Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w88 1/10 blz. 1-5
  • Abi warderi gi wi brada

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Abi warderi gi wi brada
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1988
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Lobi èn dipi lobifiri gi brada
  • „Abi dipi lobifiri gi brada nanga sondro hoigrifasi
  • „Lobi tranga . . . komoto fu na ati”
  • ’Bradi yusrefi’
  • Waran warderi
  • No abi takru prakseri fu den buweigi fu ati fu wi brada
  • Feni a sroto gi brada firi foe lobi
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1993
  • „Un musu abi dipi firi gi makandra”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2004
  • Un musu „tan lobi makandra leki brada”!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre (Studie-Waktitoren) 2016
  • Meki a brada lobi foe oenoe tan!
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1997
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1988
w88 1/10 blz. 1-5

Abi warderi gi wi brada

„Nanga, dipi lobifiri gi brada sondro hoigrifasi . . . , unu mu lobi makandra tranga komoto fu na ati.” — 1 PETRUS 1:22.

1. San overtoigi furusma taki Yehovah Kotoigi e poti na tru kristendom na ini den libi?

LOBI de a marki fu na tru kristendom. Na a yuru ten di Yesus ben nyan na laatste nyanyan nanga en apostel, a ben poti krakti a tapu disi nanga den wortu: „Mi e gi unu wan nyun gebod taki unu mu lobi makandra; net soleki mi ben lobi unu, taki unu ooktu mu lobi makandra. Nanga disi alasma sa sabi taki unu na disipel fu mi, efu unu abi lobi gi makandra” (Yohannes 13:34, 35). Furu sma ben kisi pas na overtoigi taki Yehovah Kotoigi e libi akruderi na tru kristendom, di den ben go na wan komakandra na ini wan Kownukondrezaal ofu ben de tapu wan moro bigi komakandra. Den ben si lobi fa ai wroko èn nanga dati den ben sabi taki den ben de a mindri den tru disipel fu Kristus.

2. San na apostel Paulus ben taki fu lobi, na amrki fu kon sabi na tru kristendom?

2 Wi alamala e prisiri taki na marki disi fu kon sabi na tru kristendom de fu si na ini a ten disi a mindri Yehovah pipel. Ma toku ete wi e frustan netleki den fosten kristen taki alaten wi mu suku na moro fasi fu sori warderi gi wi brada nanga sisa. Paulus ben skrifi gi na gemeente na ini Thessalonika: „Meki na Masra meki yu gro, iya, kon meki yu de pasa marki na ini lobi gi makandra” (1 Thessalonicasma 3:12). Fa wi kan gro na ini wi lobi gi makandra?

Lobi èn dipi lobifiri gi brada

3. San den wortu fu na apostel Petrus e sori taki de moro fanowdu ete gi kristen boiti a libi fu wan krin libi?

3 Na ini wan algemeen brifi di skrifi gi den kristen gemeente na ini Pikin-Azië na apostel Petrus ben skrifi: „Now di unu ben soifri unu sili [ofu: libi] fudi unu ben gi yesi na a waarheid nanga dipi lobifiri gi brada sondro hoigrifasi [fi-la-del’fi-a] leki bakapisi, meki unu mu lobi makandra tranga [wan vorm fu a-ga’pa-o] komoto fu na ati” (1 Petrus 1:22). Petrus e sori taki a no nofo fu soifri wi libi. Gi yesi na a waarheid, makandra nanga na nyun gebod, mu abi leki bakapisi dipi lobifiri gi brada sondro hoigrifasi èn tranga lobi gi makandra.

4. San wi musu aksi wisrefi, èn san Yesus ben taki na ini disi?

4 Wi e firi fu sori lobi nanga warderi gi wi brada soso nomo gi den sma di wi lobi? Wi de gewoonlek gi den so, taki wi lobi fu gi den sani èn wi e tapu wi ai gi den fowtu fu den; aladi na a tra sei e si den fowtu nanga onvolmaaktifasi fu trawan di fu nature den no e hari wi kon na den? Yesus ben taki: „Efu yu lobi [wan vorm fu a-ga’pa-o] den sma di lobi yu, sortu paiman yu abi dan? Den belastingman no e du asrefi? — Mattéus 5:46.

