Dini leki fisiman foe libisma
„Jesus taigi Simon: ’No frede moro langa. Foe bigin nanga now joe sa kisi sma libilibi.’” — LUKAS 5:10.
1, 2. (a) Sortoe ròl a kisi foe fisi plèi ini a libisma historia? (b) Sortoe njoen fasi foe kisi fisi sma ben kon sabi pikin moro 2000 jari pasa kaba?
DOESOENDOESOEN jari langa, libisma ben kisi fisi foe njanjan, ini den se, den bigi watra, èn den liba foe grontapoe. Fisi foe Nijlliba ben de wan prenspari pisi foe san den sma ben njan na Egipti foe owroeten. Di a watra foe Nijlliba ben tron broedoe ini den dei foe Moses, dan den Egiptisma no ben njanpina wawan foe di mankeri foe watra ben de a bakapisi foe dati, ma so srefi foe di den fisi ben dede èn dati ben abi krakti tapoe a njanjan di den ben moesoe abi. Baka ten, na Sinai, di Jehovah ben gi Israèl a Wet, dan a taigi den taki den ben kan njan son fisi, ma taki tra fisi no ben de krin, den no ben mag njan den. Disi e sori taki den Israèlsma ben o njan fisi te den ben o kon na a Pramisi Kondre, foe dati ede wan toe foe den ben sa de fisiman. — Exodus 7:20, 21; Levitikus 11:9-12.
2 Ma, pikinmoro toedoesoen jari pasa kaba, wan tra sortoe fisiwroko a libisma famiri ben kon leri sabi. Disi ben de a kisi foe fisi na jeje fasi, di no ben sa abi winimarki wawan gi den fisiman, ma so srefi gi den fisi! A sortoe fisiwroko disi e doe na ini a ten disi ete, nanga boen foeroe winimarki gi miljoenmiljoen sma na heri grontapoe.
„Kisi sma libilibi”
3, 4. Sortoe toe fisiman ben sori bigi belangstelling gi Jesus Krestes?
3 Ini a jari 29 G.T., Johanes a Dopoeman ben dopoe Jesus, a Sma di ben o meki sma sabi a njoen fasi disi foe fisiwroko, ini Jordanliba. Wan toe wiki a baka, Johanes ben poti a prakseri foe toe foe den disipel foe en tapoe Jesus èn ben taki: „Loekoe, a Pikin Skapoe foe Gado!” Wan foe den disipel disi, di a nen foe en ben de Andreas, ben froeteri en brada Simon Petrus esi-esi: „Wi feni a Mesias!” A de wan moi sani foe si, taki Andreas èn Simon ala toe ben doe wroko leki fisiman. — Johanes 1:35, 36, 40, 41; Mateus 4:18.
4 No langa a baka, Jesus ben e preiki gi den ipi sma na a Se foe Galilea, no toemoesi fara foe pe Petrus nanga Andreas ben libi. A ben e taigi den sma: „Abi berow, oen pipel, bika a kownoekondre foe hemel kon krosibei” (Mateus 4:13, 17). Wi kan froestan taki Petrus nanga Andreas, ben angri foe jere a boskopoe foe en. Ma kande den no ben froestan taki Jesus ben o taigi den wan sani di ben sa kenki a libi foe den foe têgo. Boiti dati, san Jesus ben o taki èn doe na fesi foe den wani taki wan prenspari sani gi wi alamala ini a ten disi.
5. Fa a fisiman Petrus ben man foe wroko gi Jesus?
5 Wi e leisi: „Na wan seiker okasi a ben tanapoe na a bigi watra foe Genesarèt, ala di na ipi sma ben poesoe kon krosibei na en tapoe èn ben e arki a wortoe foe Gado. Èn a ben si toe boto na a sjoro foe a bigi watra, ma den fisiman ben komoto na ini den boto èn ben e wasi den nèt foe den” (Lukas 5:1,2). Na a ten dati, troetroe fisiman ben wroko moro foeroe na neti, èn den man disi ben krin den nèt, baka di den ben fisi wan neti. Jesus ben bosroiti foe gebroiki wan foe den boto foe den foe preiki nanga moro boen bakapisi gi na ipi sma. „A ben go na ini wan foe den boto, a di foe Simon, èn ben aksi en foe poeroe gowe pikinso moro foe a sjoro. Ne a ben go sidon èn komoto na a boto, a ben bigin gi den ipi sma leri.” — Lukas 5:3.
6, 7. Sortoe wondroe di ben abi foe doe nanga a kisi foe fisi di Jesus ben doe, ben abi sortoe wortoe, di ben abi foe doe nanga a kisi foe fisi, leki bakapisi?
6 Loekoe taki Jesus ben abi ete wan sani moro na prakseri leki a gi foe leri na den ipi sma: „Di a ben kaba taki, a ben taigi Simon: ’Poeroe go pe dipi, èn trowe den nèt foe oenoe foe kisi fisi.’” Prakseri taki den fisiman disi ben wroko kaba a heri neti. Foe dati ede a no de foe froewondroe taki Petrus e piki: „Leriman, heri neti wi ben wroko tranga èn no ben kisi noti, ma mi sa trowe den nèt go foe di joe aksi foe wi doe disi.” San pasa, di den ben doe disi? „Den ben kisi wan heri ipi fisi ini den nèt. Ija, den nèt foe den ben gersi taki den ben o priti. Foe dati ede den ben kari den patna foe den, ini a tra boto, nanga anoe foe kon jepi den; èn den ben kon èn den ben foeroe den toe boto te foe soengoe.” — Lukas 5:4-7.
7 Jesus ben doe wan wondroe. A pisi dati foe a se no ben abi noti foe kisi a heri neti; now a ben lai nanga fisi. A wondroe wroko disi ben abi foeroe krakti tapoe Petrus. „Simon Petrus ben fadon na den kindi foe Jesus, èn a ben taki: ’Komoto na mi, Masra, bika mi na wan sondoe man.’ En nanga den sma di ben de nanga en, ben de nanga froewondroe, foe den fisi di den ben kisi èn disi ben de so toe nanga Jakobus èn Johanes, den manpikin foe Sebedeus, di ben de kompe foe Simon.” Jesus ben kowroe na ati foe Petrus èn baka dati a ben taki den wortoe di ben o kenki a libi foe Petrus. „No frede moro langa. Foe bigin nanga now, joe o kisi libisma libilibi.” — Lukas 5:8-10.
Fisiman foe libisma
8. Fa fo troetroe fisiman ben doe a tapoe a kari foe go ’kisi libisma libilibi’?
8 So boen Jesus ben teki libisma gersi nanga fisi èn a ben kari a sakafasi fisiman disi foe libi a grontapoe wroko foe en foe doe wan moro prenspari sortoe foe fisiwroko — kisi libisma libilibi. Petrus nanga Andreas, a brada foe en, ben teki a kari. „Wantewante den libi den nèt, èn ben waka go na en baka” (Mateus 4:18-20). Baka dati Jesus ben kari Jakobus nanga Johanes kon, di ben de ini a boto foe den, ala di den ben meki den nèt foe den. A ben kari den disi toe foe tron fisiman foe libisma. Fa den ben doe? „Wantewante den ben komopo libi a boto èn a papa foe den, èn ben waka go na en baka” (Mateus 4:21, 22). Jesus ben sori taki a ben abi bekwaamfasi leki wan fisiman foe kisi sili. Na a okasi disi a ben kisi fo man libilibi.
9, 10. Sortoe bribi Petrus èn den kompe foe en ben sori èn fa den ben kisi skoro ini a fisiwroko na jeje fasi?
9 Wan troetroe fisiman e meki moni foe di a e seri san a kisi, ma wan fisiman na jeje fasi no kan doe dati. Foe dati ede, den disipel disi ben sori bigi bribi di den ben libi ala sani foe waka baka Jesus. Den no ben degedege, taki a fisiwroko foe den na jeje fasi, ben sa abi boen bakapisi. Jesus ben man foe meki watra di no ben abi noti na ini kon foeroe nanga troetroe fisi. Na a srefi fasi, te den disipel ben o saka den nèt foe den ini den watra foe a nâsi Israèl, den ben kan de seiker taki, nanga a jepi foe Gado, den ben sa kisi libisma libilibi. A wroko foe kisi fisi na jeje fasi, di ben bigin na a ten dati, e go doro, èn Jehovah e gi foeroe blesi ete.
10 Moro leki toe jari Jesus ben skoro den disipel dati ini a fisiwroko foe kisi libisma. Te okasi ben de, a ben gi den finifini bodoi èn ben seni den go na en fesi foe preiki (Mateus 10:1-7; Lukas 10:1-11). Di den ben tori Jesus èn ben kiri en, den disipel ben broeja. Ma a dede foe Jesus ben wani taki, dati den no ben o doe a fisiwroko moro foe kisi libisma? San ben pasa ben gi a piki heri esi.
Doe fisiwroko ini a Se foe libisma
11, 12. Baka di Jesus ben opobaka, dan sortoe wondroe a ben doe di ben abi foe doe nanga a kisi foe fisi?
11 Sjatoe baka a dede foe Jesus dorosei foe Jerusalem èn na opobaka foe en, den disipel ben drai go baka na Galilea. Na wan okasi seibi foe den ben de makandra krosibei foe a Se foe Galilea. Petrus ben taki, dati a ben e go fisi èn den trawan ben go nanga en. So leki a gwenti ben de, den ben fisi a neti. Te joe loekoe en boen, dan den trowe den nèt foe den ini a se a heri neti sondro foe kisi wán sani. Ne na moesoedei, wan sma di den si e tanapoe na sjoro ben e bari go na den abra a watra: „Jongoe pikin, oenoe no abi wan sani foe njan, nô?” Den disipel bari go gi en baka: „Nôno!” Foe dati ede a sma di ben e tanapoe na sjoro ben taigi den : „’Trowe a nèt na a leti-anoesei foe a boto èn oenoe sa feni wan toe.’ Ne den trowe a nèt, ma den no ben man hari en kon na ini a boto foe di den fisi ben lai.” — Johanes 21:5, 6.
12 Fa a ben de wan ondrofeni di e gi froewondroe. Kande den disipel ben memre a wondroe di Jesus ben doe a fesi ini a tori foe kisi fisi èn awansi fa a no fa wán foe den ben froestan soema ben de a sma na sjoro. „A disipel dati di Jesus ben lobi ben taigi Petrus: ’Na Masra!’ Foe dati ede, di Simon Petrus ben jere taki a ben de Masra, a poti en tapoesei krosi lontoe en skin, bika a ben de nanga sososkin, èn ben djompo go na ini se. Ma den tra disipel ben kon ini a pikin boto, foe di den no ben de fara foe sjoro, soso wan sani foe neigitenti meter.” — Johanes 21:7, 8.
13. Baka di Jesus ben go baka na hemel, sortoe internationaal programa foe a kisi foe fisi ben bigin?
13 San a wondroe disi ben e sori? Taki a fisiwroko foe kisi libisma no ben kaba. Krakti ben poti a tapoe a sani disi di Jesus ben go doro foe taigi Petrus dri tron — èn nanga jepi foe en ala den disipel — foe gi den skapoe foe Jesus njanjan (Johanes 21:15-17). Ija, wan programma foe gi sma jeje njanjan ben de na den fesi. Bifo a dede foe en, a ben taki na fesi: „A boen njoensoe disi foe a kownoekondre sa preiki na a heri grontapoe pe sma e libi leki wan kotoigi gi ala nâsi” (Mateus 24:14). Now a ten ben doro foe a profeititori ben bigin kon troe ini a fosi jarihondro. Den disipel foe en ben de klari foe trowe den nèt foe den na ini a se foe a libisma famiri èn den nèt no ben sa kon leigi na tapoe. — Mateus 28:19, 20.
