BINELÍWAMI 40
Japi riká Pedro, kiti siwepo
“Keni Walubélawa, [...] nijeni wabé chati oláami ju. ¡Echijiti galá níima Mujé waminá waná simigá jenaʼí tamí yuwa jonsa!” (LUC. 5:8).
CANCIÓN sjj 38 Jeobá mi iʼwérili iyá
JAPI BINÉPORÉa
1. ¿Chu nílili Pedro japalí wiká rochí machibuli?
PEDRO ko suwaba rokó simírili rochí sirúa alí ke bilé siruli. Nalí Jesús ko aneli Pedro: “Pe waminabi wabé rokóachi moba uchá jeʼná barko. Echoʼná riʼlena baʼwírali botobú echi walú tétami namuti mapuyili bilé walú chiní mapurigami chapimea wikabé rochí” (Luc. 5:4). Tákoré Pedro ke me bichiwia nili japi a machibuma rochí, echi ko isili japi riká Jesús aneli. Wiká nili echi rochí japi machibuli, jiti la echi redes chotásili chiwasia. Japalí machili japi echi ko bilé milagro nili, sinéami we kanílili. Pedro ko jéanili: “Keni Walubélawa, [...] nijeni wabé chati oláami ju. ¡Echijiti galá níima Mujé waminá waná simigá jenaʼí tamí yuwa jonsa!” (Luc. 5:6-9). Jepuná néwariwélitili japi Pedro ko nílili japi ke asísaré Jesús yúa.
2. ¿Chúriká tamó iʼwiri binea Pedro jitra?
2 A bichíwali nili japi anili Pedro jiti echi ko ke sébali aʼlá isíami nili. Echi Biblia ko aní japi isini kaachi echi ko anili o isili namuti japi binoy omonáritili. ¿Ami echi riká cho nili japi riká Pedro? ¿Achi nirú bilé namuti japi mi isimí o japi riká mi iyiri ju japi ke aʼlá ju alí ma chabé jonsa ami iʼwérili isimí ke echi riká isiá? A echi riká nísaká, kiti siwé. Japi isili Pedro mi iʼwírima. Natabo jepuná: Onorúami ko a omérili isiá japi ke oserúa chukumea echi namuti japi ke aʼlá isili echi apóstol, nalí echi ko nakili japi oserúa chukumea tamó binérimia namuti we natéami (2 Tim. 3:16, 17). Pedro ko nili bilé rijoi japi ayénachó jilí nirali aʼlá isiá alí níliami nili japi riká tamujé, jiti la japalí ti biné echi jitra, ati iné japi Jeobá ko ke buwé japi ta sébali aʼlá nokáami nipo. Echi ko nalí nakí japi ta aminabi iʼwérili nokiboa aʼlá nokayá tákoré jilí ju.
3. ¿Chúsiá ti ke siwésaré aʼlá nokayá bilé namuti?
3 ¿Chúsiá we natéami ju japi ta ke siwepo aʼlá nokayá bilé namuti? Jiti japalí ti sinibí noká bilé namuti, pe aminana ma ti we aʼlá nokiboa echi namuti. Ma inepo bilé ejemplo. Japalí bilé binénali we aʼlá simea echi violín, wiká bamíali isímiré aʼlá binea. A keʼré japi suwaba echi bamíali echi ko ke aʼlá anérima bilé canción, nalí aminabi a binésisaká, pe aminana echi ko aʼlá simema. Alí tákoré echi ko ma we aʼlá siméami nisa, a keʼré japi isini kaachi ke aʼlá isima bilé namuti. Nalí echi ko ke siwé echi jitra, alí aminabi binésimi. Echi riká cho ikí tamujé jitra. Tákoré ti nili japi ta ma omérili aʼlá nokayá bilé namuti, a keʼré japi isini kaachi checho ku ke aʼlá nokiboa. Jiti la ti iʼwérili noká aminabi aʼlá nokayá. Sinéami tamujé isini kaachi aní o noká bilé namuti japi miná ko tamó omonáriti. Nalí be, ati ke siwésaká, Jeobá tamó iʼwírima jiti aminabi aʼlá nokiboa (1 Ped. 5:10, TNM). Ma binepo Pedro jitra japi aminabi iʼwérili isili aʼlá isiá. Japi riká isili Jesús natimá Pedro tákoré ke aʼlá isili, tamó iʼwírima jiti aminabi nóchilipo Jeobá.
NAMUTI JAPI IʼWÉRILI ISILI PEDRO ALÍ AʼLÁALA NAMUTI JAPI NARELI
¿Piri isímili mujé ami ikílaká japi riká Pedro? (Iné echi párrafo 4).
4. ¿Piri anili Pedro binoy jitra alí chúriká ku kanílitili Jesus? (Lucas 5:5-10).
4 Echi Biblia ko ke aní chúsiá Pedro jériká anili: “Nijeni wabé chati oláami ju”. Alí ke cho aní piri namuti nátika echi riká anili (leeri Lucas 5:5-10). A keʼré japi echi ko isili jaré namuti we chati. Jesús ko machiyé japi Pedro majaa nili, a keʼré japi echi riká nílili jiti mayeli japi ke me aʼlá isíami nili. Nalí Jesús ayénachó machili japi Pedro a omérima sinibí nijéwami niya. Jiti la simárika raʼíchika echi ko jéaneli: “¡Ketasi majá!”. Inea japi Jesús we bichíwili echi, we iʼwírili Pedro. Jiti la Pedro alí echi rejimala Andrés, riweli nochia rochí sirúa alí najátili Jesús. Jiti echi riká nokali, echi ko nareli wiká namuti aʼláala (Mar. 1:16-18).
5. ¿Piri namuti aʼláala nareli Pedro jiti ke siweli alí najátili Jesús?
5 Jiti Pedro Jesús discípulowala nili, echi ko ineli ikíachi wiká namuti aʼláala. Japi riká, echi ko ineli japalí echi Jesús ku saʼweli echi nayúami, machí aʼwali echi demonios alí japalí ku owíntili echi suwíami (Mat. 8:14-17; Mar. 5:37, 41, 42).b Ayénachó ineli japi chúriká nima riweili japalí Jesús ma nulasa echoná Onorúami Gobiérnowala. Jepuná namuti Pedro sinibí newalali (Mar. 9:1-8; 2 Ped. 1:16-18). Echi riká ju, Pedro ko ineli namuti japi ke siné mayeli japi inema. ¡Chu yena kaníliliré Pedro inesa wiká namuti aʼláala ikíachi jiti echi ko ke siweli tákoré mayeli japi ke aʼlá isíami nili!
6. ¿Achi sapú omérili Pedro aʼlá isiá?
6 Tákoré kipuli alí ineli ikíachi wiká namuti aʼláala, Pedro ko aminabi iʼwérili isili aʼlá isiá. Ma inepo jaré ejemplos. Japalí Jesús ko ruyeli japi risoa nílika mukumea jiti ikimea japi riká aní echi profecías, Pedro aneli japi ke echi riká ikimea (Mar. 8:31-33). Wisabé niraa, Pedro alí echi apóstoles naʼáwili jéaniká jépuká nalí walubéala ju (Mar. 9:33, 34). Echalí rokojó japalí miʼlirúami nima riweili Jesús, Pedro ko we iyoli alí ripúnili bilé rijoi nakala (Juan 18:10). Ayénachó echalí rokojó echi ko we majali alí bisiá niraa anili japi ke machili echi amígowala Jesús (Mar. 14:66-72). Alí miná ko, echi ko we omónika nalali (Mat. 26:75).
7. Ma ku owínisa, ¿piri aneli Jesús echi Pedro?
7 Jesús ko ke riweli Pedro tákoré we siwea nílili. Japalí ma ku owínili, Jesús ko riweli japi Pedro néwariwélitima achi bijí galeli echi. Ayénachó aneli japi tibuma echi “pugula boʼwá” (Juan 21:15-17). Alí Pedro ko we kanílika anili japi a echi riká isima. Jiti la echi ko asali echoná Jerusalén japalí nili echi omáwali Pentecostés, japoná chapirúami nili echi espíritu santo jitra echi ne bacháwala pagótami.
8. ¿Piri namuti ke aʼlá isili Pedro echomí Antioquía?
8 Tákoré Pedro ma chapirúami nili, echi ko a bijí aminabi iʼwérili isili aʼlá isiá. Bamíali 36, Pedro ko ineli japi bilé rijoi japi ke judío nili, Cornelio riwéami, chapirúami nili echi espíritu santo jitra. Jepuná ko néwariwélitili japi echi “Riosi ne bichíwali galé echi auché jaré isena pagótami” alí japi echi pagótami japi ke judíos nili ma omérili cristianos niya (Hech. 10:34, 44, 45). Echalí jonsa, Pedro ko ma ke jilí nirali koʼyá echi yúa japi ke judíos nili, japi chabé ko ke echi riká isíami nili (Gál. 2:12). Nalí be, niruili jaré cristianos judíos japi nátili japi ke aʼlá nili koʼyá echi yúa japi ke judíos nili. Japalí jaré japi echi riká nátili sili echoná Antioquía, Pedro ko riweli koʼyá echi hermanos yúa japi ke judíos nili. A keʼré japi echi riká isili jiti ke nakili japi cha riká natama echi judíos. Japalí Pedro echi riká isili, Pablo ko raʼámili japoná sinéami kipuli (Gál. 2:13, 14). Tákoré echi riká ikili, Pedro ko ke siweli; aminabi iʼwérili isili. ¿Piri iʼwírili?
¿PIRI IʼWÍRILI PEDRO JITI AMINABI IʼWÉRIKA ISIMA AʼLÁ ISIÁ?
9. Japi riká aní Juan 6:68, 69, ¿chúriká néwariwélitili Pedro japi we nijéwami nili?
9 Pedro ko we aʼlá nijéwami nili. Echi ko ke riweli japi bilé namuti isima japi echi riwema najatia Jesús. Japi riká, echi ko néwariwélitili japi we nijéwami ju Jesús japalí echi anili bilé namuti alí echi discípulos ke inámili (leeri Juan 6:68, 69). Wiká echi sapú riweli Jesús, ke buweli japi echi aʼlá ruyema japi aniwáami ju japi anili alí ke cho nárili. Nalí Pedro ko ke echi riká isili, echi ko nalí anili: “¡Mujé Raʼíchala chopi tamujé tamí ʼya mapurigata sinibí pirélabo!”.
¿Chúsiá we tamó iʼwérili iyá machiyá japi Jesús we bichíwili Pedro? (Iné echi párrafo 10).
10. ¿Chúriká néwariwélitili Jesús japi we bichíwili Pedro? (Ayénachó iné echi dibujo).
10 Jesús ko ke siné riweli Pedro. Echalí rokojó japalí miʼlirúami nima riweili, Jesús ko ma machiyé japi Pedro alí jaréala apóstoles echi riwema. Nalí echi ko we bichíwili japi Pedro aʼlá ku isima alí we nijéwami nima (Luc. 22:31, 32). Jesús ko aʼlá machili japi “sulachí niráa, ne galabé olánali, chopi [...] ketasi omérami ju galabé olayá” (Mar. 14:38). Jiti la japalí Pedro anili japi ke machili Jesús, echi ko ke riweli echi apóstol. Ma ku owínisa, Jesús ko newa ikili Pedro yúa japalí bineli asali (Mar. 16:7; Luc. 24:34; 1 Cor. 15:5). Jepuná we iʼwírili echi apóstol Pedro japi we siwea nílili echi namuti jitra japi isili.
11. ¿Chúriká Jesús iʼwírili Pedro jiti bichíwima japi Jeobá sinibí tibuma?
11 Jesús ko iʼwírili Pedro jiti bichíwima japi Jeobá sinibí tibuma echi. Ma ku owínisa, Jesús ko isili japi Pedro alí jaréala apóstoles checho machibuma wiká rochí (Juan 21:4-6). Jepuná milagro we iʼwírili Pedro jiti bichíwima japi Jeobá echi iyama suwaba echi namuti japi newalé. Ayénachó a keʼré japi echi apóstol ko newalali japalí Jesús anili japi Jeobá ko iyama suwaba namuti japi newalé echi japi bachá noká japi echi aní (Mat. 6:33, TNM). Jiti Pedro ko we bichíwili jepuná namuti, echi ko wabé natéami niraa ineli nóchilia Jeobá alí ke ko rochí sirúa. Jiti la, bamíali 33 Pentecostés kaachi, echi ko ke majaka nawésili alí iʼwírili miles pagótami jiti kipuma echi aʼláala raʼíchali (Hech. 2:14, 37-41). Alí pe aminana iʼwírili wiká samaritanos alí pagótami japi ke judíos nili jiti Jesús najátowala nima (Hech. 8:14-17; 10:44-48). Jeobá ko néeli echi apóstol Pedro iʼwírimia isena pagótami jiti cristianos nima.
JAPI TA BINÉ
12. Ati ma wiká bamíali iʼwérili nokisáaká ke nokayá bilé namuti japi chati ju, ¿chúriká tamó iʼwiri japi isili Pedro?
12 Jeobá ayénachó tamó iʼwírima jiti ta ke siwepo. Nalí isini kaachi a jilí nímiré ke siwea, ati ma wiká bamíali iʼwérili nokisáaká ke nokayá bilé namuti japi chati ju. Alí a keʼré japi nílipo japi echi namuti japi ta aʼlá nokinali, wabé jilí ju echi yúa japi ikili Pedro. Nalí Jeobá ko tamó iʼwírima jiti aminabi iʼwérili nokiboa aʼlá nokayá (Sal. 94:17-19). Ma binepo bilé ejemplo bilé hermano jitra japi wiká bamíali homosexual nili kecho bijí machiyá echi bichíwali. Tákoré echi ko ma riweli suwaba echi namuti, isini kaachi echi ko inilie checho ku isínalia echi chati namuti. ¿Piri iʼwírili jiti ke siwema alí aminabi iʼwérili isima aʼlá isiá? Echi ko jéaní: “Jeobá tamó iʼwérili iyá”. Ayénachó aní: “Echi espíritu santo jitra japi Jeobá nijí [...], ani bineki japi ni a omero [...] aminabi aʼlá isiá”. Miná ko jéaní: “Jeobá ko tamí riwé japi ni echi nóchilima [...], alí tákoré ni ke sébali aʼlá isíami ju, echi ko aminabi tamí iʼwérili iyásimi”.
Horst Henschel chotásili nóchilia Jeobá tiempo completo niraa 1 inárachi enero bamíali 1950. ¿Achi mi mayé japi echi ko omona nílili jiti sinibí iʼwérika isili nóchilia Jeobá? (Iné echi párrafos 13 alí 15).d
13. ¿Chúriká ti omeri nokayá japi riká Pedro? (Hechos 4:13, 29, 31; ayénachó iné echi imagen).
13 Japi riká ti ma bineli, Pedro wisabé niraa ke aʼlá isili jiti we majali echi pagótami. Nalí echi ko iʼwírili tánili Jeobá alí echi riká ma ke majáami nili (leeri Hechos 4:13, 29, 31). Tamujé ayénachó oméripo ke majáami niya. Ma binepo japi ikili Horst, bilé remalí japi biteili echomí Alemania japalí niruili Segunda Guerra Mundial. Echoná escuela echi ko wisabé niraa narépili jéaniká “Heil Hitler” japi aniwáami nili “Hitler tamó niyúbima”; echi riká isili jiti we majali echi compañeros alí maestros. Echi wénwala ko ke iyónili, nalí iʼwírili tánili Jeobá echi yúa jiti iʼwírima Horst jiti ke majáami nima. Jiti echi wénwala echi riká nokali alí jiti Horst we bichíwili Jeobá, echi ko olali echi jiwérala ke isimia japi chati ju. Alí pe aminana echi ko jéanili: “Jeobá ke siné tamí bineli riweli”.c
14. ¿Chúriká omeri echi ancianos iʼwiria japi siwea muchuwi?
14 Jeobá alí Jesús ke siné tamó riwema. Japalí Pedro anili japi ke machili Jesús, echalí echi ko we aʼlá natasa riweili japi isima. Japi riká, echi ko natasa riweili achi bijí nima Jesús discípulowala o ma ke. Jesús ko tánili Jeobá japi iʼwírima Pedro jiti ke riwema bichiwia. Miná ko aneli Pedro japi tánili Jeobá echi jitra alí japi we bichíwili japi echi ko a omérima iʼwérili iyayá echi hermanos (Luc. 22:31, 32). ¡Chu yena iʼwíriliré Pedro néwalayá echi raʼíchali japi anili Jesús! Tamujé ayénachó we aʼlá natásaré japi ta nokiboa. Echalí Jeobá ko néemiré echi ancianos japi we simárika tamó iʼwérili iyama jiti echi riká aminabi nijéwipo (Efes. 4:8, 11). Paul, japi nocha japi riká anciano ma wiká bamíali jonsa, echi ko iʼwérili isimí iʼwiria japi siwea muchuwi. Japalí echi ko iné japi bilé hermano ma sojí riwé nóchilia Jeobá, echi ko ané japi newalama chúriká Jeobá ma iʼwírili echi. Ayénachó newalari japi Jeobá ko ke siné riwema echi, jiti echi ko we galéami ju alí ke siné riwé galea japi nijéwami ju. Echi anciano ko ineli chúriká wiká hermanos japi siwea nílili, aminabi iʼwérili nokali nijéwami niya jiti Jeobá echi iʼwírili.
15. ¿Chúriká néwariwéliti japi ikili Pedro alí Horst japi a bichíwali ju japi aní Mateo 6:33?
15 Jenaʼí ma ti bineli japi Jeobá ko iyali echi namuti japi newaleli Pedro alí ayénachó jaréala apóstoles. Echi riká cho isima tamujé jitra ati bachá nokisáaká japi echi aní (Mat. 6:33, TNM). Ma simírisa echi Segunda Guerra Mundial, Horst, japi ta jitra raʼíchiki, nátili japi precursor nima. Nalí echi ko we risóati nili, jiti la nátili achi omérima olayá echi winomí alí echi namuti japi newalé, alí echi riká aminabi nóchilia Jeobá tiempo completo niraa. Nalí, ¿piri isili? Echi ko suwaba echi tarali japalí nawali echi superitendente de circuito machínili nawisasia alí echi riká inemia achi Jeobá echi iʼwiri. Japalí ma sunili echi tarali, echi ko ke mayeli japi echi superitendente de circuito echi iyama bilé sobre winomí muchúwami japi bilé nijili. Echi winomí jitra echi ko a omérili precursor niya wiká michá. Echi chiliwéliami jitra, Horst ko nílili japi riká ko Jeobá echi anea japi tibuma. Echalí jonsa echi ko bachá isili japi Jeobá aní (Mal. 3:10).
16. ¿Chúsiá we natéami ju japi ta binepo echi jitra japi isili Pedro alí japi osali echoná cartas?
16 ¡Echi Pedro ko we kaníliliré jiti Jesús ke siné riweli alí ke nijéwili japalí echi aneli “waminá waná simigá jenaʼí tamí yuwa jonsa”! Jesús aminabi we aʼlá binérili Pedro jiti bilé apóstol we aʼlá nijéwami nima alí jiti we aʼlá ejemplo nima jarecho cristianos jitra. Japi bineli Pedro tamó bineri namuti we natéami. Echi ko anili jaré jepuná namuti echoná okuá cartas japi júali echoná congregaciones japi niruili bachá siglo. Echoná biléala binelíwami binepo jaré namuti we natéami japi uchuwi echoná cartas alí chúriká ti omeri nokayá jipi.
CANCIÓN sjj 126 Kanila nochabo, sinibí nijéwipo Jeobá
a Jena binelíwami niwárami ju iʼwérili iyamia echi japi siwea nili jiti we iʼwérili noká ke nokayá bilé namuti japi chati ju alí ruyemia japi echi ko a omeri aminabi aʼlá nokayá alí echi riká ke riwema nóchilia Jeobá.
b Wiká textos japi uchuwi jenaʼí binelíwami machibúrami ju echi Evangelio japi osali Marcos. A mayewa japi Pedro ruyeli Marcos echi namuti japi ineli, alí Marcos nili japi osali echi namuti.
c Iné echi video japi rewé “Horst Henschel: Jeobá isimí jiti ta we iwérami nipo”, echoná jw.org.
d JAPI RUYÉ JAPI MACHINA ECHONÁ IMAGEN: Echoná imagen ati iné japi riká nokáliré Horst Henschel wénwala raʼichia Jeobá echi yúa alí japalí iʼwérili iyali jiti we nijéwami nima.