri tapoe so wan fasi dati den ben sa pasa libi-libi na „bigi benawtoe” di e kon tapoe na grontapoe disi? Nono! Nono, efoe wi teki leki eksempel na laatste kownoe foe Jeruzalem, na brada foe kownoe Jojakim, Zedekia, ben handri moro takroe nanga na getrow proféti foe Jehovah, Jeremia. Na so toe den disiten grontapoerigeriman no sa kenki na tranga-ede fasi foe den. Foeroe sani de ini na tori foe politiek afersi. Disi no e sori a fasi foeroe boen gi den pipel di den e tiri. — Jer. 37:2.
2. Ondro sortoe omstandigheid Zedekia ben aksi Jeremia foe begi gi den Israëlsoema, ma san (. . .)?
2 Te wi e loekoe na ten, dan na di foe négi jari foe na regeri foe Zedekia ben doro. Na di foe dri en laatste lontoe di den Babylonsoema lontoe Jeruzalem ben de kaba. Komoto foe Egypte sroedatimakti ben hari kon foe jepi na foto di ben lontoe. Foe kaka foetoe gi na gevaar disi, meki den Babylonsoema di ben lontoe na foto ben hari gwe baka. A ben gersi leki now na ten ben doro foe begi na blesi foe Jehovah tapoe den legre foe Egypte di ben kon foe verloesoe. Kownoe Zedekia ben aksi Jeremia soboen foe begi „foe na boen foe wi gi Jehovah, wi Gado”. Ma Jehovah ben gi Jeremia na komando foe go begi foe disi (Jer. 37:3; 11:14; 14:11, 12). Foe datede Jeremia ben sori dati den Babylonsoema ben sa wini den verloesoe-legre foe Egypte, en a ben tjari disi kon na a prakseri foe kownoe Zedekia, foedi a verteri dati den Babylonsoema ben sa drai kon baka en bron Jeruzalem te na gron. — Jer. 37:4-10.
3. Foe san ede meki den granman foe na foto Jeruzalem meki den sroto Jeremia ini na „oso foe boei?”
3 Ini na pisiten di den Babylonsoema ben hari gwe, Jeremia ben firi hensrefi fri foe gwe libi Jeruzalem en foe go na a. priesterfoto Anathoth, ini na gebied foe Benjamin. Di den ben kisi hen ini na noordsèportoe, na Benjaminportoe, a ben taki dati a no ben go abra na den féjanti Babylonsoema. Ma den granman foe na foto ben handri nanga hen leki wan soema di wani iti rigeri trowe, wan toriman en so meki den sroto hen ini „na oso foe boei”, pe den ben hori hen foeroe dé (Jer. 37:11-16). Na Jeremiaklasse den e behandel ini na ten disi tapoe na srefi fasi!
4. Fa Jeremia ben gi Zedekia na rai foe meki hen moro makriki gi hensrefi, en foe san ede den ben tjari Jeremia go abra na a Fesidjari foe na Wakti?
4 Jeremia ben sa swaki na boskopoe foe hen te a ben kon tanapoe hensrefi fesi kownoe Zedekia? Di kownoe Zedekia ben meki den tjari hen komoto foe srafoe-oso go na wan kibripresi foe aksi hen sani hensrefi, a ben taki nanga dekati gi na kownoe dati a sa tron wan strafoeman foe den Babylonsoema, di Jehovah e gebroiki leki hen wrokosani. Ofoe na kownoe ben de klari foe gi hensrefi abra ofoe kontrari hen wani den graboe hen en kisi hen, te foe kaba no e meki wan difrenti. A no ben gi na kownoe falsi djaranti. Te joe taki hen reti, dan Jeremia no ben doe hen égi pipel nanga na kownoe foe den ogri, soboen foe san ede a ben sa moe de fanowdoe dati a ben hori tapoe wan presi pe wan biten de ben e wakti hen? Tapoe na aksi foe hen, na kownoe Zedekia ben meki den tjari Jeremia go na a Fesidjari foe na Wakti, wan sortoe sroedatistrafoe-oso gi Jeremia. Na njanjan foe hen ben de brede nanga watra. — Jer. 37:17-21.
