BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • es18 lk. 67-77
  • Ngɔndɔ k’esambele

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Ngɔndɔ k’esambele
  • Tɔsɛdingolake Afundelo lushi la lushi—2018
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 1
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 2
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 3
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 4
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 5
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 6
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 7
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 8
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 9
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 10
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 11
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 12
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 13
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 14
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 15
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 16
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 17
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 18
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 19
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 20
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 21
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 22
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 23
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 24
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 25
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 26
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 27
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 28
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 29
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 30
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 31
Tɔsɛdingolake Afundelo lushi la lushi—2018
es18 lk. 67-77

Ngɔndɔ k’esambele

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 1

Onsale kɛnɛ kakayalake.​—Emb. 11:36.

Ɔna Jafɛta la womoto akayahondja nsaki kande ka monga la omi ndo l’ana l’oyango wa kambɛ Jehowa. Ngande wakokaso mbokoya yimba yande ya ndjahondja? Nunu di’ɛlɔngɔlɔngɔ w’Akristo apami ndo wamato wekɔ lo ndjahondja diaha tshukama kana nsɔna diaha monga l’ana lo tshanda mɔtshi. Lande na? Nɛ dia vɔ kombolaka ndjasha tshɛ dia nyomoleka kambɛ Jehowa. Ndo nto, efula k’anangɛso l’akadiyɛso waya epalanga ndjahondjaka wenya wotowetsha kaamɛ l’ana awɔ kana l’ekana awɔ dia nkamba olimu wa Jehowa. Ndo vɔ kambaka nto la wolo awɔ lo dikambo dia Jehowa. Amɔ l’atei awɔ kambaka lo wokelo wa Mbalasa ya Diolelo kana mbɔtɔka lo Kalasa k’esambisha wa Diolelo ndo monɔka lɛnɛ ewɔ l’ohomba efula w’apandjudi. Akina salaka ekongelo ka mpamia olimu wakambɛwɔ Jehowa lo nshi ya Eohwelo ka nyɔi ka Yeso. Nde hatohɛ pondjo weshasha wa la ngandji w’ekambi ande tshɛ wa kɔlamelo ɛsɔ. (Hɛb. 6:10-12) Kayotota lo dikambo diayɛ? Onde wɛ ayokoka ndjahondja awui akina dia kambɛ Jehowa? w16.04 1:16, 17

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 2

Wayoyala olui 1 ndo wayonga la olami 1.​—Jni. 10:16.

Yeso akayaɛdika l’olami w’ɛkɔkɔ ndo ambeki ande oko olui w’ɛkɔkɔ. Tokane yimba la dikambo nɛ: Naka ɛkɔkɔ ehende wekɔ lo dikona ndo ehende ekina wekɔ l’okidi ndo ɔkɔkɔ okina wekɔ vɔamɛ lo dihole dikina, onde ɛkɔkɔ etanu ɛsɔ wekɔ olui ɔtɔi? Ndooko, nɛ dia olui w’ɛkɔkɔ tongaka kaamɛ ndo vɔ toyelaka olami awɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, sho hatohombe mangana etale l’anangɛso lo ntshika ndjaaka lo nsanganya. Toonge kaamɛ dia monga ase “olui ɔtɔi” ndo dia ndjela “olami ɔtɔi.” Nsanganya yaso tokimanyiyaka dia sho monga kaamɛ oko ase nkumbo wokana ngandji. (Os. 133:1) Anto amɔ wa l’etshumanelo wakasɛkama oma le ambutshi awɔ, anangɛwɔ kana akadiyɛwɔ. Koko Yeso akaalake dia mbasha nkumbo kayowaokaka ngandji ndo kayowakokɛka. (Makɔ 10:29, 30) Naka wɛ mbɔtɔka lo nsanganya mbala la mbala, kete wɛ koka ndjokoma oko papa, mama, ɔnango kana kadiyɛnde la onto ɔmɔ l’atei awɔ. Naka sho nkana yimba lo dikambo sɔ, kete tayosalaka kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia mongaka lo nsanganya tshɛ. w16.04 3:9, 10

Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 3

Etena kemalanyu dia nɔmba, nyodimanyiya onto tshɛ lakanyosalɛ kɔlɔ dia Shɛnyu lele l’olongo nyodimanyiya kɔlɔ yanyu.​—Makɔ 11:25.

Ɛlɔ kɛnɛ, sho tɛmɔlaka Jehowa etena kɔɔlɔmbaso, kasambishaso, ndo katshɔso lo nsanganya yaso. Naka hatodje wɔladi lam’asaso la anangɛso, kete Jehowa hatetawɔ woho wɔtɛmɔlaso. Dia sho monga angɛnyi wa Jehowa, sho la dia dimanyiya anto akina etena katosalɛwɔ kɔlɔ. (Luka 11:4; Ɛf. 4:32) Jehowa nongamɛka di’ekambi ande tshɛ dimanyiyanaka ndo monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna l’anto akina. Sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde lekɔ suke dia dimanyiya anangɛmi? Onde dimi ngɛnangɛnaka monga kaamɛ la wɔ?’ Jehowa nongamɛka dia ekambi ande dimanyiyanaka. Naka wɛ ambɛna dia wɛ haleke dimanyiyana, kete lɔmba Jehowa dia nde kokimanyiya dia wɛ ndjalowanya. Shɛso lele l’olongo ayoka alɔmbɛlɔ wa l’okitshakitsha wa ngasɔ ndo ayowakadimola.​—1 Jni. 5:14, 15. w16.05 1:6, 7

Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 4

Lokumu l’ɔlɔlɔ lɔnɛ la Diolelo layosambishama.​—Mat. 24:14.

Edja ka ngande kahomba olimu w’esambishelo ntetemala? Yeso akate dia lokumu l’ɔlɔlɔ layosambishama polo lam’ayoya ekomelo. Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa, tekɔ l’akoka wa mbikikɛ l’olimu w’esambishelo lo nshi y’ekomelo nyɛ paka l’ɔtɛ weso la nyuma k’ekila ka Jehowa. (Ets. 1:8; 1 Pet. 4:14) Anto amɔ wa l’ɛtɛmwɛlɔ koka mbuta ɔnɛ: “Tekɔ la nyuma k’ekila.” Ko onde vɔ wekɔ l’akoka wa nkamba olimu wakamba Ɛmɛnyi wa Jehowa lo nshi y’ekomelo nyɛ? Ɛtɛmwɛlɔ ɛmɔ wakahembe nsambisha woho wasambisha Ɛmɛnyi wa Jehowa, koko vɔ kotondoya. Anto akina nangaka nsambisha koko paka lo tshanda mɔtshi tsho. Amɔtshi koka ntetemala nsambisha lo luudu la luudu, koko vɔ hawosambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo. Ɔnkɔnɛ vɔ hawokoke nsala olimu wakatatɛ Yeso nsala. w16.05 2:13, 16

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 5

Analengo, nyotetemale ngɛnangɛna, nsala etshikitanu, sambema, monga la kanyi ɔtɔi ndo nsɛna lo wɔladi.​—2 Kɔr. 13:11.

