Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w97 15/2 blz. 19-20
  • Bio-ethiek nanga oparâsi di e doe sondro broedoe

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Bio-ethiek nanga oparâsi di e doe sondro broedoe
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Kenki prakseri
  • Mi ben man si aladi mi ben breni!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2004
  • Kibri den pikin foe joe foe den no kisi broedoe
    Wi Kownukondre diniwroko 1992
  • San na a moro bun datrayepi?
    Wi Kownukondre diniwroko 2007
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
w97 15/2 blz. 19-20

Bio-ethiek nanga oparâsi di e doe sondro broedoe

NA INI den jari di no pasa so langa ete, den go na fesi tapoe a kontren foe datratori soleki noiti no pasa ete. Ma ala di den go-na-fesi disi ben loesoe problema tapoe a kontren foe datratori, tokoe son wan foe den tjari problema kon ini a tori foe fa sma moesoe tjari densrefi.

Datra moesoe prakseri boen foe den moeilek problema leki: Den moesoe tapoe foe gi wan sikisma boen hebi dresi son tron, so taki a sma kan dede na wan lespeki fasi? Wan datra moesoe poti a bosroiti foe wan sikisma na wan sei, efoe a datra denki taki dati ben sa de moro boen gi a sikisma? Fa den moesoe sorgoe gi a gosontoe foe sma, te no ala sma man pai gi diri dresi?

Den sortoe frekti aksi dati poti prakseri na tapoe wan njoen sabidensi tapoe a kontren foe datratori, di den e kari bio-ethiek. A sabidensi disi e proeberi foe jepi datra nanga sabidensiman fa foe handri nanga rai di e gi ini a tori foe biologisch ondrosoekoe èn fa den go na fesi tapoe a kontren foe datratori. Foe di foeroe foe den moro moeilek bosroiti e teki na ini ati-oso, meki foeroe ati-oso seti komte foe handri nanga bio-ethiek. Nofo tron den memre foe a komte — so srefi datra nanga afkati — e go na konmakandra di e taki foe bio-ethiek, pe den e ondrosoekoe finifini san na den ethisch problema di datra e kisi foe doe nanga den.

Wan toe aksi di e poti foeroe tron na den sortoe konmakandra dati, na: O fara datra moesoe go foe lespeki a bribi foe Jehovah Kotoigi di, moro foeroe foe a relisi foe den ede, e weigri foe teki broedoetransfusie? Wan datra moesoe gi wan sikisma broedoe sondro taki a sikisma wani, efoe na ini datra ai a transfusie dati sori foe de wan „boen sani” foe doe? A ben sa de wan ethisch sani foe doe dati sondro foe a sikisma sabi, neleki den e taki: ’san a sikisma no sabi no sa trobi en’?

Foe loesoe den sortoe aksi dati na wan boen fasi meki datra moesoe froestan a prakseri foe den Kotoigi sondro foe teki partèi. Jehovah Kotoigi foe den sei, troetroe wani tjari a posisi foe den kon na krin gi datra, foe di den e froestan taki te ala toe sei e froestan makandra dan den kan wai pasi gi trobi.

Kenki prakseri

Profesor Diego Gracia, wan prenspari spanjoro sabiman tapoe a kontren foe bio-ethiek, ben wani taki a klas foe en abi so wan takimakandra. „A fiti nomo taki oenoe [Jehovah Kotoigi] e kisi wan okasi foe sori san e trobi oenoe . . . foe di oenoe ben abi problema di abi foe doe nanga broedoetransfusie”, a profesor ben taki.

So boen, 5 juni 1996, dri sma di ben teki presi gi Jehovah Kotoigi, ben kisi wan kari foe kon na a Complutense Universiteit na Madrid, Spanjorokondre, foe tjari a prakseri foe den kon na krin. So wan 40 datra nanga tra koniman ben de drape.

Baka di den Kotoigi ben hori wan sjatoe lezing, den ben gi sma na okasi foe poti aksi. Ala sma di ben de drape ben agri taki wan bigisma di siki moesoe abi a reti foe weigri wan bepaalde fasi fa sma wani dresi en. A klas ben bribi toe taki noiti wan transfusie moesoe gi sondro a sikisma gi primisi baka di a kon sabi moro foe a tori [den kari disi informed consent]. Tokoe wan toe sani di abi foe doe nanga a prakseri foe Kotoigi, ben trobi den.