NA VERSTANFASI FOE DOE NO DE NA ITI TROWE FOE WAN RIGERI
5. Sortoe joisti fasi foe doe kownoe Zedekia ben moe teki ini na tori foe den Babylon kownoekondre, en foe san ede a ben de na a pipel foe handri aparti tapoe na tori foe Jeruzalem?
5 Na grontapoetiriman Nebukadnezar ben poti Zedekia leki kownoe foe Jeruzalem. Zedekia ben opo meki oproeroe nanga Nebukadnezar, baka aiti jari di a ben pai hen belasting. A ben sa de boen en joisti soso te a ben stop nanga na oproeroe foe hen en saka hensrefi tapoe wan vredefasi ondro na kownoekondre di Jehovah ben meki tron na di foe dri Grontapoe makti foe na historia foe na bijbel. Te hen leki kownoe ben wégri foe doe disi, dan na pipel ben sa moe doe de so koni foe doe disi. Ja, den ben moe doe gewoon san Jeremia ben gi den soema foe Jeruzalem komando foe doe:
6. Foe san ede den granman meki den trowe Jeremia go ini na alenpeti foe na manpikin foe na kownoe?
„Disi Jehovah ben taki: ’Na soema di tan ini na foto disi, Sa dede nanga na feti-owroe, nanga na angriten en nanga na pestsiki. Ma na soema di komoto go na den Chaldea-soema, hen sa tan na libi, en a sa kisi troe troe hen sili leki wan paiman en hori hen na libi.’ Disi Jehovah ben taki: ’Sondro mankeri na foto disi sa gi ini na anoe foe na sroedati-makti foe na kownoe foe Babylon, en a sa teki hen troe troe!’” (Jer. 38:2, 3).
Kownoe Zedekia ben moe teki fesi foe doe leki fa na rai disi taki. Ma foe di a no ben doe disi, dan no a ben de na plegti foe den borgoe foe hen foe poti bribi ini den sani di Jehovah ben sori en doe wan sani densrefi.
6 Den granman foe Jeruzalem ben aksi foe den kiri Jeremia, foedi den ben taki, hen ben meki na anoe foe den sroedatimakti di moe feti gi na foto, kon swaki; a ben swaki na wani foe na pipel foe feti. Sondro pasi foe na kownoe, den ben trowe Jeremia ini na den-peti ini na Fesidjari foe na Wakti, di ben de ini na oso foe Malkia, na „manpikin” foe Zedekia. Ondrosé ini na alenpeti Jeremia ben saka gwe ini na tokotoko. Now a no ben kan doe hensrefi moro, san a ben gi rai na trawan foe doe.
7. Soema ben kon jepi Jeremia en foe san ede?
7 Di na situatie ben kon de moro doengroe gi Jeremia, tité ben saka go ini na peti nanga brokokrosi leki koensoe foe kibri na ondro-anoe foe hen, foe hari hen poeroe foe na pete-petedipi. Wan Ethiopia eunuch di ben de ini na dienst foe na kownoe, en di ben nen Ebedmelech, ben jere san ben pasa nanga na proféti. Foe di a ben frede dati Jeremia ben sa dede ini na petepete alenpeti, a ben teki dekati foe taki nanga na kownoe. A ben kisi na komando foe na kownoe, foe teki dri-tenti man nanga hen foe verloesoe Jeremia. — Jer. 38:10-12.
8, 9. (a) Fa kownoe Zedekia ben fri Jeremia ini wan takimakandra ini kibrifasi foe ibri druk di ben kan meki hen tron wan falsi proféti? (b) Sortoe rai di no ben kenki Jeremia (. . .)?