Lo mɛtɛ, hatohombe minya yimba oma lo wɛɔdu aso kana ntetemala mbisha tɛkɛ nɛndɛ tendana la tɔ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akatɛ Akristo ate: “Nyu nyaketshama dia nkolola lonto l’edjedja lɔtɔnɛ la lɔkɛwɔ laki la nyu ntondo ndo lalanyema lo ndjela nsaki yalɔ ya lokeso. Nyu pombaka ntetemala monga eyoyo lo wolo walɔmbɔla timba tanyu, ndo nyu pombaka ndɔta lonto l’oyoyo lakatongama lo ndjela lolango la Nzambi lo losembwe ndo lo kɔlamelo ya mɛtɛ.” (Ɛf. 4:22-24) Dui sɔ nembetshiyaka dia sho la dia ntetemala mbidja welo w’efula dia sho ntshikitana ndo “ndɔta lonto l’oyoyo.” Ɔnkɔnɛ, oyadi edja ka ngande kambotokambɛ Jehowa, sho koka mbekaka nshi tshɛ akambo efula wendana la waonga ande. Ndo Bible koka tokimanyiya dia sho ntetemala nsala etshikitanu lo lonto laso lo nyomoleka monga oko nde. w16.05 4:8, 9

Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 6

Jehowa pangwɛka wanɛ wokande ngandji.​—Tok. 3:12.

Tekɔ lo nsɛna lo paradiso ka lo nyuma. Tɔ kekɔ dihole dia laande diatɔlɔngɔsɔlɛ Jehowa nshi yaso nyɛ diatokimanyiya dia sho kengama, lo paradiso kakɔ. (Isa. 64:8) Sho ndjaokaka lo ekokelo ndo lo lotui tshitshi kaanga mbele andja wotodingi wekɔ kɔlɔ, tambeya Jehowa ndo kakianɛ tekɔ lo nshihodia ngandji kande k’ombutshi wa pami. (Jak. 4:8) L’andja w’oyoyo, tayokondja wahɔ tshɛ lo tshɛ oma lo paradiso ka lo nyuma. Tayotɔngɛnangɛna la lɔsɛnɔ la lo paradiso ka l’emunyi l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo dia Nzambi. L’etena kɛsɔ, Jehowa ayotetemala tokenga ndo tetsha lo yoho yahatakoke nkanyiya. (Isa. 11:9) Jehowa ayokonya wɛɔngɔ aso ndo alemba aso kokele. Dui sɔ diayetɛ akambo wɔdu le so dia nshihodia ndo nkitanyiya wetshelo ande tshɛ lo tshɛ. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ totetemale mbetawɔ dia Jehowa tokenga ndo nyɛsɔ towɛnya dia sho mbɔsaka djembetelo ya ngandji katokande la nɛmɔ. w16.06 1:8, 9

Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 7

Isariyɛlɛ le, ohokame: Jehowa Nzambi kaso ekɔ ndamɛ Jehowa.​—Eoh. 6:4.

Ɛtɛkɛta ɛsɔ wekɔ etenyi k’ekomelo ka lo sawo diakasha Mɔsɛ wodja w’Isariyɛlɛ. L’ɔnɔnyi 1473 la ntondo ka Kristo, wodja ɔsɔ waki lo nkɛtɛ ya Mɔaba, wele suke dia ntehɔ ɔkɛdi wa Jɔrdana ndo mbɔsa Nkɛtɛ ya Daka. (Eoh. 6:1) Mɔsɛ akalɔmbɔla wodja l’edja k’ɛnɔnyi 40 ndo nde akalangaka dia vɔ monga la dihonga la ntondo k’ekakatanu wakahombe mbakomɛ. Vɔ wakahombe ndjaɛkɛ le Jehowa Nzambi kawɔ ndo monga la kɔlamelo le nde. Koko, ɛtɛkɛta wa Mɔsɛ w’ekomelo wakaakeketsha dia vɔ nsala dikambo diakɔ. L’ɔkɔngɔ wa nde ntɛkɛta di’Ɛlɛmbɛ Dikumi ndo di’ɛlɛmbɛ ekina w’oma le Jehowa, Mɔsɛ akohola wodja ɛtɛkɛta wele lo Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 6:4, 5. Ase Isariyɛlɛ wakeyaka dia Jehowa Nzambi kawɔ ekɔ “ndamɛ Jehowa.” Ase Isariyɛlɛ waki la kɔlamelo wakatɛmɔlaka Nzambi ɔtɔi, Nzambi ka watshɛwɔ, Abrahama, Isaka ndo Jakɔbɔ. w16.06 3:2, 3

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 8

Lo kɛnɛ kendana la lushi kana la wonya akɔ, ndooko onto leya, kaanga andjelo wa l’olongo, kaanga Ɔna, paka Papa ndamɛ.​—Mat. 24:36.

Yeso akate ɛtɛkɛta ɛsɔ etena kakinde la nkɛtɛ. Lam’ele Yeso mbayɔlɔmbɔla ta dia Aramangɛdɔna, ondo nshi nyɛ nde eya etena kayonga ta sɔ. (Ɛny. 19:11-16) Koko sho hateye datɛ kana etena kayoya ekomelo. Diakɔ diele ekɔ ohomba efula le so dia sungukalaka. Jehowa amboshikikɛka etena shikaa kayotatɛ mfɔnu ka woke ndo lushi la lushi tɔ kekɔ lo ndjaleke nsukana. “Tɔ hatotshimbatshimba!” (Hab. 2:1-3) Lande na kakokaso monga la eshikikelo ka dui sɔ? Prɔfɛsiya ya Jehowa kotshamaka nshi tshɛ l’etena kakashikikɛma. Ndo sho koka monga l’eshikikelo dia daka diande sɔ diayokotshama. Ɔnkɔnɛ, naka sho nangaka monga l’andja w’oyoyo ɔsɔ, kete sho la dia sungukalaka. w16.07 2:4-6

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 9

Petero akawotɛ ate: “Oyadi kaanga anto akina tshɛ wayotakana, dimi hantotakana.”​—Makɔ 14:29.

