Referencia ndrígóo I̱yi̱i̱ʼ dí najmulú náa reunión xóo kúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ xóo Etaraʼa Cristianos
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
2-8 ENERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 REYES 22, 23
“Ndíjkha rí gíʼma manindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ rá.”
Imba̱wíí rey májánʼ náa Israel
Nda̱wa̱á, Josías naʼthúún ajtsúun xa̱bekha rí muni̱i̱ templo ndrígóo Jeobá. Nagímbóó mbújkha̱a̱ rí nuxna xa̱bu̱ xuajin mu muni̱ numún xa̱bekha bi̱ kuwa ruñajunʼ. Índo̱ ikhiin kuwa ruñajunʼ náa templo, xa̱bu̱ bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ndxajkun bi̱ nagumbiʼyuu Hilquías naxkamaa mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu ikhí: Ikhaa libro rígi̱ ñajunʼ xtángoo rí Jeobá niʼthúu̱n Moisés maʼnirámáʼ mba̱yu̱ʼ tsiguʼ kidíiʼ, ga̱jma̱a̱ rí i̱yi̱i̱ʼ rígi̱ nindáti̱ga̱ ginii.
Índo̱ nagún ku̱ñu̱u̱n libro náa Josías, ikhaa nanda̱ʼa̱ rí muraxnuu. Índo̱ naʼdxun, Josías ndaʼyoo rí xa̱bu̱ xuajin na̱nguá kuwa runimbaníí xtángoo ndrígóo Jeobá. Ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼni rí maxtáa gíná wéñuʼ, ikha jngó naxkuʼtu xtíñuu, xóo má tayáá gi̱i̱ náa kiʼniriyaʼ. Naʼthí: ‹Jeobá nakiʼnáa ga̱jma̱á nindxu̱lú, numuu rí ana̱lú na̱nguá niyexi̱i̱ xtángoo rí kiʼniraʼmáʼ náa libro rígi̱›.
Imba̱wíí rey májánʼ náa Israel
Josías nakuʼmaa Hilquías bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ndxajkun mu maraxi̱ ndiéjunʼ gáʼni Jeobá náa ikhiin. Hilquías na̱jkha̱ gáʼyoo Hulda a̱ʼgu̱ bi̱ naʼtíriyaʼ dí marigá, ga̱jma̱a̱ naraxe̱. Hulda naxnúu ajngáa rí na̱ʼkha̱ náa Jeobá mu maʼthúu̱n Josías: ‹Jerusalén ga̱jma̱a̱ xúgíʼ xuajin mundrigú castigo numuu rí ndiyamajkún dios bi̱ ragájkhun ga̱jma̱a̱ narígá dí ra̱májánʼ wéñuʼ náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Numuu rí ikháánʼ, Josías, nitani̱ rí májánʼ, xáʼkha̱ castigo rígi̱ náa ikháánʼ xúgi̱, ma̱ʼkha̱ nda̱wa̱á índo̱ ikháánʼ gákhañaʼ›.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w01 15/4 26 kutriga̱ 3, 4
Tséʼniuu xóo ndija̱a̱n ma̱ndoo matani̱ má xúʼko̱ dí májánʼ
Maski ajndu ra̱májánʼ náa ndija̱a̱ Josías mu ikhaa niʼni dí májánʼ náa inuu Jeobá. Náa Biblia naʼthí dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ niʼtáñajunʼ: “Na̱nguá nixtáa nimbáa rey xóo ikhaa nákha ginii, dí mata̱nga̱a̱ náa Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n, xúgíʼ xóo nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ tsiakii ndrígóo, xó má e̱nda̱ʼa̱ Xtángoo ndrígóo Moisés; ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á táxtáa nimbáa xóo ikhaa” (2 Reyes 23:19-25).
Xóo nixtáa Josías nindxu̱u̱ mbá májánʼ xkri̱da dí mbuyaridáá bi̱ ndi̱ji̱i̱n xó má ikhaa. Ndiéjunʼ eʼsngúlú xkridoo xá. Ndiéjunʼ nimbáyúu maraʼwíi dí májánʼ maʼni xá.
9-15 ENERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 2 REYES 24, 25
“Guʼni nacha̱ rí itháan gíʼdoo numuu”
w01 15/2 12 kutriga̱ 2
Mbiʼi dí manda̱ʼa̱a̱ cuenta Jeobá gíʼ má mijngii
2 Ajngáa dí niʼtáriyaʼ Sofonías niʼni dí mandxaʼwáminaʼ rey Josías dí ndayóoʼ maguma gámbáa xúgíʼ xóo eyamajkún eʼwíinʼ xándú náa Judá. Gajkhun má xúgíʼ dí niʼni rey mu maʼni gámbáa religión dí minduwaʼ táʼngo̱o̱ gáʼni gámbóo xúgíʼ dí ra̱májánʼ dí nini̱ xa̱bu̱ xuajen ni má táʼni kaʼwi̱i̱ aʼkhá dí xiʼñúuʼ nikudaminaʼ, rey Manasés, bi̱ nigudíin xa̱bu̱ bi̱ nda̱a̱ aʼkhúún (2 Reyes 24:3, 4; 2 Crónicas 34:3). Ikha jngóo mbiʼi dí Jeobá ma̱ʼkha̱a̱ gánda̱ʼa̱a̱ cuenta mambanúu má tsiakii.
