Tsikombeo ty Finoa Iareo
“Nibey Tagnatreha i Jehovah Teo” Reke
HAMAEN-TANE tamy izay, satria volagne Mey ndra Jona amy ty kalandrientikagne, sady fa masake ho tatahegne ze vare tan-tanem-bare ey. Navory i Samoela ta Gilgala tao o Israelio. Fa am-polo’e taogne ty naha mpaminany naho naha mpitsara aze tamy iareo teo. Nagnente i vahoakey ty Samoela sady nieretseretse tie akore ty hanohinagne ty fo iareo. Nitsigne iaby iareo!
Tsy tsapa iareo tie, tena tsy mete ty raha natao’e. Nangatake mpanjaka olombelogne iareo. Faie tena tsy fagnajagne i Jehovah Andrianagnahare’e naho ty mpaminani’e zay. Naho ty maregne, le niliere iareo tsy ho Mpanjaka’e ty Jehovah! Akore ty nagnampea i Samoela iareo mba hibebake?
Hoe reke tamy i vahoakey: ‘Fa bey naho foty volo raho.’ Nampisy haja’e ze raha nirehafe’e zay. Hoe reke naho fa niavy eo: “Izaho fa nanompo an’Andrianagnahare sady nitarike anareo nanomboke ty naha kede ahy hatrake amy izao.” (1 Samoela 11:14, 15; 12:2) Fa antetse ty Samoela faie tsy haligno’e ty naha ajaja aze, fa le mbe tan-tsai’e tao avao. Ty safidy natao’e tamy ireke mbe nikede ro nahavy aze naneho finoagne naho nahafoe tegna hoahy i Jehovah Andrianagnahare’e amparake ty niaigna’e.
Nagnatanjake ty finoa’e avao ty Samoela, ndra tie tsy nanam-pinoagne naho nivalike aza ty ndaty nagnodidigne aze. Sarotse ka amy izao ty managne finoagne matanjake, satria manao raty naho tsy manam-pinoagne o ndatio. Andao areke hodinehentikagne ty modely nengà i Samoela nanomboke ty naha ajaja aze.
‘Nanompo tagnatreha i Jehovah teo ty Samoela ndra tie ajaja’
Tsy nanahake ze hene ajaja ty Samoela. Naho vaho nisarahegne nono reke, tamy tie reke efatse taogne, le fa nanompo tamy i tragnolay i Jehovah-y tao. Ta Silo agne io, sady 30 kilometatse boake a Rama, tamy i tanà iareoy agne. Nanokagne aze hoahy i Jehovah ty Elkana naho i Hana, rae aman-drene’e, le nanjare Nazirita a amparake ty niaigna’e reke, ty dika izay nanao fanompoagne manokagne. Tsy tea i rae aman-drene’e rey vao reke, le naria iareo?
Aha’a tsy izay! Fanta iareo fa ho voakarakara soa i ana iareoy naho fa a Silo agne. Azo antoke fa hikolokolo aze ty Ely Mpisorombey, satria niara-niasa tama’e reke. Nisy ampela maromaro ka nanao asa nisy fifandrambesa’e tamy i tragnolay masigney tao, sady azo antoke fa nilamigne soa ty tao.—Eksodosy 38:8.
Tsy haligno iareo mirovaly o ana iareo voaloha’e iohoe satria valem-bavake. Nangatake ana-dahy ty Hana, sady nagnomey toky fa hanokagne o ajaja iohoe ho an’Andrianagnahare, mba hanao fanompoagne masigne. Naho fa nitilike aze isan-taogne iareo mirovaly, le nindesa i Hana akanjo kedekede reke mba hindese’e manompo. Azo antoke fa tena nifale ty Samoela tamy izay. Nahatsiaro ho sambatse ka reke nanagne rae aman-drene tea naho nampahery aze. Nampianare iareo aze fa tena tombotsoa ty manompo i Jehovah tamo o toeragne manokagne iohoe ao.
Rae aman-drene maro ty amy hinane zao, ty mikezake mafe mamelogne naho mikarakara ty ana’e, fa tsy mihevetse ze raha ilae’e ara-pagnahy. Faie i Hana naho i Elkana nanao voalohan-draha ty fanompoagne an’Andrianagnahare, sady izay ty nahavy i Samoela ho hendre naho fa nibey. (Ohabolana 22:6) Tena modely hoahy ty rae aman-drene iareo!
Alao sare an-tsaigne tie, igne ty Samoela fa nandehandeha tamy i haboagne nagnodidigne i Siloy. Boake ey reke nitalake i tanàgney naho i lemakey marine eỳ. Azo antoke fa fale naho mirehareha reke mahatrea i tragnolay masy i Jehovah-y!b Fa ho 400 taogne taloha izay io ro naoregne, tambane ty fitariha i Mosesy. Io raike avao ty foibey ty fivavahagne maregne tamy i Jehovah tamy izay.
