Tan „hori faste ini a bribi”
„A wortoe di taki nanga krakti foe santa jeje e taki nanga tranga taki ini den pisiten di e kon son sma sa fadon komoto foe a bribi.” — 1 Tim. 4:1.
1. A moe seki wi toemsi te wan sma fadon komoto foe bribi?
A de seki joe èn joe e firi toemsi brokoskin te joe e si èn jere taki wan kristen di joe sabi, bigin degedege ini bribi, kon kowroe ini bribi èn kande e kon de so oproeroe dati a de libi a kristen gemeente èn e proberi foe hari trawan kon na en baka? Efoe dati de so, dan a kan de wan trowstoe gi joe foe sabi dati, o sari den sortoe sani disi de toe, den Santa Boekoe e warskow wi a fesi, dati disi sa pasa.
2, 3. San a wortoe „fadon komoto a bribi” wani taki, èn soema ben de a fosi wan di ben fadon komoto a bribi? (b) San Israël nanga Juda ben tjari kon a tapoe den foedi den ben waka wan pasi foe fadon komoto a bribi?
2 A wortoe „fadon komoto foe bribi” kon foe a Griki wortoe di wani taki „tan farawe foe”, „a libi a wan sé”, „oproeroe, gwe libi”. A fosi wan di ben fadon komoto foe a troe aanbegi foe Jehovah ben de Satan a Didibri. A ben de foe datede a fosi wan di fadon komoto a bribi (Joh. 8:44). A ben tjari a fosi libisma-paar so fara foe tron sma di fadon komoto foe bribi (Genesis kapitel 3). Biten kaba ini a historia foe Israël wan „Fadon komoto foe bribi” ofoe „wai komoto foe bribi” ben de. Wi e lési:
„Srefi na den kroetoeman foe den, den no ben arki, ma den ben abi hoeroedoe gemeenschap nanga den tra gado èn den ben go boigi a den fesi. Den ben wai komoto esi foe a pasi di den fositenpapa ben waka di ben gi jesi na den komando foe Jehovah.” — Recht. 2:17.
3 Bakaten, foeroe foe den kownoe foe lsraël èn Juda ben fadon komoto a bribi èn den ben tjari den naatsi di den ben tiri, go so fara toe foe fadon komoto foe bribi. Gado ben strafoe fosi a nordsé kownoekondre Israël. A ben taki: „Mi sa seni en (Assyria) go na wan naatsi (Israël) di fadon komoto foe bribi” (Jes. 10:6). Èn krosbé bifo Jeruzalem, a mamafoto foe Juda ben kisi pori foe den Babylonsma, Jehovah ben taki: „A fadon komoto foe bribi ben komoto foe den proféti ini Jeruzalem go tapoe a heri kondre” (Jer. 23:11). A fadon komoto foe bribi no ben tjari blesi gi Israël nanga Juda.
Fadon komoto foe bribi ondro den fositen kristen
4. Fa Jezus ben warskow foe sma di ben sa fadon komoto foe bribi?
4 Boen froekoe ini a grontapoe diniwroko foe en, Jezus ben warskow en foetoeboi gi sma di ben o fadon komoto foe bribi. Ini en bergipréki a ben taki:
5. San Paulus ben taki foe sma di ben fadon komoto foe bribi?
„Pasa go ini a naw doro; bikasi bradi nanga opo a pasi de di e tjari sma go na pori, èn foeroe sma de di e pasa go na ini; ma naw a doro de èn smara a pasi di e tjari sma go na libi, èn pikinso sma de di e feni en. Loekoe boen foe den falsi proféti, di e kon na oenoe ini skapoe-boeba, ma inisé den de krasi tigri. A den froktoe joe sa kon sabi den.” — Matt. 7:13-16.
5 Twenti a féfi jari a baka Paulus ben gi den kristen owroeman foe Efese na warskow: „Mi sabi dati baka a gowe foe mi krasi tigri sa kon na inisé, di no sa handri nanga na ipi tapoe wan safri fasi, èn na oen égi mindri man sa opo di e taki kroektoe sani foe hari den discipel a den baka” (Tori foe den Apostel 20:29, 30). Ini en laatste brifi di skrifi ondro krakti foe santa jeje Paulus e kari toe foe den sortoe fosi eeuw sma disi di ben fadon komoto a bribi. A ben warskow Timoteus: „Lon komoto foe den soso taki di e doe ogri na den sani di de santa; bikasi den sa go doe moro ogridoe èn a wortoe foe den sa panja ensrefi leki wan waka waka soro. Hymenéus nanga Filétus de foe a sortoe dati. Den disi ben drifi komoto foe a waarheid, èn den e broko a bribi foe son wan.” „Alexander, a koprosmeti, ben doe mi foeroe ogri . . . loekoe boen nanga en, bikasi a ben kakafoetoe troetroe gi den wortoe foe wi.” — 2 Tim. 2:16-18; 4:14, 15.