8 Kownoe Zedekia, di ben gi komando foe jepi Jeremia foe no dede, ben wani abi ete wan takimakandra nanga hen ini kibrifasi, na a doromofo foe na tempel. Zedekia ben sweri na Jehovah di e gi libi, dati a no ben sa meki den kiri na proféti efoe a ben sa verteri hen na waarheid foe Gado, aladi a no pramisi dati a ben sa teki disi na ati. Foedi Jeremia ben de fri foe na frede foe dede, di ben kan meki a tron wan falsi proféti, a ben hori fasti na a boskopoe di ben tjari hen nofo tron kaba ini gevaar foe dede.
9 Kownoe Zedekia, òfoe joe e gi Jeruzalem abra na den Chaldea-soema leki kownoe, òfoe noso Jehovah sa teki hen na hen tapoe foe gi na foto na den Chaldeasoema foe den bron hen te na gron. No frede dati den djoe di teki mi rai en di feni fri na den soema di lontoe na foto, sa sakasaka joe. Efoe joe no gi joesrefi abra, san sa pasa dan? Dan den sa tjari den oema di tan abra so fara foe singi nanga tranga sten fa den soema di de ini wan vrede matifasi nanga joe, kori joe en waka tapoe wan feradelek fasi na joe baka foe saka gwe ini na tokotoko, aladi den e lon gwe. Ooktoe joe égi oema nanga pikin sa tjari afoe gwe. Joesrefi no sa komoto foe na anoe foe na kownoe foe Babylon. En joe sa de frantwortoe dati na foto sa bron go te na gron. — Jer. 38:17-23.
10. Fa Jeremia ben meki hen gi kownoe Zedekia makriki nanga san a ben taki gi den granman di ben kon aksi hen sani, en te leki sortoe sani di pasa a ben tan ini hen njoen tanpresi?
10 „Den man ini vréde” nanga na kownoe ben de den granman feo Jeruzalem. Foedi a ben frede den granman, meki Zedekia ben komanderi Jeremia nanga strafoe foe dede, foe no verteri den sani disi te den sa aksi foe disi. A ben moe piki den aksi foe den gewoon nanga foe taki dati a ben go na a kownoe, foedi a no wani foe den kisi hen baka ini na oso foe na sekretarsi Jonathan, foe dede drape. Te a no ben verteri den soema di ben sa aksi hen foe na kibri takimakandra foe hen nanga na kownoe. Akroederi nanga san Jeremia ben verteri den granman di e doe bakabaka den ben poti hen ini strafoe tapoe wan tra presi, na Fesidjari foe na Wakti. Drape den hori hen ini strafoe te nanga na moen (Tammuz) foe 607 bifo G.T. di den Babylonsoema ben naki wan olo go ini den skotoe foe Jeruzalem, en ben teki na foto abra en kownoe Zedekia nanga hen sroedatimakti ben lon gwe. — 2 Kon. 25:2-5.
11. Tapoe na dé di Jeruzalem fadon, fa a ben de wan moeiliki sani gi den djoe di ben de ini na foto foe lowe komoto foe na Mindriportoe?
11 Soleki Jeremia ben warskow, dan Jehovah, di Zedekia ben sidon tapoe hen grontapoe troon ini Jeruzalem, ben feni hen soboen fanowdoe, foe gi a foto abra na den soema di ben lontoe hen. Leki wan bakapisi foe dati, tapoe na drétendé dati foe 9 Tammuz 607 bifo G.T. djoe kroetoebakra no ben sidon ini na Mindri-portoe foe Jeruzalem foe koti kroetoe, ma féfi Babylon granman, di den nen foe den e kari, ben de ini na portoe dati foe go na a foto. Na so fasi den ben meki hen gi den djoe moeiliki foe lowe gwe foe na portoe disi. (Jer. 39:1-3; 1 Kron. 29:23). Fa disi ben de wan rampoe!
12. Fa kownoe Zedekia no ben man foe poeroe hensrefi ondro na kon troe foe na profétitori foe Jeremia tapoe hen, en san a ben moe si di a ben tanapoe fesi kownoe Nebukadnezar?
