Isang Punungkahoy na Magpapatigil sa Iyo sa Daan
MULA SA MANUNULAT NG GUMISING! SA ECUADOR
PAGSAPIT ng kalagitnaan ng Disyembre, ang panahon ng tag-ulan ay hindi pa dumarating sa kapatagan ng baybayin ng Ecuador. Ang alikabok na tumatakip sa paalun-along mga burol ay nagbibigay sa mga pananim ng anyong walang kabuhay-buhay. Sa itaas, ang puro kulay-abong kaulapan ay waring nagpakulimlim sa araw habang isang grupo ng mga manlalakbay ang dumaraan sa kahabaan ng haywey, patungong kanluran sa Karagatan ng Pasipiko. Walang anu-ano, lahat ng mata ay napatingin sa isang punungkahoy sa tabi ng daan. Biglang huminto ang kotse. Anong puno ang kanilang nakita?
Isang punong guayacan na namumulaklak! Ang sandaling katahimikan ay binasag ng isang bulalas: “Kay ganda! Nakakita na ba kayo ng ganiyan katingkad na kulay? Marami na akong nakitang namumulaklak na mga puno na kulay-rosas, purpura, pula, o kahel, ngunit nahigitan ng tindi ng tingkad ng isang ito ang lahat ng iyon!”
Matapos hangaan ang ginintuang kagandahan nito, umalis na sila. Wala silang kamalay-malay na pasimula pa lamang ito. Di-kalaunan, nakakita sila ng isa pang punong guayacan na namumulaklak at pagkatapos ay ng isa pa. Para bang ang mga burol ay nababalutan ng mga silahis ng ginintuang sikat ng araw! Ito ang taunang panahon ng punong guayacan—ang panahon kapag ang walang-kulay na mga kagubatan ay napupuno ng kagila-gilalas na biglang pamumukadkad ng kulay.
Gayunman, ang kagandahan ng namumulaklak na punong ito ay hindi lamang makikita sa isang bansa. Sa katunayan, ang punong ito ay katutubo sa maraming bahagi ng Timog at Sentral Amerika. Kilala rin ito sa mga pangalang gaya ng araguanay, guayacan amarillo, golden trumpet, at ang trumpet tree, na tinutukoy ang ginintuang hugis-trumpetang mga bulaklak nito. Ang siyentipikong pangalan nito ay Tabebuia chrysantha.
Ang guayacan ay pinagmumulan din ng tabla na pino ang hilatsa na ginagawang mga muwebles na de-kalidad sa loob ng marami nang taon. Dahil sa pag-unti ng punungkahoy na ito, kinailangan ng ilang bansa na ilagay ito sa ilalim ng nagsasanggalang na mga batas. Ito’y upang tiyakin na patuloy na matatamasa kapuwa ng mga katutubo at ng mga bisita ang kakaibang kagandahan nito sa panahong ito ay namumulaklak, bagaman sa loob lamang ng ilang araw at minsan lang sa isang taon.
Walang alinlangan na ang punong guayacan ay isang buháy na parangal sa pinakadakilang dalubsining sa lahat—ang ating Dakilang Maylalang, ang arkitekto ng kamangha-manghang lupang ito na ating tinatahanan.