BIBILIOTEKE YA MU ENTERNETE Watchtower
Lupungu lwakue kamuenenena
BIBILIOTEKE YA MU ENTERNETE
Taabwa
  • BIBILIA
  • MPAPULO
  • MIKUTANO
  • w22 Muezi wa Likumi lub. 2-5
  • 1922—Tekusyapitile Miaka Mia Imo

Paapa pawasaakula tepali video.

Kwaalukaanga ni buavia musita wa kuizuka kwa video.

  • 1922—Tekusyapitile Miaka Mia Imo
  • Lupungu Lwakue Kamwenenena Luli Lwabila Bukolo Bwakue Yehova (Kazeeti ka Lisambililo)—2022
  • Tutue tuniini (tutue)
  • Dokima ipaleene
  • “MALANGA AWEEME SAANA”
  • KUSALANGHANIA MPUNDA KU BANTU BENGI KUPITILA RADIO
  • “ADV”
  • MIILO YA MANA
  • 1924​—Tekusyapitile Myaka Mia Imo
    Lupungu Lwakue Kamwenenena Luli Lwabila Bukolo Bwakue Yehova (Kazeeti ka Lisambililo)—2024
  • 1921—Tekusyapitile Miaka Mia imo
    Lupungu Lwakue Kamwenenena Luli Lwabila Bukolo Bwakue Yehova (Kazeeti ka Lisambililo) (2021)
  • 1920—Tekusyapitile Miaka Mia Imo
    Lupungu Lwakue Kamwenenena Luli Lwabila Bukolo Bwakue Yehova (Kazeeti ka Lisambililo)—2020
Lupungu Lwakue Kamwenenena Luli Lwabila Bukolo Bwakue Yehova (Kazeeti ka Lisambililo)—2022
w22 Muezi wa Likumi lub. 2-5
Jukwa ya ku kulonghaana kukata kwa mu 1922. Pa muulu jukwa pali kitambala kileembeluepo eevi: “Punde Palwakue Likolo ni Bukolo.” Ku musana kwa jukwa kuli kalangi ka masomo “ADV.”

Foto ya kikuulua ni bantu yaakwatiilue mu peepi, ni kitambala kyali pa muulu kikuulua

1922 Tekusyapitile Miaka Mia imo

“LEEZA . . . ali watukwasia . . . kuviinda kupitila . . . Yesu Kristu.” (1 Bakor. 15:57, King James Version) Ezio milandu yaasaakwilue kuya yali lileembo lya muaka wa 1922. Ezio milandu yaabasininkiziizie Basambi ba Bibilia nangue bukisinka bwabo bwakaba kupaalua. Mu ozo muaka, Yehova waapaalile babo bakasimika ba mute. Waabapaalile musita ubaatendekele bo beene kuleemba mpunda ku mapapie ni kukwatania mapapie azo eevi aaluke bitabu. Kabili waabapaalile lubaatendekele kubombia radio eevi kusalanghania kisinka kya Bukolo. Kisia paapo, ku mpela ya muaka wa 1922, kyaamonekele kabili paswetele nangue, Yehova waali wapaala bantu bakue. Basambi ba Bibilia baakolongheene ku kulonghaana kukata saana kwaakitikile mu Cedar Point, Ohio, ku Amerika. Kintu kyaakitikile ku kulonghaana kooko, kyaakumiizie miilo mu kuteania kwakue Yehova kutendekela loolo, mpaka loonu.

“MALANGA AWEEME SAANA”

Kyaaloombele mpapulo ingi, paantu miilo ya kusimikila yaali yaya yakila kusalanghana. Balupua ku Beteli ya Brooklyn, baali bafumia ma kazeeti, inzi palua bitabu bya ma jalada, yaali yaloombelesie kuya kufumia ku biwanda bya nghuana. Kisia, mu miezi ingi, biwanda te byaali byakifumia kabili bitabu bitosiizie bya kubombia mu miilo ya kusimikila. Pakaako, Lupua Rutherford waamwipuziizie lupua Robert Martin, olia abanga waimaniine kiwanda, kine kunti kyakitika kutendeka kufumia bitabu bo beene.

Kiwanda kya ku Concord Street mu Brooklyn, New York

Lupua Martin, waalandile nangue “azo abanga ali malanga aweeme saana, paantu aali akeba kulanda palua kwizula kiwanda kya kufumia bitabu.” Balupua baakebele fuasi ya kulipila mu 18 Concord Street mu Brooklyn, kabili baapatile biombo bibaali bakabiile.

