Wasemaji wengine huhangaikia sana maneno ya kutumia na kushindwa kutoa hotuba kwa njia ya mazungumzo. Ni kweli kwamba tofauti na hotuba za kusoma, huenda usitumie maneno yanayofaa zaidi au lugha sanifu zaidi unapotoa hotuba bila kutazama sana maandishi, lakini hotuba yenye kuvutia inayotolewa kwa njia ya mazungumzo hufunika kasoro hiyo. Watu huguswa moyo zaidi na maneno na sentensi wanazoelewa kwa urahisi. Ukitayarisha mawazo yako vizuri, itakuwa rahisi kutumia maneno yanayofaa bila kushika maneno hayo akilini. Na ikiwa umezoea kutumia lugha sanifu katika mazungumzo ya kawaida, itakuwa rahisi kutumia maneno yanayofaa jukwaani.

HUENDA ikawa umetayarisha hotuba kwa bidii na labda ina habari zenye kuarifu na sababu zinazovutia au labda unaweza kuitoa kwa ufasaha. Lakini je, kweli utafaulu ikiwa wasikilizaji si makini na wanasikia tu mambo machache hapa na pale kwa sababu akili zao zinatangatanga? Ikiwa hawawezi kusikiliza kwa makini hotuba yako, je, kweli utagusa mioyo yao?

Sababu kuu ya tatizo hilo huenda ikawa nini? Kunaweza kuwa na sababu kadhaa. Mara nyingi tatizo ni kushindwa kutoa hotuba bila kutazama sana maandishi. Yaani, msemaji anatazama-tazama sana maandishi yake, au hatoi hotuba kwa njia ya maongezi. Lakini, matatizo hayo husababishwa na jinsi mtu anavyotayarisha hotuba.

Ukiandika hotuba yote kwanza kisha ujaribu kuigeuza kuwa muhtasari, haitakuwa rahisi kuitoa bila kutazama sana maandishi. Kwa nini? Kwa sababu umechagua maneno hususa unayotaka kutumia. Hata ukitumia muhtasari kutoa hotuba, utakuwa ukijaribu kukumbuka maneno ambayo ulitumia katika yale maandishi uliyotayarisha awali. Hotuba ikiandikwa, mara nyingi haitokei kwa njia ya maongezi na sentensi huwa ndefu-ndefu kuliko katika mazungumzo ya kawaida. Na jambo hilo litaonekana unapotoa hotuba.

Badala ya kuandika mambo mengi, jaribu kufanya yafuatayo: (1) Chagua kichwa kikuu na mambo makuu ya habari ambayo utatumia kufafanua kichwa hicho. Ikiwa unatoa hotuba fupi, mambo mawili makuu yanaweza kutosha. Hotuba ndefu inaweza kuwa na mambo makuu manne au matano. (2) Chini ya kila jambo kuu, chagua maandiko makuu unayotaka kutumia kulifafanua; pia andika mifano na sababu kuu ambazo unataka kutumia. (3) Fikiria jinsi ambavyo utatoa utangulizi wa hotuba hiyo. Hata unaweza kuandika sentensi moja au mbili. Pia panga umalizio wako.

Ni muhimu sana kufanya matayarisho ya kutoa hotuba. Lakini usipitie hotuba hiyo neno kwa neno na kuikariri yote. Ili kutoa hotuba bila kutazama sana maandishi, unapaswa kutayarisha hasa mawazo bali si neno moja-moja. Pitia-pitia mawazo mpaka yafuatane kwa urahisi akilini mwako. Ikiwa hotuba yako inafuatana vizuri na imepangwa vizuri, basi utaweza kuitoa kwa urahisi na mawazo yatatiririka tu vizuri.

Fikiria Faida. Faida kubwa ya kuhutubu bila kutazama sana maandishi ni kwamba utazungumza kwa njia ya kawaida na utagusa mioyo ya watu kwa urahisi. Utatoa hotuba kwa shauku zaidi na kupendeza wasikilizaji zaidi.

Njia hii ya kuzungumza inakuwezesha kuwatazama wasikilizaji vizuri, na hiyo huboresha mawasiliano kati yako na wao. Inaelekea wasikilizaji wataona kwamba unafahamu sana jambo unalozungumzia na kwamba unaamini kabisa jambo unalosema ikiwa hutazami sana maandishi na kusoma kila sentensi. Kwa hiyo, kutoa hotuba kwa njia hii hufanya iwe rahisi kuzungumza kutoka moyoni, kwa njia ya maongezi, na kugusa mioyo ya wasikilizaji.