Sayansi Iko na Mipaka

Hivi karibuni, vitabu vyenye kufasiria mawazo ya watu wenye hawaamini Mungu viliandikwa. Watu wengi wamependezwa na vitabu hivyo na vimetokeza ubishi sana. Kuhusu jambo hilo, David Eagleman, mwanasayansi mwenye kujifunza mambo ya ubongo aliandika hivi: “Watu fulani wenye walivisoma . . . wanawaza kama wanasayansi wanajua kila kitu.” Kisha aliongezea hivi: “Wanasayansi wazuri wanakubali mawazo ya watu wengine, na katika kazi yao wanatazamia kuvumbua mambo mapya.”

Tangu zamani, wanasayansi wenye uwezo wamefanya maendeleo sana katika kutafuta majibu ya maulizo magumu sana juu ya ulimwengu. Lakini wengine wamefanya makosa makubwa katika uchunguzi wao. Isaac Newton ni mumoja kati ya wanasayansi wakubwa sana wenye wameishi. Alionyesha namna nguvu za uvutano zinafanya sayari, nyota, na vikundi vya nyota vikuwe katika ulimwengu mumoja. Alianzisha hesabu fulani zenye zinatumiwa leo ili kutengeneza ordinatere, kusafiri katika anga, na zinatumiwa katika fizikia ya nyukilia. Lakini Newton alifanya pia sayansi ya uongo yenye kutumia uchawi na kuangalia nyota ili kugeuza chuma kuwa zahabu.

Miaka zaidi ya 1500 mbele ya Newton, Ptolemy, mwanasayansi Mugiriki mwenye kujifunza vitu vyenye kuwa katika anga, alichunguza anga kwa kutumia macho yake tu. Alivumbua sayari katika anga la usiku na alikuwa na uwezo mukubwa wa kuchapa karte. Lakini aliamini kama dunia iko katikati ya ulimwengu. Carl Sagan, mwanasayansi mwengine, aliandika hivi juu ya Ptolemy: “Kwa miaka 1500 watu waliamini mafundisho yake kuwa dunia iko katikati ya ulimwengu, na hilo linaonyesha kama hata mutu mwenye akili nyingi anaweza kudanganyika sana.”

Leo wanasayansi wanapambana pia na magumu hayo. Kuna siku wataweza kufasiria kila kitu juu ya ulimwengu? Ni muzuri kukubali kama sayansi imeendelea sana na imetuletea faida, lakini inafaa pia kujua kama sayansi iko na mipaka. Mwanasayansi Paul Davies alisema hivi: “Haiwezekane kupata mafasirio kamili na yenye kupatana juu ya kila kitu katika ulimwengu.” Maneno hayo yanaonyesha kweli hii yenye hakuna mutu anaweza kupinga: Wanadamu hawawezi kuelewa kila kitu katika ulimwengu. Kwa hiyo, wakati watu wanasema kuwa sayansi iko na uwezo wa kufasiria kila kitu, ni muzuri kuchunguza mbele ya kukubali jambo hilo.

Biblia inazungumuzia maajabu ya ulimwengu. Inasema hivi: “Tazama vitu hivi ni kama kandokando tu ya njia [za Mungu]; na tunasikia manongono [maneno] yaliyo madogo sana katika habari zake!” (Ayubu 26:14, La Sainte Bible en swahili de la R.D. Congo) Kuna mambo mengi sana yenye wanadamu hawana uwezo wa kujua ao kuelewa. Kwa kweli, maneno haya yenye mutume Paulo aliandika kumepita miaka 2000 hivi yangali ya kweli: “Lo! Jinsi kilivyo kina [ukubwa] cha utajiri wa Mungu na hekima na ujuzi! Jinsi hukumu zake zisivyochunguzika na njia zake zisivyotafutika!”—Waroma 11:33.