ในดินแดนแห่งโรงอาบน้ำร้อน
กว่า 2,000 ปีมาแล้วที่ชาวเคลต์ได้ก่อตั้งชุมชนแห่งหนึ่งขึ้นใกล้ ๆ กับบริเวณที่มีพุน้ำแร่หลายแห่ง และได้เรียกชุมชนนั้นว่าอัก-อิงก์ ซึ่งหมายถึง “มีน้ำมาก.” ปัจจุบันอัก-อิงก์ เป็นที่รู้จักกันว่าบูดาเปสต์ นครหลวงของฮังการี และเป็นเมืองเก่าแก่ที่สุดเมืองหนึ่งในยุโรป. พวกผู้ตั้งรกรากในยุคแรก ๆ ชอบมาแช่ในน้ำพุเป็นครั้งคราวซึ่งเป็นน้ำอุ่นที่ทำให้รู้สึกสดชื่นและคลายความปวดเมื่อย.
ในศตวรรษแรกแห่งสากลศักราช แถบนี้ของยุโรปอยู่ภายใต้การปกครองของโรม. ชาวโรมันได้ขยายชุมชนให้ใหญ่ขึ้นและสร้างค่ายทหารขึ้นที่นั่น ซึ่งพวกเขาเรียกว่า อะกวินกุม. เชื่อกันว่าชื่อนี้ได้มาจากคำภาษาเคลติกที่แปลว่าน้ำ หรือไม่ก็มาจากคำภาษาละติน อะกวา กวินเกว ซึ่งหมายถึง “แหล่งน้ำห้าแหล่ง.” ชาวโรมันสร้างท่อส่งน้ำ, ระบบระบายสิ่งปฏิกูล, และโรงอาบน้ำทั้งแบบส่วนตัวและแบบสาธารณะ. ดังนั้น โรงอาบน้ำของบูดาเปสต์จึงมีประวัติมาช้านาน.
เป็นเวลาหลายศตวรรษหลังจากที่จักรวรรดิโรมันเสื่อมสลายอำนาจ โรงอาบน้ำก็เริ่มกลับมาเป็นที่นิยมกันอีก. ในศตวรรษที่ 15 นักเขียนร่วมสมัยหลายคนได้ยกย่องโรงอาบน้ำร้อนหลายแห่งที่อยู่ใกล้กับนครหลวงของฮังการี ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้นครนี้มีชื่อเสียงยิ่งขึ้น. กล่าวกันว่า กษัตริย์มัตเทียส กอร์วีนุส ซึ่งปกครองฮังการีตั้งแต่ปี 1458-1490 ได้สร้างทางเดินที่มีหลังคาเชื่อมจากบ่อน้ำแร่รัช ที่พระองค์โปรดปรานไปจนถึงวังหลวง. ด้วยเหตุนี้ พระองค์จึงเสด็จไปที่บ่อน้ำแร่นั้นได้ไม่ว่าจะเป็นฤดูใดก็ตาม.
ระหว่างศตวรรษที่ 16 และ 17 ชาวเติร์กยึดครองฮังการีได้เกือบทั้งประเทศ ซึ่งรวมถึงนครหลวงของประเทศด้วย. พวกเขาสร้างที่สำหรับอบไอน้ำและอาบน้ำร้อน ซึ่งที่อาบน้ำทั้งสองแบบนี้มีบทบาทสำคัญในพิธีอาบน้ำชำระตัวของชาวมุสลิม และเป็นส่วนที่จำเป็นสำหรับชีวิตทางสังคมของชาวตุรกี. ที่อาบน้ำอันงามหรูของชาวตุรกีเป็นสระที่มีหลังคารูปโดม และมีบันไดอยู่รอบด้าน. น้ำในสระสูงประมาณระดับไหล่. อ่างอาบน้ำและที่สำหรับนั่งพักก็มีอยู่รอบสระ ซึ่งทั้งพวกผู้ชายและพวกผู้หญิงต่างก็ผลัดกันมาใช้สระเหล่านี้. สระบางแห่งยังใช้กันอยู่จนถึงปัจจุบัน.
ในปี 1673 บันทึกการเดินทางชิ้นหนึ่งได้พรรณนาถึงที่อาบน้ำในเขตที่รู้จักกันในเวลานี้ว่าบูดาเปสต์ ว่าเป็นที่ที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งของยุโรป เนื่องจากบริเวณนี้ “มีพุน้ำแร่อยู่มากมายและสามารถรักษาโรคได้ รวมทั้งมีโรงอาบน้ำขนาดใหญ่ที่มีความงดงามทางสถาปัตยกรรม.” ในศตวรรษที่ 19 การอาบน้ำแร่อีกแบบได้กลายเป็นที่นิยมกันอย่างมากในบูดาเปสต์ เมื่อการอบตัวของชาวฟินแลนด์ หรือเซาน่ามาเป็นที่รู้จักกันมากขึ้น. ต่อมา มีการเพิ่มห้องเซาน่า, ห้องอบไอน้ำ, และสระน้ำเย็นไว้ในโรงอาบน้ำของบูดาเปสต์.
ลักษณะทางธรณีวิทยาของภูมิภาคนี้
น้ำประมาณ 70 ล้านลิตรไหลทะลักออกมาทุกวันจากพุน้ำร้อน 123 แห่งและพุน้ำเค็มขมอีก 400 แห่งของบูดาเปสต์. น้ำปริมาณมหาศาลนี้มาจากไหน? คำตอบก็อยู่ที่ลักษณะทางธรณีวิทยาของภูมิภาคนี้นั่นเอง.
แม่น้ำดานูบซึ่งไหลผ่านบูดาเปสต์ แยกทิวเขาบูดาที่อยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำออกจากพื้นที่ราบต่ำเปสต์ที่อยู่ทางฝั่งตะวันออก. ครั้งหนึ่งในอดีตกาล บริเวณนี้เคยเป็นทะเล และมันได้ทิ้งตะกอนของหินปูนและโดโลไมต์เอาไว้ที่นั่น. หินเหล่านี้ก็ถูกทับถมเป็นชั้น ๆ ด้วยดินเหนียว, หินมาร์ล, ทราย, และถ่านหิน.
รอยแตกบนผิวโลกทำให้ฝนที่ตกลงมาไหลซึมลึกลงไปในดิน ซึ่งหินร้อน ๆ ที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุก็ทำให้น้ำเหล่านั้นร้อนขึ้น. จากนั้น น้ำร้อนที่พวยพุ่งออกมาเป็นไอด้วยแรงดันสูงจึงผุดขึ้นมาตามรอยแยกบนผิวดินและตามบ่อน้ำต่าง ๆ.
สภาพทางธรณีวิทยาเช่นนี้ไม่ได้มีอยู่แค่ที่บูดาเปสต์ แต่มีอยู่ทั่วทั้งฮังการีเลยทีเดียว. ด้วยเหตุนี้ หลายพื้นที่ในประเทศนี้จึงมีน้ำที่อุดมด้วยแร่ธาตุ และมีสถานที่อาบน้ำสวย ๆ ซึ่งบางคนเชื่อว่าน้ำแร่เหล่านี้เป็นยาและช่วยรักษาโรคได้.a
ในหลายส่วนของโลก พุน้ำร้อนเป็นสิ่งที่ประชาชนถือว่ามีค่ามานานแล้ว. การพบพุน้ำร้อนในถิ่นทุรกันดารแถบภูเขาเซอีร์ ซึ่งอยู่ระหว่างทะเลตายกับอ่าวอะคาบา ถึงกับมีการบันทึกเอาไว้ในสมัยปฐมบรรพบุรุษแห่งคัมภีร์ไบเบิล.—เยเนซิศ 36:24.
มนุษย์ยังมีอีกมากมายหลายสิ่งที่จะเรียนรู้ได้เกี่ยวกับความสลับซับซ้อนของดาวเคราะห์ดวงนี้ที่เราอาศัยอยู่. เช่น พระเจ้าทรงวางรากของแผ่นดินโลกนี้และสร้างสรรพสิ่งที่น่าพิศวงเหล่านี้ไว้บนแผ่นดินโลกได้อย่างไร? การคิดใคร่ครวญคำถามดังกล่าวช่วยกระตุ้นผู้คนที่เกรงกลัวพระเจ้าให้รู้สึกเกรงขามในพระสติปัญญาอันอเนกอนันต์ของพระองค์.—โยบ 38:4-6; โรม 1:20.
[เชิงอรรถ]
a ตื่นเถิด! ไม่ได้รับรองวิธีการรักษาแบบใดแบบหนึ่งโดยเฉพาะ.
[ภาพหน้า 24, 25]
โรงอาบน้ำร้อนในโรงแรมเกลเลิร์ต
[ภาพหน้า 24]
โรงอาบน้ำรูดาสที่ชาวเติร์กสร้างขึ้น
[ภาพหน้า 24, 25]
บ่อน้ำร้อนเซเชนนืยในช่วงฤดูหนาว
[ที่มาของภาพหน้า 24]
All photos: Courtesy of Tourism Office of Budapest