Te bonse baasekeleele palua bobo buyantanzi bwa leenu. Mukulu waali waimaniine kiwanda koolia kutwaali twaya kufumia bitabu byetu ku mapapie, waaizile kwendela ku kiwanda kyetu kya leenu. Waalandile eevi: “Mukwete biombo byaweeme saana bya kufumia bitabu ku mapapie, inzi tekuli muntu pakati keenu amanine vya kubibombia. Kisia miezi sita kila kiombo kyakaba kwinooneka.”

Lupua Martin waalandile eevi: “Kyaamonekele nangue paange keekio kunti kyaaluka kisinka; inzi twaainikile nangue Yehova kunti watukwasia, kabili i vyaakitile.” Lupua Martin waalandile kisinka. Kisia musita uniini, keekio kiwanda kya leenu kya kufumia bitabu, kyaatendekele kufumia bitabu elufu ibili (2 000), mu busiku bumo.

Babombi bemeene ntaanzi ya masini abo a kufumia bitabu

KUSALANGHANIA MPUNDA KU BANTU BENGI KUPITILA RADIO

Kukila pa kwifumiizia bo beene bitabu binge, bantu bakue Yehova batendekele kubombia nzila ya leenu ya kusalanghania mpunda iweeme, i kulanda kusalanghania mpunda kupitila radio. Pa nsiku 26, Muezi wa 02, 1922, Nsiku ya Saba kyungulo, Lupua Rutherford waalandile lya kuanza ku radio. Waafumiizie lyasi lyalandile nangue, “Mamilioni a Bantu Ekeele Leenu te Akafua ata Kaniini.” Waalandile leelio lyasi ku kitente kya radio mu Los Angeles, California, mu Amerika.

Mu kulingilila, bantu makumi abili na basano elufu (25 000) baakoonkele ezio ntantiko. Bamo pakati kaabo baatumine mikanda ya kutasia palua kooko kusalanghaniiwa kwa ezio mpunda. Mukanda umo waafumine kuli Willard Ashford, mwikazi wa ku Santa Ana, California. Waamutasiizie Lupua Rutherford, palua lyasi lyakue libanga “lyasaansamusiizie kabili lyaweeme.” Kisia waaongeziizie eevi: “Mu nsesi yeetu mubanga mwali baluele batatu basibanga bali na buviinde bwa kufuma pa nsesi. Pakaako, nga te twakiviinda kuiza kukutuilizia atasie kine ulandenge lyasi leelio mu peepi saana ni kwetu.”

Mpunda inge yaasalanghaniiziwe kupitila radio mu milungu yakoonkelepo. Ku mpela ya muaka wa 1922, Lupungu Lwakue Kamwenenena lwaalandile mukulingilila nangue “bantu mia itatu elufu (300 000) eevi, baakoonkele mpunda kupitila radio.”

Kupitila kukinkiziiwa na mikanda ni bulondolozi bwaali bwalanda bantu, Basambi ba Bibilia, baapinguile kukuula kitente kyabo kya radio mu Staten Island, peepi ni Beteli ya Brooklyn. Mu miaka yaakoonkelepo, Basambi ba Bibilia, baatendekele kubombia kitente kya radio kyaali kyakuutua, WBBR, eevi kusalanghania mpunda ya Bukolo ku bantu bengi mu fuasi ingi.

“ADV”

Lupungu Lwakue Kamwenenena lwa pa nsiku 15 Muezi wa 06, 1922, lwaapundile nangue kulonghaana kukata, kwakaba kukitua mu Cedar Point, Ohio, kutendekela pa nsiku 5 mpaka pa nsiku 13 Muezi wa 09, 1922. Basambi ba Bibilia baakinkiziiziwe saana musita ubaafikile mu Cedar Point.

Mu lyasi lyakue lya kutendeka, Lupua Rutherford waabalandile eevi bakatuilizia bakue: “Ndi ni kisinka saana nangue, Mulopue ali . . . kupaala koonu kulonghaana, ni kusininkizia nangue busininkizio bukata bwakaba kufumiiwa mu nzila isinakitikepo ata limo pa kyalo.” Ku kulonghaana kooko, balanzi baali babasonsezia balupua ni bankazi kubomba miilo ya kusimikila.

Libumba lya bantu lyaaizile ku kulonghaana kukata kwa mu 1922 mu Cedar Point, Ohio

Kisia, busiku bwa ya Tano, pa nsiku 8, Muezi wa 09, bantu elufu munane (8 000) eevi, baaingiile mu fuasi ya kulonghaanina bali ni nkulu ikata ya kutuilizia lyasi lyakue Lupua Rutherford. Baali baswapiile nangue ali kulondolola mana ya “ADV,” yaali yaleembelue ku mikupo yabo. Musita ubaaikeele, baamwene kitambala kikata kyaali kyakunzile pa muulu jukwa. Arthur Claus, olia waaizile ku kulonghaana wafuma ku Tulsa, Oklahoma, mu Amerika, waaikeele pa fuasi paalia pali kuya waunvua buino maasi. Keekio kyaali kyakolele saana, paantu pa ozo musita te baali babombia mikro ao bizanzula mazui.

“Twaali twatuiliziizie kila mulandu twapoozeleko maano”

Eevi te kunti kuye kwali muntu wa kulengia lyasi liimikue, olia waali waimaniine kulonghaana waapundile nangue, te kuli muntu wa kufika nyuma etabiziiziwe kwingila kabili, musita Lupua Rutherford lwali kuya walanda lyasi. Pa nsa ya nevere ni dakika makumi atatu (9:30) lukele-keele, Lupua Rutherford waatendekele lyasi kupitila kuzimbula milandu ili mu Mateo 4:17 ilandile eevi: “Bukolo bwa ku muulu buli peepi.” (King James Version) Musita lwaali walondolola bantu vibakonvua ezio mpunda ya Bukolo, Lupua Rutherford waalandile eevi: “Yesu muine waalandile nangue mu nsita ya kubaapo kwakue wakatungulula miilo ya kuzombola ya babombi bakue. Mu ozo musita, Yesu wakakolonghania bantu bakue ba kiine ni ba kisinka.”

Lupua Claus, olia abanga waikeele moolia mubabanga balonghaanina, waalangulukile eevi: “Twaali twatuiliziizie kila mulandu twapoozeleko maano.” Inzi mu kusitukilasie, ozo lupua waaluele ni kufuma mu fuasi ya kulonghaanina. Arthur waafumine mu ezio fuasi ya kulonghaanina anzia kine tabanga watonene kufuma, paantu waali wamanine nangue taviinda kwitabiziiwa kubuela kabili mukati musita lupua Rutherford lwali mukulanda lyasi.

Kisia dakika iniini waatendekele kwiunvua buino. Waalandile nangue, lwaali wasyabuela ku fuasi ya kulonghaanina waaunvuile bantu bakosela saana. Keekio kyaamusonseziizie saana! Waapinguile nangue kunti watuilizia seemu isieleko ya leelio lyasi liweeme saana, anzia kine apalile kupiluka pa mutenge eevi aviinde kukita evio. Lupua Claus, mulumendo abanga wali na miaka 23 pa ozo musita, waakebele nzila ipalile eevi apiluke pa mutenge. Mu bipulo te mwaali mwavimbilue, kabili waalandile nangue “musita lwaapaleeme peepi ni bebio bipulo, waaunvuile buino lyasi.”

Inzi, Arthur tabanga wali bunke. Ni bange babibuza bakue babanga bali pa mutenge. Umo pakati kaabo, Frank Johnson, waamupaleeme lubilo ni kumwipuzia eevi: “Eba, ukwetepo ni kakisu katuile?”

Arthur waasukile eevi: “Een, nkwete.”

Frank waamulandile nangue, “weewe, uli kyasuko kya mapepo etu. Wamona keeki kitambala kivingilue? I kitambala kikakiliilue ku eezi misumari. Mutuilizie Zuuzi wapoozeleko maano.a Musita lwali kulanda nangue, ‘kabili mupalile kupunda, kupunda,’ teeta eezi nkamba ina.”

Arthur, waali wakwete kakisu kakue wali pamo ni babibuza bakue baapembeleele eevi lupua Rutherford alande milandu ili kuya yali kalangi ka kumukwasia kuputula. Lupua Rutherford waafikile pa kipindi kya mana saana kya lyasi lyakue. Lupua Rutherford waali wasinsimukile saana, kabili wali ni kivumbi. Kabili kipalilesie waabombiizie lizui likata musita lwaalandile eevi: “Muye mwali ba kisinka kabili bakasininkizia ba kiine bakue Mulopue. Twalilile kuluisia mpaka Babiloni Mukulu akabe kuloba. Simikile mpunda fuasi yonse mwaya kyalo. Kyalo kipalile kumana nangue Yehova i Leeza, kabili nangue Yesu i Likolo wa bamakolo ni Mulopue wa bamulopue. Enu ni nsita ya mana saana mu buikazi bwa bantu. Mone, Likolo ali mukuteeka! Muli ni miilo ya kumubuila evio kila muntu. Pakaako, punde, punde, punde palwakue Likolo ni Bukolo bwakue.”

Arthur waalandile nangue weene pamo ni balupua bange baaputuile nkamba. Kisia kitambala kibanga kyakunzilue kyaatendekele kukunzuluka bukebuke kyakooka. Kukoonkana ni masomo “ADV,” keekio kitambala kyaali kyaleembeluepo eevi: “Punde Palwakue Likolo ni Bukolo.” Masomo “ADV,” abanga ali kifupi kya mulandu wa Kingereza ‘Advertise,’ uli ni mana ya ‘kupunda’ ao ‘kusininkizia.’

MIILO YA MANA

Kulonghaana kukata kwaakitikile mu Cedar Point, kwaakwasiizie balupua bapooze maano ku miilo ya mana ya kusimikila Bukolo. Kabili ni baalia baali batonene, baaunvuile nsaansa ya kukwasia miilo ya kusimikila. Kolportere umo, (loonu olia ali wakuutua painia) wa ku Oklahoma, Amerika, waaleembele eevi: “Twaali twasimikila mu fuasi mubanga bantu bengi babanga babomba miilo ya kwimba mabue ali akuutua makala, kabili babanga bali bapabi saana.” Waalandile nangue lingi musita bantu lubaali baunvua mpunda i baali basoma mu kazeeti ka L’Âge d’Or, “baali balila.” Waalandile eevi: “Tuli ni nsaansa saana paantu kunti twabateekia mutima.”

Babo basambi ba Bibilia baainikile nangue ezio milandu yakue Yesu ili mu Luka 10:2 ni ya mana saana. Ezio milandu ilandile eevi: “Buzombozi ni buingi, inzi babombi ni baniini.” Mu kupuililila kwa muaka babanga bapinguile saana kuliko musita unge onse, kufikia mpunda ya Bukolo kule mwaya kyalo.

a Lupua Rutherford, lunge waali wakuutua “Zuuzi” paantu nsita imo waabombele wali zuuzi mu Missouri, ku Amerika..

Kusimikila mu Kyalo

Pa nsiku 26, Muezi wa 02, 1922, Basambi ba Bibilia baakwasiizie miilo ya “kusimikila mu kyalo kyonse.” Basambi ba Bibilia mwaya kyalo, baapaangile kulonghaana kwibeleele, eevi bantu bali batona kutuilizia, bonvue lyasi lili ni mutue ulandile eevi: “Mamilioni a Bantu Ekeele Leenu te Akafua ata Kaniini.”

Leelio lyasi lyaapilibuilue mu ndimi 33 eevi. Kabili Lupungu Lwakue Kamwenenena lwaalandile nangue lupua onse abanga wali ni bufundi bwa kulanda lyasi lya bantu bonse, waabombiiziwe eevi kulanda leeli lyasi. Basambi ba Bibilia ba ku Grande-Bretagne baapaangile kulonghaana mia itatu ni sita (306), kabili bantu makumi sita na saba elufu ni likumi (67 010), baasaangilue ku kulonghaana kooko. Mu kyalo kya Belgique, mu Ufaransa ni ku Uswisi, bantu bali balanda lulimi lwa Kifaransa bakilile pa likumi na basano elufu (15 000), baasaangilue ku kulonghaana kooko. Musita Basambi ba Bibilia lubaamwene bantu vibaaitabiile, baapaangile nsiku ingi ya “kusimikila mu kyalo kyonse” mu ozo wenka muaka, i kulanda, pa nsiku 25 Muezi wa 06, pa nsiku 29 Muezi wa 10, ni pa nsiku 10 Muezi wa 12.

    Mpapulo ya Kitaabua (2013-2025)
    Kwidekonekte
    Kwikonekte
    • Taabwa
    • Shiriki
    • Bitonekele saana
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malaizio palua kubombia
    • Nzila ya kufiika
    • Mpangilio wa Faragha
    • JW.ORG
    • Kwikonekte
    Shiriki