Kutembelea Inchi ya Uzibekistani

ENEO la ngambo ya Muto Oxus. Inchi ya Kati ya Mitoni. Tartary. Turkistan. Majina mengi yametumiwa ili kuita eneo la leo la Uzibekistani, “Inchi ya Wauzibeki.” Tangu mwaka kati ya 1401 na 1500, miji ya Uzibekistani ilikuwa na faida kwa wafanyabiashara wenye walisafiri kwenye Barabara ya Hariri, ni kusema, barabara nyingi zenye kuungana zenye ziliunganisha China na Mediterania. Leo, nguo za pamba zinapatikana kwa uwingi katika masoko ya nguo ya Wauzibeki. Tapi za muzuri zenye kutengenezwa kwa pamba, sufu (manyoya ya wanyama), na hariri (aina fulani ya nyuzi) zinauzishwa pia.

Desturi za Wauzibeki zimefuata desturi za watu wengi katika historia. Wapiganaji wa vita wenye kujulikana na majeshi yao yenye nguvu walitembea katika milima na majangwa (déserts) ya Uzibekistani. Kati ya wapiganaji hao tunaweza kutaja Aleksanda Mukubwa, mwenye alipata Roxana, bibi yake katika Uzibekistani; Genghis Khan wa Mongolia; na Timur (mwenye kuitwa pia Tamerlane), mwenye alizaliwa katika eneo hilo na alitawala moja kati ya serikali kubwa sana katika historia.

Majengo ya muzuri sana ya rangi mbalimbali, yenye kuwa na sehemu za juu za muviringo zenye kufunikwa na marumaru (carreaux) za rangi ya bleu, yanaonekana waziwazi katika miji ya leo ya Uzibekistani. Majengo mengi kati ya hayo ni masomo.

Barabara ya Hariri. Ilianza kutumiwa mbele ya kuzaliwa kwa Yesu na iliendelea sana mupaka wakati njia ya bahari ya kuenda India ilifunguliwa, kwenye mwisho wa miaka kati ya 1401 na 1500. Barabara hiyo yenye barabara nyingi zenye kuungana ilikuwa na nafasi ya maana katika biashara ya duniani. Sehemu ya barabara hiyo ilipita katika Uzibekistani ya leo.

Bahari ya Aral. Kwa sababu maji yaligeuzwa njia ili kuyamwangia katika mashamba, Bahari ya Aral yenye wakati fulani ilikuwa ya ine duniani kwa sababu ya ukubwa wake, inaendelea kukauka. Inchi ya Uzibekistani inajikaza kumaliza tatizo hilo kwa kusaidiwa na inchi zingine za Asia ya Kati.

Alfabeti ya Uzibekistani yenye kubadilika-badilika. Luga nyingi zilizungumuzwa katika inchi hiyo, lakini kisha kutawaliwa na Waislamu kati ya mwaka wa 701 na 800, luga ya Kiarabu ilianza kutumiwa. Kisha inchi hiyo kuingia katika Muungano wa Sovieti, alfabeti ya Kilatini ilitumiwa kwanza, kisha alfabeti ya Kisirili ikachukua nafasi yake karibu na mwaka wa 1940. Katika mwaka wa 1993, sheria ya mupya iliingiza alfabeti ya Kiuzibeki yenye kutumia maandishi ya Kilatini.