Ho Lemoha Molao-motheo ho Bontša Khōlo e Feletseng
LITLOAELANO tse mpe li senya mekhoa e nang le thuso. U kotula seo u se jalang. (1 Bakorinthe 15:33; Bagalata 6:7) Ebang ke nameng kapa moeeng, polelo e ’ngoe le e ’ngoe ea tsena ke ’nete ea sehlooho—molao-motheo—’me e ’ngoe le e ’ngoe e fana ka motheo oa melao. Leha ho le joalo, melao e ka ’na ea e-ba teng ea ba ea fela, ’me hangata e toba taba. Ka lehlakoreng le leng, melao-motheo ea akaretsa, ’me e ka lula e le teng ho-ea-ho-ile. Kahoo, Lentsoe la Molimo le re khothalletsa hore re nahane re iphaphathile ka melao-motheo hohle moo ho ka khonehang teng.
Webster’s Third New International Dictionary e hlalosa molao-motheo e le “’nete e akaretsang kapa ea sehlooho: molao o batsi le oa sehlooho, thuto ea motheo kapa khopolo eo lintho tse ling li itšetlehileng ka eona kapa li tsoang ho eona.” Ka mohlala, motho a ka ’na a fa ngoana molao, “U se ke ua tšoara setofo sena.” Empa ho motho e moholo, ho re feela, “Setofo sena sea chesa,” ho lekane. Hlokomela hore polelo ea morao ke e akaretsang haholoanyane. Kaha e ama seo motho a ka se etsang—mohlomong ho pheha, ho baka kapa ho tima setofo—ka kutloisiso e itseng e ba molao-motheo.
Ho hlakile hore melao-motheo e ka sehloohong bophelong ke ea moea; e laola borapeli ba rōna ho Molimo le thabo ea rōna. Leha ho le joalo, ba bang ba ikhula boitekong bo hlokahalang boo ba tlamehang ho bo etsa ba ho nahana ka melao-motheo. Ha ba tlameha ho etsa khetho, ba khetha molao o lumellanang le bona. Sena ke booatla ’me se hanana le mohlala o ileng oa behoa ke batho ba tšepahalang ba boholo-holo ba mehleng ea Bibele.—Baroma 15:4.
Banna ba Neng ba Sebelisa Molao-motheo oa Bomolimo
Har’a batho ba sa phethahalang, Abele a ka bitsoa motho oa pele oa ho sebelisa molao-motheo oa bomolimo. Ho bonahala a ile a nahanisisa ka tšepiso ea “peo” ’me a hlokomela hore ho lopolloa sebeng ho ne ho tla ama sehlabelo sa mali. (Genese 3:15) Kahoo, o ile a etsetsa Molimo nyehelo ka “matsibolo a mang a mohlape oa hae.” Poleloana ena e reng “le mafura a ’ona” e bontša hore Abele o ile a fa Jehova se molemo haholo seo a neng a e-na le sona. Leha ho le joalo, e ne e tla ba ka mor’a lilemo tse likete tse peli Abele a shoele moo ka lekhetlo la pele Molimo a neng a tla qaqisa litlhokahalo tse mabapi le mahlabelo. Ho fapana le Abele, monna ea neng a tšaba Molimo ’me a sebelisa molao-motheo, Kaine, moholoane oa hae, o ne a etsetsa Molimo sehlabelo ka monyebe. Empa boikutlo ba hae bo ne bo sa khotsofatse, ho ne ho e-na le ho itseng ka sehlabelo sa hae ho neng ho bontša pelo e se nang molao-motheo.—Genese 4:3-5.
Noe le eena e ne e le motho ea sebelisang molao-motheo oa bomolimo. Le hoja tlaleho ea Bibele e bontša hore Molimo o ile a mo laela ka ho khetheha hore a hahe areka, ha ho moo re balang ka taelo ea hore a bolele ho ba bang. Leha ho le joalo, Noe o bitsoa “’moleli oa ho loka.” (2 Petrose 2:5) Le hoja mohlomong Molimo a ne a sa laela Noe hore a bolele, ha ho pelaelo hore ho nahana ha hae ka molao-motheo le ho rata ha hae baahisani ho ile ha boela ha mo susumelletsa ho etsa joalo. Kaha re phela mehleng e kang ea Noe, a re etsiseng boikutlo ba hae bo botle le mohlala oa hae.
