„Mi wani meki Grankownu krutu mi!”

1, 2. (a) Na ini sortu situwâsi Paulus de now? (b) Te Paulus aksi fu meki Grankownu krutu en, dan sortu aksi e opo kon?

DEI nanga neti srudati e hori wakti gi Paulus na Sesareya. Tu yari na fesi di a ben go baka na Yudea, dan na ini wan tu dei nomo den Dyu ben pruberi fu kiri en seiker dri leisi (Tori 21:27-36; 23:10, 12-15, 27). Te nanga now den feanti fu en no ben man kiri en, ma den e tan pruberi. Ma te Paulus e si taki den kan kiri en ete, dan a e taigi Granman Festus di ben de wan Romesma: „Mi wani meki Grankownu krutu mi!”​—Tori 25:11.

² Yehovah ben horbaka gi a besroiti di Paulus teki fu meki a grankownu fu Rome krutu en? A piki na tapu na aksi disi de prenspari gi wi di e preiki finfini fu Gado Kownukondre na ini a ten disi fu a kba. Wi musu sabi efu den sani di Paulus du, na wan eksempre di wi kan teki te wi ’e opo taki gi a bun nyunsu èn te wi e du ala san wi man fu meki lanti gi wi a reti fu preiki’.​—Fil. 1:7.

„Mi e tnapu na fesi a krutuman-sturu” (Tori fu den apostel 25:1-12)

3, 4. (a) Fu san ede den Dyu ben wani meki Paulus kon na Yerusalem èn fa a du kon taki den no ben man kiri en? (b) Fa Yehovah e yepi den anbegiman fu en na ini a ten disi, neleki fa a ben yepi Paulus?

³ Dri dei baka di a Romesma Festus tron granman fu Yudea, a go na Yerusalem.a Drape a ben arki di den edeman fu den priester nanga den prenspari man fu den Dyu taki dati Paulus du wan lo bigi ogri. Den man disi ben sabi taki den basi fu a nyun granman disi ben wani taki a ben musu hori den Dyu bun. Dati meki den aksi Festus fu du den wan bun. Den aksi en efu a kan tyari Paulus kon na Yerusalem fu krutu en drape. Ma di den aksi en a sani disi, den ben abi wan ogri sani na prakseri. Den feanti disi ben meki mofo fu kiri Paulus te a ben de na pasi fu Sesareya go na Yerusalem. Festus no ben wani. Sobun, a taigi den: „Meki den edeman fu unu kon nanga mi [na Sesareya], dan den kan taki sortu ogri a du” (Tori 25:5). Na so Paulus misi fu dede ete wan leisi.

⁴ Di ala den tesi disi ben miti Paulus, Yehovah ben horbaka gi en nanga yepi fu Yesus Krestes. Memre taki na ini wan fisyun Yesus ben taigi na apostel disi: „Hori dek’ati!” (Tori 23:11) Na ini a ten disi futuboi fu Gado e kisi fu du tu nanga problema èn son leisi sma e tapu skreki gi den. Yehovah no e kibri wi gi ibri problema, ma a e gi wi a koni nanga a krakti fu hordoro. Wi kan de seiker taki ala ten wi lob’ati Gado o gi wi „a krakti di bigi pasa marki”.​—2 Kor. 4:7.

5. Fa Festus krutu a tori fu Paulus?

⁵ Wan tu dei baka dati, Festus „go sdon na tapu a krutuman-sturu” na ini Sesareya.b Paulus ben e tnapu na fesi Festus, makandra nanga den sma di ben feni taki a du wan ogri, aladi den no ben man bewijs dati. Ne Paulus opo taki gi ensrefi: „Mi no du nowan enkri sondu teige a Wet fu den Dyu, teige a tempel, noso teige Grankownu.” Na apostel no ben du nowan ogri èn dati meki den ben musu lusu en. Sortu besroiti Festus ben o teki? Fu di Festus ben wani kisi wan bun nen na den Dyu, meki a aksi Paulus: „Yu wani go na Yerusalem so taki den kan krutu yu drape fu den sani disi? Mi srefi o de drape” (Tori 25:6-9). Fa Festus ben kan aksi Paulus so wan sani? Efu Paulus ben musu go na Yerusalem baka, dan na den srefi sma di ben feni taki a du ogri ben o krutu en èn den ben o kiri en seiker. Ma na ini a tori disi Festus besroiti fu du wan sani di ben o tyari wini kon gi en na politiek sei, na presi fu krutu Paulus na wan reti fasi. A ben psa wan leisi kba taki wan tra granman, Pontius Pilatus, ben du wan srefi sortu sani di a ben musu krutu wan strafman di ben de moro prenspari srefi leki Paulus (Yoh. 19:12-16). Son leisi krutuman na ini a ten disi no e krutu sani na wan reti fasi fu di den frede taki sma no o lobi den. Fu dati ede a no musu ferwondru wi te krutuman no e krutu-afersi fu Gado pipel na wan reti fasi.

6, 7. Fu san ede Paulus ben wani taki Grankownu krutu en èn fa disi na wan eksempre gi tru Kresten na ini a ten disi?

⁶ Festus ben wani plisi den Dyu èn a sani dati ben kan meki taki Paulus lasi en libi. Fu dati ede Paulus gebroiki a reti di a ben abi leki wan borgu fu Rome. A taigi Festus: „Mi e tnapu na fesi a krutuman-sturu fu Grankownu èn disi na a presi pe mi musu kisi krutu. Mi no du den Dyu nowan ogri, soleki fa yu srefi sabi heri bun. . . . Mi wani meki Grankownu krutu mi!” Nofo tron te wan sma ben aksi so wan sani, dan a no ben man kenki dati moro. Dati meki Festus taki: „Yu aksi fu Grankownu krutu yu, dan na Grankownu yu o go” (Tori 25:10-12). Di Paulus aksi fu wan moro hei tiriman krutu en, dan a gi Kresten na ini a ten disi wan moi eksempre. Te gensman e pruberi fu meki „wet fu kan du ogri” nanga Yehovah Kotoigi, dan den Kotoigi e gebroiki den seti fu lanti fu opo taki gi a bun nyunsu.c​—Ps. 94:20.

⁷ Sobun, baka di Paulus ben de moro leki tu yari na straf’oso aladi a no ben du nowan ogri, dan a kisi na okasi fu tyari a tori fu en go na fesi krutu na Rome. Ma fosi a gwe, wan tra tiriman ben wani miti nanga en.

„Mi du san mi si” (Tori fu den apostel 25:13–26:23)

8, 9. Fu san ede Kownu Agrepa kon na Sesareya?

⁸ Wan tu dei baka di Paulus taigi Festus taki a wani meki Grankownu krutu en, dan Kownu Agrepa nanga en sisa Bernise „go luku” a nyun granman.d Na ini Rome fu owruten, a ben de so taki te nyun granman ben bigin tiri, dan heihei man ben abi a gwenti fu go luku den. Di Agrepa fersteri Festus, dan a pruberi fu meki mati nanga en so taki den ben kan yepi makandra na politiek sei te dati ben o de fanowdu.​—Tori 25:13.

⁹ Di Festus ferteri Kownu Agrepa a tori fu Paulus, Agrepa ben wani yere san na apostel ben abi fu taki. A dei na en baka, den tu tiriman go sdon na tapu a krutuman-sturu fu den fu krutu a tori. Den ben kon nanga wan lo opo-opo nanga pranpran fu sori a makti fu den. Ma den sani disi no ben o abi so furu krakti na tapu sma, leki den sani di a strafman di ben tnapu na den fesi, ben o taki.​—Tori 25:22-27.

10, 11. Fa Paulus sori lespeki gi Agrepa èn san Paulus ferteri a kownu fu a libi di a ben abi fosi?

¹⁰ Na wan lespeki fasi Paulus taigi Kownu Agrepa tangi taki a gi en na okasi fu opo taki na fesi en èn a taki dati a kownu ben sabi heri bun san na den gwenti nanga den kesekese fu den Dyu. Ne Paulus bigin ferteri fa a libi fu en ben de fosi. A taki: „Mi ben de wan Fariseiman èn den sma dati e hori den wet fu a bribi fu wi moro fini leki ala tra Dyu” (Tori 26:5). Leki wan Fariseiman, Paulus ben abi a howpu taki a Mesias ben o kon. Ma now di Paulus ben de wan Kresten, a ben sori sondro frede taki na Yesus Krestes ben de a Mesias di sma ben ferwakti langa ten kba. En nanga den sma di ben feni taki a du ogri, ben bribi a srefi sani. Iya, den ben abi a howpu taki Gado ben o du den sani di A ben pramisi den afo fu den. Ma na fu a srefi sani disi Paulus ben de na fesi krutu a dei dati. A tori disi meki taki Agrepa ben wani yere moro fu san Paulus ben abi fu taki.e