Lo tena dimɔ Petero akate ndo akasale awui amɔ waki komonga amɛna. Ɛnyɛlɔ, Petero akate dia nde hatshikaki Yeso pondjo kaanga naka anto akina mbotshika. (Makɔ 14:27-31, 50) Koko l’ɔkɔngɔ wa Yeso mundama, apɔstɔlɔ tshɛ, mbidja ndo Petero wakotshike. Mbala shato y’etondo, Petero akate dia nde heye Yeso. (Makɔ 14:53, 54, 66-72) Koko, Petero akanyange efula lo kɛnɛ kakandasale, ko Jehowa akodimanyiya ndo akatetemala nkamba la nde. Otondonga ndo wɛ mbaki ɔpɔstɔlɔ lo etena kɛsɔ ndo wɛ akeye kɛnɛ kakasale Petero, onde wɛ ototetemala ndjaɛkɛ le Jehowa? Etena katomba akambo wa woho ɔsɔ lo nshi yaso nyɛ, onde wɛ ayoshihodia dia Jehowa ekɔ la kɛtshi ndo mbeyaka monga ko nde ekɔ lo nkonga di’onto ɔmɔ ndjatshumoya? Koko mbeyaka monga ko tena dimɔ onto lakasale pɛkato mɔtshi ya weke hayatshumoya. Onde wɛ ayonga la wɛkamu ɔnɛ Jehowa mbeyaka dikambo diakɔ ndo nde ayosala dui dimɔ lo kɛnɛ kendana la dikambo diakɔ l’etena kahombama? Nde mbeyaka kaanga minya onto akɔ oma l’etshumanelo naka kokaka. w16.06 4:8, 9

Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 10

Nkumɛso Yeso Kristo ndamɛ ndo Nzambi Shɛso . . . asambe etema anyu ndo anyokeketsha.​—2 Tɛs. 2:16, 17.

Ekɔ tshondo y’ɔtshɔkɔ wa woke dia Jehowa tosamba etena tshɛ kongaso l’akambo watotshindja wɔɔngɔ. (Os. 51:17) Etena kakasowaka Akristo wa la Tɛsalɔnika la ɛhɛnyɔhɛnyɔ, Pɔɔlɔ akafundɛ ɛtɛkɛta wa lo divɛsa di’ɛlɔ. Ande ekeketshelo kakondjaso lo mbeya ɔnɛ diɛsɛ la ɔlɔlɔ ande waheyama mbɛdika, Jehowa tolangaka ndo tokokɛka lee! Lam’ele tekɔ atshi wa pɛkato, tototonga l’elongamelo otondonga aha ekimanyielo ka Jehowa. (Os. 49: 7, 8) Koko, Jehowa akatosha elongamelo ka dimɛna efula. Naa elongamelo kakɔ? Yeso akate ate: “Lolango la Papa ele dia onto tshɛ leya Ɔna ndo longa la mbetawɔ le nde akondja lɔsɛnɔ la pondjo.” (Jni. 6:40) Ɔnkɔnɛ, taya l’elongamelo ka ndjɔsɛna pondjo pondjo diɛsɛ la ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika wa Jehowa. Pɔɔlɔ akate ate: “Ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika waki Nzambi wambɛnama ndo vɔ mbelaka weho w’anto tshɛ panda.”​—Tito 2:11. w16.07 3:14, 15

Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 11

Onto atokesake wadi la lo nshi yande ya dikɛnda.​—Mal. 2:15.

Ɛlɔ kɛnɛ, monga aha la kɔlamelo lo diwala hetawɔma le ekambi wa Jehowa ndo dui sɔ salemaka lo pai. Ko tɔshi dia otshukanyi ɔmɔ wakabatizama ambosala loseka ndo ambodiaka diwala l’oyango wa tshukana l’onto okina. Naka onto ɔsɔ hayatshumoyisha, kete nde la dia mbitshanyema dia mbɛdia etshumanelo ndo kietɛ pudipudi. (1 Kɔr. 5:11-13) Onto ɔsɔ la dia ‘ntɔ elowa wɛnya ndjatshumoya’ ntondo ka nde mbetawɔma dia nkalola l’etshumanelo. (Luka 3:8; 2 Kɔr. 2:5-10) Ndooko etena nshika kahomba mbeta la ntondo k’onto ɔsɔ kaloyama l’etshumanelo. Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, koka mbɔsa ɔnɔnyi ɔtɔi kana ndekana dia otshi wa pɛkato mɛnya dia nde mɛtɛ amboyatshumoya ndo mbetawɔma dia nkalola l’etshumanelo. Ndo kaanga l’ɔkɔngɔ wa laasɔ, onto ɔsɔ la dia “[memala] la ntondo ka dihole diaki Nzambi dia kilombo.”​—Rɔmɔ 14:10-12. w16.08 1:12, 13

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 12

Naka onto ekɔ lo nkombola dia monga omendji, nde ekɔ lo nkombola olimu w’ɔlɔlɔ.​—1 Tim. 3:1.

Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akandola anangɛso ‘wakombola’ monga emendji. Dia onto nkoma lo ɛngɔ kɛmɔ kele etale la nde, nde la dia mbidja welo ndo mbala mɔtshi taloya lonya dia kiɔsa. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka ɔnangɛso lalanga ndjalowanya dia monga okambi wakimanyiya. Nde shihodiaka ɔnɛ nde la dia mbidja welo dia ndowanya waonga ande w’Okristo. Oma laasɔ, l’ɔkɔngɔ wa nde nkamba oko okambi wakimanyiya, nde tetemalaka nkamba efula dia nkotsha kɛnɛ kalɔmbama dia monga omendji. Anangɛso la akadiyɛso amɔ wekɔ lo nsala etshikitanu lo nsɛnɔ yawɔ, nɛ dia vɔ nangaka nsala akambo efula lo olimu wa Jehowa. Ɛnyɛlɔ, vɔ koka monga ambatshi mboka, nkamba lo Bɛtɛlɛ kana mbisha lonya l’olimu wa wokelo wa Mbalasa ya Diolelo. w16.08 3:3, 4

Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 13

Vɔ wekɔ ekambi ayɛ ndo anto ayɛ wakayatshungola la wolo ayɛ w’efula ndo la lonya layɛ la wolo.​—Nɛh. 1:10.

