Luku na Yehovah fu kisi inzicht
„Mi sa gi yu inzicht èn leri yu na ini na pasi di yu musu go.” — PSALM 32:8.
1. San na wan tu fu den sani di e meki wi taki den bosroyti di wi e teki sa kotoygi fu koni? (Teki gersi nanga Deuteronomium 32:7, 29.)
IBRI DEY wi e kon tanapu na fesi fu bosroyti di wi musu teki — wantu fu den gersi leki den no e bodoy noti, trawan trutru de prenspari. Den bosroyti fu wi sa sori taki den de koni wan? Dati e anga bun furu efu wi e du sani sondro fu prakseri ofu dati wi e go prakseri bifo wi taki ofu du wan sani. Ma furu afersi de pe a de fanowdu na a teki fu frustandiki bosroyti taki wi kan luku moro fara leki san e sori en srefi na fosi tron na wi. Gi disi a kan de fanowdu taki wi sabi pe den disiten sani di e psa sa doro, iya, taki wi de srefi sabisabi san e feni presi na ini na yeye kondre. Disi de ini na makti fu wi? Libisma man fu du dati sondro dati a de soso wan afersi fu ray?
2. Sortu yepi wi abi fanowdu fu waka wan libipasi di sa bun, èn fu san-ede disi de so? (Odo 20:24)
2 Libisma abi trutru aparti yeye krakti, ma den no ben meki den fu man fu waka wan libipasi na wan bun fasi sondro fu teki nanga sakafasi a yepi fu Gado. So leki na profeyti Yeremiya di ben abi Gado yeye ben skrifi: „Mi sabi heri bun, o Yehovah, taki a no de na a grontapu libisma fu bepaal en pasi. A no de na wan man di e koyri, srefi fu poti en futu na pasi.” — Yeremiya 10:23.
3. San sa de na bakapisi efu wi no e luku na Yehovah fu kisi tiri? (Teki gersi nanga Genesis 3:4-6, 16-24.)
3 San na a bakapisi efu wi e poti na sani disi na wan sey èn fu sabi efu bepaalde prakseri ofu libifasi de frustandiki ofu onfrustandiki, bun ofu fowtu, efu fu frutrow tapu yu srefi efu tapu tra sma? Fu di wan ridineri na skin fasi e tyari wi, dan wi ben sa si son tron wan sani leki bun di Gado e taki taki a de takru, si wan libifasi leki frustandiki di Gado taki de wan lawfasi (Yesaya 5:20). Awinsi wi no e du disi kande fu espresi dan toku wi kan tron gi trawan wan reyde fu naki futu fadon. (Teki gersi nanga 1 Korintesma 8:9.) Fu taki pe te fu kaba a sa doro gi den sma di nanga tranga ede e weygri fu luku na Yehovah fu kisi tiri, en Wortu e fruklari: „Wan pasi de di de leti ini na ay fu wan man, ma den pasi fu dede de baka ten a kba fu en” — Odo 14:12.
4. Sortu yepi Yehovah e pramisi furufuru na en dinstknekti? (Teki gersi nanga Yeremiya 10:21.)
4 San wi abi nanga disi na ini prakseri fanowdu? Fu taki en sènpel, wi abi na yepi fanowdu di Gado e gi. Fu gi deki-ati a e taki: „Mi sa gi yu inzicht èn leri yu, na ini na pasi di yu musu go. Mi wani gi ray nanga mi ay tapu yu.” — Psalm 32:8.
San inzicht wani taki
5. San na „inzicht”?
5 San wani taki now precies „inzicht” di na beybri e taki fu en? A de a man di wan sma man fu luku go ini wan situwâsi, fu luku moro fara leki san e sori en srefi na a fosi tron. Leki fa na Theological Wordbook of the Old Testament e taki dan na Hebrew wortu di vertaal nanga „inzicht”, abi fu du nanga „frustan sabi fu na reyde” fu sani. A de a sortu fu sabi di e meki wan sma handri koni èn fu sani waka bun. Ini akruderi nanga na fondamenti bodoy èn fu tyari den difrenti fasi kon na fesi fu na srefi Hebrew werkwortu, meki na Nyun Grontapu vertaling e gebroyki boyti den wortu „abi inzicht” wortu so leki ’handri koni’, handri ’forsegtiki’ nanga ’sani musu waka bun’.
6. Fu san-ede wi kan taki taki „na sma di e dwengi en mofobuba”, e handri koni, ofu nanga inzicht?
6 Na so den e taki taki „a sma di e dwengi en mokobuba”, ’e handri koni [efu: nanga inzicht]’ (Odo 10:19). A e denki bifo a e taki, a e hori na ini prakseri san trawan sa feni fu san a e taki èn ooktu efu san a e taki kande fu tra sma, de frustandiki, nanga lobi ofu de fanowdu (Odo 12:18; Yakobus 1:19). Fu di lobi gi Yehovah èn wan opregti angri fu yepi en kompe libisma e trusu en dan na sani san a e taki e bow trawan. — Odo 16:23.
7. San ben kan meki David kisi na nen taki a ben de wan sma di ben handri forsegtiki?
7 Fu David, na manpikin fu Isaï, tanapu: „Ala pe pe Saul ben seni en ala tron go, a ben abi a gwenti fu handri forsegtiki [dati wani taki nanga inzicht].” David ben si taki na a wroko di en ben du moro ben de ini na tori leki wan strey a mindri libisma fetiman. A ben frustan taki en nanga den man di ben de na en, ben e feti den feti fu Yehovah. Fu dati-ede David ben luku go na Yehovah fu kisi tiri nanga blèsi (1 Samuël 17:45; 18:5; 2 Samuël 5:19). Disi ben abi leki bakapisi taki den ekspedisi fu David ben waka bun.
8. Sortu tra frustan fu sani e tyari kon na ini den Buku fu beybri na ini Griki tongo fu di den vertaal na werkwortu ’abi inzicht’?
8 Na ini den buku fu beybri na ini Grikitongo na werkwortu di vertaal nanga ’abi inzicht’, e vertaal ooktu nanga den wortu ’frustan na bodoy fu’ nanga ’kon frustan wan sani’ (Romeini 3:11; Mateus 13:13-15; Efesesma 5:17). San Gado e pramisi en dinstknekti, de so bun na koni fu disi. Ma fa Gado e gi den na koni dati?
Fa Yosua ben kisi inzicht
9. Fa Yehovah ben gi den sma na ini na owru Israël inzicht?
9 Na ini na owru Israêl Yehovah ben komanderi den Leyfi-sma fu gi leri na ini na Wèt na a nâsi (Leviticus 10:13; Deuteronomium 33:8, 10). Na Wét ben gi nanga yepi fu Gado yeye èn Yehovah yeye ben wroko na tapu den orga seti di ben abi leki marki taki leri ben musu gi (Maleachi 2:7). Nanga yepi fu dati ’Yehovah ben meki den Israëlsma e luku bun’ ofu ben gi den inzicht, so leki Nehemiya 9:20 e taki.
10, 11. (a) Fa Yosua ben kan handri nanga inzicht so leki Yosua 1:7, 8 e sori? (b) Fu sortu seti fu na gi fu leri Yosua ben musu frustan bunbun? (c) Sortu persoonlek muyti fu na sey fu Yosua ben de ooktu fanowdu?
10 Ma aparti sma na ini na nâsi ben sa handri nanga inzicht? Te den ben wani du dati, dan den ben aksi wan sani fu den sey. Di Yosua ben kisi na frantwortu fu tyari Israël go ini na Pramisi Kondre, Yehovah ben taygi en: „De soso nanga deki-ati èn de tranga srefisrefi fu handri soyfri ini kruderi nanga heri na Wèt di mi ben komanderi mi knekti Moses. No drifi komoto fu dati, no na kruktu-anusey no na leti-anusey, so taki ala pe yu e go, yu mag handri koni. Na Wètbuku disi no mag drifi komoto fu yu mofo, èn yu musu leysi na ini dey nanga neti nanga wan safri sten, so taki yu mag handri soyfri ini akruderi nanga ala san tanapu na ini; bika dan yu pasi sa waka bun en dan yu sa handri koni.” Na Hebrew wortu di e vertaal dya nanga ’handri koni’, wani taki ooktu ’handri nanga inzicht’ — Yosua 1:7, 8.
11 Fa Yehovah ben o gi Yosua na inzicht disi? No nanga wan ofu tra firi di ben kon fu tapu-sey. Gado skrifi wortu ben de a sroto fu kisi na inzicht disi. Yosua ben musu furu en yeye nanga ati nanga dati, ben musu leysi en èn alaten go denki dipi fu en. So leki Yosua ben sabi, dan Gado Wortu ben taki taki leri di ben komoto fu na Wèt ben sa musu gi nanga mofo fu den Leyfi-sma.Yosua fu dati-ede ben musu frustan disi bun èn no ben musu poti en srefi aparti, e denki taki en srefi ben kan go suku fa sani de fu di a ben abi now wan frantiwortu presi na ini na nâsi (Odo 18:1). A ben de prenspari taki Yosua ben stuka a skrifi Wortu fu Gado fayafaya. Te a ben du dati èn no ben poti no wan pisi na en sey, èn te a ben gi yesi na en, dan a ben sa handri nanga inzicht. — Teki gersi nanga 1 Kownu 2:3.
