Jerusalema e Phelelang Lebitso la Eona

“Le nyakalle ka ho sa feleng ka lebaka la seo ke se bōpang. Etsoe bonang! ke bōpa Jerusalema hore e be sesosa sa nyakallo.”—ESAIA 65:18, NW.

1. Esdrase o ne a ikutloa joang ka motse o khethiloeng oa Molimo?

JOALOKA seithuti se chesehang sa Lentsoe la Molimo, moprista oa Mojuda Esdrase o ne a ananela kamano eo Jerusalema e neng e kile ea e-ba le eona le borapeli bo hloekileng ba Jehova. (Deuteronoma 12:5; Esdrase 7:27) Lerato la hae bakeng sa motse oa Molimo le senoloa karolong ea Bibele eo a ileng a bululeloa hore a e ngole—Likronike tsa Pele le tsa Bobeli le Esdrase. Litlalehong tsena tsa histori, lebitso lena Jerusalema le fumanoa hoo e ka bang ka makhetlo a etsang kotara ea makhetlo a 800 ao le hlahang ka ’ona Bibeleng kaofela.

2. Ke moelelo ofe oa boprofeta oo re ka o bonang ho se boleloang ke lebitso lee Jerusalema?

² Ka Seheberu sa Bibele, “Jerusalema” e ka utloisisoa e le sebōpehong sa puo ea Seheberu se bitsoang hore ke sebōpeho se habeli. Hangata sebōpeho se habeli se sebelisetsoa lintho tse tsamaeang ka bobeli, tse kang mahlo, litsebe, matsoho le maoto. Ka sebōpeho sena se habeli, lebitso lena Jerusalema le ka talingoa e le le profetang khotso eo batho ba Molimo ba neng ba tla ba le eona ka kutloisiso e habeli—moeeng le nameng. Mangolo ha a senole hore na Esdrase o ne a utloisisa sena ka ho feletseng. Leha ho le joalo, joaloka moprista o ile a etsa sohle se matleng a hae ho thusa Bajuda ho thabela khotso le Molimo. ’Me ka sebele o ile a sebetsa ka thata e le hore Jerusalema e ka phelela se boleloang ke lebitso la eona, ke hore, “Letlotlo [kapa, Motheo] la Khotso e Habeli.”—Esdrase 7:6.

3. Ho feta lilemo tse kae pele re boela re tsebisoa mesebetsi ea Esdrase, hona re mo fumana a le maemong afe?

³ Bibele ha e bolele hore na Esdrase o ne a le hokae nakong ea lilemo tse 12 tse ileng tsa kenella pakeng tsa leeto la hae la ho ea Jerusalema le ho fihla ha Nehemia motseng. Boemo bo bobe ba moea ba sechaba nakong eo bo fana ka maikutlo a hore Esdrase o ne a le sieo. Leha ho le joalo, re fumana Esdrase a sebeletsa hape e le moprista ea tšepahalang Jerusalema hang feela ka mor’a hore lerako la motse le hahuoe hape.

Letsatsi le Hlollang la Kopano

4. Letsatsi la pele la khoeli ea bosupa ea Iseraele le ne le e-na le bohlokoa bofe?

⁴ Lerako la Jerusalema le ile la phethoa ka nako e loketseng hantle bakeng sa khoeli ea Tishri ea mokete oa bohlokoa, e leng khoeli ea bosupa almanakeng ea bolumeli ea Iseraele. Letsatsi la pele la Tishri e ne e le la mokete o khethehileng oa mathoaso a khoeli o bitsoang Mokete oa ho Letsa Literompeta. Letsatsing leo, baprista ba ne ba letsa literompeta ha ho ntse ho etsetsoa Jehova mahlabelo. (Numere 10:10; 29:1) Letsatsi lena le ne le lokisetsa Baiseraele Letsatsi la ho Koaheloa ha Libe la selemo le selemo le bang ka la 10 Tishri le Mokete o thabisang oa ho Bokella oa ho tloha ka la 15 ho ea ho la 21 khoeling eona eo.