Etena kakatshu Nɛhɛmiya la Jɛrusalɛma, kakɔna kakandatotana? Nde akatane dia atunyi w’ase wedja wakahɛnyahɛnyaka ase Juda, ɔnkɔnɛ vɔ wakemadia wokelo wa mpele dia Jɛrusalɛma. Osomba akɔ komonga l’ekokelo ndo ase Juda wakakɔmɔ. Ngande wakayaoke Nɛhɛmiya? Onde ndo nde mbakakɔmɔ ndo mbaketawɔ di’anya ande nɛmba? Ndooko! L’ɛnyɛlɔ ka Mɔsɛ, Asa, ndo ekambi wa Jehowa ekina wa kɔlamelo, mbala tshɛ Nɛhɛmiya akayaɛkɛka le Jehowa. (Eto. 17:8-13; 2 Ɛk. 14:8-13) Ndo lo dikambo sɔ, Nɛhɛmiya akalɔmbɛ Jehowa ekimanyielo, ko Jehowa akakadimola dɔmbɛlɔ diande. Nzambi akakambe la “wolo a[nde] w’efula ndo la lonya la[nde] la wolo” dia nkeketsha ase Juda. (Nɛh. 2:17-20; 6:9) Onde wɛ mbetawɔka dia Jehowa kambaka la “wolo a[nde] w’efula ndo la lonya la[nde] la wolo” dia nkeketsha ekambi ande ɛlɔ kɛnɛ? w16.09 1:9

Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 14

Nyosale akambo tshɛ dia lotombo la Nzambi.​—1 Kɔr. 10:31.

Jurnalɛ mɔtshi ya la Nerlande yakalembetshiya woho wakalɔtɛ ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ lo losanganya lawɔ lɔmɔ. Yɔ yakate ɔnɛ: “Vɔ wakalɔtɛ ahɔndɔ waheyama ɔtɛ l’ekolo, djekoleko etena kaki dungu.” Koko, jurnalɛ yakɔ yaamɛ yakate ɔnɛ aha ngasɔ mbalɔta Ɛmɛnyi wa Jehowa lo nsanganya yawɔ. Ɛmɛnyi wa Jehowa mandɔmaka mbala efula l’ɔtɛ wa yoho yalɔtawɔ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akate dia ahɔndɔ walɔta Akristo la dia mɛnya dia vɔ wekɔ la “wɛdimo ndo la ekanelo k’ɔlɔlɔ,” oko walɔmbama ekambi wa Nzambi. (1 Tim. 2:9, 10, nɔtɛ) Kaanga mbele Pɔɔlɔ akatɛkɛtaka lo dikambo dia wamato, tɔndɔ dia lɔkɔ mendanaka ndo l’Akristo w’apami. Atɔndɔ w’amɛna wendana la ɔlɔtɔ wekɔ ohomba le so oko weso ekambi wa Jehowa ndo vɔ wekɔ ohomba le Nzambi katɛmɔlaso. (Eta. 3:21) Bible mɛnyaka hwe dia Jehowa Omboledi w’andja w’otondo ekɔ l’atɔndɔ wɛnya yoho yalangande dia ekambi ande ndɔtaka. Diakɔ diele, kɛnɛ kasɔnaso dia ndɔta hahombe tɔngɛnyangɛnya shoamɛ ato, koko kɛnɛ koleki ohomba ele tɔ la dia ngɛnyangɛnya Nkum’Olongo Nkumadiɔndjɔ, Jehowa. w16.09 3:1, 2

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 15

Anto wakate akambo w’oma le Nzambi nɛ dia wakasokoyama oma le nyuma k’ekila.​—2 Pe. 1:21.

Anto amɔ nangaka mbeka prɔfɛsiya ya lo Bible. Kana vɔ mbeyaka nkombola mbɛdika ɛkɔndɔ wa lo Bible la kɛnɛ kata ambeyi w’ɛkɔndɔ, ambeyi wa siansɛ, kana anyangi w’emindo. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka Etatelo 3:15. Jehowa akasha prɔfɛsiya k’ohomba kɛsɔ yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Adama la Eva mbɔtɔmbɔkwɛ ndo yoho yande ya nɔmbɔla. Tɔ mbele prɔfɛsiya ka ntondo l’atei wa prɔfɛsiya efula ya lo Bible yatokimanyiya dia nshihodia woho wayɛnya Diolelo dia Nzambi ɔnɛ yoho yaki Nzambi ya nɔmbɔla mboleki dimɛna ndo woho wayodiokomiya asui tshɛ. Ngande wakokayɛ mbeka Etatelo 3:15? Wɛ koka nsala listɛ la avɛsa wa lo Bible washa elembetshielo efula wendana la woho wakahombe prɔfɛsiya kɛsɔ kotshama. Laadiko dia laasɔ, wɛ koka nyanga dia mbeya etena kakafundama avɛsa asɔ ndo mbalɔnga l’ɔnɔngɔ. Aha la ntshimbatshimba, wɛ ayoshihodia ɔnɛ afundji wa Bible asɔ wakasɛnaka lo tena diotshikitanyi, koko onto l’onto akafunde dui dimɔ diakimanyiya dia prɔfɛsiya ndeka mbokɛma hwe hwe. Dui sɔ koka kokimanyiya dia nshikikɛ ɔnɛ nyuma k’ekila ka Jehowa kakawalɔmbɔla. w16.09 4:8

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 16

Kakɔna kakotshikitanya la onto okina?​—1 Kɔr. 4:7.

L’etena kɛmɔ, ɔpɔstɔlɔ Petero aki la tokanyi ta kɔlɔ lo dikambo di’anto waki komonga ase Juda. Koko yema yema, nde akeke dia minya tokanyi ta kɔlɔ tɔsɔ. (Ets. 10:28, 34, 35; Ngal. 2:11-14) Woho akɔ waamɛ mbele, naka tamboshihodia dia tekɔ kaanga la yema ya kanyi ya kɔlɔ otsha le anto akina kana la otako l’ɔtɛ wa lokoho laso la demba, sho la dia nsala la wolo dia minya tshɛ lo tshɛ. (1 Pe. 1:22) Kakɔna kakoka tokimanyiya dia nsala dui sɔ? Tatohɛke dia sho tshɛ bu kokele, oyadi ose wodja akɔna weso ndo ndooko onto l’atei aso lasungana shimbamɛ. (Rɔmɔ 3:9, 10, 21-24) Diakɔ diele, sho bu ndooko l’ɔkɔkɔ wa mfɔnya ɔnɛ sho ndeka anto akina. Sho la dia ndjaoka oko wakayaoke ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Nde akatɛ asekande Akristo ɔnɛ: “Nyu nyaya bu angɛndangɛnda ndo ambetshi a mboka, koko . . . nyaya ase luudu la Nzambi.” (Ɛf. 2:19) Sho tshɛ la dia nsala la wolo dia minya oseka kanyi ya kɔlɔ tshɛ yele la so otsha le anto akina lo ndɔta lonto l’oyoyo.​—Kɔl. 3:10, 11. w16.10 1:9

Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 17

Nde mbadiaka ɛlɛmbɛ Ande la dui dia l’ɛse la yanyi ndo l’otsho.​—Os. 1:2.

