Na U Lokela ho Tataisoa ke Tlhaloso ea Linomoro?
NA THUTO ea hore linomoro li na le molaetsa o itseng o patehileng ea utloahala lehlakoreng la saense le ha e hlahlojoa ka monahano o hlakileng le o utloahalang? Na linomoro ke tsona tse ka sibollang qetello ea rōna? Na u lokela ho lokisetsa bokamoso ba hao u itšetlehile ka seo linomoro li se hlalositseng le ho se noha ka uena?
Khanyetso e ’ngoe e imelang bahlalosi ba linomoro ke ea hore litso tse fapaneng li sebelisa lik’halendara tse fapaneng. Ka mohlala, ho thoe’ng haeba motho a lula moo ho sebelisoang k’halendara ea Sechaena? Nahana ka letsatsi le boletsoeng sehloohong sa selelekela—la 11 September, 2001. Ho latela k’halendara ea Sechaena, leo e ne e le letsatsi la bo24 khoeling ea bo7, selemong sa bo18 phikolohong ea bo78. K’halendara ea Julius e tla hlalosa letsatsi lona leo e le la 29 August, 2001. Ho latela k’halendara ea Mamosleme, e ne e le la 22 Jumada II 1422, ha k’halendareng ea Seheberu e ne e le la 23 Elul 5761. Ho ka ba le molaetsa oa bohlokoa oa linomoro joang letsatsing le hlalosoang ka litsela tse ngata hakaalo? Lebaka le leng: Lipuo hangata li na le mekhoa e khethehileng ea ho ngola mabitso a batho. Ka mohlala, liletere tse fumanoang lebitsong la Senyesemane, John, li na le bohlokoa ba nomoro ea 2, empa tsona liletere tsa lebitso leo ha li ngoloa ka Sepanishe—Juan—li na le bohlokoa ba nomoro ea 1.
U ka lumela hore litšobotsi tse ngata tsa bokahohle li ka hlalosoa ka melao ea lipalo. Melao ena e ka hlahlojoa le ho bonahatsoa. Empa ke taba e fapaneng ha ho thoe lebitso la hao le ile la khethoa esale pele hore le lumellane le letsatsi la hao la tsoalo ’me le hokahanngoe le linomoro tse itseng hore u tsebe qetello ea hao.
Qeto e hlakile: Ho lumela hore litlhaloso tsa linomoro li nepahetse, empa li thehiloe linthong tse fapaneng ka ho feletseng tse kang lik’halendara le lipuo, ke ho qobella boemo le moo bo sa lumeleng.
“Nako le Ketsahalo e sa Lebelloang”
Ba bang ba thahasella tlhaloso ea lipalo hobane ba batla hore ho tsejoe ka bophelo ba bona esale pele. Leha ho le joalo, Bibele e hlakisa hore litaba tsa bophelo ba motho li ke ke tsa reroa esale pele. Rea bala: “Ba lebelo ha ba hlōle peisong, leha e le hore ba matla baa hlōla ntoeng, kapa hore ba bohlale le bona ba na le lijo, leha e le hore ba nang le kutloisiso le bona ba na le maruo, kapa hore esita le ba nang le tsebo ba fumana kamohelo; hobane bohle ba hlaheloa ke nako le ketsahalo e sa lebelloang.” (Moeklesia 9:11) E, liketsahalo tse ngata li hlaha li sa lebelloa. Liketsahalo tseo li etsa hore ho be thata ho noha phello ea motho ka letsatsi la hae la tsoalo kapa ka linomoro tsa lebitso la hae.
Nahana ka mohlala o mong: Ha Bibele e khothalletsa ho fana ka seatla se bulehileng, e re: “Lahlela bohobe ba hao holim’a metsi, kaha ka mor’a matsatsi a mangata u tla boela u bo fumane. Fana ka karolo ho ba supileng, kapa esita le ho ba robeli, etsoe ha u tsebe hore na ho tla etsahala tlokotsi efe lefatšeng.” (Moeklesia 11:1, 2) Ntle le maemong a seng makae a ikhethang, batho ha ba tsebe pele ho nako hore na ba tla hlaheloa ke koluoa efe—ha e le hantle, ba ke ke ba tseba. Ka hona, moprofesa oa lipalo, Underwood Dudley o ngola tjena ka bahlalosi ba linomoro: “Ba sitoa ho lumela hore lintho li iketsahalla feela tjee. Lintho tse makatsang li ka etsahala neng kapa neng, ka tsela leha e le efe.”
Ke ’nete hore ba lumelang hore linomoro li na le molaetsa o itseng o patehileng ba ka bolela esale pele lintho tse itseng tse ka ’nang tsa fetoha ’nete. See se bakoa ke eng? Maemong a mang, ntho e ka ’na ea iketsahalla feela eaba e lumellana le seo se boletsoeng. Ho feta moo, ka linako tse ling polelo ea bahlalosi bana ba linomoro e ba le meelelo e mengata hoo e ka sebetsang maemong a fapaneng. Empa ho na le ho hong ho tebileng haholoanyane ho lokelang ho hlahlojoa.
Na ke Mokhoa o Itseng oa Bonohe?
Bibele ha e bolele mokhoa ona oa ho hlalosa linomoro ka ho toba. Empa e bua ka Hamane, Moamaleke ea ileng a rera bobe ba ho timetsa Bajuda ba neng ba phela Persia lekholong la bohlano la lilemo B.C.E. Tlaleho e re: “Hamane a laela hore ho lahloe lotho (e ne e bitsoa ‘purim’) ho fumana hore na letsatsi le khoeli tse loketseng ke life bakeng sa ho phetha morero oa hae. Ha etsoa qeto ea hore e tla ba ka letsatsi la leshome le metso e meraro, khoeling ea leshome le metso e ’meli, khoeli ea Adare.”—Mongolo o tšekaletseng ke oa rōna; Esthere 3:7, Today’s English Version.
Mehleng ea boholo-holo, ho lahla lotho e ne e le mokhoa oa molao oa ho khaola khang.a (Liproverbia 18:18) Empa Hamane o ile a lahla lotho bakeng sa ho noha—ntho eo Bibele e e nyatsang. Deuteronoma 18:10-12 e re Molimo o hloile “leha e le mang ea sebelisang bonohe, ea sebelisang boselamose kapa leha e le mang ea batlang lipontšo tsa se tlang kapa moloi, kapa ea betsang ba bang ka mantsoe a boloi kapa leha e le mang ea batlang keletso ho ea buisanang le meea kapa setsebi se bolelang liketsahalo esale pele . . . E mong le e mong ea etsang lintho tsena ke ntho e manyala ho Jehova.”
Bibele e amahanya bonohe le matla a mohlolo le tšebelisano le meea. Meea e khopo e ka laola liketsahalo hore li tšoanele morero oa eona. Ebang sena ke ’nete maemong a ikhethang, ’nete ea sala: Molimo o nyatsa tšebelisano le meea, ’me e ka etsa hore motho a be tlas’a taolo ea meea e khopo.—1 Samuele 15:23; Baefese 6:12.
Thuto ea hore linomoro li na le molaetsa o itseng o patehileng ha e na motheo oa saense, ’me e hlōleha ka ho feletseng ha e hlahlojoa ka monahano o hlakileng le o utloahalang. Habohlokoa le ho feta, kaha ke mokhoa o itseng oa bonohe, o hanana le lithuto tsa Bibele. Ka lebaka la seo, tlhaloso ea linomoro hase mokhoa o molemo o ka tataisang bophelo ba hao le oo u ka rerang bokamoso ba hao u itšetlehile ka oona.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Ha ho ne ho lahloa lotho, lintho tse nyenyane—tse kang majoana a bohlokoa kapa likotoana tsa patsi—li ne li kenngoa ka lemenong la seaparo kapa ka nkhoaneng. Ka mor’a mona, li ne li hlokohloa. Eo ho neng ho ntšoa lotho ea hae e ne e e-ba eena ea khethoang.
[Lebokose le leqepheng la 22]
LIK’HALENDARA TSE SA TŠOANENG LI HLAHATSA BOTHATA BO TEBILENG BA TLHALOSO EA LINOMORO
EA GREGORY la 11 September, 2001
EA SECHAENA letsatsi la bo24 khoeling ea bo7, selemong sa bo18
phikolohong ea bo78
EA JULIUS la 29 August, 2001
EA MAMOSLEME la 22 Jumada II 1422
EA SEHEBERU la 23 Elul 5761
[Lebokose/Litšoantšo tse leqepheng la 23]
NA HO NOHA KA LINALELI HOA TŠEPAHALA?
“Ka linako tse ling u na le botsoalle, empa ka tse ling u itšehla thajana. U fumana ho se bohlale ho bolella batho bao u sa ba tsebeng lintho tse ngata ka uena. U motho ea nahanang ea batlang bonnete ba taba pele u ka e lumela kapele. U rata lintho tse fapaneng bophelong, ’me ha u thabe ha u peteletsoa ke melao. U na le bokhoni bo bongata boo u e-song ho ka u bo sebelisa ka ho feletseng. U batla u sa tšepe matla le bokhoni ba hao.”
Na ekare ho hlalosoa uena? Haeba ho joalo, e ka ’na eaba u hlalosa boemo ka tsela e feteletseng. Etsoe boholo ba lintho tse boletsoeng ka holimo bo etsahalla batho ba bangata. Ka hona, babali ba tla amohela lipolelo tse bonahalang e le ’nete ’me ba hlokomolohe tse ling. Ho latela buka ea Why Do Buses Come in Threes—The Hidden Mathematics of Everyday Life, “bafuputsi ba fumane hore ha letšoao le emetseng naleli le tlosoa, batho ba sitoa ho khetholla hore na ke serapa sefe seo e leng sa naleli ea bona, empa ha letšoao le kenngoa, ba tla lumela hore se ngotsoeng tlas’a naleli ea bona ke ’nete e se nang litsoako.”
[Lebokose le leqepheng la 24]
LINOMORO TSE NANG LE SEO LI SE EMELANG KA BIBELENG
Linomoro tse ling tse sebelisitsoeng ka Bibeleng li na le seo li se emelang, empa li sebetsa feela tabeng eo li sebelisitsoeng ho eona Mangolong. Ka mohlala, ’nè e sebelisoa ho hlalosa botlalo kapa bokaofela ba taba kapa ba ntho. Khopolo ena e fetisoa ke lipolelo tse kang “lipheletsong tse ’nè tsa lefatše” le “meea e mene ea maholimo.” (Esaia 11:12; Daniele 8:8) Ka linako tse ling, nomoro ea botšelela e emela ho se phethahale. Ho thahasellisang ke hore nomoro e filoeng mokhatlo oa Satane oa lipolotiki lefatšeng bukeng ea Tšenolo ke “palo ea motho”—666. (Tšenolo 13:18) Mona tšelela e phetoa makhetlo a mararo, ho hatella ho se phethahale ha mokhatlo oo o bobatana. Ha supa e sebelisoa ka tsela ea tšoantšetso, e emela phetheho. (Levitike 4:6; Baheberu 9:24-26) Nomoro ena le linomoro tse ling tsa tšoantšetso ka Mangolong li fumana moelelo tabeng ea boprofeta eo li hlahileng ho eona.
Le hoja Mangolo a fana ka bohlokoa bo itseng linomorong tse ling, Bibele ha e re khothalletse ho amahanya liletere tsa mantsoe a itseng le linomoro ho fumana boitsebiso bo itseng bo patehileng.
[Setšoantšo se leqepheng la 24]
Hamane o ile a sebelisa bonohe ho khetha letsatsi leo a tla phetha morero oa hae oa ho bolaea morabe oa Bajuda ka lona