5. Sortu difrenti wan bijbel sabiman ben meki a mindri na Griki wortu di wani taki „lobi” èn na wortu di wani taki „firi dipi lobi gi wan sma”?

5 Na ini en buku New Testament Words professor Willliam Barclay e taki den sani di e kon now fu na Griki wortu di vertaal nanga „dipi lobifiri gi sma” èn na wortu di vertaal nanga „lobi”: „Na ini den wortu disi [fi’li-a san wani taki dipi lobifiri gi sma”, èn na werkwortu di de krosbei fu dati fi’le-o] wan sani fu wan switi lobi de na ini. Den wani taki, taki yu e luku wan sma, nanga dipi firi fu lobi . . . na lni na Nyun Testamenti moro fu du den wortu di e gebroiki gi lobi na a zelfstandig naamwortu agape èn na werkwortu agapan. . . . Filia ben de kande wan moi wortu, ma a e meki unu prakseri na switifasi èn krosbei matifasi èn dipi firi fu lobi gi wan sma. Agape abi fu du nanga na frustan; a no de eenvoudig wan emotie di fu ensrefi e kon ini wi ati, a de wan gronprakseri di wi e waka na en baka na ini wi libi fudi wi wegi sani go kon. Agape abi morofuru fu du nanga na wani. A de wan feti fu wini wan sani, wan wini èn a du fu wan sani nanga bun bakapisi. Nowan sma fu nature oiti ben lobi en fejanti. Lobi wi feanti na wan wini tapu wi natuurlek firi nanga emotie. Na agapè disi de te yu luku en bun na man di wan sma man fu lobi wan sani di no man fu lobi, fu lobi sma di wi no wani de nanga den.”

6. (a) Sortu aksi fu ondrosuku wisrefi wi mu aksi wisrefi? (b) Fu san-ede leki fa Petrus taki wi no kan skotu wi brada firi fu lobi soso gi den sma di fu nature wi e firi gi den?

6 Wi e grabu a sani disi leki wan excuus taki na bijbel e erken taki wi wan abi moro waran firi gi bepaalde brada leki gi trawan, èn wi e firi fu taki bun fu den firi fu wi? (Yohannes 19:26; 20:2) Wi abi na meine taki wi kan sori gi son sma wan kowru „lobi” di wi tak-go-tak-kon fu en fudi wi musu sori dati nomo, aladi wi e kibri switi lobifiri gi brada gi den sma di wi e firi taki den e hari wi kon? Efu dati de so, dan wi misi na prenspari dek’ati di Petrus e gi wi. Dan wi no soifri wi sili nofo nanga yepi fu na giyesi fu wi na a waarheid, bika Petrus e taki: „Now di yu soifri yu sili nanga na giyesi na a waarheid te leki yu firi opregti dipi firi fu lobi gi yu kristen brada, dan yu mu lobi makandra nanga yu heri ati èn nanga yu heri krakti.” — 1 Petrus 1:22, The New English Bible.

„Abi dipi lobifiri gi brada nanga sondro hoigrifasi

7, 8. San na a rutu fu na wortu di vertaal nanga ’sondro hoigrifasi’ èn fu san-ede Petrus ben gebroiki den wortu disi sobun?

7 Na apostel Petrus e go morofara ete. A e taki dati wi dipi lobifiri gi brada mu de sondro hoigrifasi. Na wortu di vertaal nanga ’sondro hoigrifasi’ e kon fu na ontkennende vorm fu wan Griki wortu di den ben broiki gi komediepreiman di ben e taki na tekst fu den nanga wan masker di tapu den fesi. Disi ben meki den man fu prei na ini sowan komedieprei difrenti rol. Na wortu ben kisi morofara na agersi betekenis fu hoigrifasi, falsi fasi ofu sori leki yu de so.

8 Fa dipi na ini wi ati wi de nanga sonwan fu den brada nanga sisa na ini na gemeente? Wi e taki den odi tapu komandra nanga wan forceer lafu èn wi e puru es’esi dan wi fesi ofu wi e go morofara? Ofu moro ogri ete, wi e pruberi fu sorgu taki wi no taki den odi? Efu dati ben sa de so, fa a de dan nanga wi „giyesi na a waarheid” Wi ben sa mu soifri wi sili te na a marki dati wi e firi opregti firi fu lobi gi wi kompe kristen? Nanga na gebroiki fu na wortu ’sondro hoigrifasi’, Petrus e taki dati na lobifiri fu wi gi wi brada no de wawan wan sori fu sani na dorosei. A mu de tru èn a mu komoto fu wi ati.

„Lobi tranga . . . komoto fu na ati”

9, 10. San Petrus ben bedoel di a ben taki, wi mu lobi makandra „tranga” ofu „bradi”?

9 Petrus e taki morofara: ’Yu mu lobi makandra tranga [letterlijk: „kon moro bigi”] komoto fu na ati.’ Nowan ’meki kon moro bigi ofu kon moro bradi’ fu na ati de fanowdu fu sori lobi gi den sma di fu nature wi e firi gi den èn di fu den sei den e firi densrefi firi disi gi wi. Ma Petrus e taigi wi fu lobi makandra „moro bigi”. Te disi e sori na mindri kristen dan na agapè lobi no de soso wan lobi fu na frustan di yu tak-go-tak-kon fu en, soleki wi mu abi gi wi feianti (Mattéus 5:44). A de wan tranga lobi èn a e aksi muiti. A wani taki taki wi musu meki wi ’ati kon moro bigi’ dati wani taki kon moro bradi sodati wi kan poti sma na ini wi ati di normaal wi no e firi taki den e hari wi kon.

10 Ini en Linguistic Key to the Greek New Testament Fritz Rienecker e go pikinso tapu a wortu di vertaal na ini 1 Petrus 1:22 nanga „tranga” ofu „kon moro bigi”. A e skrifi: „Na fondumenti prakseri de di fu bigi seryusufasi faya (no fu du wan spotu sani ma efu yu luku en bun nanga muiti) (Hort).” Span yusrefi gi wan sani wani taki fu du furu muiti gi en. Fu lobi makandra tranga komoto fu na ati wani taki sobun fu span wisrefi krinkrin ini den muiti fu wi fu abi brada firi fu lobi gi ala wi kristen kompe. Sonwan fu wi brada nanga sisa abi wan pikinpresi ini wi safu firi fu lobi? Efu dati de so, dan wi mu bradi wisrefi.

’Bradi yusrefi’

11, 12. (a) Sortu rai na apostel Paulus ben gi den kristen na ini Korinte? (b) Fa Paulus ben gi na ini disi wan tumsi moi eksempre?

11 Na apostel Paulus ben prakseri taki wan fanowdu fu disi ben de dya na ini na gemeente na Korinte. A ben skrifi gi den kristen drape: „Wi mofo ben opo gi unu, un sma fu Korinte,wi ati ben kon bradi gi unu. Na ini wi unu no abi wan pikinpresi, ma wi abi wan pikin presi na ini unu eigi safufiri fu lobi. Leki wan fasi fu paiman, fu du wan sani baka, mi e taki leki mi e taki nanga pikin, . . . bradi yusrefi ooktu.” — 2 Korinte 6:11-13.

12 Fa wi kan bradi wisrefi fu poti ala wi brada nanga sisa na ini wi ati? Paulus ben gi na ini disi wan tumsi moi eksempre. A ben suku krin na moro bun sanl na ini en brada, èn a ben memre den no fu den swakifasi fu den ma fu den bun kwaliteit fu den. Na laatste kapitel fu en brifi gi den Romeinsma e sori disi. Meki wi go ondrosuku Romeini 16 fu si fa na kaptel disi e sori na positief luku fu Paulus na fesi fu en brada nanga sisa

Waran warderi

13. Fa Paulus ben tyari en warderi kon na fesi gi Febe, èn fu san-ede?

13 Paulus ben skrifi en brifi gi den Romeinsma komoto fu Korinte na ini sowan sani fu 56 G.T., na ini na ten fu en di fu dri zendingwaka. A ben de krin taki a ben gi a buku na wan kristenuma di ben nen Febe, wan memre fu na gemeente na ini na krosbei foto Kenchrea, èn di ben reis go na Rome (Leisi vers 1, 2). Luku fa tapu wan waran fasi a e rikomanderi en na den brada na ini Rome. Tapu na wan ofu trafasi a ben opo taki gi furu kresten èn a mindri den Paulus ben de ooktu, kande na ini a ten fu den waka fu den via na druk se lanpe fu Kenchrea. Leki onvolmaakti sondari netleki ala tra sma dan Febe sondro degedege ben abi en swakifasi. Ma na presi taki Paulus ben warskow na gemeente na ini Rome gi den swakifasi fu Febe, a ben komanderi den ’fu teki en na ini Masra tapu wan fasi di warti den santawan’. Fa disi ben de wan tumsi moi èn positieffasi!

14. Sortu switi sani Paulus ben taki fu Priska nanga Aquila?

14 Ini vers 3 te nanga vers 15 Paulus e gi odi na moro leki twenti kristen di a e kari na nen èn ete furu trawan di ai sori aparti tapu den ofu leki wan grupu (Leisi vers 3, 4.) Yu e tesi na bradafiri di Paulus abi gi Priska (ofu Priskilla; teki gersi nanga Tori fu den Apostel 18:2) nanga Aquila? Na trowpaar disi ben poti densrefi gi kefar fu na bun fu Paulus. Now a e gi den kompe wroko disi odi nanga grantangi èn seni wan sori fu tangi gi den ini na nen fu den gemeente fu den heiden. Fa Aquila nanga Priskilla ben mu kisi tranga nanga den switi odi disi.

15. Fa Paulus ben sori taki a ben lobi fu gi sani èn abi sakafasi na ini den odi fu en gi Andónikus nanga Yunias?

15 A de krin taki Paulus na ini wan yari ofu tu baka na dede fu Kristus ben tron wan kristen di e gi ensrefi krinkrin ini na dini fu Gado. Ini a ten di a ben skrifi en brifi gi den Romeinsma, dan Kristus ben gebroiki en furu, yari kaba leki wan prenspari apostel fu den nâsi (Tori fu den Apostel 9:15; Romeinisma 1:1; 11:13). Ma luku sortu lobi fu gi sani èn sakafasi a e sori (Leisi vers 7.) A ben gi odi na Andrónikus nanga Yunias leki „man fu nen . . . di seni go [a mindri den apostel]” èn ben erken taki den ben dini Kristus morolanga leki en. Wi no e si dya kwetkweti wan pikinso firi fu dyarusu!

16. (a) Sortu lobi wortu Paulus ben taki gi tra kristen di ben libi na ini Rome? (b) Fu san-ede wi kan sabi seiker taki den odi disi ben de eksempre fu „bradifiri fu dipi lobi sondro hoigrifasi”?

16 Wi no sabi praktis noti fu fosten kristen soleki Epénetus, Ampliátus èn Stachys. (Leisi vers 5, 8, 9.) Ma soso na fasi fa Paulus e gi odi na ibriwan fu den dri sma disi, meki wi kan de seiker taki den ben de getrow man. Den ben meki Paulus lobi den sote taki a ben kari ibriwan fu den „mi lobiwan”. Paulus ben abi ooktu switi wortu gi Apelles nanga Rufus, di bakamakandra a e kari „na wan di den feni bun na ini Kristus” èn nawan ini Masra di den ben ferkisi”. (Leisi vers 10, 13.) Fa disi de moi wortu di e prijse den kristen! Fudi wi sabi na opregtifasi fa Paulus e taki sani, meki wi kan de seiker taki a no ben de soso formalistis wortu (Teki gersi nanga 2 Korinte 10:18.) Èn Paulus no ben frigiti fu taki ooktu na mama fu Rufus odi.

17. Fa Paulus ben sori dipi warderi gi en sisa?

17 Disi e tyari wi kon na a warderi fu Paulus di a ben abi gi en sisa. Na sei na mama fu Rufus Paulus ben kari no moro mindri leki siksi tra kristen uma. Yu ben si kaba fa a ben taki na wan switi fasi fu Febe nanga Priska. Ma luku nanga sortu waran bradafiri a e gi odl na Maria, Triféna, Trifosa nanga Persis. (Leisi vers 6, 12.) Wan sma e tesi krin taki en ati ben go na den sisa disi di e wroko tranga èn di ’ben wroko furu’ gi den brada. Fa a de wan sani di bow wi bribi fu si Paulus opregti warderi gi en brada nanga sisa, aladi den ben abi onvolmaaktifasi!

