น้ำตกเมอร์ชิสัน—น้ำตกที่โดดเด่นแห่งแม่น้ำไนล์ในยูกันดา
“นี่เป็นน้ำตกที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งแม่น้ำไนล์.”—เซอร์แซมมูเอล ไวท์ เบเกอร์ นักสำรวจชาวอังกฤษ
ผู้คนชื่นชอบน้ำตกกันมานานแล้ว. เสียงน้ำกระทบหินเบื้องล่างและละอองน้ำเย็นชุ่มฉ่ำซึ่งกระเซ็นจากน้ำตกทำให้นักท่องเที่ยวจำนวนนับไม่ถ้วนรู้สึกผ่อนคลาย.
น้ำตกเมอร์ชิสันaในยูกันดาก็เช่นกัน. แม่น้ำไนล์มีความยาวมากกว่า 6,400 กิโลเมตร และบางคนเรียกน้ำตกนี้ว่าเป็นจุดที่น่าตื่นตาตื่นใจที่สุดในแม่น้ำสายนี้. จริงอยู่ น้ำตกนี้ไม่สูงเหมือนน้ำตกแองเจิลในอเมริกาใต้ และไม่มีน้ำมากเหมือนน้ำตกวิกตอเรียในแอฟริกาหรือน้ำตกไนแอการาในอเมริกาเหนือ. แต่ความงดงามและพลังของน้ำตกเมอร์ชิสันก็ทำให้ประทับใจไม่รู้ลืม.
ประวัติของน้ำตกเมอร์ชิสัน
น้ำตกเมอร์ชิสันเป็นหนึ่งในจุดที่น่าสนใจของอุทยานแห่งชาติน้ำตกเมอร์ชิสันซึ่งมีพื้นที่ 3,841 ตารางกิโลเมตร. อุทยานแห่งนี้ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของยูกันดาและถูกประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติในปี 1952. เบเกอร์มาที่น้ำตกแห่งนี้ในช่วงต้นทศวรรษ 1860. ในหนังสือของเขาที่ชื่อว่าดิ อัลเบิร์ต เนียนซา เขาพรรณนาตอนที่เขาเห็นน้ำตกแห่งนี้เป็นครั้งแรก.
เขาเขียนว่า “เมื่อเราพ้นโค้งมา ภาพอันน่าตื่นตะลึงก็ปรากฏอยู่ตรงหน้าเรา. . . . น้ำที่ตกลงมาเป็นสีขาวราวกับหิมะตัดกับหน้าผาสีดำทั้งสองข้างของแม่น้ำ ส่วนต้นปาล์มเขตร้อนกับกล้วยกล้ายป่าก็แต่งเติมภาพให้ดูงดงามอย่างหาที่เปรียบมิได้. นี่เป็นน้ำตกที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งแม่น้ำไนล์.” ตอนแรก เบเกอร์ตั้งชื่อน้ำตกแห่งนี้ว่าน้ำตกเมอร์ชิสันเพื่อเป็นเกียรติแก่นายกราชสมาคมภูมิศาสตร์.
วิธีไปชมน้ำตก
วิธีที่ดีวิธีหนึ่งที่จะไปชมน้ำตกคือ โดยทางเรือ. การล่องเรือเริ่มจากท่าเรือปารา. ตลอดเส้นทางนักท่องเที่ยวจะได้ประสบการณ์ที่น่าตื่นเต้นจากการล่องเรือในแม่น้ำไนล์และขณะเดียวกันก็ได้ชมสัตว์ป่าจากระยะที่ปลอดภัย. ฮิปโปโปเตมัสมีให้เห็นได้ทั่วไปรวมถึงช้างแอฟริกา จระเข้ และควาย. ชีวิตสัตว์ป่าที่น่าตื่นตาในแม่น้ำไนล์อาจทำให้นักท่องเที่ยวเกือบลืมไปว่าเขาตั้งใจจะมาดูน้ำตก. แต่เมื่อมาเห็นน้ำสีขาวราวหิมะที่พุ่งออกมาจากหน้าผา เขาก็จะเข้าใจได้ว่าทำไมเบเกอร์ประทับใจน้ำตกแห่งนี้มาก.
แม้ว่านักท่องเที่ยวหลายคนจะเพลิดเพลินกับการดูน้ำตกโดยทางเรือ แต่การดูน้ำตกจากด้านบนก็ชวนให้หลงใหลด้วย. บางคนคิดว่านั่นเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการชมน้ำตก. จากจุดนี้จะมองเห็นแม่น้ำไนล์ที่กว้าง 49 เมตรถูกบีบผ่านช่องกว้างประมาณ 6 เมตรแล้วไหลลดหลั่นลงมา 40 เมตร. น้ำตกนี้ถูกเรียกว่าเป็น “หนึ่งในน้ำตกที่ไหลแรงที่สุดในโลก.” หลายครั้ง นักท่องเที่ยวรู้สึกว่าพื้นดินสะเทือนเล็กน้อยเมื่อน้ำไหลทะลักออกมาจากหน้าผา.
เบเกอร์เล่าความรู้สึกของเขาก่อนจะได้เห็นน้ำตก. เขาพูดว่า เขาได้ยินเสียงเหมือนฟ้าร้องเมื่อเขาเดินเล่นในตอนเช้าตรู่. เขาคิดว่ามีฟ้าร้องอยู่ไกล ๆ แต่ต้องประหลาดใจเมื่อพบว่าเสียงนั้นมาจากน้ำตก.
ในแต่ละปี นักท่องเที่ยวหลายพันคนตื่นเต้นกับความงดงามตระการตาและความยิ่งใหญ่ของน้ำตกนี้เช่นเดียวกับเบเกอร์. การได้เห็นความแรงของน้ำที่พุ่งลงมาเป็นชั้น ๆ เป็นประสบการณ์ที่ยากจะลืมเลือน. น้ำตกเมอร์ชิสันเป็นน้ำตกที่โดดเด่นแห่งแม่น้ำไนล์จริง ๆ.
[เชิงอรรถ]
a ยังมีชื่ออีกว่าน้ำตกคาบาเลกาหรือคาบาเรกา.
[ภาพหน้า 17]
อุทยานแห่งชาติน้ำตกเมอร์ชิสัน
การสำรวจประชากรสัตว์ในปี 1969 พบว่ามีฮิปโปโปเตมัสประมาณ 14,000 ตัว ช้าง 14,500 ตัว และควาย 26,500 ตัวอยู่ในอุทยานแห่งชาติ. ในช่วงหลายสิบปีหลังจากการสำรวจครั้งนั้น สัตว์เหล่านี้มีจำนวนลดลงอย่างน่าตกใจ. ไม่นานมานี้ พวกมันเริ่มกลับมามีจำนวนเพิ่มขึ้นอีกครั้งหนึ่งเนื่องจากมีความพยายามจะอนุรักษ์. ปัจจุบัน ป่าแห่งนี้ยังเป็นที่อยู่อาศัยของลิงหลายชนิด เช่น ชิมแปนซีและบาบูน ส่วนทุ่งหญ้าสะวันนาก็เป็นที่หากินของสัตว์ต่าง ๆ เช่น ยีราฟและแจ็กสันส์ฮาร์เทอบีสต์ (แอนทีโลปชนิดหนึ่ง). ที่จริง มีการพบสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกว่า 70 ชนิด และนกกว่า 450 ชนิดในอุทยานแห่งนี้.
[ที่มาของภาพหน้า 16]
All photos pages 16 and 17: Courtesy of the Uganda Wildlife Authority