Kwa Nini Kusoma Ni Muhimu kwa Watoto—Sehemu ya 2: Vitabu vya Kielektroni au Vilivyochapishwa?

Mtoto wako anapenda kusoma kwa njia gani—kitabu kilichochapishwa au kifaa cha kielektroni?

Vijana wengi wangechagua kifaa cha kielektroni. Dakt. Jean M. Twenge aliandika hivi: “Kwa kizazi ambacho kimezoea hasa kubonyeza viunganishi vya kielektroni au kuhama kutoka ukurasa mmoja hadi mwingine haraka-haraka, huenda ikawa vigumu kukazia fikira kwenye kitabu.”a

Kwa kweli, kusoma kwenye kifaa cha kielektroni kuna faida fulani. John mwenye umri wa miaka 20, anasema hivi: “Tulitumia vitabu vya kielektroni katika shule yetu. Kisanduku cha kutafuta kilinisaidia kupata habari haraka.”

Watu wanaosoma kwa kutumia kifaa cha kielektroni wanaweza kupata kwa urahisi vitu mbalimbali vinavyoweza kuwasaidia. Kwa mfano, kwa kubofya tu, wanaweza kupata maana ya neno, kusikiliza rekodi ya sauti, kutazama video yenye habari zinazolingana na wanazosoma, au kupata habari nyingine za ziada. Hata hivyo, je, hilo linamaanisha kwamba hakuna faida ya kusoma vitabu vilivyochapishwa?

Watu fulani wanaona ni afadhali kutumia kitabu kilichochapishwa wanapokuwa na funzo lenye kina. Kwa nini?

• Umakini. Kijana anayeitwa Nathan anasema, “Ninaposoma kwenye kifaa cha kielektroni, ujumbe mbalimbali hujitokeza mara nyingi na kunikengeusha.”

  Karen, mwenye umri wa miaka 20, anakabili changamoto hiyo pia. Anasema, “Ninaposoma kwenye simu au tablet ni rahisi kwangu kukengeushwa na programu nyingine au ninashawishiwa kucheza mchezo.”

  Kanuni ya Biblia: ‘Tumieni vizuri kabisa wakati wenu.’​—Wakolosai 4:5.

  Jambo la kufikiria: Je, mtoto wako ana uwezo wa kujidhibiti ili kuepuka vikengeusha fikira anaposoma au kujifunza kwenye kifaa cha kielektroni? Ikiwa anashindwa kujidhibiti, unaweza kumsaidiaje mtoto wako kukaza fikira?

  Dokezo: Mweleweshe mtoto wako kwamba kukengeushwa na vifaa vya kielektroni kutarefusha muda wa kufanya kazi alizopewa shuleni na hivyo atakuwa na muda mfupi sana wa kufanya mambo mengine anayopenda.

• Uwezo wa kuelewa. Kitabu Be the Parent, Please kinasema: “Majaribio mengi yameonyesha kwamba watu wanapotumia vifaa vya kielektroni hawaelewi mambo kwa kiwango kilekile kama wanaposoma kwa kutumia kitabu kilichochapishwa.”

  Sababu moja ni kwamba mara nyingi watu wanaosoma kwenye kifaa cha kielektroni wanapitia habari haraka-haraka badala ya kutafakari. Mwandikaji Nicholas Carr anasema hivi: “Kwenye mtandao, tunataka kukusanya habari nyingi kadiri tunavyoweza.”b

  Bila shaka, pindi fulani kuna faida ya kupitia habari haraka-haraka. Lakini Carr anasema kwamba “tumeanza kuzoea kusoma kwa njia hiyo.” Kwa sababu hiyo, mtoto wako anaweza kusitawisha zoea la kupitia tu habari bila kuelewa maana yake.

  Kanuni ya Biblia: “Pamoja na vyote unavyojipatia, jipatie uelewaji.”​—Methali 4:7.

  Jambo la kufikiria: Unaweza kumsaidiaje mtoto wako kuchunguza habari kwa kina, iwe ni kwenye kitabu kilichochapishwa au kwenye kifaa cha kielektroni?

  Dokezo: Uwe na usawaziko. Si lazima uamue kutumia tu ama kitabu kilichochapishwa au kifaa cha kielektroni. Njia zote zina manufaa. Kwa kweli, kuna sehemu fulani katika vifaa vya kielektroni ambazo zinaweza kufanya iwe rahisi zaidi kuelewa mambo. Kwa hiyo, uwe na usawaziko unapowaeleza watoto wako faida na changamoto za kutumia njia zote mbili za kusoma. Pia, kumbuka kwamba kila mtoto ni tofauti.

• Kukumbuka ulichosoma. Katika makala iliyochapishwa kwenye jarida Scientific American, Ferris Jabr alisema kwamba kwa kulinganishwa na kusoma kitabu kilichochapishwa, kusoma kwa kutumia kifaa cha kielektroni “kunachosha ubongo zaidi . . . na kunafanya iwe vigumu zaidi kukumbuka mambo unayosoma.”

  Kwa mfano, kusoma kitabu kilichochapishwa kunaweza kukusaidia kukumbuka jambo fulani, kwa sababu unapiga picha akilini mahali jambo hilo lilipopatikana kwenye ukurasa. Kufanya hivyo, ni sawa na kutia alama itakayokusaidia kupata jambo hilo wakati ujao.

  Isitoshe, watafiti wamegundua kwamba watu wanaosoma habari iliyochapishwa hukumbuka zaidi habari walizosoma. Wanakumbuka habari kwa sababu ni kana kwamba wanajifunza habari hiyo kwa njia nzuri zaidi.

  Kanuni ya Biblia: “Ilinde hekima inayotumika na uwezo wa kufikiri.”​—Methali 3:21.

  Jambo la kufikiria: Je, ni vigumu kwa mtoto wako kuelewa au kukumbuka mambo ambayo amesoma au kujifunza? Ikiwa ndivyo, unaweza kuboreshaje mazoea yake ya kujifunza? Je, kutumia kitabu kilichochapishwa kunaweza kusaidia?

  Dokezo: Zingatia maendeleo ya kujifunza ya mtoto wako badala ya njia anayopenda kutumia. Ni rahisi kwa watu kujidanganya kwamba wanasoma vizuri wanapotumia kifaa cha kielektroni.