No abi takru prakseri fu den buweigi fu ati fu wi brada

18. Fa wi kan proberi fu waka baka Paulus, ma san kan de fanowdu?

18 Fu san-ede yu no ben sa waka na baka Paulus èn proberi fu kan taki wan bun sani fu ibri brada nanga sisa na ini na gemeente? Na sowan fu den yu no sa abi kwetkweti nowan problema nanga en. Na trawan yu sa musu suku pikinso. Fu san ede yu no e proberi fu psa wan pikinso ten nanga den fu leri sabi den moro bun? Seiker yu sa kon si moi kwaliteit na ini den, èn suma sabi taki den o go warderi yu kande moro leki den ben du na ini a ten di psa.

19. Fu san-ede wi no mu abi takru prakseri fu den buweigi fu ati fu wi brada, èn fa Yehovah e gi wi wan tumsi moi eksempre fu lobi?

19 Wi no mu abi takru prakseri fu den buweigi fu ati fu wi brada. Den alamala abi lobi gi Yehovah noso den no ben sa gi den libi abra na en. Èn san e kibri den fu drai go baka na ini na grontapu èn fu waka na baka den makriki pasi fu den? A lobi fu den gi Yehovah en regtvaardikifasi èn en Kownukondre na ini na anu fu Kristus (Mattéus 6:33). Ma ibriwan fu den abi den eigi hebi feti fu feti fu tan getrow. Yehovah lobi den fu na reide dati ede (Odo 27:11). A e teki den leki en dienstknegti aladi den abi fowtu nanga swakifasi, èn suma na wi dan taki wi ben sa weigri fu teki den na ini wi safu firi fu lobi? — Romeini 12:9, 10; 14:4.

20. (a) Gi suma wawan leki fa Paulus skrifi gi den Romeinsma wi mu abi takru prakseri, èn na tiri fu suma wi kan waka a baka den na ini na afersi disi sondro fu frede? (b) Fa wi mu si na tra pisi fu ala wi brada?

20 Den wanenkri sma di leki fa Paulus ben warskow wi mu abi takru prakseri fu den, na den sma di e meki „pratifasi kon èn e di e gi reide fu nakifutu fadon” èn den „sma di e wroko kontrari nanga na leri di den ben kisi”. Paulus e taigi wi fu hori den bun na ai èn fu tan farawe fu den (Romeini 16:17). Den owruman fu na gemeente ben sa proberi fu yepi den sma disi (Yudas 22, 23). Wi kan bow sobun a tapu taki den owruman ferteri wi efu wi mu tan farawe fu son sma. Na a tra sei wi mu si ala wi brada leki sma di e ferdini wi bradafiri fu lobi sondro hoigrifasi èn wi mu lobi den tranga komoto fu na ati.

21, 22. (a) San de a wi fesi e kon? (b) Sortu situwasi sa sori ensrefi, èn fu san a de a moro bun ten? (c) San wi sa luku ini na tra artikel?

21 Satan, en ogriyeye nanga en heri grontapu seti fu sani de teige wi. Har-Mágedon didon a wi fesi. Na direkte reide fu dati sa de na aanval fu Gog fu Magog (Ezechiël kapitel 38, 39). Dan wi sa abi wi brada moro leki oiti a fesi fanowdu. Kande wi sa abi na yepi net fu den sma fanowdu di wi no ben firi so furu gi den. Ofu den disi kande abi na yepi fu wi tranga fanowdu. Now a de na ten gi wi fu bradi wisrefi èn fu meki na warderi fu wi gi wi brada kon moro bigi.

22 Warderi gi wi brada nanga sisa awans fa a no fa abi na ini en a yoisti respeki gi owruman fu na gemeente. Ini disi den owruman srefi mu de tumsi moi eksempre fudi den no wawan sori na yoisti warderi gi al brada ma ooktu gi den kompe owruman. Na pisi disi fu na tori wi sa luku na ini na tra artikel.

Punt fu luku san wi ben leri

◻ San na a marki fu kon sabi na tru kristendom?

◻ Fu san-ede lobi nanga bradafiri fu dipi lobi de fanowdu?

◻ Fa wi kan lobi makandra „tranga” ofu „bradi”?

◻ Fa Paulus ben sori na ini Romeini kapitel 16 warderi gi en brada nanga sisa?

◻ Fu san-ede wi no mu abi takru prakseri fu den buweigi fu ati fu wi brada?

[Prenki na tapu bladzijde 3]

Suku fu si bun kwaliteit na ini den sma di fu nature yu no e firi gi den

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma