Apat na Bagay na Dapat Mong Malaman Tungkol sa Diborsiyo

GANIYAN din ba ang pagpapasiyang kailangan mong gawin? Malamang na wala ka nang tiwala sa asawa mo o kaya’y hindi ka na masaya sa relasyon ninyo dahil sa paulit-ulit na away. Kung gayon, baka masabi mo, ‘Hindi na namin mahal ang isa’t isa’ o ‘Hindi talaga kami para sa isa’t isa’ o ‘Hindi namin alam ang pinasok namin.’ Malamang din na maisip mo, ‘Kailangan na siguro naming maghiwalay.’

Huwag maging padalus-dalos. Mag-isip. Hindi laging solusyon ang diborsiyo. Sa katunayan, kadalasan nang hindi nawawala ang problema kapag nagdiborsiyo ang mag-asawa. Sa aklat ni Dr. Brad Sachs na The Good Enough Teen, sinabi niya: “Nangangarap ang mga naghihiwalay na kapag nagdiborsiyo sila, bigla na lang mawawala ang kanilang tulad-unos na mga problema, magkakaroon sila ng kapayapaan ng isip, at magiging magkaibigan pa rin sila. Pero hanggang pangarap lang iyon, kung paanong ilusyon lang ang pagkakaroon ng perpektong pagsasama.” Kung gayon, mahalagang pag-aralang mabuti ang mga bagay-bagay tungkol sa diborsiyo at maging makatotohanan.

Ang Bibliya at Diborsiyo

Sa Bibliya, hindi simpleng bagay ang diborsiyo. Sinasabi nito na galít na galít ang Diyos na Jehova kapag basta na lang hinihiwalayan ng isa ang kaniyang asawa, marahil ay para mag-asawa ng iba. Para sa Kaniya, isa itong pagtataksil. (Malakias 2:13-16) Ang pag-aasawa ay isang permanenteng buklod. (Mateo 19:6) Maraming pagsasamang nasira sa mababaw na mga dahilan ang naisalba sana kung naging mas mapagpatawad lang ang mag-asawa.​—Mateo 18:21, 22.

Sa kabilang banda, sinasabi ng Bibliya na puwedeng makipagdiborsiyo at makapag-asawang muli ang isa tangi lamang kapag nagkaroon ng seksuwal na ugnayan sa iba ang asawa niya. (Mateo 19:9) Kaya kapag natuklasan mong nagtaksil sa iyo ang asawa mo, may karapatan kang tapusin ang inyong pagsasama. Hindi dapat makialam ang iba sa iyong pagpapasiya. Hindi rin layunin ng artikulong ito na sabihin kung ano ang dapat mong gawin. Ikaw mismo ang maaapektuhan; kaya ikaw ang dapat magpasiya.​—Galacia 6:5.

Sinasabi ng Bibliya: “Pinag-iisipan ng matalino ang kaniyang mga hakbang.” (Kawikaan 14:15) Kaya kahit may maka-Kasulatan kang dahilan para makipagdiborsiyo, magandang pag-isipan munang mabuti ang hakbang na gagawin mo. (1 Corinto 6:12) “Inaakala ng ilan na kailangan nilang magdesisyon agad,” ang sabi ni David, na taga-Britanya. “Pero sa karanasan ko, masasabi kong kailangan ang panahon para pag-isipang mabuti ang mga bagay-bagay.”a

Suriin natin ang apat na mahahalagang isyu na kailangan mong pag-isipan. Pansinin na walang isa man sa mga diborsiyadong binanggit sa artikulong ito ang nagsabing mali ang naging pasiya nila. Pero ipinakikita ng mga sinabi nila ang ilan sa mga problemang lumitaw mga ilang buwan o taon pa nga matapos silang makipagdiborsiyo.

1 Problema sa Pera

Labindalawang taon nang kasal si Daniella, na taga-Italya, nang matuklasan niyang may kalaguyo palang katrabaho ang asawa niya. “Nang madiskubre ko iyon,” ang sabi ni Daniella, “anim na buwan nang buntis ang babae.”

Pagkalipas ng ilang panahon, ipinasiya ni Daniella na makipagdiborsiyo. “Sinubukan kong isalba ang pagsasama namin,” ang sabi niya, “pero hindi nagbago ang asawa ko.” Para kay Daniella, tama ang pasiya niya. Pero sinabi niya: “Nang maghiwalay kami, naghikahos ako. Minsan nga’y wala akong makain. Gatas lang ang hapunan ko.”

Ganiyang dagok din ang naranasan ni Maria, na taga-Espanya. “Hindi kami sinusustentuhan ng dati kong asawa,” ang paglalahad niya, “at kailangan kong kumayod nang husto para mabayaran ang mga utang niya. Kinailangan ko ring lumipat sa isang mas maliit na apartment na nasa delikadong lugar.”

Ipinakikita ng nabanggit na mga karanasan na sa pagdidiborsiyo, kadalasan nang babae ang nagkakaproblema nang malaki sa pera. Sa katunayan, ipinakikita ng isang pag-aaral sa Europa, na isinagawa sa loob ng pitong taon, na tumaas nang 11 porsiyento ang kinikita ng mga lalaki pagkatapos nilang makipagdiborsiyo, samantalang ang kinikita ng mga babae ay bumaba nang 17 porsiyento. “Dehado ang ilang babae,” ang sabi ni Mieke Jansen, na siyang nanguna sa pag-aaral, “kasi kailangan nilang alagaan ang mga bata, maghanap ng trabaho, at makayanan ang kirot na dulot ng diborsiyo.” Ayon sa pahayagang Daily Telegraph ng London, sinasabi ng ilang abogado na dahil sa gayong mga salik, “nagdadalawang-isip ang ilan bago makipaghiwalay.”

Ang posibleng mangyari: Kapag nakipagdiborsiyo ka, posibleng mabawasan ang kinikita mo. Baka kailangan mo ring lumipat ng bahay. Kung sa iyo mapupunta ang mga bata, baka mahirapan kang suportahan ang iyong sarili at ang mga bata.​—1 Timoteo 5:8.

2 Pagpapalaki ng mga Anak

“Para akong pinagsakluban ng langit at lupa nang pagtaksilan ako ng asawa ko,” ang sabi ni Jane, na taga-Britanya. “Hindi ako makapaniwalang iiwan niya kami.” Diniborsiyo ni Jane ang kaniyang asawa. Naniniwala siyang tama ang pasiya niya, pero aminado siya: “Nahirapan ako kasi kailangan kong tumayo bilang tatay at nanay sa mga bata. Lahat, ako ang nagpapasiya.”

Ganiyan din ang sitwasyon ni Graciela, isang diborsiyada na taga-Espanya. “Sa akin ibinigay ang karapatan sa pangangalaga sa 16-anyos kong anak na lalaki,” ang sabi niya. “Pero mahirap magpalaki ng tin-edyer, at hindi ako handang palakihing mag-isa ang anak ko. Araw-gabi akong lumuluha. Pakiramdam ko, wala akong kuwentang ina.”

Ang isa pang posibleng problema ay kapag parehong nabigyan ng karapatan sa pangangalaga sa anak ang dalawang magulang. Kailangan kasi nilang pag-usapan ang maseselang isyu gaya ng oras ng dalaw, sustento, at pagdidisiplina. Sinabi ni Christine, isang diborsiyada na taga-Estados Unidos: “Hindi madaling makipagtulungan sa dati mong asawa. Laging sangkot ang emosyon, at kung hindi ka maingat, baka magamit mo pa ang iyong anak laban sa dati mong asawa.”

Ang posibleng mangyari: Maaaring hindi mo magustuhan ang desisyon ng korte may kinalaman sa pangangalaga sa inyong anak. Kung pareho kayong nabigyan ng karapatan sa pangangalaga sa bata, baka hindi kayo magkasundo ng dati mong asawa pagdating sa nabanggit na mga bagay gaya ng oras ng dalaw, sustento, at iba pa.

3 Epekto sa Iyo

Si Mark, na taga-Britanya, ay dalawang beses na pinagtaksilan ng kaniyang asawa. “Sa tingin ko’y hindi ko na makakaya kapag naulit pa ito,” ang sabi niya. Diniborsiyo ni Mark ang kaniyang asawa, pero hindi pa rin nawawala ang pagtingin niya rito. “Kapag pinipintasan siya ng iba, akala nila’y nakakatulong sila, pero hindi,” ang sabi niya. “Mahal ko pa rin siya.”