12 Di kownoe Zedekia nanga den legre foe hen ben lowe komoto foe na foto di den ben fadon kon na ini ondro na kibri foe a neti, kande a ben fristeri hensrefi dati a ben man foe lon komoto foe na kon troe foe na takroe profétitori foe Jeremia. Ma a no ben man doro farao Hofra foe Egypte, na staman foe hen (Jer. 44:30). Dem Babylonsoema di ben lon na hen baka, ben lon miti hen ini na sabana foe Jericho, ini na Araba ofoe Jordaanslenk. Wan toe kilometer foe na noord-oostsé foe Jeruzalem. Ini kopro boei den tjari hen go noordsé, na a foto Ribla ini na kondre Hamath, foe miti kownoe Nebukadnezar. Bifo Kownoe Nebudkadnezar ben gi komando foe breni Zedekia, den ben dwengi hen foe loekoe na a takroe sani, fa den ben kiri hen égi pikin. Foeroe foe den wrokoman foe hen oso nanga hé-sroedati den ben kiri ooktoe. Den ben kiri hépriester Seraja nanga hen jepiman Zefanja, di no ben jepi den kompe-priester Jeremia, makandra ooktoe dri dorowaktiman den ben kiri. — 2 Kon. 25:6, 7, 18-21.
13. (a) Fa na heri owroe historia abi foe doe nanga 1914 G.T.? (b) Foe san ede a de logisch foe aksi efoe Ebed-melech de wan agersifasi foe wan (. . .)?
13 Na heri owroe historia abi now wan sani foe doe nanga na twintigste eeuw foe wi? Ja! So wan toe moenkenki baka na rampoe tapoe kownoe Zedekia, na kownoekondre foe hen, na kondre Juda ben kon de krin krin wan brokopresi. Na a ten dati den „sébi ten” foe den naatsi, „den ten foe den heiden”, di ben sa de 2520 jari en di ben sa kon na wan kaba ini 1914 G.T. (Dan. 4; Luk. 21:24, Statenvertaling). Akroederi na kroetoe bosroiti foe Jehovah, na „Kownoe foe den naatsi”, na pori foe san a Jeruzalem foe den dé foe kownoe Zedekia ben de wan eksempel, no kan de now farawe moro (Jer. 10:7). Fa a de wan sani di fiti foe datede dati ini na ten disi di moeiliki wan klasse foe aanbegiman foe Jehovah Gado de tapoe grantapoe, di na proféti-priester Jeremia ben de wan agersifasi foe den! Nanga disi ini prakseri wi e aksi nanga reti: wan klasse de ooktoe na grontapoe di na Ethiopia eunuch Ebed-Melech, na knegti foe kownoe Zedekia de wan agersifasi? Den disiten sani di pasa e sori dati disi no de so.
14. (a) Soema Ebed-Melech ben de te joe loekoe na boeba foe hen? (b) Foe sainde a no ben proeberi foe lowe komoto foe Jeruzalem makandra nanga hen Masra?
14 Ebed-Melech no ben proberi foe lon gwe nanga hen kownoe Masra, Zedekia, komoto foe Jeruzalem. A ben de wan Ethiopiasoema di Jeremia ben aksi na sortoe aksi disi: „Wan kuschiet (ofoe Ethiopiasoema kan kenki hen boeba? ofoe wan tigri den peni foe hen?” (Jer. 13:25, voetnoot ini na herziene Engelse uitgave foe 1971 foe na NW). Ebed-Melech ben de foe na blaka ras, en ini Byington bijbelvertaling den e kari hen „Ebedmelech na nengre” (Jer. 38:7, 12; 39:15, The Bible ini Living English). A no ben de fanowdoe gi hen foe lowe komoto foe Jeruzalem foe feni wan boen presi. Na Gado foe Jeremia ben pramisi hen dati a ben sa tan na libi. Baka di verteri fa Nebudkadnezar handri nanga wan toe pôti djoe en nanga Jeremia, na tori foe Ebed-Melech e sroto ooktoe na Jeremia 38:28. Ini Moffatt A New Translation of the Bible den e poti Jeremia 39:15-18, sodati a de wan tori di no stop ma a e waka go doro.