¹¹ Paulus, di ben kan memre ete sortu ogr’ati sani a ben du nanga den Kresten, taki: „Mi srefi ben abi a tranga bribi taki mi ben musu du ala san mi man fu gens den bakaman Yesus fu Nasaret.  . . Fu di mi ati ben e bron srefsrefi nanga den [bakaman fu Krestes], meki mi ben e wani du ogri nanga den na ini tra foto tu” (Tori 26:9-11). Paulus no ben lei di a taki a sani disi. Furu sma ben sabi sortu ogri a ben du nanga den Kresten (Gal. 1:13, 23). Kande Agrepa aksi ensrefi: ’Wel, dan fa a du kon taki a man disi kon kenki so?’

12, 13. (a) Soleki fa Paulus srefi e ferteri, dan fa a du kon taki a tron wan Kresten? (b) Fa Paulus ben ’feti teige Yesus, neleki te wan kaw e skopu a tiki fu en basi’?

¹² Den sani di Paulus taki e gi a piki. A taki: „Na dati mi ben o go du na Damaskus, fu di mi ben kisi a makti nanga a primisi fu den edeman fu den priester fu du dati. Kownu, di mi ben de na pasi na brekten yuru, mi si wan leti koti kmopo fu hemel. A ben e brenki moro a leti fu a son èn a ben e skèin lontu mi èn lontu den sma di ben de nanga mi. Di wi alamala fadon na gron, mi yere wan sten taigi mi na ini Hebrewtongo: ’Saul, Saul, fu san ede yu e suku fu du ogri nanga mi? Yu e meki en moro muilek gi yusrefi te yu e tan feti teige mi, neleki te wan kaw e skopu a tiki fu en basi.’ Ma mi taki: ’Masra, suma na yu?’ Ne Masra taki: ’Mi na Yesus, a sma di yu wani du ogri.’”f​—Tori 26:12-15.

¹³ Fosi Paulus kisi a fisyun, dan yu kan taki dati a ben ’feti teige Yesus, neleki te wan kaw e skopu a tiki fu en basi’. Iya, neleki fa wan kaw ben o gi ensrefi mankeri efu a ben o tan skopu a srapu tiki fu en basi, na so Paulus ben gi ensrefi mankeri fu di a ben gens a wani fu Gado èn a sani dati ben e tapu en fu kisi wan bun matifasi nanga Gado. Yesus di ben kisi wan opobaka, sori ensrefi na Paulus di a ben de na pasi fu go na Damaskus. Disi meki taki a ret’ati man disi di ben abi wan fowtu denki, kenki a fasi fa a ben e si sani.​—Yoh. 16:1, 2.

14, 15. San Paulus taki fu den kenki di a tyari kon na ini en libi?

¹⁴ Iya, Paulus kenki en heri libi. Di a taki nanga Agrepa, dan a taigi en: „Mi du san mi si na ini a fisyun fu hemel. Mi go na den sma fu Damaskus fosi. Baka dati mi go na Yerusalem, na ini a heri kontren fu Yudea èn na den sma di no de Dyu. Mi ben tyari a boskopu gi den taki den musu abi berow, taki den musu go dini Gado baka èn taki den musu du sani di e sori taki den abi berow” (Tori 26:19, 20). Furu yari langa Paulus du a wroko di Yesus Krestes gi en na ini a fisyun di a ben kisi na brekten. San ben de a bakapisi? Den sma di ben arki a bun nyunsu di Paulus ben preiki, ben abi berow. Dati meki den tapu nanga a hurulibi fu den, den no ben du kruka sani moro èn den teki Gado pasi. Den sma dati tron bun borgu di ben e lespeki den wet nanga den tiriman fu a kondre.

¹⁵ Ma tòg den Dyu gensman fu Paulus no ben wani yere notnoti fu den sani dati. Paulus taki: „Dati meki den Dyu grabu mi na ini a tempel èn den pruberi fu kiri mi. Ma fu di Gado yepi mi, meki mi tan ferteri a bun nyunsu na heihei sma nanga mofina sma te na a dei fu tide.”​—Tori 26:21, 22.

16. Fa wi kan teki na eksempre fu Paulus te wi e taki nanga krutuman èn nanga tiriman fu a bribi fu wi?

¹⁶ Ala ten wi leki tru Kresten „musu de srekasreka fu opo taki gi” a bribi fu wi (1 Petr. 3:15). Te wi e taki nanga krutuman èn nanga tiriman fu a bribi fu wi, dan a bun fu teki na eksempre fu Paulus di a ben taki nanga Agrepa èn nanga Festus. Te wi e ferteri den na wan lespeki fasi fa den tru tori fu Bijbel kenki wi libi èn a libi fu den sma di arki a boskopu fu wi, dan a kan taki wi naki na ati fu den heihei man disi.

„Dalek yu o meki mi tron wan Kresten tu!” (Tori fu den apostel 26:24-32)

17. San Festus du di Paulus opo taki gi a bribi fu en èn fa sma e du wan srefi sortu sani na ini a ten disi?

¹⁷ Di den tu tiriman arki den sani di Paulus taki, dan a seki den. Luku san psa: „Paulus ben e ferteri ete fu san ede a no fowtu, di Festus taki nanga wan tranga sten: ’Yu e law, Paulus! Den kfalek sani di yu leri meki yu lasi yu ferstan!’” (Tori 26:24) A sani di Festus bari, e sori taki a ben abi a srefi denki leki son sma na ini a ten disi. Furu sma feni taki den wan di e ferteri trawan san Bijbel e leri trutru, e go tumsi dipi na ini Bijbel. Nofo tron a de so taki den sma di kisi bun skoroleri no wani bribi taki Bijbel e leri taki dedesma o kisi wan opobaka.

18. San Paulus piki Festus èn san Agrepa du baka dati?

¹⁸ Ma Paulus piki a granman: „Mi no e law, Lespeki Festus. Mi e taki tru tori èn mi de nanga krin ferstan. Kownu sabi den sani disi heri bun. . . . Kownu Agrepa yu e bribi na ini den buku fu den Profeiti? Mi sabi taki yu e bribi.” Ma Agrepa taigi Paulus: „Dalek yu o meki mi tron wan Kresten tu!” (Tori 26:25-28) Wi no sabi efu Agrepa taki den sani disi nanga wan krin-ati, ma tòg den sani di Paulus taki ben abi krakti na en tapu.

19. San Festus nanga Agrepa besroiti fu du nanga Paulus?

¹⁹ Ne Agrepa nanga Festus opo tnapu fu sori taki a krutu ben kon na wan kba. „Di den ben e gwe fu drape, den taigi makandra: ’A man disi no e du noti fu kisi dedestrafu noso fu koti strafu.’ Agrepa taigi Festus tu: ’Efu a man disi no ben aksi fu Grankownu krutu en, a ben kan lusu kba’” (Tori 26:31, 32). Den ben sabi taki a man di ben tnapu na den fesi no ben du nowan ogri. Kande den ben o denki tra fasi fu Kresten now.

20. San ben de a bakapisi di Paulus preiki gi heihei tiriman?

²⁰ Soleki fa a sori, dan nowan fu den makti tiriman di kari na ini a tori disi teki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre. Sobun, a ben de wan koni sani taki na apostel Paulus kon na fesi den man disi? Iya. Di ’den srepi Paulus go na fesi kownu nanga granman’ na ini Yudea, dan a bakapisi ben de taki heihei man fu a Gran Kownukondre Rome di den Kresten no ben o miti so makelek, kon yere a bun nyunsu (Luk. 21:12, 13). Boiti dati, den sani di Paulus ondrofeni èn a fasi fa a tan hordoro aladi tesi ben e miti en, gi den Kresten brada nanga sisa fu en dek’ati.​—Fil. 1:12-14.

21. Sortu bun bakapisi a kan abi te wi e tan preiki fu a Kownukondre?

²¹ Na dati e psa tu na ini a ten disi. Te wi e tan preiki fu a Kownukondre awansi sma e gens wi noso wani du ogri nanga wi nomonomo, dan dati kan abi furu bun bakapisi. A kan taki wi o kisi na okasi fu preiki gi heihei man di wi no ben o miti so makelek. Te wi e hordoro, dan dati kan gi den Kresten brada nanga sisa fu wi dek’ati. A kan yepi den srefi fu tan taki nanga moro dek’ati te den e preiki finfini fu Gado Kownukondre.