14. Na sortoe fasi a fisiwroko foe den bakaman foe Jesus ben kisi blesi ini den jari bifo a pori foe Jerusalem?
14 Bifo Jesus ben opo go na a kownoestoeroe foe en Tata na hemel, a ben taigi den bakaman foe en: „Oenoe sa kisi tranga te santa jeje kon na oenoe tapoe, èn oenoe sa de kotoigi foe mi na Jerusalem èn so srefi na heri Judea nanga Samaria èn te na den moro farawe kontren foe grontapoe” (Tori foe den Apostel 1:8). Di santa jeje ben kanti na den disipel tapoe na a Pinksterfesa foe 33 G.T., dan a bigi wroko foe kisi fisi na jeje fasi ben bigin na heri grontapoe. Na a dei foe a Pinksterfesa wawan, den ben kisi dridoesoen sili libilibi, èn heri esi baka dati „a nomroe foe den sma ben kon so wan feifi doesoen” (Tori foe den Apostel 2:41; 4:4). A kon na ini foe moro sma ben go doro. A tori e froeteri wi: „Bribiman ini Masra ben tan kon moro foeroe, heri ipi mansma nanga oemasma” (Tori foe den Apostel 5:14). Heri esi den Samariasma ben doe wan sani tapoe a boen njoensoe, èn sjatoe baka dati den hèiden di no ben besnij ben doe so toe” (Tori foe den Apostel 8:4-8; 10:24, 44-48). So wan 27 jari baka a Pinksterfesa, na apostel Paulus ben skrifi gi den kresten foe Kolose taki a boen njoensoe ben „preiki na ini heri a mekisani di de ondro hemel” (Kolosesma 1:23) A de krin, taki den disipel foe Jesus ben kisi fisi farawe foe den watra foe Galilea. Den ben trowe den nèt foe den na mindri den djoe di ben panja na ala sei ini a Tiri foe Rome, èn so srefi na ini den se, foe den sma di no ben de djoe èn di ben gersi leki noti ben de foe feni drape. Èn den nèt foe den ben kon na tapoe watra, ala di den ben foeroe. Foe di a ben de tranga fanowdoe gi den kresten foe a fosi jarihondro, a profeititori foe Jesus na Mateus 24:14 ben kon troe bifo Jerusalem ben pori ini 70 C.E.
Fisiwroko foe kisi sma ini „a dei foe Masra”
15. Foe sortoe tra fisiwroko den ben froeteri a fesi, ini a boekoe Openbaring èn oten dati ben moesoe doe?
15 Ma moro ben de na den fesi ete. Krosibei foe doro a kaba foe a fosi jarihondro, Jehovah ben gi Johanes, a lasti apostel di ben de a libi ete, wan Openbaring foe sani di ben o pasa na ini „a dei foe Masra” (Openbaring 1:1, 10). Wan spesroetoe marki ben de a froeteri foe a boen njoensoe na heri grontapoe. Wi e leisi: „Mi ben si wan tra engel e frei na mindri foe hemel, èn a ben abi têgo boen njoensoe, foe meki dati bekènti leki prisiri ten gi den sma di e libi na grontapoe, èn gi ibri nâsi èn lo èn tongo èn pipel” (Openbaring 14:6). Na ondro a tiri foe engel, den foetoeboi foe Gado ben o preiki a boen njoensoe troetroe na a heri grontapoe pe sma e libi, no soso na ini heri a Tiri foe Rome. Wan fisiwroko foe kisi sili na heri grontapoe ben bigin foe doe èn a ten foe wi si wan kontroe foe a fisjoen dati.
16, 17. Oten a lasti-dei fisiwroko na jeje fasi ben bigin èn fa Jehovah ben blesi disi?
16 Fa a kisi foe fisi ben go ini a di foe twenti jarihondro disi? Ini a bigin, efoe wi teki den fisiman gersi nanga a tra pisi foe libisma, dan den no ben de foeroe. Baka di a Fosi Grontapoefeti ben kon na wan kaba, dan soso wan sani foe fodoesoen fajafaja preikiman foe a boen njoensoe ben de, man nanga oema di ben wroko tranga èn di moro foeroe ben de salfoewan. Den ben iti den nèt foe den go awansi pe Jehovah ben opo a pasi, èn den ben kisi foeroe sili libilibi. Leti baka na di foe toe grontapoefeti, Jehovah ben opo njoen watra foe go kisi fisi. Zendeling di ben go na a Wachttoren Bijbelskoro Gilead ben teki fesi ini a wroko na foeroe kondre. Kondre so leki Japan, Italiakondre èn Spanjorokondre, di ini a bigin ben sori leki den no ben o gi notinoti, ben gi te foe kaba wan bigi ipi foe sili. No so langa pasa, wi ben jere toe fa a fisiwroko ben abi boen bakapisi na Owstoe Europa.
17 Na foeroe kondre ini a ten disi, den nèt e soekoe foe broko. A bigi ipi foe sili di kon na ini ben meki a de fanowdoe foe seti njoen gemeente èn kring. Foe man gi den gemeente nanga den kring presi foe den kon makandra, dan den e bow njoen Kownoekondre zaal èn kongreshal a heri ten. Moro owroeman èn dinari ini a diniwroko de fanowdoe foe sorgoe gi den sma di e kon moro foeroe. Wan boen bigi wroko ben bigin nanga jepi foe den getrow wan dati ini 1919. Jesaja 60:22 ben kon troe na wan letterlijk fasi. ’A pikinwan tron doesoen’, so leki fa den fo doesoen fisiman dati ben kon tron moro leki fo miljoen ini a ten disi. Èn a kaba no doro ete.
18. Fa wi kan waka baka a moi eksempel foe fisiman na jeje fasi foe a fosi jarihondro?
18 San ala disi wani taki gi wi leki aparti sma? A tekst e taki, dati di Petrus, Andreas, Jakobus èn Johanes ben kisi a kari foe tron fisiman foe libisma „den . . . ben libi ala sani a baka èn ben waka go na en [Jesus] baka” (Lukas 5:11). Fa disi de wan moi eksempel foe bribi èn a gi di sma gi den srefi abra! Wi kan kweki a srefi jeje foe òfer wisrefi, a srefi fasi foe de klariklari foe dini Jehovah awansi san disi e aksi foe wi? Miljoenmiljoen sma ben piki taki den man. Ini a fosi jarihondro, den disipel ben fisi foe kisi libisma awansi pe Jehovah ben gi den pramisi foe doe disi. Efoe a ben de na mindri djoe noso hèiden sma, den ben fisi sondro foe poti wan kondisi. Meki wi preiki toe gi ala sma sondro wan sani hori wi noso taki wi kroetoe sma a fesi.
19. San wi moesoe doe efoe den watra pe wi e fisi na ini no sori taki a abi foeroe na ini?
19 Ma, fa efoe a gebied foe joe na a momenti disi e sori taki a no e gi notinoti? No lasi ati. Memre taki Jesus ben foeroe den nèt foe den disipel, baka di den ben fisi a heri neti sondro den ben kisi wan sani. A srefi sani kan pasa na wan jeje fasi. Na Ierland, foe eksempel, getrow Kotoigi ben wroko jari langa nanga pikinso boen bakapisi nomo. Tokoe disi ben kenki no so langa pasa. A Jariboekoe foe 1991 foe Jehovah Kotoigi e froeteri taki na a kaba foe a dienstjari 1990, Ierland ben prisiri foe abi 29 heimarki baka makandra! Kande wan dei a gebied foe joe sa gi wan sani na a srefi fasi. So langa Jehovah e gi primisi foe disi, tan doe a fisiwroko!
20. Oten wi moesoe teki prati na a fisiwroko foe kisi libisma?
20 Na Israèl, fisiman ben e go fisi a neti, te ala den tra sma ben didon waran èn switi na ini den bedi. Den ben go a doro, no te disi ben makriki gi den, ma te den ben kan kisi moro foeroe fisi. Wi toe moesoe ondrosoekoe a gebied foe wi, so taki wi e go fisi, foe taki en so, te a moro bigi pisi foe sma de na oso èn wani foe arki. Disi kan de na den mofo neti, na a kaba foe den wiki, noso na wan tra ten. Awansi oten, meki wi doe ala san wi man foe feni reti-ati sma.
21. San wi moesoe hori na prakseri efoe den e wroko a gebied foe wi foeroe?
21 Fa a de efoe a gebied foe wi wroko foeroe kaba? Troetroe fisiman ini grontapoe e kragi foeroe leisi taki sma srepi ala fisi poeroe na ini a fisigron foe den. Ma a kan taki sma srepi ala fisi poeroe na ini wi fisigron na jeje fasi? Foe taki en leti, nôno! Foeroe gebied e kon moro bigi srefi te den e wroko den foeroe leisi. Son gebied e gi froktoe moro boen, foe di den e wroko en moro boen. Ma, tokoe te wi e fisiti den oso foeroe leisi, wi moesoe de ekstra seiker taki wi e skrifi ala den adres foe sma di no ben de na oso èn meki baka ten kontakti nanga den. Leri difrenti tori foe takimakandra. Hori na prakseri taki heri esi wan sma sa tjari wan fisiti baka, so boen no tan moro langa leki a sma gi pasi foe tan noso no tanteri na osofamiri sondro foe joe sabi. Èn meki den bekwaamfasi foe joe ini a stratiwroko èn a gi foe kotoigi na okasi kon moro boen. Saka den nèt foe joe na jeje fasi na ala okasi èn na ala fasi di joe man doe disi.
22. Foe sortoe bigi grani wi e njanboen na a ten disi?
22 Memre, taki ini a fisiwroko disi den fisiman èn a fisi e feni wini. Efoe den fisi di wi e kisi e horidoro, dan den kan libi foe têgo. Paulus ben gi Timoteus deki-ati: „Tan na den sani disi, bika foe di joe e doe disi joe sa kibri joesrefi èn den sma di e arki joe” (1 Timoteus 4:16). A ben de Jesus di ben skoro den disipel foe en fosi ini a fisiwroko na jeje fasi, èn ini a ten disi, a wroko disi e doe ete ondro a tiri foe en (Teki gersi Openbaring 14:14-16). Fa wi abi wan bigi grani foe doe a wroko na ondro en tiri! Meki wi tan saka den nèt foe wi, so langa Jehovah e gi pasi foe disi. Sortoe moro bigi wroko ben sa man de leki a kisi foe sili libilibi?
Joe kan memre disi ete?
◻ Foe doe sortoe wroko Jesus ben skoro den bakaman foe en?
◻ Fa Jesus ben sori taki a fisiwroko na jeje fasi no ben kaba nanga a dede foe en?
◻ Na sortoe fasi Jehovah ben blesi a fisiwroko na jeje fasi ini a fosi jarihondro?
◻ Sortoe bigi srepi kon na sjoro foe fisi doe ini „a dei foe Masra”?
◻ Fa wi leki aparti sma kan de fisiman foe libisma di abi moro boen bakapisi srefi?
[Prenki na tapoe bladzijde 21]
Baka di Jesus ben opobaka, dan den apostel foe en ben go doro nanga a wroko foe Gado foe kisi fisi foe libisma