Fa Yehovah e gi inzicht ini na ten disi
12. Sortu dri sani den e aksi fu wi, efu wi wani nyanbun fu na inzicht di Yehovah sorgu gi wi?
12 Te doro na wi ten Yehovah ben tan gi en dinstknekti na tiri di den abi fanowdu fu handri koni. Fu nyanbun fu na tiri dati, dan den e aksi wantu sani fu wi leki aparti sma. (1) Neleki Yosua wi musu abi warderi gi Yehovah orga. Ini wi geval na warderi disi wani taki taki wi musu wroko makandra nanga na kresten gemeente fu salfuwan, „na getrow èn koni srafu”-klasse èn en Tiri Skin. (Mateus 24:45-47; Teki gersi nanga Tori fu den apostel 16:4.) Èn na warderi disi wani taki ooktu fu fisiti geregeld den komakandra (Hebrewsma 10:24, 25). (2) Wi musu de fayafaya na ini eygi stuka fu Gado Wortu èn den publikâsi di na „srafu”-klasse ben gi wi fu yepi wi frustan en. (3) So srefi tu a de prenspari taki wi teki ten fu go denki dipi fa den sani di wi e leri kan tyari kon wi eygi libi èn kan kobroyki fu yepi trawan.
13. San na pramisi di skrifi na ini Yeremiya 3:15 wani taki?
13 Fu na sey fu na sortu fu a hori ay na tapu sani èn a hebi fu na yeye nyanyan programa di Yehovah e sorgu fu en na ini na ten fu wi, a ben taki na ini Yeremiya 3:15: „Mi wani gi unu hèrder akruderi mi ati, èn seyker den sa wey unu nanga sabi èn inzicht.” Iya, na yeye nyanyan programa disi ben sa gi unu na aparti krakti fu si sani èn fu si sortu sey wi musu teki fu sani waka bun. Suma na a fonten fu na inzicht disi? Yehovah Gado.
14. Fu san-ede na getrow ’srafu’-klasse ben abi inzicht?
14 Fu san-ede na ’getrow srafu’-klasse abi so wan inzicht? Fu di den sma di de wan pisi fu na klasse disi ben meki na Wortu fu Gado de a tori fu na bigi belangstelling fu den èn e waka baka na tiri di e gi na ini. Boyti fu dati, Yehovah e poti en yeye a tapu den èn a e kobroyki den ini wan fasi nanga en prakseri, fu di den e saka den srefi na ondro en tiri (Lukas 12:43, 44; Tori fu den apostel 5:32). So leki na Psalmskrifiman di ben abi Gado yeye ben skrifi langa ten psa kba: „Moro inzicht leki ala mi leriman mi ben kisi fu di yu frumane abi mi bigi belangstelling.” — Psalm 119:99.
15. (a) San na ray di na ’srafu’-klasse e gi wi konsekwent wani taki trutru? (b) Fa na ’srafu’-klasge ben kan gi furu yari psa kba na fanowdu sabi nanga na fanowdu inzicht ini na tori fu na fasi fa kresten sma ben musu si brudu transfusie?
15 Te aksi e poti ini na tori fu na yoysti sey di musu teki na ini bepaalde afersi dan na „getrow nanga koni srafu” gi ala ten na ray: ’Poti na ini yu libi san tanapu na ini na beybri. Frutrow tapu Yehovah’ (Psalm 119:105; Odo 3:5, 6). Di sma ben si na gi fu brudu transfusie leki wan standaard datra behandeling èn ben tron wan strey pe Yehovah Kotoygi ben kon na fesi, dan The Watchtower fu 1 yuli 1945 ben tyari na kresten luku kon na krin na ini na tori fu na santa fasi fu brudu. Na ini a tijdschrift den sori taki na brudu fu meti èn libisma de ondro na frubontu fu Gado (Genesis 9:3, 4; Tori fu den apostel 15:28, 29). San a ben tyari kon na skinfasi, no ben taki ini na artikel: na a ten dati furu no ben de bekènti fu a tori dati. A punt pe a ben go trutru fu en ben de a gi yesi na a wèt fu Gado èn dati de te now ete so. Na ini a ten disi furu sma e si na praktijk koni fu poti brudu transfusie na wan sey èn moro nanga moro sma e du dati. Ma Yehovah Kotoygi ala ten ben kan handri nanga inzicht fu di den e frutrow tapu na Mekiman, di sabi furu moro fu brudu leki sortu libisma tu.
16. Fu san-ede ben kon na krin taki na ray di Na Wachttoren ben gi ini na afersi so leki seks moraliteit, osofamiri fu wan bigisma èn firi fu brokosaka ben de precies na sani di wi ben abi fanowdu?
16 Ala di ini na tori fu na seksmoraliteit na fasi fu frudrage ala sani e wini moro nanga moro kontren, Na Wachttoren na presi fu teki na pôpi pasi, ben gi ala ten bun beybri tiri. Nanga dati furu sma ben kisi yepi fu kibri na diri matifasi fu den nanga Yehovah èn fu poti den srefi a tapu fu feti na baka a kisi fu koloku di e tan presi fu feti soso na baka prisiri di e psa gwe. Na so den Wachttoren-artikel di ben taki nanga osofamiri di abi wan bigisma èn den sma di ben abi fu du nanga brokosaka ben sori ooktu wan inzicht di soso den sma abi di Yehovah prakseri de diri gi den èn di nanga faya e begi: „Leri mi fu du yu wani, bika yu na mi Gado.” — Psalm 143:10; 139:17.a
17. (a) San Yehovah dinstknekti ben sabi tintin yari afesi fu a yari 1914? (b) San den ben sabi, ala di bepaalde finifini tori no ben de krin gi den ete baka 1914, so taki disi ben gi den bun tiri na ini den libi?
17 Ooktu Yehovah ben yepi en dinstknekti tintin yari a fesi nanga yepi fu na „getrow èn koni srafu” fu frustan taki na yari 1914 ben sa marki na kba fu na ten fu den hèyden (Lukas 21:24, Statenvertaling). Di den ben go na ini na pisiten baka na Fosi Grontapu feti, a no de fu taki taki den ben kon tanapu na fesi aksi di ben fruwondru den. Ma san den ben sabi, ben de nofo fu kan handri nanga koni. Fu den Buku den ben sabi taki na fasti ten fu Gado fu na pori fu na owru seti ben doro; a ben sa de so bun don fu poti den howpu a tapu ofu meki markitiki fu san e waka bun fu feni gudu ben satyari den libi. Den ben sabi ooktu taki Yehovah Kownukondre de na trutru lusu gi ala problema di ben kwinsi na libisma famiri (Daniël 2:44; Mateus 6:33). Den ben si krin taki tapu ala tru kresten na frantiwortu ben rostu fu bari wroko gi Yehovah salfu kownu, Yeyses Krestes, èn en Kownukondre (Yesaya 61:1, 2; Mateus 24:14). Na ini 1925 na Watch Tower-artikel „Birth of the Nation” (Na kobortu fu na nâsi) ben tranga den nanga wan moro krin frustan fu Openbaring kapitel 12; den ben frustan now san ben feni presi na ini heymel èn san no ben de fu si nanga libisma ay. Na inzicht dati ben gi den bun tiri ini den libi
18. Sortu grani nanga sortu frantiwortu wi abi now, èn san wi musu aksi wi srefi?
18 Den wantu dusundusun sma di ben e dini Yehovah leki en Kotoygi na a ten dati ben handri na ini bribi èn ben de a fesi fu na wroko di ben de ini na preyki na ini ala pisi fu na grontapu na bun nyunsu fu Gado Kownukondre di opo. Fu dati-ede meki nyunyun sma ben leri sabi Yehovah, ben go lobi en èn ben prisiri ini na fruwakti tapu têgo libi. Wi alamala di leki wan bakapisi fu na lobi wroko fu den ben kisi na waarheid, ben kon a krin ooktu wi abi na grani nanga frantiwortu fu teki prati na a wroko èn fu gi ibri wan sma di wi ka wan finifini kotoygi èn fu tan du disi te leki Yehovah taki taki a wroko klari (Openbaring 22:17; Teki gersi nanga Tori fu den apostel 20:26, 27). Na fasi fa yu e kobroyki yu libi e kotoygi fu warderi gi na inzicht di Yehovah ben gi nanga yepi fu en orga?
19. (a) Gi wan eksenpre fu wan sma di en libi ben furu nanga warderi fu na inzicht di Yehovah e gi nanga yepi fu en orga. (b) San wi kan leri fu na eksenpre dati?
19 Na libi fu wan bigi ipi sma na ini ala pisi fu grontapu e kotoygi fu en taki disi de so ini den geval. Teki fu eksenpre pikinso John Cutforth. So wan 48 yari psa kba a ben teki na beybri ray na ati di na ’getrow srafu’-klasse ben poti kba na prakseri na a ten dati ooktu, namku: „Tan suku dan na Kownukondre nanga en regtvaardiki fasi, èn ala den tra sani disi yu sa kisi a tapu. No broko noiti so bun yu ede fu na tra dey” (Mateus 6:33, 34). Baka furu yari fu ondrofeni na ini Yehovah dinst brada Cutforth ben taki: ’Wan fu den sani di ben meki wan bigi indruk a tapu mi, de taki Yehovah ben abi wan orga na grontapu di en e tiri, taki mi leki aparti sma ben kan wroko nanga na orga dati, èn taki te mi ben sa waka dorodoro baka en tiri, disi no wwan ben sa gi mi freyde, tefreyde fasi nanga satisfaksi, ma mi so srefi tu ben sa kisi furu mati, makandra nanga furu tra bigi blèsi tu.’ Na overtoygi dati furu tron moro ben kon tranga fu di a ben kan luku go baka tapu wan libi di e gi satisfaksi èn di yeye blèsi de wan marki fu en na ini den Verenigde Staten, Canada, Australiya nanga Papua New Guinea.b Iya, na libifasi gi wi alamala di e kotoygi fu koni de fu sori warderi gi na wrokosani di Yehovah e kobroyki fu gi inzicht na en pipli. — Mateus 6:19-21.
Luku bun fu na lasi fu inzicht
20, 21. (. . .)
20 Na inzicht di Yehovah ben gi wi musu si so diri leki wan diri gudu. Ma wi musu frustan taki efu wi no go doro tapu a pasi di ben meki wi kisi inzicht fu Gado, wi kan lasi na inzicht dati. Na wan sari sani fu taki taki now precies dati de san psa nanga son sma (Odo 21:16; Daniël 11:35). Nanga na trowe fu na tranga leri di ben de persoonlek gi den den ben pruberi fu taki bun fu san den ben du. Heymemre ben de wan trapu gi den. Den ben bigin si san Gado Wortu e kari takru leki bun, èn den ben hari den srefi puru fu Yehovah orga. Fa dati de wan sari sani!
21 Den omstandigheid fu so wan sma Psalm 36:1-3 e skrifi fu en, pe wi e leysi: „Na mofotaki fu psaa wèt de gi na ogriwan ini na inisey fu en ati.” Dati wani taki, en eygi gridi prakseri nanga lostu e tyari en go so fara fu psa a wèt. „No wan frede fu Gado de na en fesi”, na so na Psalm skrifiman e go doro. „Bika a ben handri nanga en srefi tumsi grati na ini en eygi ay fu si en sondu fu no wani si dati na ay. Den wortu fu en mofo de ogri sani nanga bidrigi sani.” Èn san dati abi leki bakapisi? A ’e stop fu abi inzicht fu du san bun’. Te yu luku bun a e overtoygi en srefi taki a de yoysti san a e du èn a e pruberi fu kori trawan fu go waka na en baka. O prenspari a de dan fu dati-ede taki wi no abi wwan inzicht, ma kibri en tu fu di wi e abi warderi ini na wrokosani di Yehovah e kobroyki fu yepi wi fu kisi en!
[Futuwortu]
a Luku Watch Tower Publications Index 1930-1985 ondro: „Marriage”, „Families”, „Moral Breakdown” èn „Depression (Mental)”. Luku ooktu Index fu Wachttoren Publikaties 1986 ondro „Huwelijk”, „Gezin”, „Morele ineenstorting” èn „Depressiviteit”.
b Luku Na Wachttoren fu 1 december 1958, blz. 717-720.
San yu e memre ete?
◻ San sa yepi wi fu teki koni bosroyti?
◻ San „inzicht” wani taki?
◻ Fa Yehovah e gi na ini wi ten inzicht na en dinstknekti?
◻ San a e aksi fu wi te wi wani nyanbun dorodoro fu na inzicht di Yehovah e gi?
[Prenki na tapu bladzijde 20]
Fu nyanbun fu na inzicht di Yehovah e gi, dan wi musu abi warderi gi en orga, poti wi srefi fayafaya tapu eygi studi èn go prakseri dipi fu na fasi fa wi kan poti san wi leri na ini wi libi