Na moro bigi gebortoe na grontapoe e gi wan bigin na seikerfasi na a heri grontapoe
„Wan pikin ben gebore gi wi, wan manpikin di wi ben kisi; èn na kownoe tirimakti sa kon tapoe en skowroe. Èn den sa kari en nen: Wondroe Raiman, Tranga Gado, Tego Tata, Kownoe foe Vrede.” — JESAJA 9:6.
1. Na ondro a tiri foe soema sekerfasi na a heri grontapoe sa kon, èn fa wi sabi disi?
SEKERFASI na a heri grontapoe! Na ondro “na kownoe foe a grontapoe disi” Satan Didibri, dati de wan dren di noiti sa kon troe (Johannes 12:31, Willibrordvertaling). Ma sekerfasi na a heri grontapoe ondro na „Kownoe foe Vrede”, Jezus Kristus, de wan sani di de faste sondro foe kan poeroe en. Jehovah e djaranti wi foe disi ini a profétitori di e go foe na gebortoe èn na waka nanga libi foe na „Kownoe foe Vrede”. Ini Jesaja 9:6, 7 wi e lési: „Wan pikin ben gebore, wi ben kisi wan manpikin; èn na kownoe tirimakti sa kon tapoe en skowroe. Èn den sa kari en nen: Wondroe Raiman, Tranga Gado, Tego Tata, Kownoe foe Vrede. Wan kaba no sa kon na a kownoe tiri makti foe en pasamarki èn na vrede, tapoe na troon foe David èn abra en kownoekondre, èn foe poti en stéfi èn foe hori-baka gi en nanga jepi foe geregtigheid èn nanga jepi foe regtvaardikifasi, foe now te ten di no abi marki. Ija, na faja foe Jehovah foe den fetiman sa doe disi.”
2. (a) Ondro sortoe omstandigheden den ben taki na profétitori di ben skrifi na ini Jesaja 9:6, 7 ? (b) Fa wi sabi dati Jehovah sondro foe misi sa hori ensrefi na a ferbontoe di a ben sroto nanga David foe wan tego kownoekondre ini a famirilin foe en?
2 Fa disi de wan toemsi moi profétitori! A sa de wan span sani foe go ondrosoekoe a profétitori disi foe a moro bigi gebortoe a grontapoe. Foe kisi wan krin froestan dorodoro foe disi dan wi moe poti prakseri fosi na den omstandigheden na ondro san na profétori disi ben taki. A ben de wan pisten foe internationaal komplot na ini a ten foe a tiri foe Achaz, kownoe foe na kownoekondre Juda. Aladi na kownoe disi no ben de getrow na Jehovah, tokoe a ben kisi pasi foe sidon tapoe Jehovah troon. Jehovah ben ferdrage disi foe en foe na ferbontoe ede di Jehovah ben sroto nanga David foe wan tego kownoe-kondre ini na famirilin foe en. Aladi David no ben kisi na grani foe bow wan tempel gi Jehovah, tokoe Gado ben gi en na ini a presi foe dati wan tra blesi. Disi ben tjari kon na krin na ini den wortoe foe a proféti Nathan: „Èn Jehovah ben ferteri joe taki Jehovah sa bow wan oso gi joe. Èn joe oso èn joe kownoekondre seker sa tan de te ten di no abi marki na joe fesi; ija, joe troon sa tron wan di sa poti stefi te ten di no abi marki” (2 Samuël 7:11, 16). Na tra pramisi dati foe Gado ben sori taki a ben de so wan ovortoigi sani gi kownoe David dati nanga angri a ben loekoe na glori kon troe foe en.
3. (a) Na ini soema na ferbontoe dati nanga David e kon troe èn na ini sortoe fasi na ferbontoe dati ben de wan aparti wan? (b) San Didibri ben poti ini en prakseri ini a tori foe a Kownoekondreferbontoe?
3 Na ferbontoe dati nanga David e kon troe ini na bigi Manpikin foe Daivid, Jezus Kristus, na „Kownoe foe Vrede”. Nowan kownoe-oso tapoe na fesi foe a grontapoe disi oiti ben sabi sowan ferbontoe foe wan kownoe-kondre, wan kownoekondre di ben abi leki marki wan tego kownoe tirimakti ini ala en volheid èn nanga vrede sondro kaba. Ma nanga na Kownoekondre-ferbontoe dati, ala kownoekondre foe na grontapoe abra san Satan de kownoe ofoe triman, ben tanapoe fesi wan tjalansi. Didibri nanga en ogri-jeje ben doe ala foe pori na oso foe David èn nanga dati poeroe na mogelekheid foe wan erfgenaam foe na oso dati di ben o tan. Satan ben feni wrokosani di ben de klarklari ini kownoe Rezin foe Syrië, ini kownoe Pekah, foe na tin-lo-kownoekondre Israël èn ini na kownoe foe Assyrië.
Wan komplot tege na kownoekondre-ferbontoe
4. Fa Didibri ben doe moeiti foe broko na kownoekondre-ferbontoe di Gado ben meki nanga David?
4 San ben de na prakseri foe Didibri? A marki foe en ben de foe meki Achaz foe Juda foe frede ede moe go meki wan ferbontoe di no boen nanga na kownoe foe Assyrië. Fa Didibri ben sa kan kon so fara? Now, a ben sorgoe dati kownoe Pekah foe Israël èn kownoe Rezin foe Syrië, ben gi densrefi ini wan komplot tege na oso foe David. Den ben meki komplot foe troesoe Achaz poeroe foe a troon foe Juda èn dan foe poti na ègi man foe den, na manpikin foe Tabeël, leki wan kownoe di de na den ondro. Soema ben de na man-pikin foe Tabeël? A ben de wan sani di ben wani taki foeroe dati a no ben de foe na oso foe David. A ben de foe dat’ede wan man via soema a ferbontoe foe Gado foe a kownoekondre no ben kan gi na en te leki a ben sa feni ini na „Kownoe foe Vrede” en erfgenaam di ben sa tan. A ben sa de a man foe den, no a man foe Gado, tapoe a troon foe Juda. Na so a bijbel e poeroe a moeiti foe Satan kon a doro foe ben poti a Kownoekondre-ferbontoe foe Jehovah nanga David a wan sé.
5, 6. Fa kownoe Achaz ben teki na komplot di ben meki tege na oso foe David èn sortoe dek’ati boskopoe Jehovah ben gi en?
5 Fa kownoe Achaz ben teki na tapoe-skreki disi. En nanga en pipel ben béfi foe skreki. Foe dat’ede Jehovah ben gi en den bedoi di e gi dek’ati èn di ben sa moe poeroe en foe na ferbontoe nanga na kownoe foe na grontapoe makkti Assyrië di ben opo kon èn di ben pramisi foe gi en kibri. Jehovah ben seni en proféti Jesaja go a Achaz èn ben meki a tjari a boskopoe go gi en di wi e feni skrifi na ini Jesaja 7:4-9:
6 „No frede . . . foedi Syrië ben meki komplot nanga Efraïm [na lo ini a kownoekondre Israël di ben teki fesi] èn na manpikin foe Remalia (Pekah) foe doe joe ogri, foe di den e taki: ’Meki wi opo go tege Juda èn priti en foe makandra èn wini en foedi wi o naki holo go na ini; èn meki wi meki wan tra kownoe tiri na drape ini, na manpikin foe Tabeël.’ Disi na Soeverein masra Jehovah taki: ’A sani dati no sa de, èn ooktoe a no sa psa . . . Efoe oenoe no abi bribi, dan ini a geval dati oen no sa tan langa foe libi.’”
Wan marki taki na komplot no sa wroko
7. (a) San ben de na aanleiding foe na aparti profétitori na ini Jesaja 7:14? (b) Foe san na gebortoe foe Immanuël ben de wan betrowbaar marki èn leki san den manpikin foe Jesaja ben sa dini?
7 Na so Jehovah ben taki a fesi foe na fadon foe den sma di meki komplot. Na a okasi dati wan profétitori foe Gado ben taki di ben sa seki a grontapoe, foe di dati ben sori a fesi na a kownoe-erfgenaam foe na Kownoekondre-ferbontoe foe David. Ma san ben de na rede foe taki na aparti profétitorl dati? We, Jehovah ben taki nangi kownoe Achaz. A ben taki Achaz dati a ben kan aksi foe sortoe wondroe marki toe dati a ben kan prakseri èn Jehovah ben sa doe en leki wan absoluut djaranti dati Gado ben sa broke na komplot tege David oso. Ma Achaz no ben wani aksi sowan marki. San ben psa dan? Jesaja 7:14 e ferteri wi: „Foe dat’ede Jehovah srefi sa gi joe wan marki: Loekoe! Na meisjo srefi troetroe sa hori bere, èn a sa meki wan manpikin, èn a sa gi en seker a nen Immanuël.” A nen dati wani taki „Gado de nanga wi”. Foedi Immanuël èn den toe tra manpikin foe Jesaja ben sa dini leki marki meki na proféti ben taki na ini Jesaja 8:18: „Loekoe! Mi nanga den pikin di Jehovah gi mi de leki marki èn wondroe ini Israël foe Jehovah foe den fetiman ede.” Na gebortoe foe Immanuël soboen ben de wan betrouwbaar marki di ben sa meki ala sma di meki komplot wai poeroe èn dati na komplot foe den tege Gado Kownoekondre-ferbontoe èn na erf-genaam foe en no ben sa tron wan sani!
8. (a) San na profétitori ini Jesaja 7:15, 16 ben taki foe na boi Immanuël èn fa a ben waka? (b) San ben sa kan de na rede foe san-ede foe kon sabi soema ben de a Immanuël na ini a ten foe Jesaja no ben kan taki nanga sekerfasi?
8 Na tori foe a bijbel no e taki soema sa meki na manpikin di boo nen Immanuël. A ben kan de wan djoe oemapikin di ben de a di foe toe oema foe na proféti Jesaja. Fa a ben de ooktoe na profétitori e ferklari moro dati bifo na manpikin ben sa kon owroe nofo foe, kan si boen foe ogri, den toe kownoe di ben tai densrefi ini wan komplot tege na oso foe David ben sa feni wan kaba di ben sa de wan rampoe (Jesaja 7:15, 16). Disi e sori taki a ben de troetroe so. Dati wi no sabi precies soema ben de na Immanuël na ini a ten foe Jesaja nanga sekerfasi, ben kan abi leki marki foe no poeroo a prakseri foe geslagti di boo kon bakaten foe na Bigi Immanuël te disi ben sa sori ensrefi leki wan wondroe marki foe hemel.
9. (a) San ben kon de seker nanga na kon troe foe na marki èn a trowe na gron foe na komplot tege na Kownoekondre-ferbontoe? (b) San de na moro bigi komplot na a heri grontapoe?
9 A no de foe taki, dati na ini den dé foe Achaz soso wan kontroe na wan pikin fasi foe na marki ben de èn foe na broko foe na grontapoe komplot tege na Kownoekondre-ferbontoe foe Gado. Tokoe na fosi kontroe e gi na djaranti dati na marki èn na trowe na gron foe wan komplot na a heri grontapoe na ini na moeilek ten foe wi ben sa kontroe a wan bigifasi. Na ini a ten disi wi tanapoe a fesi foe a moro bigi komplot na a heri grontapoe foe alaten. Fa so? Foedi den natie no e loekoe Jehovah seti na ai srefsrefi foe tjari vrede di e tan èn foedi den e kakafoetoe srefi tege den sma di e teki presi foe na „Kownoe foe Vrede”. Na komplot te joe loekoe en boen de tege na erfgenaam foe na Kownoekondre-ferbontoe, na „Kownoe foe Vrede”. Fa a de now nanga a heri kontroe foe na profétitori? Efoe wi e si a marki, dan wi sa froestan dati san ben o pasa nanga a komplot disi na a heri grontapoe na wan sani di bepaal kaba.
Na gebortoe foe na „Kownoe foe Vrede”
10. (a) Soema ben meki ini a troe kontroe foe Jesaja 7:14 na pikin leki a marki èn leki na erfgenaam foe na Kownoekondre ferbontoe? (b) Fa na historia skrifiman Mattéus e tai a marki foe Immanuël nanga na oso foe David?
10 Na ini na heri kon troe foe na profétitori na meisje di ben o meki a pikin leki a marki èn leki na erfgenaam foe na Kownoekondre-ferbontoe ben de wan djoe njoen-wenke foe na famirilin foe kownoe David, di ben nen Maria. Na engel Gabriël ben taigi en dati a ben sa meki wan manpikin di ben sa nen Jezus, di Jehovah Gado „ben sa gi na troon foe en tata David” èn dati „wan kiba no sa kon na en kownoekondre” (Lukas 1:26-33). Na historia skrifiman di ben abi Gado, jeje Mattéus, e tai na marki foe Immanuël nanga na oso foe David. Wi e lési na ini Mattéus 1:20-23: „Jehovah engel [sori ensrefi na Jozef] ini wan dren èn taki: ’Jozef manpikin foe David, no frede foe teki Maria, joe oema go na joe oso, bika san ben wiki na ini en, kon foe santa jeje. A sa meki wan manpikin, èn joe moe gi en a nen Jezus, bika en sa ferloesoe en pipel foe den sondoe foe den.’ Ala disi kon pasa troetroe sodati ben sa kontroe san Jehovah ben taki nanga mofo foe en proféti ben taki: ’Loekoe! A njoenwenke, sa hori bere èn meki wan manpikin èn den sa kari en na nen Immanuël’, san wani taki te joe vertaal en: ’Gado de nanga wi.’”
11. Oten èn pe na gebortoe foe Immanuël ben feni presi?
11 Oten èn pe na gebortoe disi foe Immanuël ben feni presi? Ala ai foe den djoe ben poti tapoe na joisti presi nanga den wortoe foe Micha 5:2, di tanapoe na ini Mattéus 2:6: „Èn joe, o Bethlehem foe na kondre foe Juda, no de kwetikweti na foto di no wani taki noti a mindri den granman foe Juda, bika gi joe wan tiriman sa kon di sa tjari mi pipel, Israël.” Ini a jari 2 bifo G.T. na „Kownoe foe Vrede” ben gebore na ini na foto Bethlehem èn na span profétitori foe Jesaja 9:6, 7 ben bigin kon troe.
12, 13. Soema ben kisi bigi grani nanga na gebortoe foe na „Kownoe foe Vrede”, èn ondro sortoe glori èn toemsi moi omstandigheden na gebortoe disi ben feni presi?
12 Soema foe wi no ben sa feni en wan grani èn wan prisiri foe de a papa ofoe mama foe na sma di ben sa tjari na titel „Kownoe foe Vrede”? A ben tjari foe dat’ede bigi glori kon gi na Kownoe Tata foe na Kownoe disi. Te joe loekoe en boen dan noiti a fesi, libisma gebortoe na mindri den sortoe glori èn switi omstandigheden disi ben feni presi.
13 Jehovah engel di ben brenki foe faja e sori ensrefi na den herder di na neti ini den firi a dorosé na Jerusalem ben hori wakti abra den ipi foe den, èn „Jehovah glori ben lontoe den”. A engel moro fara ben meki na gebortoe bekenti di leki wan kontroe foe na profétitori foe Gado ben feni presi èn ben taki: „Tide wan Ferloesoeman ben gebore gi oenoe, di de Kristus, wi Masra.” Èn leki dati no ben de wan glori sani ete di ben de nofo, ne wan ipi engel ben sori densrefi na ini a hemel a tapsé den èn den prijse na Tata foe na pikin di ben gebore pas èn leki nanga wan sten den ben taki: „Glori na ini den moro hé presi na Gado, èn na grontapoe vrede ondro sma foe boen wani.” Fa a ben de wan sani di fiti dati den engel ben ferteri na a gebortoe foe a sma di den ben poti foe de „Kownoe foe Vrede”, dati vrede di komoto foe Gado ben sa de gi ala sma di wani abi a boen wani foe Gado! — Lukas 2:8-14.
14, 15. (a) Na ini a tori foe sortoe sani di ben psa den hemel manpikin foe Gado ben tjari prijse kon gi Jehovah? (b) Foe san-ede nowan tra gebortoe na ini a heri historia kan teki gersi nanga na gebortoe disi?
14 Langaten bifo na gebortoe foe a sma di ben sa de „Kownoe foe Vrede”, den engel foe Gado na wan spesroetoe okasi ben tjari prijse kon. Dati ben de di Gado ben poti ini a meki foe sani grontapoe tapoe en fundamenti (Job 38:4). Joe ben si fowtow foe a grontapoe foe wi di astronaut ben teki komoto foe na ruimte? Dan joe ben si no so langa psa san soso den engel ben si. Èn fa den engel ben doe na a ten dati? Job 38:7 e ferteri wi dati „den mamantenstari makandra ben opo wan prisiri babari èn ala den manpikin foe Gado moro fara ben agri nanga prisiri”.
15 Na moro bigi gebortoe nanga san a grontapoe oiti ben kisi grani, ben de wan sani di seker no ben de mendri warti dati den manpikin foe Gado foe na grani foe dati ben moksi den moi melodie sten foe den ini wan prijse singi. Soleki wan grontapoe tata e kisi fristeri nanga na gebortoe foe en fosi gebore manpikin, na so na hemel Tata di ben de frantwortoe foe na moro bigi gebortoe disi di oiti ben feni presi na grontapoe, ben ferdini en ooktoe foe den memre foe en hemel oso-famiri ben gi en grani ini wan prijse singi. Fa na toemsi moi concert disi ben moe gi na persoon foe Gado wan prisiri di foe a fositron a ben tron Tata ondro absoluut njoen onstandigheden! Noiti a fesi ini na heri universele historia wan gebortoe ben feni presi di joe ben kan teki gersi nanga na gebortoe foe en di den ben poti foe tron na „kowoe foe Vrede”.
„Wan bigi leti” e sori ensrefi
16. Oten èn fa tra pisi ete foe Jesaja kapitel 9 ben kon troe?
16 Di Jezus ben bigin nanga en publiki diniwroko, dan tra pisi ete foe Jesaja kapitel 9 ben kon troe, dati wani taki den fosi toe vers foe a kapitel dati, na ini san den tja kon a fesi dati wan „bigi leti” ben sa sori ensrefi tapoe wan pipel di „ben waka na ini doengroe”. Na historia skrifiman Mattéus di ben abi Gado jeje e tjari kon na ini kapitel 4 den vers 13-17 kon a krin gi wi fa den vers dati ben kon troe: „Èn baka di [Jezus] ben gwe libi Nazareth, a ben go libi ini Kapernaüm, na a se, ini na kontren foe Zebulon nanga Naftali sodati ben sa kon troe san ben taki nanga mofo foe na proféti Jesaja di ben taki: ’O kondre foe Zebulon èn kondre foe Naftali, na a abrasé foe na Jordaan, Galiléa foe den natie! A pipel di de ini doengroe, si wan bigi leti, èn abra den di sdon ini wan kontren foe wan skaduw foe dede wan leti ben opo kon.” Foe sensi a ten dati Jezus ben bigin préki èn taki: „Abi berow, bika na kownoekondre foe hemel kon krosbé.’”
17. Foe san-ede Jezus ben kan meki en leti skijn tapoe den sma ini Zébulon èn Naftali, èn san na leti disi ben sa wani taki gi den sma di ben sidon ini doengroe?
17 Na kontren foe Zébulon nanga Naftali didon na a fara noordsé foe Israël èn abi na ini en na district Galiléa. Naftali ben grens na a heri westsé sjoeroe foe a se foe Galiléa. Foedi Jezus ben préki na boen njoensoe foe Gado Kownoekondre ini den kontren dati, a ben meki foe dat’ede, makandra nanga den discipel leti skijn tapoe den sma drape di ben sidon so langa na ini doengroe. Jezus ben taki na ini Johannes 8:12: „Mi na a leti foe a grontapoe. A sma di e waka na mi baka, kwetkweti no sa waka na ini doengroe, ma sa abi na leti foe libi.” Na so nanga jepi foe Jezus sma „di ben sidon na ini wan presi foe na skaduw foe dede, ben kisi na okasi foe „abi na leti foe libi” foedi a ben gi en libi leki wan ferloesoeprijs ini a presi foe foeroe sma”. En de a sma di Jehovah gebroiki foe trowe leti tapoe a wroko-sani nanga san libisma ben sa kan kisi libi. — Mattéus 4:23; 20:28.
18. (a) Foe san-ede na „bigi leti” disi no ben sa skotoe gi den sma wawan ini Galiléa? (b) San wi sa loekoe na a tra artikel?
18 Na ’bigi leti’ disi, di ben abi na pramisi na ini en foe kan fri foe dede èn kwinsi, no ben skotoe nomo gi den libisma foe Galiléa. Jesaja no ben taki na fesi dati wan kaba no ben sa de na en tiri psa marki? Èn Jesaja no ben taki a fesi dati na „Kownoe foe Vrede” ben sa pré wan toemsi moi rol? Ija, bika ini Jesaja 9:6, 7 tanapoe: „En nen den sa kari: Wondroe Raiman, Tranga Gado, Tego Tata, Kownoe foe Vrede. Na a kownoe tiri psa marki, èn na vrede wan kaba no sa de.” Na ini a tra artikel wi sa go loekoe na rol foe Jezus Kristus leki „Wondroe Raiman, Tranga Gado, Tego Tata”, èn ooktoe leki „Kownoe foe Vrede”.
Joe e memre disi ete?
◻ Sortoe komplot ben kon na ini a ten foe kownoe Achaz?
◻ San ben de a kontroe na wan pikin fasi a marki foe Jesaja 7:14?
◻ San ben de na heri kon troe foe na marki dati?
◻ Foe san-ede na gebortoe foe na „Kownoe foe Vrede” ben de na morol bigi gebortoe na grontapoe?