15. (a) Oten na wortoe foe Jehovah ben kon na Jeremia foe Ebed-Melech? (b) San na wortoe disi ben wani taki gi na Ethiopia soema disi?
15 Den vers di e kon dja na ondrosé kan tjari soboen kon tapoe na situatie bifo Jeruzalem ben fadon go ini anoe foe den Babylonsoema di ben lontoe Jeruzalem tapoe 9 Tammuz 607 bifo G.T. ini na di foe erfoe jari foe na rigeri foe Zedekia:
„En na Jeremia na wortoe foe Jehovah ben kon, aladi o ben de sroto-sroto ini no Fesi-djari foe na Wakti (en bifo den djoe sroedati ben lowe gwe na a ten foe na fadon foe Jeruzalem), taki: ’Go, en joe moe taki gi na Ethiopiasoema, taki: „Disi Jehovah foe fetiman, na Gado foe Israël, ben taki: ’Loekoe, mi e meki den wortoe foe mi kon troe tapoe na foto disi leki wan rampoe en no foe boen, en den sa pasa troe troe tapoe na dé dati na joe fesi. En mi wani fri joe tapoe na dé dati’, so Jehovah e taki, ’en joe no sa gi abra ini anoe foe den man di joesrefi frede foe den. Bikasi sondro mankeri mi sa gi joe verloesoe, en nanga na feti-owroe foe den Babylonsoema joe no sa dede, en na sili foe joe foe troe sa de leki joe paiman, foedi joe ben vertrouw tapoe mi’ so Jehovah e taki.”’” — Jer. 39:15-18.
16. Oten Ebed-Melech ben sa prisiri soboen soleki den soema di e prisiri foe wan paiman en san de alaten ete, aladi moro fara noti skrifi foe hen?
16 Soboen, na a fadon foe Jeruzalem, na mati disi foe Jehovah proféti ben vetrouw tapoe na sorgoe foe na Gado foe Jeremia. Efoe a ben tjari go na Jeruzalem en dede drape wan natuurlijke dede, ofoe ben tan na baka ini na kondre Juda leki wan foe den pôti soema foe na kondre, di ben kon de ondro na tiriman Gedalja, na bijbel no e ferteri wi. Fa a ben de toe, hen libi ofoe sili no ben fadon ini anoe foe den Babylon sroedati, ma a ben kan hori hen libisoema sili leki wan paiman en prisiri hensrefi na ini. Na so fasi a ben kan tan na libi en aanbegi na Gado di a ben poti hen vetrouw na ini hen, na Gado di a ben hari na proféti foe hen poeroe foe na tokotoko alenpeti foe na Jeruzalem di ben lontoe nanga sroedati. Nanga disi a ben kisi na takroe-ati foe den granman di ben sroto Jeremia ini strafoe-oso, foe a ben dede drape. Ma Ebed-Melech no ben sa fadon ini anoe foe den, sodati den ben kan teki refrensi tapoe hen. Ondro na kibri di Jehovah ben pramisi hen, a no ben abi reden foe ben frede foe den granman dati di ben sa wani doe sani baka nanga hen. Tapoe na punt disi joe no e jere noti moro foe hen ini bijbel historia, ma disi wi no kan taki foe hen nen en ooktoe no foe na pramisi di Gado ben gi hen.
NA DISITEN EKSEMPEL FOE EBED-MELECH
17. San na nen foe na Ethiopiaman Ebed-Melech wani taki, en na sortoe fasi na nen disi e fiti hen?
17 Ini na ten disi troe troe wan eksempel foe Ebed-Melech de ini na tori foe na disiten Jeremiaklasse? Ja! Soema de dan na disiten eksempel foe Ebed-Melech? Fa a doe kon na a nen dati wi no sabi precies. Na nen Ebed-Melech wani taki „Dinari foe wan kownoe” ofoe „Kownoedinari”. Kande leki eunuch den ben koti hen sjenpresi poeroe en nanga dati a ben lasi na okasi foe abi wan égi oso. Ma akroederi nanga hen nen, a ben doe wroko na a oso foe na kownoe foe Juda. En leki wan bakapisi foe na vertrouw foe hen ini Jehovah, e kon moro fara na krin dati a ben de na a wroko foe moro leki wan grontapoe kownoe. Zedekia ben sidon tapoe na kownoe troon ini Jeruzalem, di den ben kari „Jehovah troon” (1 Kron. 29:23). Na wan logisch sani dati a ben de krin dati Ebed-Melech ben de troe troe ini na wroko foe na „Kownoe foe den naatsi”, Jehovah. Foe na wroko di a ben doe foe na boen foe a eksempel-kownoekondre ini na kondre Juda, a ben kisi paiman pasa marki, foedi a ben tan na libi di na ontrouw Jeruzalem ben kisi pori.
18. Sortoe soema ini den dé foe Jeremia ben de wan agersifasi foe na „bigi ipi” en fa disi e akroederi nanga san skrifi ini Openbaring 7:14, 15?
18 Tapoe na tori foe na tan na libi foe na „bigi benawtoe” di sa kon tapoe na kristenheid, Openbaring 7:14, 15 e taki foe na „bigi ipi” di den e skrifi drape foe hen: „Disi na den di komoto foe na bigi benawtoe, en den wasi den langa weti krosi en den ben meki den kon weti ini na broedoe foe na Lam. Foe datede meki den de na fesi na troon foe Gado, en den e doe santa diniwroko gi hen ini hen tempel dé nanga neti.” Leki klasse na „bigi ipi” soema di tan na libi foe na benawtoe, Ebed-Melech de wan agersifasi foe den, wan man di tapoe wan spesroetoe fasi ben tan na libi di Jeruzalem ben pori.
19. Ini na wroko foe soema na Ebed-Melech-klasse wani foe tanapoe moro foeroe, en san den e tjari kon tapoe den foe na boen foe na Jeremiaklasse?
19 Na klasse disi e leri frede Jehovah troe troe en foe vertrouw tapoe hen. Na lostoe foe den de tapoe na fosi presi foe tanapoe ini na wroko foe na Universele Soeverein, na „Kownoe foe den naatsi”, na presi foe dini politiek tiriman nanga kownoe foe rigeri di libisoema meki. Den e si fa tiriman di wani abi makti, soleki Adolf Hitler, di ben kisi na makti ini Doisrikondre ini 1933 G.T., ben proeberi en e proeberi te now ete foe poeroe na pasi na fikapisi di na proféti Jeremia de wan agersifasi foe den. Na Ebed-Melech-klasse foe datede e meki den (rigeriman) jere wan protest en ini wan dekati moeiti e proeberi foe jepi na Jeremia-klasse, foe aksi den rigeriman, foe doe wan sani, aladi disi wani taki dati den e tjari kon tapoe den na ogri-ati en vervolgoe foe den kerki nanga politiek féjanti foe na Jeremia-klasse.
20, 21. (a) Spesroetoe ini sortoe jari na Ebed-Melech-klasse ben kon na krin? (b) Fa na klasse disi e proeberi foe doe leki na Ebed-Melech foe Jeremia dé en foe doe san tapoe na tori foe falsi religie den e gi ala soema tranga?
20 Spesroetoe ini na jari 1935 den salfoe fikapisi foe Jehovah Kotoigi ben kon si moro krin den jepiman disi foe den, na jari di den ben kon sabi na „bigi ipi” soema di o tan na libi ini na „benawtoe”.
21 Wans na Ebed-Melech-klasse ben abi ofoe no ben abi krakti tapoe den rigeri foe na kristenheid, a de wan sani di de fasti dati den memre foe hen noiti ben gi jepi na a moeiti foe kerki nanga politiekman foe kiri na Jeremiaklasse ofoe meki den no man doe wroko moro ini na publiki wroko foe Jehovah, leki den ben saka den go ini wan tokotoko alenpeti tapoe wan strafoe-oso-djari. Aladi nanga disi den politiek nanga kerki rigeriman no ben feni den boen, tog den ben doe ala san den ben man foe hari na Jeremia-klasse poeroe foe na tokotoko „alenpeti” pe joe no man foe wroko. Te nanga na dé foe tide den e wroko nanga dekati tapoe na heri grontapoe makandra nanga na Jeremia-klasse foe meki bekenti na pori foe na kristenheid nanga na tra pisi foe na grontapoe kownoekondre foe falsi religie, na Bigi Babylon. Den e gi tranga na ala sortoe soema foe gwe libi na seti foe sani en teki na a sé foe den legre foe Jehovah di o tjari strafoe kon wan krakti standpunt ondro na komando foe wan fetigron-masra di moro bigi leki Nebukadnezar, foe taki Jezus Kristus. Na so fasi den e bewijsi dati den e poti den vertrouw krin krin tapoe Jehovah, na „Kownoe foe den naatsi”.
22. Nanga sortoe agersi feti-owroe na klasse disi no sa koti trowe?
22 Jehovah lobi na samengestelde Ebed-Melech disi foe na faja diniwroko di no e seki gi hen nanga na disiten Jeremiaklasse foe hen. A de pramisi dati na klasse disi no sa dede nanga na „feti-owroe” foe na feti di e kon foe na „bigi dé foe Gado na Almakti Wan” na Har-màgeddon. — Openb. 16:13-16.
23. Ini san na paiman sa de di den sa kisi, en fa den ben handri leki den „skapoe” ini na agersitori foe Jezus foe Matteus 25:31-34?
23 Leki wan paiman foe Jehovah na grontapoe libi foe den, na sili foe den, sa tan kibri leki wan feti-paiman, sodati nanga reti den kan kisi wan libi di tan kibri gi den. Den ben doe na fika-pisi foe den jeje brada foe Kristus boen, soleki den soema ini na agersitori foe den „skapoe” nanga „bokoboko”. Te den disi „ben de ini doengroe-oso”, ini wan tokotoko „alen-peti” ofoe wan presi pe dede e wakti den, dan den ben go loekoe den na kibrifasi ofoe publiki en den ben doe wan sani dati den ben kon fri foe moro actie ini na moro bigi laatste pisi foe na kotoigiwroko foe Jehovah mindri foe wan grontapoe seti foe sani di e go pori. — Matt. 25:31, 36, 46.
24. Foe den wroko foe sortoe klasse na disiten Jeremia-klasse e taki Gado tangi, en san den sa doe makandra bakadi den pasa libi-libi na „bigi benawtoe”?
24 Alape a moe kon de bekenti dati na Jeremia-klasse e taki Jehovah tangi, dati a ben meki na „bigi ipi” „tra skapoe” ben kon, soleki di ben agersi nanga na Ethiopia eunuch Ebed-Melech ini den laatste dé foe na ontrouw Jeruzalem, na mamafoto foe na kownoekondre Juda. Na Jeremia-klasse ben moe prisiri toemoesi foe pasa libi-libi na „bigi benawtoe” makandra nanga na Ebed-Melech-klasse. Ini na Njoen Ordening pe den sa tjari go na ini ondro na doesoen jari kownoekondre foe Kristus, den sa bigin wroko makandra skowroe na skowroe. Den sa mag foe go ini na Njoen Ordening leki wan paiman foedi den e doe now wroko gi na Soeverein foe na universum, Jehovah, na „Kownoe foe den naatsi”.
Wan takimakandra moro fara ini na seri foe na profetitori foe Jeremia sa kon ini na Wachttoren foe 1 juni 1980.