Kakɔna kayotokimanyiya dia ntetemala monga la mbetawɔ ka wolo? Jehowa akatosha Bible dia tetsha akambo wendana la alaka ande wa lo nshi yayaye. Lɔkɔ, nde tɛnyaka kɛnɛ kahombaso nsala dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Diakɔ diele, ekɔ dimɛna dia sho mbadiaka Bible lushi tshɛ ndo ndjelaka ɛlɔmbwɛlɔ katɔ. (Os. 1:1-3; Ets. 17:11) Jehowa toshaka nto “mbo ya ndɛ . . . lo etena kahombama” lo tshimbo ya “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ.” (Mat. 24:45) L’ɛnyɛlɔ k’ekambi wa Nzambi wa lo nshi yakete, sho la dia mbadiaka mbala la mbala akambo wendana l’alaka wa Nzambi ndo kanaka yimba dimɛna la wɔ. Dui sɔ diayotokimanyiya dia ntshikala la kɔlamelo le Nzambi ndo ntetemala kongɛɛ l’asolo walomɔlomɔ etena kayolɛ Diolelo diande nkɛtɛ k’otondo. (Hɛb. 11:1) Kakɔna nto kakakimanyiya ekambi wa Jehowa wa lo nshi yakete dia ntetemala monga la mbetawɔ ka wolo? Vɔ wakalɔmbaka Jehowa dia mbakimanyiya ndo etena kakawɛnaka dia nde ambokadimola alɔmbɛlɔ awɔ, mbetawɔ kawɔ kakalekaka nkeketala.​—Nɛh. 1:4, 11; Os. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21. w16.10 3:7, 8

Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 18

Dimi kongaka la mbetawɔ tshɛ kakoka nsɛkɔla akona, ko dimi bu la ngandji, kete dimi lekɔ anyanya.​—1 Kɔr. 13:2.

Yeso akate ate “ɔlɛmbɛ woleki woke” ele nanga Nzambi. (Mat. 22:35-40) Mbetawɔ ndo ngandji, vɔ tshɛ wekɔ waonga w’ohomba efula ndo mbala efula afundji wa Bible mbashilaka vɔ tshɛ kaamɛ. Pɔɔlɔ akakeketsha anango ɔnɛ “tɔlɔtɛ okombɔ wa mbetawɔ ndo wa ngandji.” (1 Tɛs. 5:8) Joani akafunde ɔnɛ kɛnɛ katodjangɛ Nzambi ele dia “sho monga la mbetawɔ lo lokombo l’Ɔnande Yeso Kristo ndo dia mbokana ngandji oko wakandatodjangɛ.” (1 Jni. 3:23) Koko Pɔɔlɔ akafunde nde la wɔ ɔnɛ: “Koko kakianɛ, ambotshikala akambo 3: Mbetawɔ, elongamelo la ngandji. Koko kɛnɛ koleki woke l’atei awɔ ko ngandji.” (1 Kɔr. 13:13) Lo nshi yayaye, hatotonga nto l’ohomba wa monga la mbetawɔ lo alaka wa Nzambi wendana l’andja w’oyoyo, nɛ dia laasɔ ko wambokotshama. Tayɔsɛna lɔsɛnɔ la dimɛna efula latɛkɛta Bible lo dikambo dia lɔ. Koko tayohombaka nshi tshɛ mboka Nzambi la anto ngandji. Lo mɛtɛ, ngandji kawaokaso kayotafulaka pondjo pondjo. w16.10 4:15-17

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 19

Tshumanelo diakatatetemalaka nkeketala lo mbetawɔ.​—Ets. 16:5.

Lo ntambe ka ntondo, anangɛso amɔ wakembola tshumanelo dia mbatɛ “wadjango wakawahombe nkitanyiya wakatome apɔstɔlɔ la dikumanyi diaki la Jɛrusalɛma,” mbuta ate olui-walɔmbɔla. (Ets. 16:4) Tshumanelo diakayele ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ ndo “diakatatetemalaka nkeketala lo mbetawɔ ndo lofulo l’anto lakatadɛka lushi la lushi.” Ase Kɔmite ka filialɛ kana Kɔmite ka wodja, emendji w’etshimbedi, dikumanyi ndo ekambi wakimanyiya la dia ndjela ɛlɔmbwɛlɔ kawasha okongamelo wa Nzambi. Lo mɛtɛ, dibuku dia Jehowa totɛka sho tshɛ dia nkitanyiya wanɛ watɔlɔmbɔla. (Eoh. 30:16; Hɛb. 13:7, 17) Wanɛ wele la kɔlamelo le Jehowa bu atɔmbɔki ndo hawongunanguna lo kɛnɛ kendana l’ɛlɔmbwɛlɔ kalongolawɔ. Hatolange monga oko Diyɔtɛrɛfɛ laki kɔnɛmiyaka anangɛso wakalɔmbɔlaka kaanga yema. (3 Jni. 9, 10) Etena kayelaso ɛlɔmbwɛlɔ katoshawɔ, sho mbishaka lonya dia nama wɔladi ndo kaamɛ l’etshumanelo. Diakɔ diele, sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi keketshaka anangɛmi l’akadiyɛmi dia monga la kɔlamelo le Jehowa? Onde dimi ndjelaka ɛlɔmbwɛlɔ kalongolami oma l’okongamelo wa Jehowa aha la ntshimbatshimba?’ w16.11 2:10, 11

Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 20

Nyoyange wɔladi wa osomba wakamanyɔtɔlɛ lo lɔhɔmbɔ.​—Jɛr. 29:7.

Jehowa akatɛ ase Juda ɔnɛ etena kakawahombe tɔlama lo lɔhɔmbɔ, vɔ wakahombe mbetawɔ dui di’oyoyo diambowakomɛ sɔ ndo nsɛna lo yoho yakawakoke nsɛna. Nde akawatɛ lo tshimbo ya Jɛrɛmiya ate: “Nyoke mvudu ndo nyodjasɛ lɔkɔ. Nyokambe dikambɔ ndo nyole elowa w’oma lɔkɔ. L’etena kɛsɔ, Babilɔna aki dihole diakalekaka salema awui w’okanda. Efundelo w’edjedja mɛnyaka dia etena kakiwɔ lo lɔhɔmbɔ, ase Juda efula wakekaka woho wa nsondja ndo nsomba ndo wakakome etshudi wa tomanamana. Ase Juda amɔ wakayala akanga w’ɛngɔnyi. Lɔsɛnɔ la lo lɔhɔmbɔ komonga wolo oko waki lɔsɛnɔ laki l’ase Isariyɛlɛ lo mfumbe l’Edjibito ɛnɔnyi nkama la ntondo. (Eto. 2:23-25) Ko onde ase Isariyɛlɛ kokoka nto pondjo ntɛmɔla Nzambi tshɛ lo tshɛ lo yoho yetawɔma? L’etena kɛsɔ, akakoke mɛnama dia ekɔ dui dia wolo nɛ dia ase Babilɔna kokimɔka mfumbe yawɔ. Koko, Jehowa Nzambi akalake dia ekambi ande wakahombe ntshungɔ ndo kɛsɔ kakayosalema. Alaka wa Nzambi kotshamaka tena tshɛ!​—Isa. 55: 11. w16.11 4:3, 5

Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 21

Sho takavu lo kɛnɛ kendana la pɛkato.​—Rɔmɔ 6:2.