5. (a) Esdrase le Nehemia ba ile ba sebelisa “tsatsi le qalang khoeli ea bosupa” hamolemo joang? (b) Ke hobane’ng ha Baiseraele ba ile ba lla?

⁵ Ka “tsatsi le qalang khoeli ea bosupa,” “sechaba kaofela” sa phutheha, mohlomong se khothalletsoa ho etsa joalo ke Nehemia le Esdrase. Ho ne ho akarelletsa banna, basali le “bohle ba ka bang le kelello ea ho utloisisa.” Kahoo, bana ba banyenyane ba ne ba le teng ’me ba ne ba mametse ka hloko ha Esdrase a eme sethaleng ’me a bala Molao “ho tloha ka meso ho fihlela har’a motšehare.” (Nehemia 8:1-4, NW) Ka mor’a nako e ’ngoe le e ’ngoe e itseng, Balevi ba ne ba thusa sechaba ho utloisisa se neng se baloa. Hona ho ile ha susumelletsa Baiseraele hore ba lle ha ba hlokomela kamoo bona le baholo-holo ba bona ba neng ba hlōlehile kateng ho mamela Molao oa Molimo.—Nehemia 8:5-9.

6, 7. Bakreste ba ka ithuta eng ho seo Nehemia a ileng a se etsa ka ho thōlisa Bajuda hore ba se ke ba lla?

⁶ Empa ena e ne e se nako ea ho lla ka lebaka la ho sareloa. E ne e le mokete, ’me sechaba se ne se sa tsoa phetha mosebetsi oa ho haha lerako la Jerusalema hape. Ka hona, Nehemia o ile a se thusa hore se be le boikutlo bo nepahetseng ka ho re: “E-eang, le je tse nonneng, le noe tse monate, ’me le romele ba sa kang ba lokisetsoa letho liabo; hobane tsatsi lena ke le khethetsoeng Morena oa rōna; hape, le se ke la itlhomolisa; hobane thabo ea Jehova ke matla a lōna.” Ka ho bontša kutlo, ‘sechaba kaofela sa tloha ho ea ja le ho noa, le ho romela ba bang liabo, le ho etsa monyaka o moholo; kahobane ba ne ba utloisisitse mantsoe ao ba a boleletsoeng.’—Nehemia 8:10-12.

⁷ Kajeno batho ba Molimo ba ka ithuta ho hongata tlalehong ena. Ba fuoang tokelo ea ho ba le karolo libokeng le likopanong ba lokela ho hopola se boletsoeng ka holimo. Ho phaella ho faneng ka keletso e lokisang e hlokahalang ka linako tse ling, liketsahalo tse joalo li totobatsa melemo le litlhohonolofatso tse tlisoang ke ho finyella seo Molimo a se hlokang. Ho fanoa ka pabatso bakeng sa mesebetsi e metle e phethiloeng ’me ho fanoa ka khothatso ea ho mamella. Batho ba Molimo ba lokela ho tloha lipokanong tse joalo ka lipelo tse thabileng ka lebaka la taeo e hahang eo ba e fumaneng Lentsoeng la Molimo.—Baheberu 10:24, 25.

Pokano e ’Ngoe e Thabisang

8, 9. Ho ile ha e-ba le seboka sefe se khethehileng ka letsatsi la bobeli la khoeli ea bosupa, ’me sa fella ka eng ho batho ba Molimo?

⁸ Ka letsatsi la bobeli la khoeli eo e khethehileng, “lihlooho tsa matlo a bo-ntat’a sechaba kaofela, le baprista, le ba-Levi, ba phuthehela ho Esdrase, mongoli, ho tla mamela hlaloso ea mantsoe a molao.” (Nehemia 8:13) Esdrase o ne a tšoaneleha hantle ho tsamaisa seboka sena, kaha o ne a “sekehetse pelo ea hae ho batla molao oa Jehova le ho etsa ka oona, le ho ruta ba-Iseraele melao le likahlolo.” (Esdrase 7:10) Ntle ho pelaelo, seboka sena se ile sa totobatsa likarolo tseo ho tsona ho neng ho hlokahala hore batho ba Molimo ba iphaphathe haufi-ufi haholoanyane le selekane sa Molao. Ntho eo ho neng ho amehiloe ka eona nakong eo e ne e le tlhokahalo ea ho etsa litokisetso tse loketseng tsa ho keteka Mokete oa Metlotloane o neng o atamela.

⁹ Mokete ona oa beke kaofela o ile oa tšoaroa ka tsela e nepahetseng, batho bohle ba lula maphepheng a entsoeng ka makala le makhasi a lifate tse sa tšoaneng. Batho ba ile ba hloma metlotloane ena marulelong a bona a bataletseng, mabaleng a bona, mabaleng a tempele le mapatlelong a Jerusalema. (Nehemia 8:15, 16) Ona e ne e le monyetla o motle hakaakang oa ho phutha sechaba le ho se balla Molao oa Molimo! (Bapisa le Deuteronoma 31:10-13.) Sena se ne se etsoa letsatsi le letsatsi, “ho qala ka tsatsi la pele, ho isa ho la ho qetella” la mokete, e leng ho ileng ha fella ka ‘monyaka o moholo’ ho batho ba Molimo.—Nehemia 8:17, 18.

Ha Rea Lokela ho Hlokomoloha Ntlo ea Molimo

10. Ke hobane’ng ha ho ile ha hlophisoa pokano e khethehileng ka la 24 la khoeli ea bosupa?

¹⁰ Ho na le nako le sebaka tse loketseng tsa ho lokisa mefokolo e tebileng har’a batho ba Molimo. Ka ho hlakileng, ha Esdrase le Nehemia ba hlokomela hore ena e ne e le nako e joalo, ba ile ba lokisetsa letsatsi la ho itima lijo ka la 24 la khoeli ea Tishri. Ho ile ha boela ha baloa Molao oa Molimo, ’me batho ba ipolela libe. Eaba Balevi ba pheta litšebelisano tse bontšang mohau tsa Molimo le batho ba hae ba khelohileng, ba rorisa Jehova ka lipolelo tse monate, ’me ba etsa tumellano ea “tokisetso e tšepahalang” e ileng ea pakoa ka tiiso ea likhosana tsa bona, Balevi le baprista.—Nehemia 9:1-38, NW.

11. Bajuda ba ile ba itlama ka ‘tokisetso efe e tšepahalang’?

¹¹ Batho ka kakaretso ba ile ba ikanela ho phethahatsa “tokisetso e tšepahalang” e ngotsoeng. Ba ne ba tla “tsamaea molaong oa Molimo [oa ’nete].” ’Me ba lumela ho se kene lilekaneng tsa manyalo le “balichaba ba lefatše leo.” (Nehemia 10:28-30) Ho feta moo, Bajuda ba ile ba itlamela ho boloka Sabatha, ho etsa monehelo oa chelete oa selemo le selemo bakeng sa ho tšehetsa borapeli ba ’nete, ho fana ka patsi bakeng sa aletare ea sehlabelo, ho fana ka matsibolo a mehlape ea bona ea likhutšoane le liphoofolo tse khōlō bakeng sa mahlabelo le ho tlisa litholoana tsa pele tsa masimo a bona liholong tsa ho jela tsa tempele. Ka ho hlakileng, ba ne ba ikemiselitse ho se ‘hlokomolohe ntlo ea Molimo oa bona.’—Nehemia 10:32-39, NW.