6. San de wan toe marki foe sabi den sma di fadon foe bribi?
6 Te wi go loekoe finifini den warskow disi di Jezus nanga Paulus ben gi, dan wan toe spesroetoe marki foe sma di fadon komoto a bribi e kon a fesi:
(1) Drifi komoto foe a waarheid
(2) kroektoe, èn soso taki
(3) Moeiti di e doe foe broko-saka a bribi foe son wan èn a soekoe foe hari discipel go a den baka
(4) Falsi fasi (’tigri ini skapoeboeba’)
(5) den de foe sabi a den froktoe, „den sa go doe moro ogridoe”.
Den sortoe marki disi ben sa jepi den fositen kristen foe kon sabi esesi den sma di fadon komoto foe bribi èn „foe loekoe boen nanga den”.
Fadon komoto foe bribi „ini den pisi ten di e kon”
7. Oten wan bigi fadon komoto foe bribi ben feni presi, èn sortoe bijbeltekst ben taki disi a fesi?
7 A fadon komoto foe bribi „di ben de kaba ini wroko” aladi son foe den apostel foe Kristus ben e libi ete, ben kon moro bigi „ini den pisi ten di e kon”, dati wani taki, baka a dede foe den. Den 5 marki foe sabi den ben kon na moro a krin foe sensi a tweede eeuw èn ben doro den hémarki ini a di foe fo eeuw. A bigi fadon komoto a bribi disi ben pasa bifo a „de-noja foe wi Masra Jezus Kristus” èn „a dé foe Jehovah”. — 2 Thess. 2:1, 2.
8, 9. (a) Sortoe warskow Petrus ben gi „foe a laatste dé”? (b) Den „spotoeman” disi nanga „sma di e kakafoetoe gi a wet” de soso na dorosé foe a gemeente?
8 Ma tra bijbeltekst e sori taki srefi ini a ten foe „den laatste dé” foe a disten seti foe sani geval foe fadon komoto foe bribi ben sa de inisé foe a troe gemeente. Na apostel Petrus ben skrifi:
„Ini den laatste dé spotoeman sa kon nanga den spotoe foe den èn di akroederi den égi gridi lostoe e doe sani èn e taki: ’Pe a pramisi de-noja foe en de now?’ . . . Oenoe foe datede, lobiwan, loekoe boen, di joe sabi disi now a fesi, dati oenoe no meki den srepi oenoe gwe nanga den nanga a verdwaalfasi foe sma di e kaka foetoe gi a wet, èn oenoe no lasi oenoe égi tan faste fasi.” — 2 Petr. 3:3, 4, 17.
9 Petrus no ben warskow en brada nomo foe „spotoeman” èn „sma di ben kaka foetoe gi a wet” èn di ben de ini grontapoe. Kristensma alaten ben sabi heri boen a gevaar foe a sé dati. Na Petrus ben taki toe foe a gevaar dati wan sma ben sa meki den sma ini a kristen gemeente „srepi” en gwe, son sma di ben sa tron „spotoeman”, di no ben sa teki a kon troe foe bijbel-profétitori foe Kristus „de-noja” so hebi èn di ben sa teki wan fasi foe kaka-foetoe gi a „getrouw èn koni srafoe”, a Tiri-skin foe a kristen gemeente nanga den owroeman di ben poti.
Oorzaak èn bakapisi foe a fadon komoto a bribi
10, 11. (a) San de wan foe den moro prenspari oorzaak foe a fadon komoto foe bribi? (b) San de wan toe foe den paralel prakseri foe a Griki wortoe vertaal nanga „dedege”, èn a sortoe fasi a sma di fadon komoto foe bribi e poti ensrefi leki kroetoeman?
10 Difrenti oorzaak foe a fadon komoto a bribi de, ma wan foe den moro prenspari wan de a mankeri foe bribi di e kon foe degedege (Hebr. 3:12). A de moi dati The New International Dictionary of New Testament Theology e gi den bodoi foe a Griki wortoe di foeroe e vertaal nanga „degedege”: „Diakrinoo, meki wan difrenti, kroetoe sani, . . . degedege, seki-seki . . . Ini son presi (foe a Njoen Testament) degedege e sori tapoe mankeri foe bribi èn foe datede tapoe sondoe (Rom. 14:23) . . . Ini Rom. 4:20 dan degedege foe bribi e kon krosbé foe no bribi . . . Degedege de foe datede mankeri foe froetrow ini den doe foe Gado di moe pasa ete èn di e wakti sma . . . Ini a Njoen Testamenti a sma di e degedege e sondoe a Gado nanga en pramisi, foedi a de kroetoe Gado tapoe wan fowtoe fasi.”
11 A sma di e degedege sote dati a fadon komoto a bribi, e poti ensrefi leki kroetoeman. A de denki dati a sabi en moro boen leki en kompe kristen brada, ja, srefi moro betre leki a „getrouw èn koni srafoe”, aladi a moro bigi pisi noso ala sani san a sabi foe Jehovah Gado nanga en prakseri, a ben leri foe a srafoe disi. A de kweki wan geest foe srefidensi (onafhankelijkheid) èn en ati e kisi hémemre . . . wan tego sani gi Jehovah (Spr. 16:5). Son wan foe den sma di fadon komoto a bribi e denki dati den sabi en moro betre leki Gado ini a seti foe den sani di moe pasa ini a kon troe foe en prakseri. Toe tra oorzaak foe fadon komoto a bribi de foe datede no sabi boen nanga asranti. — 2 Petr. 2:10b-13a.
12. San de wan toe foe den bakapisi foe oproeroe nanga a fadon komoto foe bribi?
12 Wan foe den bakapisi foe wan pasi foe fadon komoto a bribi di de foe si wantron-wantron, de a lasi foe prisiri. A sma di fadon komoto foe bribi e kon de tranga ini en oproeroe pasi. Ete wan bakapisi de, dati so wan sma e wégri foe njan a jeje njanjan di „a getrouw èn koni srafoe” e gi èn disi e tjari swaki kon a jeje fasi èn wan broko saka foe a froestan Jehovah e taki a proféti fasi te a de teki a kolokoe foe en loyaal dienstknegti gersi a sari toestand foe den sma di fadon komoto foe bribi:
„Loekoe! mi knegti sa njan, ma oenoe sa pina foe angri. Loekoe! Mi knegti sa dringi, ma oenoe sa pina foe dréwatra. Loekoe! Mi knegti sa opo wan prisiri-babari foe a boen ati-toestand foe den, ma oenoe sa bari foe a pen na ati èn oenoe sa bari kré foe soso a broko saka foe a froestan.” — Jes. 65:13, 14.
13. San e bedoel nanga ’wiswasi makti a den tapoe’ èn san disi e tjari kon? (Judas 8, 10).
13 Te sma di fadon komoto a bribi kaba fadon go ini den sortoe wroko foe a skin leki „feantifasi, trobi, djaroesoe, hebi atibron, stré, pratifasi, sekte”, dan den e fadon foeroe tron go ini tra wroko foe a skin leki „dringi-fesa”, „werder libi” nanga „hoeroedoe” (Gal. 5:19-21). Petrus e warskow wi foe „sma di e wiswasi makti a den tapoe” foedi den e veragti theocratische orde, èn di e „skempi” den sma di abi frantwortoe ini na kristen gemeente èn di a so fasi „e libi a joisti pasi”. A de taki dati den „laatste toestand de moro ogri leki a fosi wan”. — Lési finifini 2 Petrus, kapitel 2.
Tan farawe foe a fadon ’komoto foe a bribi’
14, 15. Fa wi kan tan farawe foe asranti-fasi?
14 Wi ben si dati wan foe den gron-oorzaak foe a fadon komoto foe bribi de a mankeri foe bribi di e kon foe a pori-krakti foe degedege, èn dati a wortoe di vertaal nanga „degedege” wani taki toe „si difrenti”. A sma di e fadon komoto foe bribi e poti ensrefi leki a sma di e taki san de boen ofoe fowtoe, san tapoe a tori foe jeje njanjan de „boen ofoe ogri”. A de kon de asranti. — Teki gersi Genesis 2:17; 3:1-7.