Gumuho ang daigdig ni David, nabanggit kanina, nang matuklasan niyang may kalaguyo ang asawa niya. “Hindi talaga ako makapaniwala,” ang sabi niya, “siya lamang at ang mga anak namin ang gusto kong makasama habambuhay.” Nakipagdiborsiyo si David, pero hindi niya alam kung ano na ang mangyayari sa kaniya. “Iniisip ko kung may magmamahal ba talaga sa akin o kung mauulit ito kapag nag-asawa ako uli,” ang sabi niya. “Nawalan ako ng kumpiyansa sa sarili.”

Kapag nakipagdiborsiyo ka, natural lang na halu-halo ang mararamdaman mo. Baka mahal mo pa rin ang dati mong asawa. Hindi mo naman maaalis iyon dahil noo’y isang laman kayo. (Genesis 2:24) Sa kabilang banda, baka naman naghihinanakit ka. “Kahit maraming taon na ang lumipas,” ang sabi ni Graciela, nabanggit kanina, “litung-lito ka pa rin, hiyang-hiya, at walang magawa. Bumabalik ang masasaya ninyong sandali at naiisip mo, ‘Lagi niyang sinasabi, hindi niya kayang mabuhay nang wala ako. Puro kasinungalingan lang ba iyon? Bakit nangyari ’to?’”

Ang posibleng mangyari: Baka may galit at hinanakit ka pa sa dibdib mo dahil sa ginawa sa iyo ng asawa mo. May mga pagkakataon pa ngang madaraig ka ng kalungkutan.​—Kawikaan 14:29; 18:1.

4 Epekto sa mga Bata

“Ang sakit-sakit!” ang sabi ni José, isang diborsiyadong taga-Espanya. “Napakasakit nang matuklasan kong asawa ng kapatid kong babae ang kalaguyo ng asawa ko. Gusto ko nang mamatay.” Nakita ni José na naapektuhan din ang dalawa niyang maliliit na anak na lalaki. “Hindi nila maunawaan at matanggap ang sitwasyon,” ang sabi niya. “Hindi nila maintindihan kung bakit sa tiyuhin nila nakatira ang kanilang ina at kung bakit kami tumirang kasama ng nanay ko at ng kapatid kong babae. Kapag kailangan kong umalis, nagtatanong sila, ‘Kailan ka uuwi?’ o kaya’y sinasabi nila, ‘’Tay, huwag mo kaming iwan!’”

Kadalasan nang mga bata ang kawawa kapag nagdiborsiyo ang kanilang mga magulang. Pero paano kung hindi talaga magkasundo ang dalawang magulang? Sa ganitong kaso, talaga bang “para sa ikabubuti ng mga bata” ang pagdidiborsiyo? Nitong nakalipas na mga taon, inulan ng batikos ang pangmalas na iyan​—lalo’t hindi naman talaga mabigat ang problema ng mga mag-asawa. Sinasabi ng aklat na The Unexpected Legacy of Divorce: “Maraming adulto na nasasakal na sa kanilang pagsasama ang nagugulat kapag natutuklasan nilang masaya naman pala ang mga anak nila. Walang pakialam ang mga bata kung hindi magkatabi sa pagtulog si Tatay at si Nanay, basta’t magkakasama pa rin sila sa iisang bubong.”

Totoo, karaniwan nang alam ng mga bata ang pag-aaway ng kanilang mga magulang, at puwede itong makaapekto sa kanilang murang isip at puso. Pero maling isipin na ang diborsiyo ay laging para sa kanilang ikabubuti. “Kapag magkasama ang mag-asawa, malaking tulong ito para mabigyan lagi ng tamang disiplina ang mga bata . . . kahit hindi gayon kaganda ang ugnayan ng mag-asawa,” ang isinulat ni Linda J. Waite at Maggie Gallagher sa kanilang aklat na The Case for Marriage.

Ang posibleng mangyari: Isang matinding dagok din sa mga bata ang diborsiyo, lalo na kung hindi mo sila pasisiglahing maging malapít sa dati mong asawa.​—Tingnan ang kahong “Ako ang Naiipit.”

Tinalakay ng artikulong ito ang apat na bagay na dapat mong pag-isipang mabuti bago ka magpasiyang makipagdiborsiyo. Gaya ng binanggit sa pasimula, nasa iyo kung hihiwalayan mo ang nagtaksil mong asawa. Anuman ang maging pasiya mo, dapat na alam mo ang mga posibleng mangyari at maging handa ka sa pagharap sa mga ito.

Matapos mong pag-isipang mabuti ang mga bagay-bagay, malamang na makita mong mas makabubuti kung aayusin ninyo ang inyong pagsasama. Pero posible ba talaga iyan?