Ko lam’ele laasɔ ko Akristo asɔ weke la lɔsɛnɔ la nkɛtɛ, lo woho akɔna “[wakaw]avu lo kɛnɛ kendana la pɛkato”? Pɔɔlɔ akakambe la wɛdikelo dia mɛnya ɔnɛ yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ yakatshikitana tshɛ lo tshɛ. Nde akate dia l’ɔkɔngɔ wa Yeso mvɔ, nde akolwama oko etongami ka lo nyuma kahavu. Diakɔ diele, nyɔi “hayowahemɛ nto.” Woho akɔ waamɛ mbele, aki oko Akristo asɔ vɔ la wɔ wakavu. Nsɛnɔ yawɔ yakatshikitana tshɛ lo tshɛ nɛ dia vɔ kombetawɔ dia nsaki ka ntsha pɛkato mbawahemɛ nto. Oma laasɔ, vɔ wakasale la wolo dia nsɛna lo yoho yangɛnyangɛnya Nzambi. Vɔ “[wakavu] lo kɛnɛ kendana la pɛkato, koko [w]ekɔ lo nsɛna lo kɛnɛ kendana la Nzambi oma le Kristo Yeso.”​—Rɔmɔ 6:9, 11. w16.12 1:9, 10

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 22

Nkanyiya akambo wa lo nyuma nembetshiyaka lɔsɛnɔ ndo wɔladi.—Rɔmɔ 8:6.

Dui sɔ halembetshiya ɔnɛ onto hahombe ndjasha l’awui akina wa lo lɔsɛnɔ. Diɔ hadiolembetshiya ɔnɛ onto la dia kanyiyaka ndo tɛkɛtaka paka akambo wendana la Jehowa kana la Bible ato. Ɛnyɛlɔ, ekambi wa Nzambi wa lo ntambe ka ntondo wakasɛnaka oko wakasɛnaka anto akina. Vɔ wakalɛka ndo wakanɔka, wakatshukanaka, wakakengaka nkumbo ndo waki l’elimu. (Makɔ 6:3; 1 Tɛs. 2:9) Koko Pɔɔlɔ ndo Akristo akina wa lo ntambe ka ntondo kombetawɔ dia awui wele bu kɔlɔ asɔ monga awui woleki ohomba lo nsɛnɔ yawɔ. Ɛnyɛlɔ, sho mbeyaka dia Pɔɔlɔ akasɛnaka diɛsɛ la mvudu y’apɛma yakandasalaka. Koko olimu ande komonga dui diakaleke ohomba lo lɔsɛnɔ lande. Kambɛ Nzambi mbaki dui diakaleke ohomba lo lɔsɛnɔ la Pɔɔlɔ. Pɔɔlɔ akalekaka ndjasha l’olimu w’esambishelo ndo wa mbetsha anto. (Ets. 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35) Anangɛso l’akadiyɛso wa la Rɔmɔ wakahombe mbokoya ɛnyɛlɔ ka Pɔɔlɔ ndo kɛsɔ kahombaso nsala.​—Rɔmɔ 15:15, 16. w16.12 2:5, 15, 16

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 23

Onto loka mbolambola kɛtshi ekɔ lo nsɔndja Jehowa diangɔ, ndo Nde ayowofuta l’ɔtɛ wa kɛnɛ kasalande.​—Tok. 19:17.

Sho koka monga l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa mbɔsaka oseka dui tshɛ diasalaso dia mbokambɛ la nɛmɔ. Nde mbeyaka etena keso bu l’eshikikelo lo dikambo diaso hita kana etena keso la taamu lo kɛnɛ kendana l’akoka aso. Nde ndjakiyanyaka efula dikambo diaso etena keso l’ekiyanu l’ɔtɛ w’olimu aso kana woho wa nkotsha ehomba wa nkumbo kaso. Ndo nde shihodiaka etena kahatakoke nsala akambo efula l’olimu ande oko wakatasalaka ntondo l’ɔtɛ wayaso la hemɔ kana wambotɔkɔmɔ. Sho koka monga l’eshikikelo tshɛ lo tshɛ ɔnɛ Jehowa mbɔsaka kɔlamelo yaso la nɛmɔ oyadi ekakatanu akɔna wele la so. (Hɛb. 6:10, 11) Tohɔ nto dia Jehowa “tokaka dɔmbɛlɔ.” Sho koka monga l’eshikikelo ɔnɛ nde ayotohokamɛ. (Os. 65:2) “Shɛso ka kɛtshi ndo Nzambi k’esambelo tshɛ,” ayotosha ɛngɔ tshɛ kele la so ohomba dia ntetemala monga suke la nde. Lo tena dimɔ nde koka nkamba l’anangɛso la akadiyɛso dia nsala dui sɔ. (2 Kɔr. 1:3) Jehowa ngɛnangɛnaka etena kokaso anto akina kɛtshi. (Mat. 6:3, 4) Ndo nde ndakaka dia ndaamɛ ayofuta wanɛ wasala ɛlɔlɔ ɛsɔ. w16.12 4:13, 14

Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 24

Lɛnɛ ele nyuma kaki Jehowa, lotshungɔ lekɔ.​—2 Kɔr. 3:17.

