BIBLIOTECA INTERNET CHUKÚAMI Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA INTERNET CHUKÚAMI
ralámuli
  • BIBLIA
  • OSELÍ
  • NAPAWÍLIWAMI
  • w25 septiembre págs. 14-19
  • Néwariwélitipo japi ta riwiwi jarecho

Jena'í ke nirú videos.

Wikawi, ke ti omeri wilayá echi video.

  • Néwariwélitipo japi ta riwiwi jarecho
  • Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
  • Subtítulos
  • Oselí japi chopi aníami ju
  • ¿PIRI ANIWÁAMI JU RIWIWIA JARECHO?
  • RIWÍWIPO TAMUJÉ TÉEMALA
  • RIWÍWIPO ECHI HERMANOS
  • RIWÍWIPO JAPI KE TESTIGOS JU
  • Iʼwírili tani Jeobá aʼlá nátika isimia bilé namuti
    Oselí japi binepo echoná napawíliwachi Nokiboa japi riká isili Cristo 2023
  • Muliwia echi hermanos yúa we aʼlá ju tamujé jitra
    Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
  • Ke niráami nii japalí nirú namuti japi mi ke machí
    Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
  • Emi rijoi upéami, we natéami niraa inesi emi jubila
    Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
Che iné
Echi Nawésami japi nawesa Jeobá Gobiérnowala (japi binéliwa) 2025
w25 septiembre págs. 14-19

BINELÍWAMI 38

CANCIÓN sjj-S 120 Seamos apacibles y humildes como Cristo

Néwariwélitipo japi ta riwiwi jarecho

“Riwíwitami niya wabé aʼlá ju echi yúa olayá plata alí oro” (PROV. 22:1).

JAPI TA JITRA BINEPO

Chúsiá ti riwíwisaré jarecho alí chúriká echi riká nokiboa tákoré isini kaachi jilí ju.

1. ¿Chúsiá we natéami ju japi ta inílipo japi ta riwíwiwa? (Proverbios 22:1).

¿ACHI mi kanili japi jarecho mi riwíwima o mi néwariwélitima japi mi we natéami ju? Ayena, alí ke echi bi ju, sinéami ti newalé echi riká inilia. Jiti la echi Biblia ko aní: “Riwíwitami niya wabé aʼlá ju echi yúa olayá plata alí oro” (leeri Proverbios 22:1).

2, 3. ¿Chúsiá isini kaachi a jilí ju riwiwia jarecho, alí piri ta binepo jenaʼí binelíwami?

2 Nalí be, isini kaachi ati we jilí niráboré riwiwia jarecho. ¿Chúsiá? Bilé namuti ko ju jiti ta iné echi namuti japi ke aʼlá noká. Alí bilecho ko ju, jiti ta piré japoná echi pagótami ke riwíwiami ju. Nalí tamujé ko iʼwérili nokinali riwíwiami niya jiti Jeobá tamó ané japi ta riwíwipo sinéami echi pagótami (1 Ped. 2:17, TNM).

3 Jenaʼí binelíwami binepo piri aniwáami ju riwiwia jarecho alí chúriká néwariwélitipo japi ta echi riká ju 1) tamujé téemala yúa, 2) echi hermanos yúa alí 3) echi pagótami yúa japi ke Testigos ju. Ayénachó binepo chúriká néwariwélitipo japi ta riwíwiami ju japalí jilí ju.

¿PIRI ANIWÁAMI JU RIWIWIA JARECHO?

4. ¿Piri aniwáami ju riwiwia jarecho?

4 ¿Piri aniwáami ju riwiwia? Echi ko aniwáami ju japi chúriká ti nata jarecho pagótami jitra alí chúriká ti noká echi yúa. Japalí ti iné japi bilé pagótami we aʼláala cualidades olá, o japi isili bilé namuti we aʼláala, o walúala nuláami ju, ati simárika noká riwiwia echi. We natéami ju japi ta echi riká nokiboa, nalí ne sulachí jonsa (Mat. 15:8, TNM).

5. ¿Chúsiá ti riwíwinali jarecho?

5 Jeobá ko nakí japi ta riwíwipo jarecho. Japi riká, echi ko tamó nulé japi ta riwíwipo echi weli jáwami (Rom. 13:1, 7). Nalí be, a keʼré japi bilé ko animea: “Nijé ko bi riwíwima echi pagótami japi aʼlá noká”. ¿Achi aʼlá ju echi riká natasa? Ke tasi. Jiti ta Jeobá nijewi, tamujé ko machí japi ta riwíwisaré jarecho, ke echi namuti jitra japi noká o japi ke noká, nalí bilecho namuti wabé natéami jitra: jiti ta galé Jeobá alí jiti ta kanílitinali echi (Jos. 4:14; 1 Ped. 3:15).

6. ¿Achi ti omeri riwiwia bilé japi ke tamó riwiwi? (Ayénachó iné echi dibujo).

6 Ati jériká nárika nokibóoré: “¿Achi ti omeri riwiwia bilé japi ke tamó riwiwi?”. Ayena. Jenaʼí binepo jaré ejemplos. Echi silíami Saúl iyónika raʼíchili binoy nolá Jonatán jarecho pagótami kipúrika (1 Sam. 20:30-34). Tákoré echi riká isili, Jonatán ko aminabi riwíwili binoy onolá alí iʼwírili nikóaya japalí chéami mukuli (Éx. 20:12; 2 Sam. 1:23). Echi sumo sacerdote Elí aneli Ana japi rikúami nili (1 Sam. 1:12-14). Nalí Ana ko riwíwika raʼíchili, tákoré sinéami echi israelitas machiyé japi Elí ke busuré iyayé echi kúchuwala japi riká isisa riweili bilé onolá o bilé sumo sacerdote (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24). Alí jaré rijoi Atenas piréami cha riká raʼíchili Pablo jitra japalí anili japi ke aʼlá raʼíchami nili (Hech. 17:18). Tákoré echi riká aneri, Pablo ko aminabi riwíwika raʼíchili (Hech. 17:22). Jepuná ejemplos néwariwéliti japi ta we galésaká Jeobá alí majásaká nokayá echi chati namuti japi Jeobá ke galé, tamó iʼwírima jiti riwíwipo jarecho tákoré we jilí ju. Jipi ko binepo jépuká ti riwíwisaré alí chúsiá.

Jonatán, Saúl alí echi sontarsi israelitas, chapiká jari espadas, lanzas alí escudos echoná japoná nakóliwa.

Tákoré echi silíami Saúl iyónika raʼíchili binoy nolá Jonatán, echi ko ke riweli riwiwia binoy onolá alí iʼwiria. (Iné echi párrafo 6).


RIWÍWIPO TAMUJÉ TÉEMALA

7. ¿Piri namuti isímiré japi jilí nirabo riwiwia tamujé téemala?

7 Chúsiá jilí ju. Jiti ta wilí napawika simari japi ta yúa piré, ati iné echi aʼláala cualidades japi olá alí echi namuti japi ke aʼlá noká. Japi riká, a keʼré japi ta olá bilé téemala japi nayúami ju bilé nayulí jitra, japi isimí japi we jilí nima tibúliwa o a keʼré japi echi we majaa nili natia wiká namuti. Jarecho ko tamó cha olámiré o animéeré namuti japi tamó risoa níliti. Alí jarecho ko ke riwiwi echi téemala alí echi riká nokayá isimí japi echoná bitichí ke kilí pirélima, nalí japi sapú naʼáwima. Suwaba jepuná namuti isimí japi echi niwíkami alí kúchuwala ke kanila pirélima. Natabo jepuná ejemplo: japi riká echi nayulí artritis isimí japi bilé pagótami ripokala risoa nílima alí jilí nirama nokea, ke riwiwia japi ta yúa piré isimí japi sinéami risoa nílima alí japi jilí nirama napawika niya sinéami ka. A keʼré japi echi nayulí artritis ke saʼwiwáami ju, nalí a ti oméripo riwíwiami niya anakupi niraa.

8. ¿Chúsiá ti riwíwisaré tamujé téemala?

8 Chúsiá ti riwíwisaré jarecho (leeri 1 Timoteo 5:4, 8, TNM). Echoná bachá carta japi Pablo osélili Timoteo, ruyeli piri nokisáré ibili niraa echi téemala tibumia anakupi niraa. Ayénachó anili japi ta riwíwisaré tamujé téemala ke iʼwérili niraa, nalí jiti ta riwiwi Onorúami. Echi riká ti noká jiti ta galé Jeobá alí ti iné japi riká echi nóchilia. Jeobá niwali echi niwíkami alí kúchuwala (Efes. 3:14, 15, TNM). Jiti la japalí ti riwiwi tamujé téemala, ati néwariwéliti japi ta riwiwi Jeobá japi niwali echi niwíkami alí kúchuwala. ¡Jepuná ju bilé namuti we natéami japi jitra ti riwíwiami nísaré!

9. ¿Chúriká néwariwélitima echi kunala alí upila japi anakupi riwiwi? (Ayénachó iné echi fotos).

9 Chúriká néwariwélitipo japi ta riwiwi jarecho. Echi kunala japi riwiwi echi upila, néwariwéliti japi we natéami niraa iné echi, japoná wiká pagótami muchuwi o japalí awénili mochisa (Prov. 31:28; 1 Ped. 3:7). Echi ko ke siné wipisó, ke cho isimí japi riwela nílima alí ke cho iníliti japi ke me natéami ju. Bilé hermano Argentina bitéami Ariel riwéami,a jéaní: “Isini kaachi nijé upila tamí ané namuti japi tamí risoa níliti, echi riká aní echi nayulí jitra japi olá. Japalí echi riká ikí, nijé ko nata japi echi namuti japi echi aní, ke ju japi riká echi inili. Echalí japalí jilí ju, ani nata japi aní 1 Corintios 13:5, jepuná tamí iʼwiri riwíwika raʼichia alí kilí niraa” (Prov. 19:11). Ayénachó, echi upila japi riwiwi echi kunala, simárika raʼichi jarecho echi jitra (Efes. 5:33). Echi ko ke cha riká raʼichi echi kunala, ke ané japi ke aʼlá isimí, ke cho cha riká ané riʼea niraa, jiti machí japi echi riká isísaká ke kanílika pirélima japi riká niwíkami (Prov. 14:1). Bilé hermana Italia bitéami japi echi kunala we majaa nili natia wiká namuti, jéaní: “Isini kaachi ani iné japi echi ko we nata echi namuti jitra. Chabé ko nijé akala jitra alí echi namuti japi ni isié néwariwélitie japi ni ke riwiwie. Nalí ani machiki japi napawía echi pagótami yúa japi riwíwiami ju, tamí iʼwiri riwiwia nijé kunala”.

Jenaʼí nirú okuá fotos japoná bilé niwíkami newa noká japi anakupi riwiwi: 1. Echi kunala we simárika raʼichi binoy upila japalí wasia jari koʼwáami echoná cocina. 2. Echi upila simárika raʼichi jarecho yúa echi kunala jitra japalí echi kunala iyeni koʼwáami iyayá bilé hermano japi ma ochérami ju.

Japalí ti riwiwi tamujé téemala, ayénachó ti riwiwi Jeobá, japi niwali echi niwíkami alí kúchuwala. (Iné echi párrafo 9).


10. ¿Chúriká omeri echi kúruwi alí iwé néwariwélitia japi riwiwi aboi wénwala?

10 Kúruwi alí iwé, nijéwisi emi wénwala alí riwíwika raʼíchisi (Éx. 21:17; Efes. 6:1-3). Japalí echi ko aminabi ochérisimi, aminabi newalema iʼwírili. Jiti la, iʼwérili nokisí iʼwiria. Ma inepo japi ikili bilé hermana María riwéami. Japalí echi onolá japi ke Testigo ju nayuli, echi ko chotásili tibúa, nalí echi onolá ko isili japi María jilí nirama tibúa echi. María ko jéaní: “Ani tanie Jeobá japi tamí iʼwírima riwiwia nijé onolá alí jiti ni néwariwélitima echi. Binoy ni jériká anéi: ‘Jeobá tamí anésaká japi ni riwíwima nijé onolá, echi ko tamí iyama jiwérala jiti ni echi riká isimaʼ. Miná ko ani bineki japi ni riwíwisaré nijé onolá tákoré echi ko ke simá isimí tamí yúa”. Japalí ti riwiwi tamujé téemala tákoré ke aʼlá noká, ati néwariwéliti japi ta riwiwi Jeobá, japi niwali echi niwíkami alí kúchuwala.

RIWÍWIPO ECHI HERMANOS

11. ¿Chúsiá ti isini kaachi jilí niráboré riwiwia echi hermanos?

11 Chúsiá jilí ju. A bichíwali ju japi echi hermanos iʼwérili noká nijewia japi aní echi Biblia. Nalí tákoré echi riká ju, a keʼré japi isini kaachi echi ko ke simá nokáami nima tamujé yúa, cha riká natama tamujé jitra o tamó iyótima. A bilé tamó olásaká bilé namuti japi jitra ti cha nílipo echi yúa, a keʼré japi ta jilí nirabo riwiwia echi (Col. 3:13, TNM). Nalí, ¿piri tamó iʼwírima aminabi riwiwia echi?

12. ¿Chúsiá we natéami ju japi riwíwipo echi hermanos? (2 Pedro 2:9-12).

12 Chúsiá ti riwíwisaré jarecho (leeri 2 Pedro 2:9-12, TNM). Echoná okuá carta, Pedro ko anili japi jaré cristianos bachá siglo piréami ke riwíwika raʼíchili echi jitra japi nuláami nili, o japi nili echi ancianos. ¿Piri nokali echi ángeles inea jepuná? Pedro ko anili japi echi ángeles ke bilé namuti chati anili echi rijoi jitra ke riwíwiami alí we niráami, jiti riwiwi Jeobá. We semati ju japi echi ángeles, japi sébali aʼlá nokáami ju, ke cha riká anili echi pagótami jitra. Nalí riweli japi Jeobá oyérima alí anema echi pagótami japi aʼlá ku nokimea (Rom. 14:10-12, TNM; ayénachó iné japi aní Judas 9, TNM). Echi ángeles ke cha riká anili echi pagótami ke riwíwiami jitra, jiti la wabé natéami ju japi tamujé riwíwipo echi hermanos japi Jeobá nijéwami ju. Tamujé “bachá” iʼwérili nokisáré riwíwiami niya (Rom. 12:10, TNM). Echi riká ti néwariwélitipo japi ta riwiwi Jeobá.

13, 14. ¿Chúriká ti néwariwéliti japi ta riwiwi echi hermanos? (Ayénachó iné echi imágenes).

13 Chúriká néwariwélitipo japi ta riwiwi jarecho. Ancianos, sinibí we simá nokáami nisi japalí timí bineri (Filem. 8, 9). A timí busuré iyámili nísaká bilé, we simárika busuré iyasi alí kiti busuré iyasi japalí timí iyoa nili. Hermanas, emi ko we iʼwírima sinéami echoná congregación muchúwami jiti anakupi riwíwima, a timí ke chati namuti raʼichásaká jarecho jitra alí ke cho timí ikaleka raʼichásaká (Tito 2:3-5). Alí sinéami ati omeri néwariwélitia japi ta riwiwi echi ancianos. ¿Chúriká? Japalí ti nocha echi yúa alí japalí ti ané japi ta we natéami niraa iné japi we iʼwérili noká niwayá echi napawíliwami, aniyá kumi nawisabo alí chúriká, alí japalí iʼwérili noká iʼwiria echi japi ma riweli Jeobá amígowala niya (Gál. 6:1; 1 Tim. 5:17).

14 Bilé hermana Rocío riwéami, jilí nirali riwiwia bilé anciano japi echi busuré iyali. Echi ko jéaní: “Ani iníliki japi echi ko ke simá isíami nili tamí yúa. Echoná bitichí nijé ko ke aʼlá raʼichie echi jitra. Ani iníliki japi ke ne bichíwali tamí iʼwírinalie, jiti la ni ke nijewie echi busuréliami alí ni iʼwérili isié jiti jarecho ke machimea japi ni inilie”. ¿Piri iʼwírili? Echi ko jéaní: “Ani leériki 1 Tesalonicenses 5:12, 13 alí ni machiki japi ni ke riwiwie echi hermano. Miná ko ni machiki japi ni ke aʼlá isimí echi riká natia. Ani raʼíchiki Jeobá yúa alí ni aaki jaré busuréliami echoná publicaciones japi tamí iʼwírima ma ke echi inilia. Miná ko ni machiki japi ke echi hermano nili, nalí japi ni niráami ju. Jipi ko ni machí japi, ani riwíwiami nínalaká, ke ni niráami nísaré. Ani aminabi iʼwérili isísaré ke niráami niya, nalí nijé ko kilí nili jiti ni machí japi Jeobá iné japi ni iʼwérili isimí”.

Jenaʼí nirú jaré imágenes japoná bilé hermana ma wiláami leeria atí echi Biblia alí nata sinúrika nóchali japi noká echi ancianos: 1. Bilé anciano nijí nawésili echoná napawíliwachi. 2. Miná ko echi anciano iʼwiri bilé hermano japi ma ochérami ju. 3. Jipi ko echi anciano miná paya chukuri ipalí echoná machí ayé salón.

Sinéami ti omeri néwariwélitia japi ta riwiwi echi ancianos, japalí ti nocha echi yúa alí japalí ti ané japi ta we natéami niraa iné suwaba echi namuti japi noká. (Iné echi párrafos 13 alí 14).


RIWÍWIPO JAPI KE TESTIGOS JU

15. ¿Chúsiá ti isini kaachi jilí niráboré riwiwia echi japi ke Testigos ju?

15 Chúsiá jilí ju. Wisabé niraa japalí ti simía nawisasia, ati ritiwá pagótami japi ke machinali Onorúami jitra alí ke cho echi Biblia jitra (Efes. 4:18). Jaré pagótami ke kipúnali japi ta nawesa jiti sinúrika binéritami nili bichiwia japalí kuuchi nili. Ayénachó jaré pagótami japi ta yúa nocha o japi ta yúa simía echoná escuela, we cha riká raʼíchami ju. Alí a keʼré japi echi patrón o echi maestro, ke natéami niraa iné echi nóchali japi ta noká. Jiti la, a keʼré japi kilipi niraa ma ke riwíwipo echi pagótami alí ke simárika nokiboa echi yúa.

16. ¿Chúsiá we natéami ju japi ta riwíwipo japi ke Testigos ju? (1 Pedro 2:12; 3:15).

16 Chúsiá ti riwíwisaré jarecho. Newalabo japi Jeobá ko iné chúriká ti noká echi pagótami yúa japi ke Testigos ju. Echi apóstol Pedro newalárili echi cristianos japi echi namuti japi echi noká, iʼwírima jarecho pagótami jiti walubéala anema Onorúami. Jiti la aneli japi “we kilí niraa alí riwíwika” ruyema japi echi bichiwi (leeri 1 Pedro 2:12, TNM; 3:15, TNM). Japalí simasa raʼichamia echi jitra japi bichiwi bilé oyériami yúa o chuwé pagótami, echi ko sinibí riwíwika echi riká nokisaa riweili, japi riká ko Onorúami echoná si atiká. Jeobá ko kipú japi ta aní alí iné japi ta noká, jiti la we natéami ju japi ta riwíwipo echi pagótami japi ke Testigos ju.

17. ¿Chúriká ti néwariwéliti japi ta riwiwi echi japi ke Testigos ju?

17 Chúriká néwariwélitipo japi ta riwiwi jarecho. Japalí ti simía nawisasia, ke ti siné newa nokinali japi ta we machíami ju echi yúa japi ke me machí echi Biblia jitra. Tamujé ko nalí newalá japi echi pagótami we natéami ju Onorúami jitra alí ti nata japi wabé natéami ju tamujé yúa (Ageo 2:7; Filip. 2:3). Bilé tamó cha riká anésaká echi jitra japi ta bichiwi, ati iʼwérili noká ke echi riká cho ku anea. Japi riká, ke ti siné aninali namuti japi inílitima echi pagótami japi ta we machíami ju alí japi echi ko ke aʼlá nátami ju o japi echi iyótima (1 Ped. 2:23). Alí ati anisáaká bilé namuti japi ta ke anisaa riweili, ati sapú ku wikáwili taa. ¿Alí chúriká néwariwélitipo japi ta riwíwiami ju echoná nóchali? We nóchami niya alí iʼwérili nokayá inea echi namuti aʼláala japi noká echi compañeros alí echi patrón (Tito 2:9, 10). Ayénachó we natéami ju japi ta ke chikórami nipo alí japi ta iʼwérili nokiboa nochia. Echi riká ti nokisáaká, ati kanílitipo Jeobá tákoré jarecho ko ke kanili (Col. 3:22, 23, TNM).

18. ¿Chúsiá we natéami ju japi ta riwíwipo jarecho?

18 A nirú wiká namuti japi ta jitra riwíwisaré jarecho. Ma ti bineli japi ta riwíwisaká tamujé téemala, ayénachó ti riwiwi Jeobá, japi niwali echi niwíkami alí kúchuwala. Echi riká cho, ati riwíwisaká echi hermanos, ayénachó ti riwiwi tamujé Onolá japi ripá rewegachi atí. Alí, ati riwíwisaká echi japi ke Testigos ju, ati nokibóoré japi jarecho walubéala anénilima Onorúami. Tákoré jarecho ko ke tamó riwiwi, tamujé ko a echi riká nokisáré jiti, ati echi riká nokisáaká, Jeobá ko tamó iʼwírima. Echi ko jéaní: “Nijé ko riwíwima echi japi tamí riwiwi” (1 Sam. 2:30).

¿CHÚRIKÁ NÉWARIWÉLITIPO JAPI TA RIWIWI...

  • ... tamujé téemala?

  • ... echi hermanos?

  • ... japi ke Testigos ju?

CANCIÓN sjj 129 Anáchika nochabo

a Sinúrika ju jaré riwalá.

    Oselí japi tarahumara osorúa uchuwi (2008-2025)
    Machíinima
    Bakí
    • ralámuli
    • Júuli
    • Japi riká mi inénili
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Japi katúwika noká chúriká néema na página
    • Japi ta machí mujé jitra
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Bakí
    Júuli