Roetoe a doti di sma e doti sani — Poeroe foe na ati nanga froestan
JEHOVAH no ben gi libisma wan tranga lostoe foe doti fasi noso broeja. A planeet oso foe den ben abi leki marki taki a moesoe de wan paradijs foe krin fasi, orde èn a ben moesoe moi. Gado no ben abi a prakseri taki sma moesoe pori en tron wan presi pe sma e dompoe doti di no switi gi na ai foe si. — Genesis 2:8, 9.
Ma, baka di libisma ben weigri foe Gado tjari den, den ben bigin bow den eigi sortoe foe grontapoe seti. Sondro na wini noso koni foe Gado èn foe di den mankeri ondrofeni, dan tesi nanga fowtoe ben meki taki den ben leri sani nanga tranga. Grontapoe historia e boeweisi na bijbel waarheid taki libisma no man tiri densrefi; doesoendoesoen jari langa „sma ben basi sma foe na lasi foe en” (Preikiman 8:9; Jeremia 10:23). A disiten problema foe na doti di sma e doti sani na ala sortoe fasi, na wan bakapisi foe a fowtoe tiri foe libisma.
Teki Gado en fasi foe loekoe sani
Sma di e angri foe plisi Gado e doe tranga moeiti foe libi akroederi a Mekiman en markitiki foe krin fasi. Jehovah Kotoigi ben miti wan problema a joeroeten di wan internationaal kongres ben seti foe hori na Praag, Tjekoslowakije, na a mindri foe 1991.a So wan 75.000 sma ben o de drape, wan ipi sma di Strahow Stadion ben kan hori koemakriki. Ma a stadion no ben gebroiki feifi jari langa. A ben kon brokobroko, alen nanga son ben pori a stadion. So wan 1500 foe den Kotoigi foe Jehovah gebroiki moro leki 65.000 joeroe foe meki a kon boen baka èn foe ferfi en. Di a ten foe a kongres ben doro a wroko programa disi, foe krin sani, ben meki a stadion wan warti presi pe sma ben kan anbegi a troe Gado, Jehovah.
San e boeweigi Jehovah Kotoigi foe de tra fasi, ala di moro foeroe sma foe a grontapoe e sori wan pikinso warderi gi krinfasi nanga orde? Warderi gi bijbel rai taki kresten moesoe roetoe den fowtoe eigi fasi poeroe, so leki a soekoe wini gi densrefi nomo, a fasi foe no hori trawan na prakseri, gridi èn a mankeri foe lobi. „Poeroe na owroe sma di joe de nanga den doe foe den”, na bijbel e taki. Poti „a njoen sma di joe e tron na en presi, di e meki kon njoen nanga jepi foe soifri sabi akroederi a prenki foe a sma di e meki dati”. A sma di joe de èn di abi leki eigi fasi lobi gi krinfasi, orde èn moisani no abi presi gi a lostoe di sma abi foe doti sani. — Kolosesma 3:9, 10; 2 Korentesma 7:1; Filipisma 4:8; Titus 2:14.
A njoen sma di joe e tron e aksi taki kresten moesoe broko den ede nanga a doti di sma e doti sani, den no moesoe doti sani noso na wan tranga jesi fasi e weigri foe gi jesi na wet di den tirimakti e poti kontrari a doti di sma e doti sani. A e jepi kresten foe tan farawe foe teki wan don fasi foe tjari densrefi, soekoe wini gi densrefi nomo èn a lesi fasi di e meki sma e meki wan heri ipi doti. Te wi tanapoe na baka na abi foe respeki gi den goedoe foe trawan, dan disi o jepi wi foe no skrifi sani tapoe skotoe leki wan fasi foe tjari wi fasi foe denki èn firi kon a krin, leki prisiri di sori leki a no fowtoe, noso leki wan tra fasi foe koti temre. A e aksi foe sma hori oso, oto, krosi nanga skin krin. — Teki gersi Jakobus 1:21.
Ini a tori foe sma di no wani foe weri a njoen sma disi di den moesoe de, we sma kan go soekoe fowtoe dan na Gado te a e tapoe den foe kisi libi ini a paradijs foe en di e kon? Kwetikweti. Ibriwan sma di te now ete ben abi na firi ini en ati noso froestan foe doti sani kibrikibri ben sa de wan kefar gi na krin fasi foe a paradijs foe a planeet grontapoe, wan sani di ben o tjari sari gi den wan di wani foe meki a tan go doro. Gado en bosroiti foe „tjari pori na den sma di e pori grontapoe” na wan regtfardiki èn lobi sani. — Openbaring 11:18; 21:8.
Wi sa abi aktief prati?
Ma disi wani taki dati kresten moesoe horibaka gi sani di seti teige a doti noso sani di seti gi a krin foe sani?
A doti foe sani de wan lasi gi a gesontoe èn a seikerfasi foe a poebliki. Jehovah e sori taki a e broko en ede nanga den sortoe tori disi, so leki fa wi si ini den wet di a ben gi den Israèlsma (Exodus 21:28-34; Deuteronomium 22:8; 23:12-14). Ma noiti a ben taigi den foe go meki tra pipel drai den denki na a sei foe a seikerfasi foe a poebliki; so srefi toe den fosi kresten no ben kisi foe jere taki den moesoe doe dati.
