Austin na Laurie wana jambo gani linalofanana? Iwe wanajua au la, wote wanafanya mambo hayo kwa sababu wamezoea.

Namna gani wewe? Je, kuna mazoea fulani mazuri ambayo ungependa kusitawisha maishani? Huenda umepanga kufanya mazoezi kwa ukawaida, kulala vizuri, au kuwa karibu na watu unaowapenda.

Kwa upande mwingine, huenda ungependa kuacha mazoea mabaya, kama vile kuvuta sigara, kula vyakula visivyo na lishe, au kutumia muda mwingi kwenye Intaneti.

Ni wazi kwamba si rahisi kuacha mazoea mabaya. Kwa kweli, wengine wamesema kwamba mazoea mabaya ni kama kitanda chenye joto wakati wa baridi: ni rahisi kuingia lakini kutoka ni vigumu.

Hivyo, unawezaje kusitawisha mazoea mazuri na kuacha mazoea mabaya? Chunguza mapendekezo matatu yanayotegemea kanuni za Biblia katika gazeti hili.

Si rahisi kubadili mara moja kila kitu ambacho umezoea kufanya maishani. Huenda ukajiambia hivi, ‘Juma hili nitaacha kuvuta sigara, kutukana, kuchelewa kulala, nitaanza kufanya mazoezi, kula vyakula vyenye lishe, na kuwapigia simu bibi (nyanya) na babu.’ Hata hivyo, haiwezekani kufanya mambo hayo yote kwa wakati mmoja.

Mtu mwenye kiasi huona mambo kihalisi. Anatambua kwamba muda, nguvu na mali zake zina mipaka. Hivyo, badala ya kujaribu kubadili kila kitu mara moja, atajitahidi kufanya maendeleo hatua kwa hatua.

MAMBO UNAYOWEZA KUFANYA

Jitahidi kufanyia kazi zoea moja baada ya lingine. Hatua zifuatazo zinaweza kukusaidia:

1. Andika ‘orodha’ mbili, moja kuhusu mazoea mazuri ambayo ungependa kusitawisha na nyingine mazoea mabaya ambayo unataka kuacha. Andika mambo mengi katika kila orodha.

2. Panga mambo ambayo umeorodhesha ukitanguliza yaliyo muhimu zaidi.

3. Chagua jambo moja au mawili katika kila orodha na kuyafanyia kazi. Kisha chagua jambo moja au mawili yanayofuata katika kila orodha.

Ili ufaulu haraka, hakikisha kwamba mazoea mazuri yanachukua nafasi ya mazoea mabaya. Kwa mfano, ikiwa orodha yako ya mambo mabaya inatia ndani kutazama televisheni kwa muda mrefu na ile ya mambo mazuri inatia ndani kuwasiliana na wapendwa wako, huenda ukaamua: ‘Kuwasiliana na rafiki au mshiriki wa familia badala ya kutazama televisheni mara tu unapofika nyumbani kutoka kazini.’

• Umeazimia kuepuka vyakula visivyo na lishe, lakini unatamani sana vyakula hivyo.

• Umeamua kuacha kuvuta sigara, lakini mara kwa mara rafiki yako anayejua kwamba unajitahidi kuacha zoea hilo anakupatia sigara.

• Ulipanga kufanya mazoezi leo, hata hivyo, unahisi umechoka sana kiasi kwamba huwezi hata kuvaa mavazi ya mazoezi!

Je, umeona jambo moja la msingi linalokaziwa katika mifano hiyo mitatu? Mara nyingi, mifano halisi inaonyesha kwamba mazingira, yaani, hali tunazokabili na watu tunaoshirikiana nao wanaweza kuathiri jitihada zetu za kuacha mazoea mabaya.

Biblia inatushauri kufikiria matokeo. Kufanya hivyo kunaweza kutusaidia kuwa na tahadhari na kuepuka hali ambazo zitavuruga malengo yetu na kutufanya tuwe na mazoea mazuri. (2 Timotheo 2:22) Kwa ufupi, ni jambo la hekima kuchunguza mazingira yetu.

MAMBO UNAYOWEZA KUFANYA

• Azimia kuepuka mambo yasiyofaa. Kwa mfano, ikiwa unataka kuacha kula vyakula visivyo na lishe, basi usinunue wala kuhifadhi vyakula hivyo. Kwa njia hiyo utaweza kushinda kishawishi hicho kwa urahisi.

• Rahisisha mazingira ya kufanya mambo yanayofaa. Kwa mfano, ikiwa umepanga kufanya mazoezi asubuhi baada ya kuamka, weka mavazi ya mazoezi karibu na kitanda chako kabla ya kulala. Ukifaulu kuanza, itakuwa rahisi kuendelea na zoea hilo.

• Chagua marafiki kwa uangalifu. Tuna mwelekeo wa kuwaiga watu tunaoshirikiana nao. (1 Wakorintho 15:33) Kwa hiyo, epuka kushirikiana na watu ambao watakushawishi urudie mazoea mabaya, na ushirikiane na wale watakaokusaidia kusitawisha mazoea mazuri.

Inasemekana kwamba mtu anaweza kuzoea tabia mpya kwa siku 21. Hata hivyo, utafiti unaonyesha kwamba huenda baadhi ya watu wakatumia muda mfupi kuzoea jambo fulani ilhali wengine wakatumia muda mrefu. Je, hilo linapaswa kukuvunja moyo?

Hebu fikiria hali hii: Tuseme kwamba unataka kusitawisha mazoea ya kufanya mazoezi mara tatu kwa juma.

• Juma la kwanza, unafaulu kufikia lengo lako.

• Juma la pili, unakosa kufanya mazoezi kwa siku moja.

• Juma la tatu, unafaulu tena.

• Juma la nne, unashindwa kufanya mazoezi hata kwa siku moja.

• Juma la tano, unafaulu tena, na kuanzia hapo unatimiza lengo lako kila juma.

Imechukua majuma matano kuzoea hali hiyo mpya. Huenda huo ukaonekana kuwa muda mrefu, hata hivyo, mara tu unapofikia lengo lako unafurahi kwamba ulisitawisha zoea zuri.

Biblia inatutia moyo tusikate tamaa. Haijalishi tutashindwa mara ngapi lakini jambo la maana ni kufikia malengo yetu.

MAMBO UNAYOWEZA KUFANYA

• Kumbuka kwamba kuteleza si kuanguka. Tarajia kupata vizuizi unapojitahidi kufikia malengo yako.

• Kumbuka wakati ulipofikia malengo yako. Kwa mfano, ikiwa unajaribu kuboresha njia ya kuwasiliana na watoto wako, jiulize hivi: ‘Ni wakati gani nilipotaka kuwafokea watoto wangu lakini nikajizuia kufanya hivyo? Nilifanya nini? Ninawezaje kufanya hivyo tena?’ Maswali kama hayo yanaweza kukusaidia uimarishe azimio lako la kutaka kufanikiwa badala ya kukazia fikira makosa.

Je, ungependa kujua jinsi ambavyo kanuni za Biblia zinaweza kukusaidia kushughulikia mambo mengine maishani kama vile, mahangaiko, kuwa na maisha ya familia yenye furaha na jinsi ya kuwa na furaha ya kweli? Zungumza na Mashahidi wa Yehova, au tembelea tovuti yetu ya jw.org/sw.