LISAUN 28
Koʼalia hanesan ita koʼalia loroloron
BAIBAIN ema sente kmaan kuandu sira koʼalia hamutuk ho belun sira. Sira koʼalia husi laran. Ema balu koʼalia iha dalan neʼebé moris, ema seluk fali koʼalia kalma. Maski ema ida-idak iha jeitu oioin atu koʼalia, maibé ita gosta rona se sira koʼalia iha dalan baibain.
Se ita hasoru ema neʼebé ita seidauk koñese, karik ladún diʼak atu koʼalia ho sira hanesan ita koʼalia ho kolega diʼak. Iha rai balu, kuandu ema foin koʼalia ho ema neʼebé sira la koñese, sira presiza koʼalia iha dalan neʼebé respeitu tebes. Depois, kuandu koñese malu tiha hodi tuir sira-nia kostume, sira bele koʼalia hanesan sira koʼalia loroloron.
Kuandu ita koʼalia husi plataforma, ita mós presiza kuidadu. Maski diʼak atu koʼalia hanesan ita koʼalia loroloron, maibé se ita halo demais liu, ida-neʼe ladún hatudu respeitu ba reuniaun kristaun nian no ba informasaun neʼebé ita hatoʼo. Iha língua balu, presiza uza liafuan ruma kuandu koʼalia ho ema neʼebé idade ona, mestre ka mestra, ema-boot ka inan-aman. (Haree liafuan neʼebé uza iha Apóstolu 7:2 no 13:16.) No ema uza liafuan seluk kuandu koʼalia ho sira-nia kaben ka belun diʼak. Maski ita la presiza koʼalia iha dalan neʼebé formál liu kuandu ita hatoʼo diskursu husi plataforma, maibé presiza duni hatudu respeitu.
Maibé, iha buat balu neʼebé bele halo ema nia diskursu rona la hanesan ita koʼalia loroloron. Ida mak fraze sira neʼebé diskursu-naʼin hili atu uza. Porezemplu, kuandu diskursu-naʼin koko atu repete deʼit liafuan sira neʼebé hakerek ona, neʼe bele rona ladún diʼak. Baibain, kuandu ema hakerek informasaun ruma, liafuan sira-neʼe la hanesan ho dalan neʼebé ema koʼalia ba malu. Tuir loloos, informasaun barak neʼebé ita uza mai husi livru sira, no dala ruma ita hatoʼo diskursu husi nota badak. Maibé se ita koʼalia tuir deʼit liafuan sira husi informasaun neʼe, neʼe bele halo ita koʼalia la hanesan baibain. Diʼak atu uza ita-nia liafuan rasik atu koʼalia hanesan ita koʼalia loroloron.
Kuandu ema koʼalia hanesan sira koʼalia loroloron, sira temi liafuan balu lalais, no temi liafuan seluk neineik. No dala ruma sira mós pauza ba tempu uitoan ka tempu naruk. Hodi ita-nia diskursu la rona hanesan lee deʼit, ita mós presiza halo hanesan neʼe kuandu ita hatoʼo diskursu.
Se ita koʼalia iha ema barak nia oin, diʼak mós atu hasaʼe ita-nia lian no koʼalia ho laran-manas hodi sira bele tau atensaun ba ita nafatin.
Iha serbisu haklaken, se ita hakarak koʼalia hanesan ita koʼalia loroloron, importante atu sai toman atu koʼalia iha dalan neʼebé diʼak. Atu halo nuneʼe la dehan katak ita presiza tuir eskola boot. Maibé diʼak atu sai toman koʼalia iha dalan neʼebé halo ema gosta rona buat neʼebé ita hatete. Hanoin toʼok kona-ba pontu sira tuirmai neʼe, no haree se ita rasik presiza hadiʼa ita-nia toman atu koʼalia loroloron nian.
Keta uza liafuan sira neʼebé la tuir gramátika. Kuidadu mós atu labele koʼalia hanesan ema sira neʼebé kontra Maromak nia matadalan. Hodi tuir Koloso 3:8, keta koʼalia liafuan aat. Loloos, la sala atu uza lia-dadolin no fraze loroloron nian, maibé tenke tuir buat neʼebé ema simu.
Koko atu la uza liafuan no fraze ida deʼit atu koʼalia kona-ba ideia oioin. Buka liafuan sira neʼebé esplika didiʼak buat neʼebé ita hakarak hatoʼo.
Hanoin didiʼak buat neʼebé ita hakarak hatoʼo, depois mak komesa koʼalia. Nuneʼe, ita sei la repete beibeik buat neʼebé ita hatoʼo.
Koko atu la uza liafuan barabarak atu esplika ideia ida deʼit. Sai toman atu esplika ho klaru pontu neʼebé importante hodi uza fraze neʼebé badak.
Koʼalia iha dalan neʼebé hatudu respeitu ba ema.