15 Foe no fadon komoto foe bribi, wan kristen foe datede moe loekoe boen foe a mankeri foe bribi, „a sondoe di e frekti wi so makriki”, èn „waka nanga horidoro a strélon di poti a wi fesi” (Hebr. 12:1; 3:12, 19). Paulus e gi wi a rai di e kon now: „Tan tesi ofoe joe de ini bribi, tan bewijsi dati joe ben feni boen” (2 Kor. 13:5). Paulus no e kari wi foe abi degedege tapoe a tori foe „bribi”, ma foe ondrosoekoe wisrefi foe si ofoe wi e libi of no e libi akroederi nanga a bribi. So wan opregti ondrosoekoe foe wisrefi moe meki wi de safri nanga sakafasi, èn a so fasi sa kibri wi foe a srefidensi geest nanga asrantifasi foe a sma di fadon komoto foe bribi.
16. (a) Sortoe tra trapoe wi moe tan farawe foe en? (b) Sortoe toe sani wi kan leri foe den djoe foe Beréa?
16 Foe wi no fadon komoto foe bribi, wi moe loekoe boen toe nanga a no sabi foe boen. Wi moe de grantangi foe na boen foeroe jeje njanjan di wi e kisi nanga jepi foe a „getrouw nanga koni srafoe” (Matt. 24:45). Disi no wani taki dati wi no mag loekoe ofoe sani de so te wi de waka nomo tapoe a pasi foe waarheid. Ini disi wi kan leri toe sani foe den djoe foe Beréa. Foe de seker meki „den ben ondrosoekoe ala dé finifini den Santa Boekoe foe si ofoe den sani disi ben de so”, ma na a srefi ten den ben de nanga „boen prakseri”, bikasi „den ben teki a wortoe (di Paulus nanga Silas ben préki) nanga a moro bigi de klari foe a froestan” — Tori foe den Apostel 17:11.
17, 18. San wi moesoe kan foe si, èn sortoe rai Paulus e gi ini disi?
17 So wan grantangi de-klari foe arki, sa jepi wi foe kweki lobi nanga wan soifri sabi, so toe a kisi foe wan krin si foe sani. Den kristen fasi disi sa jepi wi foe si a difrenti foe sani di de prenspari èn sani di no de so prenspari. Wan bepaald punt di wi feni moeilek de troetroe prenspari? A abi krakti tapoe den troetroe prenspari sani di wi ben leri foe a „srafoe”-klasse? A de warti dati wisrefi naki foetoe foe dati èn kande meki trawan naki foetoe nanga dati? A de stop wi foe meki kristen froktoe kon?
18 A rai di Paulus e gi wi, de: „Disi mi e tan begi, dati a lobi foe oenoe kon moro foeroe nanga soifri sabi èn si sani krin dorodoro, dati oenoe kan ondrosoekoe san de den moro prenspari, sodati oenoe kan de sondro fowtoe te na a dé foe Kristus èn no meki trawan naki foetoe, èn kan kon foeroe nanga regtvaardiki froktoe, di de nanga jepi foe Jezus Kristus, gi a glori nanga prijse foe Gado.” — Fil. 1:9-11.
„Hari den sma di e dege-dege komoto foe a faja”
19. (a) Sortoe difrenti wi moe si moro? (b) Sortoe boen rai foe bow tra sma Judas e gi moro fara?
19 Foedi wi kisi warskow dati „son sma sa fadon komoto foe bribi”, dan wi moe de klari foe „stré sondro foe weri gi a bribi di ben gi wantron èn foe alaten na den santawan” (1 Tim. 4:1; Judas 3). Ma wan difrenti moe meki mindri sma di fadon komoto foe bribi èn di e tjari moeilijkheid kon, soleki 2 Petrus kapitel 2 e taki, nanga kristen di e kon swaki ini bribi èn di e degedege ini son sani foedi den no abi soifri sabi. Baka di a gi warskow foe „sma di e knoroe” èn „di e kragi” di „e froewondroe foe tra sma persoon” èn foe „spotoeman”, „di e tjari prati kon”, a de taki: „(Kibri joesrefi) ini Gado lobi, èn e wakti a sari-ati foe wi Masra Jezus Kristus. Oen moe go doro foe sori sari-ati gi den sma di e degedege; jepi den foe hari den poeroe foe a faja”. — Judas 16-23.