Ini a ten disi, tori foe a libi kontren kan kon tron esi-esi wan politiek afersi. A fini foe a tori de, taki son politiek partij ben opo spesroetoe nanga a prakseri foe loesoe den problema foe a libi kontren. Wan kresten di e gi pasi meki sani abi makti na en tapoe foe a teki wan sei na ini politiek lin no de moro langa neutraal na a sei dati. Jesus ben tjari a gronprakseri kon na fesi gi en disipel: „Den no de wan pisi foe grontapoe, net so leki mi no de wan pisi foe grontapoe.” Wan kresten di no e hori ensrefi na a sani disi e poti ensrefi ini a kefar foe teki a sei foe „a tiriman foe a seti foe sani disi, di sa kon tron noti”. — Johanes 17:16; 1 Korentesma 2:6.
Jesus no ben proeberi foe loesoe den problema foe a libi makandra foe en ten so srefi a no ben taigi den disipel foe en foe doe so. A komando di a ben gi den ben de: „Go foe dati ede èn meki disipel foe sma foe ala nâsi, dopoe den . . . , leri den foe ondrow ala sani di mi ben komanderi oenoe.” A no ben gi den komando di abi foe doe nanga a fasi foe tiri libi kontren. — Mateus 28:19, 20.
Di a ben tjari kon na krin san de moro prenspari ini a libi foe wan kresten a ben taki: „Tan dan, soekoe fosi a Kownoekondre nanga en regtfardikifasi” (Mateus 6:33). Te, nanga jepi foe a Kownoekondre foe a Messias, Jehovah sa tjari en regtfardiki gronprakseri kon na heri grontapoe lontoe, den problema foe den libi kontren sa loesoe foe ala ten èn ala sma sa firi satisfaksi.
So boen, Jehovah Kotoigi e teki wan balansi posisi. Nanga Romesma 13:1-7 ini prakseri, a de wan froeplekti sani taki den e gi jesi, akroederi den konsensi, na den wet foe lanti di abi foe doe nanga a libi kontren. Boiti dati, a Gado lobi di den e sori den birtisma, e boeweigi den foe sori respeki foe den sani foe trawan — a poebliki noso foe aparti sma — foe di joe no e pori en, èn foe di joe no e doti en awansi soema abi en. Ma a de krin taki den no kisi a gebod foe teki fesi ini grontapoe seti foe krin kondre. Nanga reti den e poti a preikiwroko foe Gado Kownoekondre na a fosi presi, ala di den e froestan taki disi na a fasi fa den kan doe a boen di e tan moro langa.
Wan krin foe sani na jejefasi
Den Israèlsma foe fosi ten doronomo ben e kisi warskow foe san ben sa de a bakapisi efoe den ben sa doti a grontapoe foe di den ben meki broedoe lon, foe di den e teki wan doti fasi foe libi noso foe di den e sori taki den no abi respeki gi santa sani (Numeri 35:33; Jeremia 3:1, 2; Maleaki 1:7, 8). A prenspari sani de taki, gi a pori na jejefasi disi den ben kroetoe den, no gi no wan enkri pori na skinfasi foe san kande den ben abi fowtoe toe.b
A de, foe dati ede doti noso no-krin fasi na jejefasi di wan kresten na fosi presi moesoe kibri ensrefi gi dati, ini a ten disi. A e doe disi foe di a e weri „a njoen sma di a de”, di e roetoe poeroe doti firi ini na ati èn denki. Moro leki fo miljoen Jehovah Kotoigi abi wini foe a krinwroko disi na jeje fasi, foe di den man foe abi relisi èn moreel krin fasi na mindri densrefi , so srefi toe krin na skin fasi di de. — Efeisesma 4:22-24.
A ten disi na a ten foe wan wroko foe meki sani kon krin na jeje fasi. Wan bigi krin wroko foe sani na grontapoe lontoe sa pasa na a joisti ten èn na so fasi a sa kibri wi tanpresi foe a no tron wan grontapoe lontoe doti-ipi foe di wi sa gi en san a abi reti a tapoe, wan libi kontren di de fri foe doti. — Preikiman 3:1.
[Foetoewortoe]
a Foe wan finifini raport foe den groepoe Owstoe-Europa kongres disi loekoe Ontwaakt! foe 22 december 1991, Bakratongo.
b Den Israèlsma ben de bekènti nanga a smelter di sma ben smelter sani. Den ben feni sani di ben tan abra foe sonwan foe den kopro peti, èn kopro ben e smelter foe meki wrokosani foe a tempel. (Teki gersi 1 Kownoe 7:14-46.) Leki fa a e sori dan a sortoe fasi disi foe smelter sani ben kan go doro foe meki taki a libi kontren pori nanga jepi foe dampoe, bongro, nanga pisipisi smelter kopro di tan abra èn di kon tranga leki ston, nanga kande tra sani di pasa nanga den. Tokoe, leki fa a e sori dan Jehovah ben wani froedrage wan pikinso dotifasi di ben de foe si ini na kontren disi pe foeroe sma no ben e libi èn di ben de farawe foe den trawan.