w07 15/3 11 kutriga̱ 10
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa libro ndrígóo Jeremías
Tsiguʼ 607, índo̱ Sedequías xtáa ma raʼtáñajunʼ 11 tsiguʼ, ga̱jma̱a̱ Nabucodonosor rey ndrígóo Babilonia na̱jkha̱ má dieciocho gu̱nʼ dí naruguamaʼan Jerusalén. Índo̱ Nabucodonosor xtáa má raʼtáñajunʼ 19 tsiguʼ, witsu gu̱nʼ ga̱jma̱a̱ juwan mbiʼi, Nebuzaradán, bi̱ naʼtáñajúúnʼ guardia, ni̱jkha̱nú náa Jerusalén (2 Reyes 25:8). Mbáa asndu náa campamento má ndrígóo dí gíʼ náa rexo̱o̱ xtátsí ndrígóo xuajen, ndaʼyoo náa kúwi̱i̱n bi̱ sianʼ gajmíi̱n ga̱jma̱a̱ ndaʼyoo xóo gáto̱ʼo̱o̱ náa kúwi̱i̱n. Ajtsú mbiʼi nda̱wa̱á dí maʼni guwáʼ mbiʼi dí kayóo gu̱nʼ, nato̱ʼo̱o̱ náa Jerusalén ga̱jma̱a̱ natsikháa (Jeremías 52:12, 13).
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w05 1/8 12 kutriga̱ 1
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa libro ndrígóo 2 Reyes
24:3, 4. Jeobá ‹na̱nguá nindoo ma’ni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n› kaʼñúún xa̱bu̱ Judá ga̱jma̱a̱ numuu dí Manasés nigudíin mbaʼin xa̱bu̱. Dios ndaʼyoo dí gíʼdoo númúún xa̱bu̱ bi̱ nikháñúún bi̱ nda̱a̱ aʼkhúún. Nduʼyáá gajkhun dí Jeobá maʼnigámbíin xa̱bu̱ bi̱ nuradíin bi̱ nda̱a̱ aʼkhúún (Salmo 37:9-11; 145:20).
16-22 ENERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 1-3
“Dí na̱ʼkha̱ náa Biblia tséʼthí mbaʼ maʼthíí”
w09 1/9 14 kutriga̱ 1
Adán ga̱jma̱a̱ Eva: Lá gajkhun nikúwá xáʼ.
Mbá xkri̱da, náa 1 Crónicas capítulo 1 asndu 9 ga̱jma̱a̱ náa Lucas capítulo 3 na̱ʼkha̱ mbiʼñún judíos bi̱ niguwáʼ rakúwi̱i̱n. Bi̱ katima mbiʼñún ikhí nindxu̱ún mbá 48 ga̱jma̱a̱ 75 xabuanii bi̱ niguwáʼ rakúwá. Náa libro ndrígóo Crónicas naʼthí ga̱jma̱a̱ numún bi̱ niguwáʼ náa reyes ga̱jma̱a̱ ndxajkun náa xuajen Israel, náa Lucas naʼthí ga̱jma̱a̱ numún bi̱ náa ni̱ʼkha̱ Jesucristo. Náa mbá nájma̱ lista rígi̱ naʼthí mbiʼyuu Adán ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ bi̱ nikúwi̱i̱n nákha wajyúuʼ xóo Salomón, David, Jacob, Isaac, Abrahán ga̱jma̱a̱ Noé. Xúgíinʼ bi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí ga̱jma̱a̱ numún náa lista rúʼko̱ gajkhun nikúwi̱i̱n, lá ragájkhun dí rígi̱ naʼni mundxaʼwamíjná dí Adán ma̱ngaa gajkhun nixtáa ráʼ.
w08 1/6 3 kutriga̱ 4
Gajkhun nixtáa Noé ga̱jma̱a̱ nixnúu ruʼwambiʼ
Ma̱ndoo mbuʼyáá gajkhun dí Noé nixtáa. Á mu nduʼyáá a̱jma̱ lista dí katima náa Biblia (1 Crónicas 1:4; Lucas 3:36). Esdras ga̱jma̱a̱ Lucas ndiyáʼ mbuyáá má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, bi̱ iwáá kayuuʼ niʼni lista rígi̱ nigíʼdu̱u̱ náa Noé asndu náa Jesús.
w09 1/9 14, 15
Adán ga̱jma̱a̱ Eva: Lá gajkhun nikúwá xáʼ.
Xa̱bu̱ bi̱ nakumu̱ún kuyáá Dios nduyáá dí gíʼdoo wéñuʼ numuu dí nijuiʼtsiwáanʼ. Ga̱jma̱a̱ numuu kisngáa rígi̱, Jesucristo nixnáximinaʼ mu makhañúu ga̱jma̱a̱ numulú mu maʼni káwáanʼ náa aʼkhá (Mateo 20:28; Juan 3:16). Xó má eʼyáálú mu matani̱ kríyaaʼ mbáa mbaʼyóoʼ matani̱ numáá mu xúʼko̱ maguma kriyáaʼ. Ikha jngóo náa Biblia naʼthí dí Jesús “maʼtsiwíin xúgíinʼ enii xa̱bu̱” (1 Timoteo 2:6). Náá numuu rá. Numuu dí ikhí ma eʼthí dí “ga̱jma̱a̱ numuu Adán xúgíinʼ nakháñún, xúʼko̱ má ga̱jma̱a̱ numuu Cristo xúgíinʼ mbuya” (1 Corintios 15:22). Ga̱jma̱a̱ numuu dí Jesús ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ jmbii xúʼko̱ nixnáximinaʼ ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ nunimbu̱ún nijuiʼni numáá dí nikieʼkhúu̱n Adán náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Edén (Romanos 5:12). Na̱jkhua̱núlú nduʼyáá dí á mu dí táxtáa Adán xágiʼdoo numuu dí Cristo nixnáximinaʼ.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
it-1 1005 kutriga̱ 1, 2
Bi̱ niguwáʼ rakúwá
Mbiʼñún gu̱ʼu̱. Nguáná mbiʼñún gu̱ʼu̱ nijuiʼniraʼmáʼ náa katima mbiʼñún bi̱ niguwáʼ rakúwá asndu nákha wajyúuʼ. Náa Génesis 11:29, 30 naʼthí mbiʼyuu Sarai (Sara) numuu dí náa ikhaa ga̱ʼkha̱ bi̱ nijuiʼthá dí ma̱ʼkha̱, raʼkháa náa i̱mba̱ a̱ʼgiu̱u̱ Abrahán. Mbáa ikhí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Milcá ma̱ngaa numuu dí ikhaa nindxu̱u̱ xíñúuʼ Rebeca, a̱ʼgiu̱u̱ Isaac, xúʼko̱ nisngájma dí Rebeca ni̱ʼkha̱ náa Abrahán numuu dí Isaac xándoo mbayáa mbá a̱ʼgu̱ kaníí (Gé 22:20-23; 24:2-4). Náa Génesis 25:1 naʼthí mbiʼyuu a̱ʼgu̱ bi̱ ndiyáa nda̱wa̱á Abrahán bi̱ mbiʼyuu Queturá. Rígi̱ esngájmulú mbuʼyáá dí nda̱wa̱á dí nikháñúu Sara, Abrahán ninigúun mbu̱júu̱, nda̱wa̱á dí nijngoo itháán ma dí cuarenta tsiguʼ dí Jeobá niʼni dí ma̱ndoo maguaʼdaa ada̱ ikhaa nindoo nigiʼdiin xóó e̱ji̱n (Ro 4:19; Gé 24:67; 25:20). Xígi̱ káʼni eʼyáá ndíjkha dí Madián ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ xuajen majkhaʼ dí rígá náa Árabe nimbájxu̱u̱n gajmiún Israel.
Ma̱ngaa naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Lea, Raquel ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ gu̱ʼu̱ bi̱ nigi̱ʼi̱ gajmíi̱n Jacob ga̱jma̱a̱ e̱jñún bi̱ niguáʼdiin gajmiún ikhaa (Gé 35:21-26). Rígi̱ nambáyulú mikru̱ʼu̱lú xóo niʼni gajmíi̱n e̱ji̱n bigi̱ Dios nda̱wa̱á. Ikhaa rúʼko̱ numuu jngóo dí nijuiʼniraʼmáʼ ma̱ngaa mbiʼñún gu̱ʼu̱ náa niguwáʼ rakúwá xa̱bu̱. Índo̱ mbáa a̱ʼgu̱ nagruigú mbá herencia, mbiʼyuu ma̱ngaa najuiʼniraʼmáʼ ikhí (Nú 26:33). Tikhunʼ dí ikhiin nindxu̱ún Tamar, Rahab ga̱jma̱a̱ Rut. Numuu dí náa ikhiin ni̱ʼkha̱ Jesucristo bi̱ nindxu̱u̱ Mesías (Gé 38; Rut 1:3-5; 4:13-15; Mt 1:1-5). I̱ʼwáʼ náa na̱ʼkha̱ mbiʼñún gu̱ʼu̱ náa kiʼniraʼmáʼ mbiʼñún bi̱ niguwáʼ rakúwá nindxu̱u̱ náa 1 Crónicas 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
23-29 ENERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 4-6
“Ndiéjunʼ esngájma xóo ni̱ndxu̱ʼ, índo̱ natajkáan rá.”
w10 1/10 23 kutriga̱ 3-7
Bi̱ “Naʼdxawuun dí nuʼtájkáan”
Jabez, mbáa xa̱biya̱ bi̱ naniguuʼ maʼtájkháan, nigíʼdu̱u̱ nindo̱ʼo̱o̱ Dios dí maʼni tsajkurámaaʼ. Nindo̱ʼo̱o̱ mbá ajtsú enii náa nasngájmulú dí ra̱ʼkhá tháán nigiʼdoo fe.
Ginii kayuuʼ Jabez niʼtákáñuu Dios dí maʼni mba̱a̱ mbayuuʼ (versículo 10). Numuu dí ikhaa ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ májáanʼ, na̱nguá nindoo magruigúu mbañúúnʼ eʼwíinʼ xa̱bu̱. Índo̱ niʼtájkháan ikhaa ninda̱ʼa̱ dí magiʼdoo itháán mbaaʼ mu ma̱ndoo magruiguíin itháán xa̱bu̱ bi̱ nduyamajkuíí Dios bi̱ gajkuwiin.
Ragajma, Jabez nindo̱ʼo̱o̱ Dios dí maxtáa ga̱jma̱a̱ nindxu̱u̱. Ñawúunʼ Dios nandoo gáʼthúu̱n tsiakii ndrígóo, dí nambáñúún ga̱jma̱a̱ xa̱bi̱i̱ (1 Crónicas 29:12). Mú xúʼko̱ maxtiʼña̱a̱ dí ikhaa ninda̱ʼa̱, xa̱biya̱ bigi̱ nindo̱ʼo̱o̱ Dios bi̱ nditháan wáa “tseʼni̱i̱ chíʼmbaʼ” ñawúunʼ, mu mambáñún bi̱ naguáʼdáá fe náa ikhaa (Isaías 59:1).
Nda̱wa̱á kayuuʼ Jabez niʼtájkáan: ‹Atani̱ kríñunʼ náa dí ra̱májánʼ, mu xúʼko̱ xákambiyuʼ›. Ajngáa ‹mu xúʼko̱ xákambiyuʼ› dí niʼthí Jabez naʼni mbuʼyáálú dí na̱nguá nindo̱ʼo̱o̱ Dios dí xagíʼnuu dí ra̱májánʼ, dí nindoo gáʼthi nindxu̱u̱ rí xániñuuʼ maxtáa gínáa wéñuʼ ga̱jma̱a̱ xániñuuʼ maʼni makáguabaaʼ dí ra̱májánʼ.
Xó má eʼyáá, dí ninda̱ʼa̱ Jabez nasngájma nguáthá mba̱a̱ e̱yo̱o̱ dí mbiʼyamajkuíí dí gajkhun ga̱jma̱a̱ nigiʼdoo fe náa bi̱ Naʼdxawuun dí nuʼtájkáan. Mú, lá niriʼñuu Jeobá xá. Ajngáa dí naguámbóo ga̱jma̱a̱ historia ndrígóo naʼthí: ‹Dios niʼni marigá dí nindo̱ʼo̱o̱›.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w05 1/10 9 kutriga̱ 7
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa Timbá libro ndrígóo Crónicas
5:10, 18-22. Nákha mbiʼi dí nixtáa rey Saúl xuajen majkhaʼ dí rígá náa nagájnuu a̱jkha̱ʼ náa Jordán niʼngu̱u̱n nini̱ gajmiún hagritas, maski ajndu ikhiin itháán mbaʼin. Xa̱bu̱ buʼko̱ niʼngu̱u̱n numuu dí nikumu̱ún kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ ninda̱ʼa̱a̱ dí mambáñún. Ikháá ma kayuuʼ mangáánʼ, gakumulú kuʼyáá Jeobá dí ikhaa ma gámbáyulú mu maʼngulú muʼni gajmiúlú xa̱bu̱ sia̱nʼ bi̱ kúwá mekhuíí (Efesios 6:10-17).
30 ENERO ASNDU 5 FEBRERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 7-9
“Jeobá gámbáyáaʼ maʼnga̱a̱ʼ matanimbaníí ñajunʼ dí nikhánaaʼ”
w05 1/10 9 kutriga̱ 8
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa Timbá libro ndrígóó Crónicas
9:26, 27. Levitas bi̱ niñewa̱a̱n xkrugua nindxu̱ún xa̱bu̱ bi̱ niku̱mu̱ún kuñúún, numuu dí ikhiin kuda llave ndrígóo xkrugua náa katra̱ʼa̱ dí mitsúʼkháan dí rígá náa templo. Nisngajmá dí ninimbaníí májánʼ ñajunʼ ndrígún numuu dí nirmbáʼtáá xúgíʼ mbiʼi xkrugua. Xúʼko̱ ma mangáánʼ nikhánulú ñajunʼ dí mumbaʼñún xa̱bu̱ mu ikhiin mangiin mbuyamajkuíí Jeobá. Ikhaa ma kayuuʼ gíʼmaa muʼnimbáníí májánʼ ñajunʼ ndrígúlú xóo ma nini levitas bi̱ niñewa̱a̱n xkrugua.
w11 15/9 32 kutriga̱ 7
Lá maʼngaaʼ matanimbáníí xkujndu xó má Finehás ráʼ.
Nákha wajyúuʼ, Finehás niʼnimbánuu májánʼ ñajunʼ dí nigiʼdoo dí mañewu̱u̱n congregación dí rígá náa Israel. Ndiyóoʼ dí xámiñuu, mandxaʼwóo májánʼ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ magiʼdoo fe mú xúʼko̱ maʼnimbánuu ñajunʼ ndrígóo. Xóo niʼnimbánuu ñajunʼ rúʼko̱ niʼni dí Dios magruiguíi. Mbá míi tsiguʼ nda̱wa̱á, nikhánáá espíritu santo Esdras mu maʼnirámáʼ rígi̱: “Ninindxu̱u̱ Finehás a̱ʼdióo Eleazar bi̱ niyéjkha̱ edxu̱u̱ náa ikhiin nákha wajyúuʼ. Jeobá nixtáa ga̱jma̱á nindxu̱u̱” (1 Cró. 9:20). ¡Ajngáa rígi̱ ma̱ndoo majuiʼthá ga̱jma̱a̱ numún superintendente bi̱ kúwi̱i̱n dí mbiʼi xúgi̱ ma̱ngaa, xúʼko̱ má eʼwíinʼ a̱ngiu̱lú bi̱ nuni̱ kájxi̱ ñajunʼ Dios!
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w10 15/12 21 kutriga̱ 6
Guʼni ajmúú náa Jeobá
6 Jeobá nijmiuu profeta mu maxnún ikha xa̱bi̱i̱ mu muni̱ mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ ajmúú. Bi̱ levitas na̱nguá nini̱ tikhu ñajunʼ mu xúʼko̱ maguaʼdáá mbiʼi mu muriyaʼ ga̱jma̱a̱ muniráʼmáʼ ma̱ngaa muniratamijná muni̱ itháán májánʼ ajmúú (1 Cró. 9:33).
6-12 FEBRERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 10-12
“Gánigua̱a̱ʼ matatsimbaaʼ xtayáá má xúʼko̱ Jeobá”
Guʼyáá vida xó má eʼyoo Dios
7 Mbáa bi̱ nikro̱ʼo̱o̱ májánʼ ikha ndrígóo xtángoo ga̱jma̱a̱ numuu eʼdi ninindxu̱u̱ David mbáa xa̱biya̱ bi̱ Dios niʼni a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo (Hechos 13:22). Mbá míʼtsú índo̱ nikhandau wéñuʼ. Índo̱ nidxawíín, ajtsíin xa̱bi̱i̱ nitu̱ʼu̱u̱n ga̱jma̱a̱ tsiakii náa campamento ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ sia̱nʼ gajmiún, niriyaʼ iyaʼ náa cisterna ga̱jma̱a̱ nigúun ku̱ñu̱u̱n mu maga̱a̱n David. Xú nindxa̱ʼwáminaʼ xá. Ikhaa niʼthí: “Lá ma̱ga̱nʼ ikhúúnʼ eʼdiún xa̱bu̱ bi̱ nini gínámijná dí asndu nigíʼ makhañún xáʼ.” David ndiʼyoo rí iyaʼ rúʼko̱ ninindxu̱u̱ asndu xóo vida ndrígu̱ún xa̱bu̱. Ikha jngó, maski ajndu nikhandau wéñuʼ, “nixídiriga náa Jeobá” (2 Samuel 23:15-17).
Gajmulú xtángoo ndrígóo Dios mu muʼsngáá ku̱ma̱
5 Mu mambáyulúʼ xtángoo ndrígóo Dios, raʼkháa i̱ndó muraxnuu o muniʼnuʼ. Gíʼmaa maʼndulú kuʼyáá ga̱jma̱a̱ mbuʼyamajkuíí. Ajngá rawunʼ Dios naʼthí: “Gaguiyala ku̱ya̱a̱ dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ gaʼndala ku̱ya̱a̱ rí májánʼ” (Amós 5:15). Mbá rí xóo ma̱ndoo matani nindxu̱u̱ rí majmañaaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ xóo eʼyoo Jeobá. Gundxaʼwamíjna̱ rí mba̱yu̱ʼ má mbiʼi tséʼnuʼ májánʼ. Ikhú, médico naʼthúlúʼ rí gíʼmaa muñewa̱a̱n rí mu̱ʼphu̱ rí muʼni ejercicio ga̱jma̱a̱ muriʼkhu̱u̱ rí xóo kuwáanʼ. Á mu nduʼyáá rí májánʼ kuwáanʼ índo̱ nuʼnimbánii xúgíʼ rí naʼthúlú muʼni médico, lá ragájkhun rí mbuʼyamajkuíí wéñuʼ ga̱jma̱a̱ xtágabu ndrígóo xáʼ.
6 Xúʼko̱ má kayúʼ, bi̱ Niʼniáanʼ naxnúlú xtángoo rí nañewu̱nlú mu xuxuʼdámíjná aʼkhá ga̱jma̱a̱ naʼni makuwáanʼ itháan májánʼ. Mbá xkri̱da, gundxaʼwamíjna̱ nguáthá mba̱a̱ embáyulú rí muʼnimbulúʼ rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu xtujtaa, nduwaʼ, tsikúwáʼ, rí mataba̱ʼ ga̱jma̱ʼ mbáa, rí nuxnamijná xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xawan (atraxnuu Proverbios 6:16-19; Rev. 21:8). Índo̱ nduʼyáá nguáthá mba̱a̱ embáyulú rí muʼnimbulúʼ kuʼyáá Jeobá, ngajua ndrígúlú nda̱ja̱ ga̱jma̱a̱ itháan eyulú kuʼyáá ga̱jma̱a̱ xtángoo ndrígóo.
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
it-1 551 kutriga̱ 5, 6
A̱jkia̱a̱nʼ
Matani̱ ñajuunʼ ga̱jma̱a̱ mbá “kañiʼ a̱jkia̱a̱nʼ”. A̱jkiu̱lú dí kuaʼdáá gíʼmaa mani̱ndxu̱u̱ kañiʼ mu xúʼko̱ mañajunʼ májánʼ, mú xóo nindxu̱lú awún ma̱ndoo maʼni a̱jma̱ a̱jkiu̱lú. David nindo̱ʼo̱o̱ Jeobá: “Atani rí maʼni mbóó a̱jkiu̱nʼ mu mamiñúʼ ka̱yo̱o̱ mbiʼyaaʼ”, rígi̱ nasngájmulú dí ma̱ndoo maʼni a̱jma̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ xóo kumulú ga̱jma̱a̱ dí namiñulu (Sl 86:11). Mbáa xa̱bu̱ ma̱ndoo maʼni “a̱jma̱ a̱jkiu̱u̱n”, rígi̱ gáʼni dí xáʼdxuu wéñuʼ índo̱ gaʼni ñajuunʼ Dios (Sl 119:113; Rev 3:16). Mbáa ma̱ndoo muguáʼdáá mbóoʼ a̱jkiu̱lú dí magiʼdoo “a̱jma̱ inuu” (xóo muʼthá, “mbóoʼ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ mbóoʼ a̱jkiu̱lú”) dí muʼgímíjna̱ muʼni ñajuunʼ mbá najmiin, o muʼthá dí nduwaʼ ga̱jma̱a̱ i̱mba̱ dí endxaʼwamíjna̱ (1Cr 12:33; Sl 12:2, nota). Ikha jngóo Jesús niʼthí mbájmbu ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ (Mt 15:7, 8).
Ragíʼmaa muʼgíʼ mbuʼyamajkuíí Dios ga̱jma̱a̱ a̱jma̱ a̱jkiu̱lú ní má dí maguaʼdáá mbá a̱jkiu̱lú dí gíʼdoo a̱jma̱ inuu, gíʼmaa muʼni ñajuunʼ ga̱jma̱a̱ mbá kájxi̱ a̱jkiu̱lú (1Cr 28:9). Tsejtsí mbiʼi gíʼmaa muʼnilú mbá tsiakii mba̱a̱ mu muʼni xó má gíʼmaa, numuu dí a̱jkiu̱lú tséʼngo̱o̱ gagíʼthu̱u̱n ga̱jma̱a̱ i̱ndó nandoo maʼni dí ra̱májánʼ (Jer 17:9, 10; Gé 8:21). Mu maʼni kájxi̱ a̱jkiu̱lú mambáyulú á mu nuʼtájkáan dí gíwanʼ náa a̱jkiu̱lú (Sl 119:145; Lam 3:41), muraxnuu má xúʼko̱ Ajngá rawuunʼ Dios (Esd 7:10; Pr 15:28), muʼtáraʼa ga̱jma̱a̱ mbá kañiʼ a̱jkiu̱lú ajngáa rí májánʼ (atayáá ma̱ngaa Jer 20:9) ga̱jma̱a̱ dí mambaxulú gajmiúlú xa̱bu̱ bi̱ nuni̱ ñajuunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ mbá kájxi̱ a̱jkiu̱ún (atayáá ma̱ngaa 2Re 10:15, 16).
13-19 FEBRERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 13-16
“Nagájnuu májánʼ dí nuʼni índo̱ nuʼnimbulú ikha dí nuxnulu”
w03 1/5 10 kutriga̱ 12
Lá natraximínáʼ náa xtáa Jeobá ráʼ.
12 Nda̱wa̱á dí e̱jna̱ rí nimbánuu nitanga̱a̱ náa Israel ga̱jma̱a̱ mbayuuʼ tsiguʼ nirígá ma náa Quiryat-jearim, rey David nindoo dí maʼgá ki̱ʼyá náa Jerusalén. Nirajxu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa xuajen, niʼthí dí maʼga̱a̱ ki̱ʼyá á mu ikhiin nandún ga̱jma̱a̱ Jeobá nandoo. Mú tayaʼ mbaʼyoo itháán ndiéjunʼ dí phú Dios endoo. Á mu ndiyáʼ mbaʼyoo itháán, xagun ku̱ñu̱u̱n e̱jna̱ rúʼko̱ náa mbá carruaje, magún ku̱ñu̱u̱n náa xpajphúún levitas bi̱ nindxu̱ún qohatitas xó má Dios ninda̱ʼa̱ dí maguma. Maski ajndu David nákha ginii nirajxu̱u̱ Jeobá mú índo̱ niraʼwíi maʼni rígi̱ na̱nguá niʼni xó má gíʼmaa. Ra̱ʼkhá tháán gíná nirígá ga̱jma̱a̱ numuu dí xúʼko̱ niʼni. Nda̱wa̱á ikhaa ni̱jkha̱nú ndiyá aʼkhúun: “Jeobá Dios nda̱a̱ tsu̱ma̱ ni̱ʼkha̱ náa ikháanʼlu. Numuu dí na̱nguá ndiʼyáaʼlu xó má eguʼwún eʼnilú” (1 Crónicas 13:1-3; 15:11-13; Números 4:4-6, 15; 7:1-9).
w03 1/5 11 kutriga̱ 13
Lá natraximínáʼ náa xtáa Jeobá ráʼ.
13 Índo̱ levitas niriyaaʼ E̱jna̱ náa goʼwóo Obed-edom nigún kuñu̱u̱n náa Jerusalén, nini̱ ajmúú dí David niriyaʼ náa niʼni marmáʼáan a̱jkiu̱ún: ‹Guʼyáaʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo, guʼyáʼ má xúʼko̱ mbu̱ya̱a̱la inuu” garmáʼáan a̱jkia̱la xúgíʼ dí mitsaanʼ dí ikhaa niʼni, xúgíʼ milagro ga̱jma̱a̱ xúgíʼ dí ndayóoʼ majuiʼnimbaníí dí ikhaa niʼthí› (1 Crónicas 16:11, 12).
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w14 15/1 10 kutriga̱ 14
Guyamajkuíí Jeobá, Rey bi̱ xtáa asndu kámuu
14 Índo̱ David ni̱jkha̱ kayóo e̱jna̱ rí nimbánuu náa Jerusalén. Náa mbiʼi gagi rígi̱, levitas nini̱ ajmúú mu muxná gamajkhu Jeobá ga̱jma̱a̱ ajngáa rígi̱: “Xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajen gúthi: ‹¡Jeobá ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey!›” (1 Crón. 16:31). ¡Ra̱ʼkhá tháán mitsaanʼ ninindxu̱u̱ ajngáa rúʼko̱! Á mu dí Jeobá nindxu̱u̱ Rey bi̱ xtáa asndu kámuu, ndíjkha jngóo dí nguáná na̱jkha̱nú nanindxu̱u̱ Rey xá. Jeobá na̱jkha̱nú nanindxu̱u̱ Rey índo̱ ndayóoʼ maʼnimbánuu mbá xkujndu, najmuu tsiakii dí gíʼdoo o ndayáaʼ mbáa bi̱ maʼni dí ikhaa nandoo. Nákha kaʼníí xtáa David, Jeobá niʼthúu̱n dí xátumuu maʼtáñajunʼ: ‹Ma̱ni̱ mba̱a̱ bi̱ ga̱ʼkha̱ náa ikháán, xámbáa nditháan dí maʼtáñajunʼ› (2 Sam. 7:12, 13). Xúʼko̱ ma nirígá: Nda̱wa̱á dí ninújngoo má mbá míi tsiguʼ nikujmaa bi̱ “ma̱ʼkha̱” náa David. Tsáa nindxu̱u̱, ga̱jma̱a̱ náá mbiʼi ganindxu̱u̱ Rey xá.
20-26 FEBRERO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 17-19
“Xátatsiʼñánʼ rí nagíʼnaaʼ maʼni dí ní xáraxtaa gagi”
w06 15/7 19 kutriga̱ 1
Guʼyáá dí májánʼ rí naʼniʼ xuajñuu Jeobá
DAVID nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí itháán ga̱jma̱a̱ numuu náa Escrituras Hebreas. Báxtúu, músico, profeta ma̱ngaa rey ndrígún israelita nigiʼdoo mbá fe kájxi̱ náa Jeobá Dios, numuu dí ra̱ʼkhá tháán nindoo kaʼyoo rúʼko̱ niʼni rí ma̱ndoo maʼni goʼwóo. Templo rúʼko̱ mani̱ndxu̱u̱ náa dí phú magún mu mbuyamajkuíí Dios bi̱ gajkuwin dí marigá náa Israel. Ndiʼyoo dí templo rúʼko̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ dí marigá ikhí maʼni dí makuwíin gagi ga̱jma̱a̱ mbaʼa rí májánʼ dí gagruigú xuajñuu Dios, David niʼni ajmúú náa Jeobá: “Gagi xtáa xa̱bu̱ bi̱ ikháán natraʼwíí maxtáa mijngii ga̱jma̱a̱ nindxa̱a̱ʼ. Maʼdxuxu ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí májánʼ dí nakhánuxu náa guʼwáaʼ rí mitsúʼkháan” (Salmo 65:4).
Gaʼdxúlú ga̱jma̱a̱ rí ma̱ndoo mu̱ʼni̱ náa Jeobá
11 Xúʼko̱ má mangáánʼ ma̱ndoo makuwáánʼ gagi á mu nu̱ʼni̱ asndu xó má eʼngo̱o̱ náa ñajunʼ rí nakhánulú náa xuajñuu Jeobá. Guʼtáraʼa asndu xó má eʼngo̱o̱, gúyaʼmbáá asndu xó má eʼngo̱o̱ náa ñajunʼ rí naguma náa congregación, gu̱ʼni̱ ratháá májánʼ comentario dí muxná náa reunión mu xúʼko̱ muxnúún tsiakii eʼwíinʼ, guʼyáá rí gíʼdoo numuu asignación dí nakhánulú muxná náa reunión (Hech. 18:5; Heb. 10:24, 25). Á mu nundu̱ʼu̱lú mu̱ʼni̱ mbá ñajunʼ náa congregación, guʼgualú wapháá ga̱jma̱a̱ guʼnimíjna rí maku̱mu̱ún kuyulú. Xúndxaʼwamíjna rí tikhuu ñajunʼ na̱nguá má gíʼdoo wéñuuʼ numuu ga̱jma̱a̱ rí tséyóoʼ má muriʼyáʼ mbiʼi mu muʼnilú, gu̱ʼni̱ mbá tsiakii mu mu̱ʼni̱ májánʼ ñajunʼ rí nakhánulú (Prov. 22:29). Índo̱ itháán nu̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá itháán gambáxu gajmiúlú ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ maʼni rí makuwáánʼ gagi (Gál. 6:4). Ma̱ngaa xáʼñulu mingíjyúuʼ maʼdxulu ga̱jma̱a̱ numuu imba̱a̱ ndxájulú á mu nakhánáá mbá ñajunʼ rí ikháánʼ nanigulú (Rom. 12:15; Gál. 5:26).
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w20.02 12 náa kúgumaʼá
Nandulúʼ kuʼyáá wéñuʼ Anu̱lú Jeobá
“Lá nandoo kaʼyoʼ Jeobá rá’.”
“Náá numuu rí maʼndoo kaʼyoʼ ikhúúnʼ Jeobá, xí kúwi̱i̱n mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ rá.” Lá ni̱ʼni̱ mbá miʼtsú graxe̱ rígi̱ ráʼ. Á mu xúʼko̱, ra̱ʼkhá má i̱ndó ikháanʼ. Rey David niʼnirámáʼ: “Oh, Jeobá, tsáa la nindxu̱u̱ mbáa xa̱biya̱ mu maʼndaaʼ xtayáá, a̱ʼdióo xa̱biya̱ bi̱ nakháñuu mu matadxawíín rá.” (Sal. 144:3.) David nijkhanu ndiʼyoo rí Jeobá naniniiʼ májánʼ (1 Crón.17:16-18). Ga̱jma̱a̱ rí mbiʼi xúgi̱, náa Ajngóo ga̱jma̱a̱ náa xuajñuu Jeobá, naʼni mbuʼyáá rí ndaʼyoo rí nandulú kuʼyáá. Guʼyáá tikhuu rí naʼthí náa Biblia mu mbuʼyáá rí nindxu̱u̱ gajkhun rígi̱.
• Jeobá ndiʼyulú asndu nákha xóó tségumáánʼ (Sal. 139:16).
• Jeobá ndaʼyoo rí gíwanʼ náa a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ (1 Crón. 28:9).
• Jeobá naʼdxun mámbá rí nuʼtákáñii (Sal. 65:2).
• Rí nu̱ʼni̱ gásngajma xkáʼnii nandulú maku̱mu̱u̱ Jeobá (Prov. 27:11).
• Jeobá ni̱ʼkha̱ kaguáanʼ náa ikhaa (Juan 6:44).
• Ra̱ʼkhá tháán májánʼ eniniánʼlú Jeobá rí asndu á mu nakhañulúʼ makujxáánʼlu. Maxnúlúʼ mbá xuwiʼ nuxi̱ʼ ga̱jma̱a̱ mbá ku̱ma̱ nuxi̱ʼ, mu maʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱lú (Juan 11:21-26, 39-44; Hech. 24:15).
27 FEBRERO ASNDU 5 MARZO
GÍʼDOO NUMUU RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA BIBLIA | 1 CRÓNICAS 20-22
“Gúmbáñún jiámá ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ mu muni gagi ñajuunʼ Jeobá”
“Rígi̱ araxná ngaun xa̱bu̱ bi̱ ni̱ndxu̱ún jmbiin”
8 (Atraxnuu 1 Crónicas 22:5). Mbáa ma̱ndoo maʼga̱nú mandxa̱ʼóo edxu̱u̱ David dí Salomón na̱nguá xtáa xawii mu mayéʼga edxuu náa mbá ñajunʼ dí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Ikhaa nindoo dí guʼwá mani̱ndxu̱u̱ mitsaan wéñuʼ, mú Salomón ndiʼkhún nindxu̱u̱ mbá dxámá ga̱jma̱a̱ xóo na̱nguá ejmañuu májánʼ. Maski ajndu xúʼko̱ ndaʼyoo dí Jeobá má gámbáyúu Salomón mu maʼni ñajunʼ dí kiejunʼ rígi̱. Ikha jngó niʼni xúgíʼ xó má niʼngo̱o̱ mu mambáyúu a̱ʼdióo náa ñajunʼ dí phú mba̱a̱ rígi̱.
“Rígi̱ araxná ngaun xa̱bu̱ bi̱ ni̱ndxu̱ún jmbiin”
7 Numuu dí David niniguʼ maʼni templo ndrígóo Jeobá, mbáa ikhaa nixtáa gíná índo̱ nitháán dí xáʼni. Maski ajndu xúʼko̱, niyambáá ga̱jma̱a̱ káxi̱ a̱jkiu̱u̱n náa ñajunʼ dí gajkuáa ñawúunʼ a̱ʼdióo bi̱ mbiʼyuu Salomón. Niyambáá mu magajnúu awan xóo muñajunʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ niyambáá mu mbaʼyaʼ ixi̱, ajua̱nʼ, cobre, plata ga̱jma̱a̱ oro. David táxmiéjunʼ tsáa gagruigú gamajkhu ga̱jma̱a̱ numuu templo, xó má ni̱jkha̱nú nigumbiʼyuu templo ndrígóo Salomón. Ikhaa nixnúu tsiakii a̱ʼdióo índo̱ niʼthúu̱n: “Gaxtáa Jeobá ga̱jma̱á ni̱ndxa̱ʼ, ga̱jma̱a̱ magajnúu májánʼ rí matani ga̱jma̱a̱ matani goʼwóo Jeobá Dios ndrígáʼ, xó má niʼthí ikhaa ga̱jma̱a̱ numaʼ” (1 Crón. 22:11, 14-16).
Xa̱bu̱, lá kuwáanʼ rumbáñun e̱jña̱la mu majngún iyááʼ ráʼ.
14 Bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación ma̱ndoo mumbañún xa̱bu̱ bi̱ guáʼdiin e̱ji̱n. Xú káʼnii gándoo gúni xá. Muthún rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ ndrígóo Dios. Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí índo̱ ikhaa gíʼdoo majun tsiguʼ, ndxájulú Russell nigi̱ʼi̱ mbá gu̱wa̱ʼ nítsu minutos mu maʼtámíjná ga̱jma̱a̱ ikhaa ga̱jma̱a̱ numuu rí nandoo maʼni itháan ñajunʼ Dios. Ndxájulú bugi̱ ninindxu̱u̱ precursora itháan rí ajtsú skíñúʼ tsiguʼ. Rígi̱ nasngájma rí tsiakii rí gúxna eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ rí gúthi nambáyúu wéñuʼ mbáa (Prov. 25:11). I̱ʼwáʼ rí ma̱ndoo muni bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nindxu̱u̱ rí mundu̱ʼu̱u̱n a̱ngiu̱lú gajmiún e̱jñún rí muyambáá náa ñajunʼ dí rígá náa Guʼwá nagimbáanʼ, rí muxnún ñajunʼ rí kaʼyoo muni e̱ji̱n ga̱jma̱a̱ rí najmañún nuni.
15 Ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gándoo gúyambáá eʼwíínʼ a̱ngiu̱lú rá. Rí maxmiéjunʼ kuñún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ, ma̱ngaa gíʼmaa makuwá xawii mu mbuyáá xú káʼnii egún rajmañún. Mbá xkri̱da, lá xtáa mbáa dxámá bi̱ nixná comentario ga̱jma̱a̱ ajngáa rí nikro̱ʼo̱o̱ xáʼ. Lá nigiʼdoo mbá asignación náa reunión xáʼ. Lá niraʼnuu mbá tsáʼkhá náa ndiyóoʼ masngájma fe ndrígóo xáʼ. Lá niríyaʼ awan mu maʼtáraʼa náa escuela xáʼ. Ikha jngó ragíʼmaa manújngoo mbiʼi mu muʼthúún ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú rí májánʼ nini. Guríyaaʼ awan mu muʼtámíjná gajmiúlú jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ nákha inuu magi̱ʼdu̱u̱ reunión ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á rí niguámbá. Nayambáá wéñuʼ rígi̱ mu makumún rí kuwa náa “congregación rí mba̱a̱” (Sal. 35:18).
Guʼyáʼ rí gíʼdoo numuu
w05 1/10 11 kutriga̱ 6
Rí itháan nagájnuriyooʼ náa Timbá libro ndrígóo Crónicas
21:13-15. Jeobá nikuʼmaa mbáa ángel mu matsi̱ji̱i̱ nandii numuu dí nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n xóo emíniiʼ xa̱bu̱ xuajñuu. ‹Ra̱ʼkhá tháán mba̱a̱ nindxu̱u̱ dí nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n›.