20. Fa sma di e degedege moe kisi jepi, èn fa wi moe si en te den e wégri jepi èn „e fadon komoto foe bribi”?
20 Ja, den sortoe sma disi di e degedege wi moe sori den a gevaar dati a porikrakti foe degedege kan bron den krinkrin. Den kristen brada foe den nanga spesroetoe den owroeman, moesoe proeberi foe jepi den, efoe a kan foe hari den poeroe foe a „faja” di kan bron den krinkrin na jeje fasi. Foe taki foe den sma di e wégri so wan pasensi, lobifasi jepi èn di troetroe e „fadon komoto foe a bribi”, foe den wi no moe broko wi ede toemsi. Nanga na apostel Johannes wi sa taki: „Den ben komoto foe wi, ma den no ben do foe wi sortoe; bikasi efoe den ben de foe wi sortoe, dan den ben sa tan nanga wi.” — 1 Joh. 2:19.
„Hori faste ini bribi” te na a kaba
21, 22. (a) Sortoe dekati Petrus e gi wi foe kan tan tranga ini a bribi? (b) San èn den jeje Israëlsma èn den memre foe a „bigi ipi” moe tan doe foe kan kisi a kon troe foe a difrenti howpoe foe den?
21 A no de wan sani foe dege-dege dati Satan ben sa si sote dati wi alamala „fadon komoto foe bribi”. Foe datede meki Petrus e gi wi a rai:
„Kaka foetoe gi en, hori faste ini bribi, sabi dati densrefi sani ini a fasi foe pina e pasa ini a heri gemeenschap foe oen brada ini a grontapoe. Ma baka te oen njan pina foe wan sjatoe ten dan a Gado foe ala no-verdini boenfasi, di ben kari oen kon na en tego glori ini wanfasi nanga Kristus, srefi sa meki a leri foe oen doro en marki, a sa meki oen tan faste, a sa meki oen kon tranga.” — 1 Petr. 5:8-10.
Ja den memre foe a jeje lsraël di ben kisi kari foe tiri nanga Kristus ini „tego glori”, moe tan getrouw ini „a joeroe foe tesi” efoe den no wani dati wan sma „teki a kroon foe den”. — 2 Tim. 2:10; Openb. 3:10, 11.
22 Den mati foe den, den memre foe a „bigi ipi”, e froestan sosrefi toe dati den moe tan „hori faste ini bribi” efoe den wani komoto „foe a bigi benawtoe” (Openb. 7:9, 10, 14). Èn kristensma di abi wan hemel howpoe, èn den mati foe den, di e howpoe foe libi foe tego ini a njoen paradijs na grontapoe, teki a faste bosroiti foe go getrouw doro foe préki a „boen njoensoe disi foe a kownoekondre” (Matt. 24:14). A moi toename ini foeroe pisi foe a grontapoe, te leki a jari 1980, de gi den a bewijsi dati Jehovah blesi de tapoe en organisatie èn dati wroko de ete foe doe. Foe datede meki den e poti prakseri tapoe Paulus rai: „Meki wi no kon weri foe doe san de boen, bikasi na a reti ten wi sa koti efoe wi no kon weri.” — Gal. 6:8, 9.
23. San e gi wi alamala „wan krakti dekati” foe tan „hori faste ini a bribi”?
23 Efoe wi e si e pasa na wi fesi san ben taki a fesi foe a „laatste dé”, dan wi abi a krakti froetow dati wi tanapoe a fesi foe a „bigi benawtoe” èn a kon foe Gado regtvaardiki njoen seti. Den moi blesi di e wakti wi djonsro, ofoe ini hemel ofoe ini a paradijs a grontapoe, e gi wi „wan krakti dek-ati” foe tan „hori faste ini a bribi” te na a kaba foe „graboe a howpoe di ben poti a wi fesi”. — Hebr. 6:17-19.
[Faki na tapoe bladzijde 8]
OORZAKEN
Mankeri foe bribi
Geest foe srefidensi
No sabi boen
Asranti
[Faki na tapoe bladzijde 8]
BAKAPISI
A lasi foe prisiri
Oproeroe
Mankeri foe jeje njanjan
Wroko foe a skin