Wán aksi ben abi foe doe nanga moni. Son tron sma moesoe gebroiki spesroetoe wrokosani foe doe wan oparâsi sondro broedoe, soleki wan laser oparâsi, èn so srefi diri dresi, leki erytropoi-etine, di den e gebroiki foe jepi a skin foe meki redi broedoecel. Wan datra ben aksi den Kotoigi efoe den ben froewakti taki poebliki gosontoe afersi, ben o gi den spesroetoe grani te den ben o weigri foe gebroiki wan moro boenkopoe sani (homoloog broedoe).

Wan foe den sma di ben teki presi gi den Kotoigi ben erken taki moni na wan sani di datra moesoe hori na prakseri, ma a ben sori go na ondrosoekoe di sma ben tjari kon na doro di e taki foe den kostoe foe homoloog broedoetransfusie di no de bekènti. Disi abi na ini toe den kostoe foe jepi sma di kisi problema foe di den teki transfusie, so srefi den siki di e kon foe den sortoe problema disi. A ben taki foe wan bradi studie di ben doe na Amerkankondre di ben sori taki den kostoe foe wan afoe liter broedoe, ala di dati ini a bigin de soso 250 Amerkan dala, troetroe e kren go na moro leki 1300 Amerkan dala — feifi tron moro leki san a ben de biginbigin. Foe dati ede, a ben tjari kon na krin taki te sma e hori ala den tori disi na prakseri, dan oparâsi di doe sondro broedoe, moro boenkopoe. Moro fara, foeroe foe den so-kari ekstra kostoe foe oparâsi di e doe sondro broedoe, abi foe doe nanga wrokosani di joe kan gebroiki baka.

Wan tra aksi di de ini a prakseri foe difrenti datra abi foe doe nanga a druk foe sma na ini a gemeente. San ben o pasa, den ben aksi densrefi, efoe wan Kotoigi ben degedege èn ben teki wan broedoetransfusie? Den Kotoigi ben o poti en dorosei foe a Kotoigi libimakandra.

A piki ben o anga foe a situwâsi dati, bika a de troetroe wan serjoesoe tori te wan sma no e gi jesi na a wet foe Gado, wan sani di den gemeente owroeman moesoe ondrosoekoe. Den Kotoigi ben sa wani jepi iniwan sma di ondrofeni a sari nanga pen foe wan kefalek oparâsi èn di ben teki wan transfusie. Tweifri no de taki so wan Kotoigi ben o firi sari srefisrefi èn ben o broko en ede foe a matifasi di a abi nanga Gado. Kande so wan sma abi jepi fanowdoe èn taki den e froestan en. Foe di a fondamenti foe krestendom na lobi, meki neleki na ini ala kroetoe afersi, den owroeman ben sa wani gebroiki wan krakti fasi makandra nanga sari-ati. — Mateus 9:12, 13; Johanes 7:24.

„Baka wan pisi ten, oenoe no ben sa moesoe ondrosoekoe a fasi fa oenoe e tjari oensrefi, finifini baka?” wan profesor na ini bio-ethiek ben aksi, di ben komoto na Amerkankondre. „Tra relisi doe dati na ini den jari di no pasa so langa ete.”

A denki foe den Kotoigi ini a tori foe a santafasi foe broedoe na wan leri di den e bribi na presi taki a de wan ethisch prakseri di den moesoe kenki wanwan leisi, na so den ben taigi en. A krin bijbel komando no e gi pasi foe pasa disi (Tori foe den Apostel 15:28, 29). Foe pasa so wan wet foe Gado ben o de wan sani di wan Kotoigi ben o weigri foe doe, neleki te a ben o weigri na anbegi foe kroektoe gado noso hoeroedoe.

Jehovah Kotoigi e warderi en troetroe taki datra de klariklari — leki den wan di ben de na a bio-ethisch konmakandra na Madrid — foe lespeki a bosroiti foe den Kotoigi foe soekoe tra fasi foe dresi den akroederi san den e bribi tapoe a gron foe bijbel. Tweifri no de taki bio-ethiek sa plèi wan prenspari ròl foe meki a banti na mindri datra nanga sikisma go moro na fesi èn foe meki den kisi moro lespeki gi den winsi foe a sikisma.

Soleki fa den skrifi san wan barinen spanjoro datra ben taki, dan datra ala ten moesoe memre taki den „e wroko nanga onvolmaakti wrokosani èn jepisani di kan meki fowtoe”. Foe dati ede den moesoe abi na „overtoigi taki lobi ala ten moesoe de foe si, spesroetoe te sabi no man doe noti moro”.

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma