Maunabii Juu ya Masiya Inaonyesha Kabisa Kama Yesu Alikuwa Masiya?
Jibu ya Biblia
Ndiyo. Wakati Yesu alikuwa ku dunia, alitimiza ma unabii mingi yenye ilikuwa nazungumuzia “Masiya Kiongozi,” mwenye ‘angekuwa mwokozi wa ulimwengu.’ (Danieli 9:25; 1 Yohana 4:14) Na hata kisha kifo yake, Yesu aliendelea kutimiza maunabii yenye ilizungumuzia Masiya.—Zaburi 110:1; Matendo 2:34-36.
Ni mutu moja tu njo angeweza kutimiza maunabii yenye inazungumuzia Masiya?
Maunabii fulani yenye inazungumuzia Masiya yenye Yesu alitimiza
“Masiya” maana yake nini?
Neno ya Kiebrania Ma·shiʹach (Masiya) na neno ya Kigiriki Khri·stos (Kristo), yote inamaanisha “mutiwa-mafuta.” Kwa hiyo, “Yesu Kristo” maana yake “Yesu mutiwa-mafuta,” ao “Yesu Masiya.”
Zamani, wakati mutu alikuwa nachaguliwa juu ya kutumikia cheo fulani ya pekee, alikuwa natiwa mafuta kwa kumwangiwa mafuta fulani ku kichwa. (Mambo ya Walawi 8:12; 1 Samweli 16:13) Yesu alichaguliwa na Mungu juu akuwe Masiya, cheo ya juu sana. (Matendo 2:36) Lakini, Mungu hakumutia mafuta kwa kutumia mafuta ya kawaida, lakini alimutia mafuta kwa roho takatifu.—Matayo 3:16.
Ni mutu moja tu njo angeweza kutimiza maunabii yenye inazungumuzia Masiya?
Hapana. Sawa vile tu hakuna alama ya kidole yenye inafananaka ya mutu mwingine, ni mutu moja tu njo angeweza kutimiza maunabii ya Biblia yenye kuzungumuzia Masiya ao Kristo. Lakini, Biblia ilisema kama “makristo wa uongo na manabii wa uongo watatokea na watafanya alama kubwa na maajabu ili kupotosha, ikiwezekana, hata wale wenye kuchaguliwa.”—Matayo 24:24.
Kuko Masiya mwingine mwenye angetokea?
Hapana. Biblia ilionyesha kama Masiya angekuwa muzao wa Mufalme Daudi wa Israeli. (Zaburi 89:3, 4) Lakini, maandishi ya Wayahudi yenye kuonyesha kizazi ya Daudi, haikuwake tena. Inaonekana iliharibikaka wakati Waroma walishambuliaka Yerusalemu mu mwaka wa 70 kisha kuzaliwa kwa Yesu.a Tangu ile wakati, hakuna mutu mwenye anaweza kuonyesha kama iko mu familia ya kifalme ya Daudi. Lakini, ile maandishi ilikuwa ingali wakati Yesu alikuwa hapa ku dunia. Hata vile, maadui wake hawakuweza kupinga kama alikuwa muzao wa Daudi.—Matayo 22:41-46.
Mu Biblia muko maunabii ngapi yenye inazungumuzia Masiya?
Haiwezekane kupata hesabu kamili ya maunabii yenye kuzungumuzia Masiya. Kwa mufano, namna ya kuhesabia ile maunabii inaweza kutofautiana hata mu maandiko yenye inazungumuzia waziwazi Masiya. Isaya 53:2-7 inaonyesha mambo mbalimbali juu ya Masiya. Watu fulani wanaweza kusema kama ile maandiko yote ni unabii moja, na wengine wanaweza kusema kama kila jambo inafanyiza unabii moja, ni kusema muko maunabii ya mingi.
Maunabii fulani yenye inazungumuzia Masiya yenye Yesu alitimiza
Unabii |
Unapatikana katika |
Namna ulitimia |
|---|---|---|
Uzao wa Abrahamu |
||
Muzao wa Isaka mwana wa Abrahamu |
||
Angezaliwa mu kabila ya Yuda |
||
Angetokea mu familia ya Kifalme ya Daudi |
||
Angezaliwa na bikira |
||
Angezaliwa Betlehemu |
||
Angeitwa Emanueli b |
||
Angezaliwa mu maisha ya umaskini |
||
Watoto wangeuawa kisha kuzaliwa kwake |
||
Angeitwa kutoka Misri |
||
Angeitwa Munazaretic |
||
Mujumbe angemutangulia |
||
Angetiwa mafuta ili kuwa Masiya mu mwaka wa 29d |
||
Mungu angemutambulisha kuwa Mwana wake |
||
Angekuwa na bidii kwa ajili ya nyumba ya Mungu |
||
Angehubiri habari njema |
||
Utumishi wake ungepeleka mwangaza mukubwa mu Galilaya |
||
Angefanya miujiza kama Musa |
||
Kama Musa, angesema mawazo ya Mungu |
||
Angeponyesha magonjwa |
||
Hangejitafutia sifa |
||
Angesikilia huruma wenye kuteseka |
||
Angeonyesha haki ya Mungu |
||
Angekuwa Mushauri wa Ajabu |
||
Angetangaza jina ya Yehova |
||
Angezungumuza kwa kutumia mifano |
||
Angekuwa Kiongozi |
||
Watu wengi wangekatala kumuamini |
||
Angekuwa jiwe lenye lingefanya watu wengi wajikwae |
||
Wanadamu wangemukatala |
||
Angechukiwa bila sababu |
||
Angeingia kama mufalme katika Yerusalemu akiwa juu ya punda |
||
Watoto wangemusifu |
||
Angekuya mu jina ya Yehova |
||
Angesalitiwa na rafiki wa karibu |
||
Angesalitiwa kwa vipande 30 vya feza e |
||
Marafiki wake wangemuacha |
||
Mashahidi wa uongo wangemusemea uongo |
||
Angebakia kimya mbele ya wenye kumushitaki |
||
Wangemutemea mate |
||
Wangemupiga kwenye kichwa |
||
Wangemupiga mijeledi |
||
Angejiacha apigwe |
||
Wenye mamlaka wangepanga kumutendea mubaya |
||
Angepigiliwa misumari ku mikono na miguu |
||
Watu wangepigia manguo yake kura |
||
Angehukumiwa pamoja na watenda-zambi |
||
Angetukanwa |
||
Angeteseka kwa ajili ya watenda-zambi |
||
Ingeonekana kuwa Mungu amemuacha |
||
Wangemupatia akunywe divai yenye kuchanganywa na nyongo |
||
Angesikia kiu mbele akufe |
||
Angeweka roho yake katika mikono ya Mungu |
||
Angetoa uzima wake |
||
Angelipa bei ya ukombozi ili kuondoa zambi |
||
Mifupa yake haingevunjwa |
||
Angetobolewa na mukuki |
||
Angezikwa pamoja na matajiri |
||
Angefufuliwa |
||
Mutu mwingine angekamata nafasi ya mwenye alimusaliti |
||
Angekaa kwenye mukono wa kuume wa Mungu |
a Kitabu fulani yenye iliandikwa na McClintock na Strong’s inasema hivi: “Hakuna shaka kama maandishi ya kabila na familia ya Wayahudi ilipotea wakati Yerusalemu iliharibiwa, na hapana mbele ya pale.”
b Neno ya Kiebrania Emanueli, inamaanisha “Mungu iko pamoja na sisi,” Ile jina inaonyesha wazi mambo yenye Masiya alitimiza. Mambo yenye alifanya hapa ku dunia, ilionyesha wazi kama Mungu iko pamoja na watumishi wake.—Luka 2:27-32; 7:12-16.
c Inaonekana kuwa neno “Munazareti” inatoka mu neno ya Kiebrania neʹtser, yenye kumaanisha “chipukizi.”
d Juu ya kupata habari zaidi kuhusu mambo yenye kuonyesha kama Masiya angetokea mu mwaka wa 29 , ona habari “Namna Nabii Danieli Alivyotabiri Kutokea Kwa Masiya.”
e Hii unabii inapatikana mu kitabu ya Zekaria, lakini Matayo aliandika kama ‘ilisemwa kupitia nabii Yeremia.’ (Matayo 27:9) Inaonekana kuwa wakati fulani kitabu ya Yeremia ilikuwa inawekwa ku mwanzo-mwanzo wa sehemu ya maandiko yenye kuitwa “manabii.” (Luka 24:44) Inaonekana kuwa wakati Matayo alisema “Yeremia,” alikuwa nazungumuzia vitabu vyote vya manabii, na tunajua kama kitabu ya Zekaria iko kati ya vile vitabu.