12. Ho se hlokomolohe ntlo ea Molimo ho akarelletsa eng kajeno?

¹² Kajeno, batho ba Jehova ba lokela ho ela hloko hore ba se ke ba hlokomoloha tokelo ea bona ea ho ‘etsa tšebeletso e halalelang’ ka mabaleng a tempele ea Jehova e khōlō ea moea. (Tšenolo 7:15) Sena se akarelletsa lithapelo tsa kamehla tse tlohang botebong ba pelo bakeng sa tsoelo-pele ea borapeli ba Jehova. Ho phela tumellanong le lithapelo tse joalo ho hloka tokisetso bakeng sa liboka tsa Bokreste le ho kopanela ho tsona, ho kopanela litokisetsong tsa ho bolela litaba tse molemo le ho thusa ba thahasellang ka ho boela, ’me ha ho khoneha, ho ba khannela lithuto tsa Bibele. Ba bangata ba sa batleng ho hlokomoloha ntlo ea Molimo ba etsa menehelo ea chelete bakeng sa mosebetsi oa boboleli le ho hlokomeloa ha libaka tsa borapeli ba ’nete. Hape re ka ’na ra khona ho tšehetsa kaho ea libaka tsa ho kopanela tse hlokahalang ka potlako hammoho le ho li boloka li hloekile ebile li le makhethe. Tsela ea bohlokoa ea ho bontša lerato bakeng sa ntlo ea moea ea Molimo ke ho sebeletsa ho hōlisa khotso har’a balumeli-’moho le ho thusa leha e le bafe ba hlokang thuso ea lintho tse bonahalang kapa ea moea.—Matheu 24:14; 28:19, 20; Baheberu 13:15, 16.

Khakolo e Thabisang

13. Ke taba efe e potlakileng e neng e hloka tlhokomelo pele lerako la Jerusalema le ka khakoloa, hona ba bangata ba ile ba beha mohlala ofe o motle?

¹³ “Tokisetso e tšepahalang” e ileng ea tiisoa mehleng ea Nehemia e ile ea lokisetsa batho ba Molimo ba mehleng ea boholo-holo letsatsi la ho khakoloa ha lerako la Jerusalema. Empa taba e ’ngoe e potlakileng e ne e ntse e hloka tlhokomelo. Kaha e ne e se e pota-potiloe ke lerako le leholo le nang le liheke tse 12, Jerusalema e ne e hloka baahi ba bangata haholoanyane. Le hoja Baiseraele ba bang ba ne ba lula moo, “motse o no o le batsi, o le moholo, empa sechaba sa teng se ne se se sekae.” (Nehemia 7:4) E le ho rarolla bothata bona, batho ba ile ba “lahla lotho e le ho tlisa a le mong ho ba bang le ba bang ba leshome hore a lule Jerusalema motseng o halalelang.” Karabelo ea boithatelo tokisetsong ena e ile ea susumetsa sechaba hore se ‘hlohonolofatse banna bohle ba ileng ba ithaopela ho lula Jerusalema.’ (Nehemia 11:1, 2, NW) Ke mohlala o motle hakaakang ho barapeli ba ’nete kajeno bao maemo a bona a ba lumellang ho fallela moo ho nang le tlhokahalo e khōlō ea thuso ea Bakreste ba hōlileng tsebong!

14. Ho ile ha etsahala’ng ka letsatsi la khakolo ea lerako la Jerusalema?

¹⁴ Kapele ho ile ha qaleha litokisetso tsa bohlokoa bakeng sa letsatsi le leholo la ho khakoloa ha lerako la Jerusalema. Liletsi le libini li ile tsa bokelloa ho tsoa metseng e tikolohong ea Juda. Li ile tsa etsoa lihlopha tse peli tse khōlō tsa libini tsa liteboho, sehlopha ka seng se latetsoe ke mokoloko. (Nehemia 12:27-31, 36, 38) Lihlopha tseo tsa libini le mekoloko li ile tsa qala sebakeng sa lerako se hōle ka ho fetisisa le tempele, mohlomong ho tloha Hekeng ea Phula, ’me tsa macha ka litsela tse fapaneng ho fihlela li kopana ntlong ea Molimo. “Ba hlaba mahlabelo a maholo, ’me ba thaba, hobane Molimo o no o ba thabisitse ka thabo e kholo; esita le basali le bana ba ’na ba thaba, thabo ea Jerusalema ea ba ea utloahala hole.”—Nehemia 12:43.

15. Ke hobane’ng ha ho neheloa ha lerako la Jerusalema e ne e se lebaka la thabo ea ka ho sa feleng?

¹⁵ Bibele ha e fane ka letsatsi la mokete ona o thabisang. Ntle ho pelaelo, e ne e le sehlohlolo, kapa tlhōrō ea ho tsosolosoa ha Jerusalema. Ho hlakile hore ho ne ho hlokahala hore ho etsoe mosebetsi o mongata oa kaho ka har’a motse. Ka mor’a nako, baahi ba Jerusalema ba ile ba lahleheloa ke boemo ba bona bo botle ba moea. Ka mohlala, ha Nehemia a etela motse oo ka lekhetlo la bobeli, o ile a fumana hore ntlo ea Molimo e ne e boetse e hlokomolohiloe le hore Baiseraele ba ne ba boetse ba nyala basali ba bahetene. (Nehemia 13:6-11, 15, 23) Maemo ’ona ana a mabe a tiisoa mangolong a moprofeta Malakia. (Malakia 1:6-8; 2:11; 3:8) Kahoo ho neheloa ha lerako la Jerusalema e ne e se lebaka la thabo ea ka ho sa feleng.

Lebaka la Thabo ea ka ho sa Feleng

16. Ke liketsahalo life tseo e leng tlhōrō tseo batho ba Molimo ba li lebeletseng?

¹⁶ Kajeno, batho ba Jehova ba labalabela nako eo ka eona Molimo a tla hlōla lira tsohle tsa hae. Sena se tla qala ka ho felisoa ha “Babylona e Moholo”—motse oa tšoantšetso o akaretsang mefuta eohle ea bolumeli ba bohata. (Tšenolo 18:2, 8) Ho felisoa ha bolumeli ba bohata ho tla tšoaea karolo ea pele ea matšoenyeho a maholo a tlang. (Matheu 24:21, 22) Hape, se larileng ka pele ho rōna ke ketsahalo ea bohlokoahali—lenyalo la leholimo la Morena Jesu Kreste le monyaluoa oa hae oa baahi ba 144 000 ba “Jerusalema e Mocha.” (Tšenolo 19:7; 21:2) Re sitoa ho bolela ka ho toba hore na kopano eo, eo e leng tlhōrō e tla phethoa neng, empa ka sebele e tla ba ketsahalo e thabisang.—Bona Molula-Qhooa oa August 15, 1990, leqepheng la 30-1.

17. Ke’ng seo re se tsebang ka ho phethoa ha Jerusalema e Mocha?

¹⁷ Re hlile rea tseba hore ho phethoa ha Jerusalema e Mocha ho haufi haholo. (Matheu 24:3, 7-14; Tšenolo 12:12) Ho fapana le motse oa lefatšeng oa Jerusalema, le ka mohla e ke ke ea e-ba lebaka la ho soetseha. Lebaka ke hobane baahi bohle ba eona ke balateli ba Jesu Kreste ba tlotsitsoeng ka moea, ba lekiloeng le ba hloekisitsoeng. Ka ho tšepahala ho isa lefung, e mong le e mong oa bona o tla be a ipakile a tšepahala ka ho sa feleng ho ’Musi oa Bokahohle, Jehova Molimo. Seo se na le moelelo oa bohlokoa ho moloko oohle oa batho—ho ba phelang le ho ba shoeleng!

18. Ke hobane’ng ha re lokela ho ‘thaba le ho nyakalla ka ho sa feleng’?

¹⁸ Nahana ka se tla etsahala ha Jerusalema e Mocha e lebisa tlhokomelo ho batho ba sebelisang tumelo sehlabelong sa Jesu sa thekollo. Moapostola Johanne o ngotse: “Bonang! Tente ea Molimo e ho moloko oa batho, ’me o tla lula le bona, ’me e tla ba batho ba hae. ’Me Molimo ka boeena o tla ba le bona. ’Me o tla hlakola meokho eohle mahlong a bona, ’me lefu ha le sa tla hlola le e-ba teng, leha e le ho siama kapa ho bokolla kapa bohloko ha li sa tla hlola li e-ba teng. Lintho tsa pele li fetile.” (Tšenolo 21:2-4) Ho feta moo, Molimo o tla sebelisa tokisetso ena e kang motse hore a phahamisetse moloko oa batho phethehong ea botho. (Tšenolo 22:1, 2) Ana ke mabaka a babatsehang hakaakang a hore re ‘thabe le ho nyakalla ka ho sa feleng ka seo joale Molimo a se bōpang’!—Esaia 65:18.

19. Paradeise ea moea eo Bakreste ba ’nileng ba bokelloa ka ho eona ke’ng?

¹⁹ Leha ho le joalo, ha ho hlokahale hore batho ba bakileng ba lete ho fihlela nakong eo hore ba fumane thuso e tsoang ho Molimo. Ka selemo sa 1919, Jehova o ile a qala ho bokellela litho tsa ho qetela tsa ba 144 000 ka paradeiseng ea moea, moo litholoana tsa moea oa Molimo—tse kang lerato, thabo le khotso—li khaphatsehang. (Bagalata 5:22, 23) Tšobotsi e hlaheletseng ea paradeise ena ea moea e ’nile ea e-ba tumelo ea baahi ba eona ba tlotsitsoeng, ba ’nileng ba beha litholoana ka tsela e hlollang ketello peleng ea boboleli ba litaba tse molemo tsa ’Muso oa Molimo lefatšeng lohle leo ho ahiloeng ho lona. (Matheu 21:43; 24:14) Ka lebaka leo, “linku tse ling” tse ka bang limilione tse tšeletseng tse nang le tšepo ea lefatšeng, le tsona li lumeletsoe ho kena paradeiseng ea moea ’me li thabele mosebetsi o behang litholoana. (Johanne 10:16) E bile tse tšoanelehelang sena ka hore li inehele ho Jehova Molimo motheong oa tumelo ea tsona sehlabelong sa thekollo sa Mora oa hae, Jesu Kreste. Ho kopanela ha tsona le litho tsa nakong e tlang tsa Jerusalema e Mocha ka sebele ho ipakile e le tlhohonolofatso. Kahoo, ka litšebelisano tsa hae le Bakreste ba tlotsitsoeng, Jehova o ralile motheo o tiileng bakeng sa “lefatše le lecha”—mokhatlo oa batho ba tšabang Molimo ba tla rua sebaka sa lefatšeng sa ’Muso oa leholimo.—Esaia 65:17; 2 Petrose 3:13.

20. Jerusalema e Mocha e tla phelela se boleloang ke lebitso la eona joang?

²⁰ Maemo a khotso a thabeloang ke batho ba Jehova hona joale paradeiseng ea bona ea moea haufinyane a tla latsuoa paradeiseng ea sebele lefatšeng. Seo se tla etsahala ha Jerusalema e Mocha e theoha leholimong ho tla hlohonolofatsa moloko oa batho. Ka tsela e habeli, batho ba Molimo ba tla thabela maemo a khotso a tšepisitsoeng ho Esaia 65:21-25. E le barapeli ba Jehova ba kopaneng paradeiseng ea moea, batlotsuoa ba sa ntseng ba tla nka libaka tsa bona Jerusalema e Mocha oa leholimo le ba “linku tse ling,” hona joale ba latsoa khotso e fanoang ke Molimo. ’Me khotso e joalo e tla atolohela Paradeiseng ea sebele, ha ‘thato ea Molimo e etsahala lefatšeng lohle, feela joalokaha e etsahala leholimong.’ (Matheu 6:10) E, motse o khanyang oa leholimo oa Molimo o tla ipaka o phelela lebitso lena Jerusalema e le ‘Motheo o tiileng oa Khotso e Habeli.’ Ho isa ka ho sa feleng, o tla ema e le thoriso e babatsehang ho ’Mōpi oa oona e Moholo, Jehova Molimo le ho Monyali oa oona oa Morena, Jesu Kreste.

Na U sa Hopola?

◻ Ho ile ha finyelloa eng ha Nehemia a bokella batho Jerusalema?

◻ Bajuda ba boholo-holo ba ne ba lokela ho etsa eng hore ba se ke ba hlokomoloha ntlo ea Molimo, hona re biletsoa hore re etse’ng?

◻ “Jerusalema” e ameha joang ho tliseng thabo le khotso e tšoarellang?

[Setšoantšo se leqepheng la 23]

Seo e ka ’nang eaba e ne e le boholo ba lerako la Jerusalema nakong ea ho timetsoa ha motse oo le nakong ea ha Nehemia a ne a etella pele ho hahuoeng ha lerako leo hape