Vao mainke tea i Samoela ty nanompo tamy i tragnolaỳ tao. Hoe ty Baiboly: ‘I Samoela ka nanompo tagnatreha i Jehovah teo. Mbe ajaja reke tamy izay, sady nanao efoda rongony nisy dia’e nafehe tama’e.’ (1 Samoela 2:18) O akanjo tsotra tsy misy tagna’e iohoe, le midika fa nagnampe i mpisorogney reke. Tsy taranam-pisorogne reke, faie agnisa ty asa’e isake maraindraigne, ty manokake ty lala i tragno tamy i tokotane i tragnolaỳ teoy, sady nikarakara i Ely, satria reke fa antetse. Tena tea’e ty fanompoa’e, faie nisy raha nampivali-doha aze ndra tie mbe niajaja aza reke. Nisy raha raty niseho ty tamy i anjomba i Jehovah-y tao.
Tena tsy voatarike hanao raty
Mbe kede ty Samoela, le fa nahatrea raha fara’e raty. Nanagne anake roe lahy ty Ely, i Hofinia naho i Finehasa ty agnara’e. Hoe ty Baiboly: “Ndaty tsy manjary i ana-dahy i Ely rey, sady tsy niraharaha i Jehovah.” (1 Samoela 2:12) Mifandrambe o hevetse roe rehoe: Tsy niraharaha i Jehovah ty Hofinia naho i Finehasa, le nanjare “ndaty tsy manjary”, ty dika izay “tsisy ilagne aze” naho adika ara-bakiteny. Tsy te hahafantatse ty fitsipy i Jehovah naho ty toko’e hatao’e iareo. Izay ty nahavy iareo nanao fahotagne maro.
Rehafe i Lalànay mazava soa ty toko’e hatao o mpisorogneo naho fa manao fagnatetse. Lahibey zay satria mifagnitsy amy ty fandahara i Jehovah miomba ty famelan-keloke o fagnatetseo. Amy izay o ndatio vaho halio agnatreha’e eo, le hahazo ty fitahia’e naho ty tari-dala’e. Faie nitarike ty mpisorogne hafa tsy hiraharaha o fagnatetseo ty Hofinia naho i Finehasa.c
Eretsereto tie nagnatreke ze raha raty zay iaby teo ty Samoela, tamy i reke mbe niajajay. Faie tsy nisazeagne i mpanao raty rey. Maro ty ndaty nitrea’e niavy tamy i tragnolaỳ teo nitamà tie mba hahazo fampaherezagne, faie ndra nidiso fanantenagne naho tafintohigne. Faie nisy tamy iareo ndaty ambane naho nahantra, faie vao mainke tsy nidareagne. Ino areke ty nitsapa’e naho fa fanta’e tie nandika ty lalà i Jehovah ty Hofinia naho i Finehasa, satria nanao firaisagne tamy ty ampela ila’e nanompo tamy i tragnolaỳ tao? (1 Samoela 2:22) Va’e nitamà reke tie hagnitsy izay ty Ely.
I Ely ty nanagne fahefagne hamaha i olagney. Mpisorombey reke, le tompon’andraikitse tamy ty raha niseho tamy i tragnolaỳ tao. Faie rae ty keleiagne ka reke, le andraiki’e ty magnitsy i ana’e rey. Nampijale ty hafa ty natao iareo roe lahy sady hahavoa ty tegna iareo avao ka. Faie sambe tsy natao i Ely ndra ty andraikitse ty rae aman-drene ndra ty ahy ty mpisorombey! Somare nendaha’e avao i ana’e rey. (1 Samoela 2:23-25) Faie fandilovagne tena mafe ty toko’e ho natao tamy iareo. Fagneva ty hovonoegne aza iareo!
Losotse loatse i olagney, le nagnirake mpaminany tsy voarehake ty agnara’e ty Jehovah. Nampagnambara’e lilim-pitsaragne henjagne tamy i Ely o “lahilahin’Andrianagnahare” iohoe. Hoe ty Jehovah: ‘I rehe magnomey voninahitse o ana’o reo lognandro mihoatse ahy.’ Nisaontsy areke ty Andrianagnahare fa hiarake ho mate i ana-dahi’e roe lahy rey, hijale ty keleia’e, sady tsy hengagne hanao ty asa ty mpisorogne sasa. Nampiova i mpanao raty rey vao i fagnamelohagne tena mafe zay? Aha’a.—1 Samoela 2:27-3:1.
Nisy voka’e tamy i Samoela vao ze raha iaby zay? Maregne fa nampalahelo i tantaray, faie ty tena mahafale le tihoe, nanao ty soa lognandro reke sady nihamatotse. ‘Nanompo tagnatreha i Jehovah teo ty Samoela amy reke niajajay’, sady tsy nivalike, arake ty 1 Samoela 2:18. Mbe kede reke faie nifantoke tamy ty fanompoagne an’Andrianagnahare. Hoe ty andine’e faha-21: “Nihabey tagnatreha i Jehovah eo ty Samoela.” Nihanarine i Rae’e tan-dagnitse agney lognandro reke. Ty fifandrambesagne amy i Jehovah avao ro tena miaro antikagne tsy hanao raty!
Va’e mora tamy i Samoela ty nieretseretse tie, i mpisorombeỳ naho i ana’e rey aza nanota, le afake manao ze teako hatao ka raho. Faie tsy tihoe naho fa manao raty ty hafa, lohotsie ze managne andraikitse, le tsy mampagninogne ty manota. Tanora Kristiana maro ty azo rehafegne tie, ‘mihabey agnatreha i Jehovah eo’ manahake i Samoela, ndra tie manao raty aza ty magnodidigne aze.
Nandrambe soa vao ty Samoela naho fa nanao ty soa avao? Hoe ty Baiboly: “Nihabey avao ty Samoela tagnate ze fotoagne zay, sady vao mainke nahafinaritse tagnatreha i Jehovah eo naho tagnatreha o ndatio eo.” (1 Samoela 2:26) Nisy ty tena teà i Samoela, tsy ia zay fa i Jehovah. I Jehovah ka tena tea aze noho i reke tsy nivalike, sady izay ty tena lahibey. Fanta i Samoela fa tsy maintsy hagnitsy ze tsy mete ta Silo tao ty Andrianagnahare, faie tsy fanta’e tie ombia.
“Misaontsia fa Mitsanogne ty Mpanompo’o toy”
Tamy halegne raike zay, le nivoavale avao ty fagnonteneagne nampivali-doha i Samoela! Fa ho nimaraindraigne tamy izay faie mbe maiegne, le nilirelire i jiro bey tragnolaỳ. Bangigne ty magnodidigne. Faie tamy izay ty Samoela ro naharey feo nitoka aze, le nihevetse reke fa i Ely fa antetse sady fa goay o nitoka azeo. Nitsangagne reke, le “nilay” mbama’e mbeo. Azo’o agn’eretseretse vao tie igne i ajajay, lomay tsy magnisy kapa, mba hagnente ty raha paliae i Ely? Tena soa fagnahy naho nagnaja i Ely avao ty Samoela! Mbe mpisorombey i Jehovah reke ndra tie nanota aza.—1 Samoela 3:2-5.
Namoha i Ely ty Samoela sady hoe reke: “Intoy raho fa nitoka ahy rehe.” Faie nirehake ty Ely tie tsy nitoka sady nampiheregne’e niroro reke. Faie mbe niheregne in-droe zay, le taka i Ely fa i Jehovah ro nikanjy i Samoela. Fa tsy le nandefa fahitagne ndra faminaniagne fire ty Jehovah, sady le avy le nazava ty anto’e. Faie izao reke nisaontsy tamy i anak’ajajay. Nampiroroe i Ely indraike ty Samoela, sady natoro’e aze ze toko’e havale naho mbe misy mitoka indraike. Nagneke ty Samoela. Rei’e indraike naho fa avy eo, i feoy mitoka tihoe: “Samoela! Samoela!”, le hoe reke: “Misaontsia fa mitsanogne ty mpanompo’o toy.”—1 Samoela 3:1, 5-10.
Ela ty ela ta nisy mpanompo nijanjigne i Jehovah avao ty ta Silo tao. Sady nijanjigne aze avao ty Samoela amparake ty niaigna’e. Mitovy amy izay ka vao rehe? Tsy handigne feo mitoka antikagne boake an-dagnitse agne tikagne. Azo rehafegne tie, reintikagne avao ty fiaragnana i Jehovah amy Baiboly ao. Hitombo manahake ty finoa i Samoela ka ty antikagne naho mijanjigne an’Andrianagnahare naho magnorike ty saontsi’e tikagne.
Niambake vata’e i halegne ta Silo agne ignehoe tamy i Samoela. Nanjare tena hafa ty fifandrambesa’e tamy i Jehovah, satria nanjare mpaminany naho mpinday ty saontsi’e reke. Natahotse hirehake ty hafa i Jehovah tamy i Ely reke tamy ty voaloha’e. Fagnambaragne fara’e henjagne i rahay fa ho tanterake amy izay i faminaniagne miomba ty keleia i Elỳ. Faie nisikigne herim-po reke, le nirehake i lilim-pitsaragney, sady niambane ty Ely le nagneke izay.Tsy ela tafara izay le nitanterake iaby ze nisaontsie i Jehovah. Nialy tamo o Filistinao o Israelitao, le nimate ty Hofinia naho i Finehaza tamy i andro raike ignehoe avao. Mate ka ty Ely naho fa naharey fa nanjare babo i Vata masy i Jehovah-y.—1 Samoela 3:10-18; 4:1-18.
Nibaribary fa mpaminany atokisagne ty Samoela. Mirehake ty Baiboly fa “nanohagne aze ty Jehovah”, sady nitanterahe’e ze faminaniagne iaby nirehafe i Samoela.—1 Samoela 3:19.
“Nitoka i Jehovah ty Samoela”
Nagneke ty fitariha i Samoela vao o Israelitao tafara izay, le nankatò naho tsy nivalike? Aha’a. Naho fa nandeha ty fotoagne, le nipay mpanjaka manahake o firenena hafao iareo, fa tsy mpaminany avao ro tea iareo hitsara aze. Nampagneké i Jehovah i fangataha iareoy ty Samoela. Faie tsy maintsy nampahafantaregne iareo fa tena bey ty fahota’e. Tsy ndaty avao ty niliere iareo fa tena i Jehovah! Nampandehane’e a Gilgala agne areke i vahoakey.
Ino ty niseho naho fa nirehake tamy Israely rey ty Samoela, amy i reke fa antetsey? Nitiahive’e tamy iareo fa tsy nivalike iareo. “Nitoka i Jehovah ty Samoela” naho fa niavy eo, mba handatsake hotroke naho oragne.—1 Samoela 12:17, 18.
Tsy fitrea tamy ty hamaen-tane ze hotroke naho oragne zay! Faie naho nisy ndaty tsy nino naho nitsikike tamy izay, le avy le ho nitsigne reke satria tsielatsiela avao le fa nifeno rahogne i lagnitsey. Nikofofoke i tiokey, le nandre iaby ze vare tan-tanem-bare ey. Nikapiake mafe i hotrokey, sady niavy i oragney. Nanao akore ty fihetse i vahoakey? “Natahotse mafe i Jehovah naho i Samoela” iareo. Vaho izay iareo nahatsiaro tie, tena bey ty fahota’e!—1 Samoela 12:18, 19.
Tsy i Samoela fa i Jehovah ro nanohigne ty fo i mpanao goreve rey. Naneho finoagne an’Andrianagnahare avao ty Samoela nanomboke ty naha ajaja aze hatrake amy ty maha antetse aze. Namale soa aze ty Jehovah. Mbe tsy miova ty Jehovah hatrake amy izao. Ampea’e lognandro ze manahake ty finoa i Samoela.
[Fagnamarehagne ambane peje]
a Ty atao tihoe Nazirita, le ndaty manao vava, mitovy amy tihoe hifaly raha mahamamo naho tsy hihitsike. Maro ty Nazirita tagnate ty fotoagne fohe. Nisy ka Nazirita ampara-pahafate’e, manahake i Samsona, i Samoela, naho i Jaona Mpanao Badisa.
b Tragnolay mahitsizoro bey io, sady hatae narafitse ty namelaragne aze. Fitaovagne tena soa ty namboaragne aze, agnisa izay ohatse ty holy ty biby atao tihoe faoky, lamba misy peta-kofehe fanjaka, naho hatae lafo vily nisy takela-bolamena naho volafotsy. Mahitsizoro ka ty tokotane’e, sady nisy alitara bey fanoagne sorogne. Naho fa tafara tatoy, le nasiagne tragno hafa hoahy o mpisorogneo ty tamy ty sisy i tragnolaỳ. Va’e niroro tamy ty raike tamy reo ty Samoela.
c Lafi’e roe ty nisehoa izay. Voaloha’e, fa nirehafe i Lalànay tie, ino amy ty biby hatao sorogne ty azo o mpisorogneo hanegne. (Deoteronomia 18:3) O mpisorogne raty fagnahio nangalake ze nitea’e avao. Nagnirake mpanompo iareo, mba hitsibohagne hena tamy ty fitsovohan-kena, amy ie mbe nampandevegney, le nalae’e ze niazo iareo tao! Faharoe, naho fa ninday fagnatetse horoagne tamy i alitaray teo o ndatio, le nampangalae i mpisorogne raty fagnahy rey hena manta i mpanompo’ey. Faie mbe tsy noroagne hoahy i Jehovah ty tsinay i henay.—Levitikosy 3:3-5; 1 Samoela 2:13-17.
[Sare]
Natahotse ty Samoela, faie nirehafe’e tamy i Ely avao ty lilim-pitsarà i Jehovah
[Sare]
Nivavake tamy ty fo’e ty Samoela, sady namale aze ty Jehovah, le nandefa hotroke naho oragne