Ho fapana le baruti ba mehleng ea hae, Jesu o ile a ruta batho hore ba nahane ba iphaphathile ka melao-motheo. Mohlala ke Thuto ea hae ea Thabeng. Khopolo eohle ea eona e lebisitse tšebelisong ea molao-motheo. (Matheu, likhaolo 5-7) Jesu o ile a ruta ka tsela ena hobane a ne a hlile a tseba Molimo joalokaha Abele le Noe ba phetseng pele ho eena ba ne ba mo tseba. Le ha e ne e le mohlankana, o ile a hlompha ’nete ea motheo: “Motho a ke ke a phela ke bohobe feela . . . o tla mpe a phele ke tsohle tse tsoang molomong oa Jehova.” (Deuteronoma 8:3; Luka 2:41-47) E, senotlolo sa ho ba motho ea sebelisang molao-motheo oa bomolimo ke hore ka sebele u tsebe Jehova, lintho tseo a li ratang le tseo a sa li rateng, le merero ea hae. Ha melao ena ea sehlooho ea Molimo e laola bophelo ba rōna, ha e le hantle, e fetoha melao-motheo e sebetsang.—Jeremia 22:16; Baheberu 4:12.
Melao-motheo le Pelo
Hoa etsahala hore motho a mamele molao ka monyebe, mohlomong hobane feela a tšaba ho fuoa kotlo ea ho se mamele. Leha ho le joalo, ho lumellana le molao-motheo ho thibela ho ba le maikutlo a joalo, kaha ha motho a laoloa ke melao-motheo, ho mamela ho tlohang pelong hoa itlisa. Nahana ka Josefa eo joaloka Abele le Noe, a ileng a phela pele ho thehoa selekane sa Molao oa Moshe. Ha mosali oa Potifaro a leka ho mo hoka-hoka, Josefa o ile a arabela: “Nka etsa joang bobe bo boholo hakalo, ka siteloa Molimo na?” E, Josefa o ne a tseba molao-motheo oa hore monna le mosali ke “nama e le ’ngoe feela.”—Genese 2:24; 39:9.
Kajeno, moloko oa batho ha o sebelise melao-motheo e lokileng. O fetotse pefo le boitšoaro bo bobe lijo tsa oona. Kotsi ke hore, mohlomong Mokreste a ka ’na a hoheleha hore ka lekunutu a khoatha-khoathe lijo tseo tse se nang thuso—libaesekopo, livideo kapa libuka. Kahoo, ho babatseha hakaakang haeba joaloka Josefa, re hana bobe kahobane re itšetlehile ka molao-motheo, re ntse re hopola hore nakong ea “matšoenyeho a maholo” Molimo o tla boloka feela ba tšepahalang. (Matheu 24:21) Ka sebele, seo re leng sona boinotšing, eseng ha re le bathong, ke sona se senolang seo re hlileng re leng sona ka hare.—Pesaleme ea 11:4; Liproverbia 15:3.
Ka hona, haeba re tataisoa ke melao-motheo ea Bibele, re ke ke ra batla menyetla eo re nahanang hore re ka phonyoha melao ea Molimo ka eona; leha e le hona ho leka ho bona hore na re tla fella kae ntle le ho tlōla molao o itseng. Monahano o joalo o ka re ntša kotsi; qetellong oa re lematsa.
Hlahloba Seo Molao o Itšetlehileng ka Sona
Ka sebele, melao e phetha karolo ea bohlokoa bophelong ba Mokreste. E joaloka balebeli ba re sireletsang, ’me e thehiloe holim’a melao-motheo e mengata ea bohlokoa. Ho se ele hloko melao-motheo ena ho ka felisa lerato la rōna la melao e tsamaisanang le eona. Sechaba sa boholo-holo sa Iseraele se ile sa bontša sena.
Molimo o ile a fa Baiseraele Melao e Leshome, oa pele ho eona o ne o hanela ho rapela molimo leha e le ofe haese Jehova. Molao oo o itšetlehile ’neteng ea motheo ea hore Jehova ke eena ea bōpileng lintho tsohle. (Exoda 20:3-5) Empa na sechaba seo se ile sa phela tumellanong le molao-motheo oo? Jehova ka boeena oa araba: “‘U ntat’a rōna’ [ho bolela Baiseraele] ho patsi, ’me ho lejoe [baa hooa] ‘’Mè.’ Empa ’na [Jehova] ba mphuraletse ’me ba lebisitse lifahleho tsa bona hosele.” (Jeremia 2:27, The New English Bible) E bile bothoto bo bontšang ho thatafala le bo sa sebelisaneng le melao-motheo hakaakang! ’Me bo ile ba utloisa pelo ea Jehova bohloko hakaakang!—Pesaleme ea 78:40, 41; Esaia 63:9, 10.
Bakreste le bona ba na le melao e tsoang ho Molimo. Ka mohlala, ba lokela ho qoba borapeli ba litšoantšo, boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali hammoho le tšebeliso e mpe ea mali. (Liketso 15:28, 29) Ha re nahana ka hona, re ka hlokomela melao-motheo eo e leng ea sehlooho, e kang: Molimo o tšoaneloa ke boinehelo bo lebisoang ho eena a ’notši; re lokela ho tšepahala ho balekane ba rōna; le hore Jehova ke Monehi-Bophelo oa rōna. (Genese 2:24; Exoda 20:5; Pesaleme ea 36:9) Ha re ela hloko ’me re ananela ka botebo melao-motheo ena eo litataiso tsena li itšetlehileng ka eona, rea hlokomela hore li molemong oa rōna. (Esaia 48:17) Ho rōna “litaelo tsa [Molimo] ha li boima.”—1 Johanne 5:3.
Le hoja nakong e fetileng Baiseraele ba ile ba hlokomoloha litaelo tsa Molimo, mehleng ea Jesu, bangoli, “litsebi [tsa bona] tsa molao,” ba ne ba fetelelitse litaba. Ba ne ba qapile melao e mengata le lineano tse neng li sitisa borapeli bo hloekileng ’me li pupetsa melao-motheo ea bomolimo. (Matheu 23:2, NEB) Batho ba ne ba ikutloa e le ba hlōlehang, ba feletsoeng ke tšepo kapa e le baikaketsi. (Matheu 15:3-9) ’Me melao e mengata ea batho e ne e se mosa. Ha a le mothating oa ho phekola monna ea neng a omeletse letsoho, Jesu o ile a botsa Bafarisi ba neng ba le teng moo: “Na ho lumelloa ke molao ho etsa ketso e molemo . . . ka sabatha?” Ho se arabele ha bona ho ile ha bontša hore ba ne ba re molao ha o lumele, e leng se ileng sa etsa hore Jesu a ‘sareloe ka ho phethahetseng ka lebaka la ho hloka boikutlo ha lipelo tsa bona.’ (Mareka 3:1-6) Bafarisi ba ne ba ka thusa phoofolo e bothateng kapa e lemetseng (letsete la chelete) ka Sabatha empa, le ka mohla ba ne ba ke ke ba thusa monna kapa mosali—ntle leha a ne a le lipakeng tsa bophelo le lefu. Ka sebele, ba ne ba amehile haholo ka melao ea batho le lintho tse sa reng letho hoo, joaloka likoakonyana tse ntseng li e-ea holimo le tlaase holim’a setšoantšo, ba ileng ba hlōleha ho lemoha sohle se tšoantšitsoeng—e leng melao-motheo ea bomolimo.—Matheu 23:23, 24.
Leha ho le joalo, esita le ba banyenyane ba ka tlotlisa Jehova ka ho ananela melao-motheo ea Bibele, haeba lipelo tsa bona li tšepahala. Tichere ea Rebecca ea lilemo li 13 e ile ea botsa tlelase hore na ke bo-mang ba neng ba ka bapala papali ea chelete. Ba bangata ba ile ba re ba ke ke ba e bapala. Leha ho le joalo, ha ho boleloa maemo a fapa-fapaneng, bohle ntle ho Rebecca, ba ile ba lumela hore ka tsela e ’ngoe e itseng ba ka bapala papali ea chelete. Tichere e ile ea botsa Rebecca hore na o tla reka tekete ea lisente tse 90 ea rafole e neng e entsoe ka lebaka le itseng la bohlokoa. Rebecca o ile a hana ’me a fana ka mabaka a Mangolo a bontšang hore na ke hobane’ng ha ho etsa joalo e ne e tla ba mokhoa o mong oa ho bapala papali ea chelete. Joale tichere ea hae e ile ea re ho tlelase eohle: ‘Kamoo ke bonang kateng, Rebecca ke eena feela mona ea nang le se bitsoang “melao-motheo” ka kutloisiso e nepahetseng ea lentsoe lena.’ E, Rebecca a ka be a ntse a ile a re feela, “Hoo ho khahlanong le bolumeli ba ka,” empa o ile a nahana ka ho teba haholoanyane; o ne a ka araba hore na ke hobane’ng ha ho bapala papali ea chelete ho fosahetse le hore na ke hobane’ng ha a hana ho kenella ho eona.
Mehlala e kang Abele, Noe, Josefa le Jesu e re bontša hore na re rua molemo joang ka ho sebelisa “tsebo [ea rōna] ea ho nahana” le “matla [a rōna] a ho nahana” ha re rapela Molimo. (Liproverbia 2:11; Baroma 12:1) Baholo ba Bakreste ba etsa hantle ka ho etsisa Jesu ha ba ‘lisa mohlape oa Molimo o tlhokomelong ea bona.’ (1 Petrose 5:2) Joalokaha Jesu a behile mohlala o motle, barati ba melao-motheo ea bomolimo ke bona ba atlehang tlas’a bobusi ba Jehova.—Esaia 65:14.