Etena kakaye Yeso la nkɛtɛ, nde akasɔnɛ dia nshika ntanga la ntondo k’ehemba wa Satana. (Mat. 4:10) Oma laasɔ, l’otsho wa la ntondo ka nyɔi kande, Yeso akashikikɛ She dia nde nangaka nsala lolango Lande. Nde akate ate: “Papa, naka wɛ nangaka, ominye dikɔhɔ nɛ. Kele aha oko walangami, koko lolango layɛ latshame.” (Luka 22:42) Onde sho koka mɛtɛ mbokoya Yeso ndo nkamba la lotshungɔ laso la nsɔna dia ntombola Jehowa ndo nsala lolango lande? Eelo sho koka mbokoya Yeso, nɛ dia sho la wɔ takatongama l’efanelo ka Nzambi. (Eta. 1:26) Koko sho bu la lotshungɔ tshɛ lo tshɛ oko Jehowa. Ɔtɛkɛta wa Nzambi nembetshiyaka ɔnɛ Jehowa akadje elelo lo lotshungɔ laso ndo ɔnɛ nde nongamɛka dia sho ndjela elelo ɛsɔ. Ɛnyɛlɔ, lo nkumbo, wadi la dia ndjakitshakitsha l’ɛse ka waomɛwɔ ndo ana la dia nkitanyiya ambutshi awɔ.​—Ɛf. 5:22; 6:1. w17.01 2:4, 5

Lushi la sato, Ngɔndɔ k’esambele 25

[Lekɔ lo mbutɛ] onto tshɛ la l’atei anyu diaha nde nkanyiya efula dikambo diande hita oleki kɛnɛ kele ohomba nde nkanyiya.​—Rɔmɔ 12:3.

Tekɔ lo nsɛna l’etena k’ɔngɛnɔngɛnɔ. Etenyi ka la nkɛtɛ k’okongamelo wa Jehowa kekɔ lo tahame lo toho efula. Dui sɔ nembetshiyaka ɔnɛ, akambo wayotetemala ntshikitana. Etshikitanu ɛmɔ l’atei awɔ mongaka la shɛngiya le so l’onto ndo l’onto ndo bu wɔdu dia ntondoya. Naka sho monga l’okitshakitsha, kete dui sɔ diayotokimanyiya ndo tayoleka mbidja yimba lo kɛnɛ kele ɔlɔlɔ dikambo di’olimu wa Diolelo lo dihole dia mbidja yimba lo kɛnɛ kalangaso. Naka sho nsala ngasɔ, kete tayonga kaamɛ. Pɔɔlɔ akafundɛ Akristo wa la Rɔmɔ ate: “Oko weso la tenyi dia demba efula lo demba ɔtɔi, koko tenyi dia demba diakɔ tshɛ hadiokambe olimu ɔtɔi, ngasɔ mbeso ndo sho lawɔ. Kaanga mbeso efula, tekɔ demba ɔtɔi kaamɛ la Kristo.” (Rɔmɔ 12:4, 5) Ekambi wa Jehowa tshɛ nangaka nsukɛ Diolelo ndo nsala kɛnɛ tshɛ kaalɔmbawɔ. Anangɛso w’epalanga la dia ndowanya ɛlɔngɔlɔngɔ. Anangɛso w’ɛlɔngɔlɔngɔ koka mɛmba ɛkɛndɛ efula lo mbeya elelo awɔ ndo monga la dilɛmiɛlɔ. Ndo anangɛso wambotshukana ngɛnangɛnaka etena kɛnawɔ wadɛwɔ waasukɛ, oyadi akambo wele la wɔ wambotshikitana. Wamato asɔ koka mbokoya Piriskila lakakambe la kɔlamelo tshɛ kaamɛ l’omɛnde Akula.​—Ets. 18:2. w17.01 5:15, 16

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ k’esambele 26

Dimi koleki onto l’anyanya.​—Emb. 6:15.

Ngidiyɔna ekɔ ɛnyɛlɔ ka dimɛna efula k’onto lakeyaka elelo ande. L’ɔkɔngɔ wa nde mbetawɔ ɔkɛndɛ wakawosha Jehowa, Ngidiyɔna akasale la wolo dia nshihodia tshɛ lo tshɛ kɛnɛ kakalongamɛka Jehowa le nde ndo akalɔmbɛ ɛlɔmbwɛlɔ kande. (Emb. 6:36-40) Ngidiyɔna aki pami ka wolo ndo ka dihonga, koko nde aki nto la lomba ndo yewo. (Emb. 6:11, 27) L’ɔkɔngɔ diko, etena kakalange anto dia nde monga owandji awɔ, nde akatone. L’ɔkɔngɔ wa nde nsala kɛnɛ kakɔlɔmbɛ Jehowa dia nsala, nde akakalola otsha lakande. (Emb. 8:22, 23, 29) Naka onto ambetawɔ ɔkɛndɛ ɔmɔ wambowowosha kana ambolanga nsala akambo efula l’etshumanelo, dui sɔ halembetshiya dia nde heye elelo ande. Bible mbutaka di’ekɔ dimɛna efula dia okambi wa Jehowa mbetawɔ kambɛ anango olimu efula ndo mpama. (1 Tim. 4:13-15) Ko onde sho la dia monga l’ɔkɛndɛ ɔmɔ dia mpama? Ndooko. Sho tshɛ koka ntetemala ndowanya lonto laso l’Okristo ndo akoka wakatosha Jehowa dia sho mbokambɛ dimɛna ndo nkimanyiya anto akina. w17.01 3:15, 16

Lushi la tanu, Ngɔndɔ k’esambele 27

Nzambi akatome Ɔnande ɛtɔi lakandote l’andja dia sho nkondja lɔsɛnɔ lo tshimbo yande.​—1 Jni. 4:9.

Jehowa akakimɔ oshinga w’etshungwelo kaanga mbakidiɔ dui dia wolo le nde. (1 Pe. 1:19) Nde tɔsaka la nɛmɔ di’efula diakɔ diakandetawɔ dia Ɔnande la nɛmɔ mvɔ dikambo diaso. Lo yoho mɔtshi, Yeso akayala shɛso lo dihole dia Adama. (1 Kɔr. 15:45) Yeso akatosha diaaso, aha tsho dia nkondja lɔsɛnɔ la pondjo, koko ndo dia nkalola lo nkumbo kaki Nzambi lushi lɔmɔ. Diɛsɛ la oshinga w’etshungwelo, anto wayoyala kokele ndo Jehowa koka mbaetawɔ dia nkalola lo nkumbo kande aha la nde nsekola ɛlɛmbɛ ande hita. Ohokanyiya woho wayondonga dui dia diambo etena kayonga anto tshɛ wele la kɔlamelo le Jehowa kokele! L’ekomelo, anto tshɛ wa l’olongo ndo wa la nkɛtɛ wayonga kaamɛ oko nkumbo ɔtɔi. Sho tshɛ tayonga ana wa Nzambi. (Rɔmɔ 8:21) Lowando lele la so lo oshinga w’etshungwelo la dia totshutshuya dia mbutɛ anto akina akambo wendana la woshasha wa nɛmɔ efula ɔsɔ. w17.02 1:17, 19

Lushi la samalo, Ngɔndɔ k’esambele 28

Akɔna mɛtɛ ele ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ?​—Mat. 24:45.

Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ k’esambele 15, 2013, yakalembetshiya dia “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ” ekɔ djui y’anangɛso w’akitami wakenga Olui-walɔmbɔla. Olui-walɔmbɔla mbɔsaka tɛdikɔ ta weke etena kasangana anto wakenga olui akɔ lomingu tshɛ. Nsangana lo yoho shɔ mbakimanyiyaka dia vɔ nsawola dimɛna ndo monga kaamɛ. (Tok. 20:18) Ndooko ose Olui-walɔmbɔla loleki asekande akina ohomba, diakɔ diele ɔnɔnyi tshɛ vɔ tshikitanyaka ɔnangɛso lalɔmbɔla nsanganya shɔ. (1 Pe. 5:1) Ngasɔ mbediɔ ndo lo dikambo dia kɔmite tshɛ ka lo kɔmite yakɔ shamalo ya lo Olui-walɔmbɔla. Ndooko ose Olui-walɔmbɔla lafɔnya dia nde mbalɔmbɔla anango. Ɔmɔmɔ la l’atei awɔ ekɔ ndo “ose luudu” lalongola mbo ya ndɛ ya lo nyuma oma le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo layela ɛlɔmbwɛlɔ kawɔ. Olui-walɔmbɔla hawosambiyama la nyuma ndo vɔ bu kokele. Vɔ koka nsala wandja etena kalembetshiyawɔ Bible kana kalɔmbɔlawɔ okongamelo. w17.02 4:10-12

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ k’esambele 29

[Nzambi] kopandja kaanga Ɔnande hita, koko akookimɔ dikambo diaso sho tshɛ.​—Rɔmɔ 8:32.

Yoho mɔtshi y’ohomba yɛnyaso dia tekɔ la lowando l’ɔtɛ w’oshinga w’etshungwelo ele lo ndjakimɔ le Jehowa ndo batizama. Lo nsala ngasɔ, sho mɛnyaka dia tekɔ la mbetawɔ l’oshinga w’etshungwelo ndo dia “tekɔ anto waki Jehowa.” (Rɔmɔ 14:8) Kɛnɛ tshɛ kasala Jehowa ekɔ l’ɔtɛ wa ngandji katokande. Nde nangaka dia atɛmɔdi ande mbookoya ndo mbokana ngandji. (1 Jni. 4:8-11) Etena kokaso anto ngandji, sho mɛnyaka hwe dia sho nangaka monga “ana wa Shɛ[so] lele l’olongo.” (Mat. 5:43-48) Ɛlɛmbɛ ehende woleki weke vɔ ɛnɛ: Wa ntondo, nanga Jehowa ndo wa hende, nanga anto akina. (Mat. 22:37-40) Sho koka mɛnya ngandji kɛsɔ lo mbasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo dia Nzambi. Naka sho kitanyiyaka didjango dia Jehowa dia nanga anto akina, djekoleko anangɛso, kete ngandji kawokaso kayonga “kokele.”​—1 Jni. 4:12, 20. w17.02 2:13, 14

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ k’esambele 30

Naka Jehowa kele Nzambi ka mɛtɛ, nyooyele. Ko naka Baala kele Nzambi ka mɛtɛ, nyooyele!​—1 Ku. 18:21.

Dui sɔ diakakoke mɛnama oko yɛdikɔ ya wɔdu mbɔsa, nɛ dia tena tshɛ kambɛ Jehowa mboleki dimɛna. Onto laki la lomba takandahombe mbetawɔ kambɛ jambizambi yaha la lɔsɛnɔ. Koko anto asɔ kokoka mbɔsa yɛdikɔ. Bible mbutaka di’ase Isariyɛlɛ waki lo “mpakahaka lam’asa tokanyi 2.” La lomba tshɛ, Elidja akakeketsha anto dia nsɔna dia ntɛmɔla Jehowa Nzambi ka mɛtɛ. Lande na kaki tshondo y’okakatanu le ase Isariyɛlɛ dia mbɔsa yɛdikɔ ya lomba? Dui dia ntondo, vɔ komonga la mbetawɔ le Jehowa ndo vɔ wakatone mbohokamɛ. Vɔ kondjaɛkɛ le Jehowa ndo vɔ kɔmbɔsaka etena ka mbeka akambo wendana la nde kana la lomba lande. Otowosala dui sɔ, tshike kɛnɛ kotoweka kotaakimanyiya dia mbɔsa tɛdikɔ ta lomba. (Os. 25:12) Dui dia hende, ase Isariyɛlɛ wakasɛngiyama oma le anto w’oma lo wedja ekina. Angɛndangɛnda asɔ waki la shɛngiya lo ekanelo k’ase Isariyɛlɛ ndo wakawaɔsɛka tɛdikɔ. Etombelo waki la dui sɔ ele, ase Isariyɛlɛ wakatatɛ ndjela angɛndangɛnda asɔ ndo ntɛmɔla tozambizambi tawɔ ta kashi. Ɔsɔ aki dui dimɔ diakahɛmɔla Jehowa ase Isariyɛlɛ ɛnɔnyi efula la ntondo.​—Eto. 23:2. w17.03 2:6, 7

Lushi la hende, Ngɔndɔ k’esambele 31

[Hɛzɛkiya] akatɛtshatɛtsha oloyi wa nkonga wakasale Mɔsɛ.​—2 Nku. 18:4.

Mbeyaka monga ko dui dimɔ diekɔ lo mbidja wekamu lo diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa kana diekɔ lo tɔsɛ wenya wakokaso mbokambɛ. Ɛnyɛlɔ, anto efula ɛlɔ kɛnɛ mbɔsaka anto amɔ oko tozambizambi tawɔ. Vɔ kɔmiyaka anto wa lokumu ndo anto akina wahaweye. Anto efula mbetshaka wenya efula dia mbadia akambo wendana la anto asɔ ndo menda foto yawɔ. Kana mbala efula vɔ kambaka la réseaux sociaux kana dihomɔ dikina dia nsawola l’anto lo Ɛtɛrnɛtɛ. Lo mɛtɛ, sho koka ngɛnangɛna nsawola l’ase nkumbo kana l’angɛnyi aso wa ma ma lo tshimbo ya dihomɔ sɔ. Koko sho koka nshisha wenya efula lo réseaux sociaux. Sho koka kaanga monga la otako naka anto efula mɛnya dia vɔ ngɛnangɛnaka foto kana kɔmatɛrɛ yakatadje lo Ɛtɛrnɛtɛ. Sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi lekɔ la yewo diaha mbɔsa anto oko tozambizambi? Onde dimi mbewɔka dia nshisha wenya efula lo nsala awui wele bu mɛtɛ ohomba?’​—Ɛf. 5:15, 16. w17.03 3:14, 17

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto