BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • es20 lk. 17-26
  • Ngɔndɔ ka hende

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Ngɔndɔ ka hende
  • Tɔsɛdingolake Afundelo lushi la lushi—2020
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 1
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 2
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 3
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 4
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 5
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 6
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 7
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 8
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 9
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 10
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 11
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 12
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 13
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 14
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 15
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 16
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 17
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 18
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 19
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 20
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 21
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 22
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 23
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 24
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 25
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 26
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 27
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 28
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 29
Tɔsɛdingolake Afundelo lushi la lushi—2020
es20 lk. 17-26

Ngɔndɔ ka hende

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 1

Kotshaka ekambelo kayɛ dimɛna.​—2 Tim. 4:5.

Yeso akokaka anto kɛtshi k’efula. Anto wakɛnaka dia nde akawaokaka ngandji ko wakahokamɛka losango la Diolelo. Lo yɛdikɔ yatataleke mboka anto kɛtshi, mbayototalekaka monga l’akoka wa nkimanyiya anto l’esambishelo. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mboka anto wasambishaso kɛtshi? Sho la dia ndjadja lo dihole di’anto wahomana la so l’esambishelo ndo mbasalɛ awui woho walangaso vɔ tosalɛ. (Mat. 7:12) Teye ehomba w’onto l’onto. Tatoyangake dia nkamba paka la toho takɔ taamɛ le onto tshɛ lahomana la so l’esambishelo. Koko, toyange dia nshihodia ekakatanu ndo tokanyi t’onto l’onto. Oka onto akɔ ambola l’ɔkɔmi tshɛ. (Tok. 20:5) Etena kokaso anto akina ambola, sho mbashaka diaaso dia totɛ lande na kewɔ l’ohomba wa lokumu l’ɔlɔlɔ. Kam’eyaso dui sɔ, sho koka mbaoka kɛtshi lo mbakotshɛ ehomba ɛmɔ shikaa ndo mbasha ekimanyielo kewɔ l’ohomba oko wakasale Yeso.​—Ɛdika la 1 Kɔr. 9:19-23. w19.03 20 od. 2; 22 od. 8-9

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 2

Yaɛkɛ le Jehowa lo kɛnɛ tshɛ kasalayɛ, ko sangwelo diayɛ diayolowana.​—Tok. 16:3.

Adama la Eva, wakɛnya dia vɔ komonga la lowando lo awui tshɛ w’amɛna wakaasalɛ Jehowa. Sho tshɛ tekɔ la diaaso dia mɛnya polo lo yɛdikɔ yakɔna yatonaso yɛdikɔ yakawɔshi. Etena kabatizamaso, sho mɛnyaka Jehowa ɔnɛ sho mbetawɔka dia nde mbele la lowandji la todjɛ atɔndɔ wendana la kɛnɛ kele ɔlɔlɔ la kɛnɛ kele kɔlɔ. Sho mɛnyaka dia sho nangaka Shɛso ndo ndjaɛkɛka le nde. Okakatanu wonga laso l’ɔkɔngɔ wa batisimu ele wa sɛnaka lushi tshɛ lo ndjela atɔndɔ wa Jehowa koko aha waso. Miliyɔ y’anto sɛnaka lo yoho shɔ ɔnɔnyi tshɛ. Wɛ koka monga oko vɔ naka wɛ ntetemala mfudia eokelo kayɛ k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, Bible; sanganaka mbala la mbala l’ananyɔ l’akadiyɛyɛ; ndo sambishaka l’ohetoheto tshɛ kɛnɛ kakayeke lo dikambo dia Shɛso ka ngandji. (Hɛb. 10:24, 25) Etena kɔsayɛ tɛdikɔ, hokamɛ alako wakosha Jehowa lo tshimbo y’Ɔtɛkɛta ande ndo y’okongamelo ande. (Isa. 30:21) Lo nsala ngasɔ, tshɛ kayoyosala kayolowana.​—Tok. 16:20. w19.03 7 od. 17-18

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 3

Losha tshɛ l’ɔlɔlɔ ndo woshasha tshɛ wa kokele ndjaka oma la diko, polɔka oma le She esase wa l’olongo.​—Jak. 1:17.

Jehowa ekɔ lo tosha mbo ya ndɛ efula ya lo nyuma. Ɛnyɛlɔ, sho nongolaka ɛlɔmbwɛlɔ katokimanyiya lo tshimbo ya nsanganya yaso, ya periodikɛ yaso ndo ya sitɛ yaso y’Ɛtɛrnɛtɛ. Onde wɛ atahokamɛka sawo dimɔ, atadiaka sawo dimɔ kana atendaka JW Televiziɔ ko wɛ mbuta ɔnɛ: ‘Kɛsɔ mɛtɛ mbakimi l’ohomba’? Ngande wakokaso mɛnya Jehowa lowando laso? (Kɔl. 3:15) Yoho mɔtshi ele lo mbookaka losaka mbala la mbala lo alɔmbɛlɔ aso l’ɔtɛ wa weshasha w’amɛna ɛsɔ. Sho mɛnyaka Jehowa lowando nto etena kalamaso dihole diaso di’ɔtɛmwɛlɔ pudipudi ndo kɔmba. Sho mbishaka lonya mbala la mbala lo nsola ndo lo kokɛka Mbalasa yaso ya Diolelo, ndo wanɛ wakamba la tɔndjɔ ndo la dihomɔ diɛnyawɔ tovidɛo wonge la yambalo diaha dilanya. Etena kayilamaso pudipudi, yɔ tshikalaka edja ndo nɔmbaka ɛlɔngɔswɛlɔ wa totshitshɛ. Lo nsala ngasɔ, tayolama falanga efula dia mbika ndo nɔngɔsɔla Mbalasa kina ya Diolelo l’andja w’otondo. w19.02 18 od. 17-18

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 4

Ɔsɔ ekɔ tsho emamu wa mboka yande; paka hiɔtɛhɔtɛ ya tshitshɛ tsho kambokɛma lo dikambo diande!​—Jɔbɔ 26:14.

Jɔbɔ akɔsaka etena ka nsɛdingola etongelo ka diambo ka Jehowa. (Jɔbɔ 26:7, 8) Nde akonge la wɔma wɔsɔhanyemi la dilɛmiɛlɔ etena kakandakanyiya dikambo dia nkɛtɛ, loowa, wange ndo akungola kaanga mbakandeyaka awui yema tshishɛ lo dikambo dia diangɔ diakatonge Jehowa. Nde akonge nto la wɔma wɔsɔhanyemi la dilɛmiɛlɔ lo ɛtɛkɛta wa Jehowa. Jɔbɔ akate lo dikambo di’ɛtɛkɛta wa Jehowa ate: “Dimi lakɔshi ɛtɛkɛta ande la nɛmɔ.” (Jɔbɔ 23:12) Jɔbɔ akonge la wɔma wɔsɔhanyemi la dilɛmiɛlɔ wakotshutshuya dia nɛmiya Jehowa. Nde akoke She ngandji ndo akalange mbɔngɛnyangɛnya. Yɛdikɔ yakɔshi Jɔbɔ dia nama olowanyi ande yakatalekaka keketala. Sho la dia mbokoya Jɔbɔ. Sho mbeyaka awui efula wendana l’etongelo ka diambo oleki anto wa lo nshi ya Jɔbɔ. Ndo sho taya la Bible k’otondo katokimanyiya dia mbeya Jehowa woho wende mɛtɛ. Awui tshɛ wekaso koka tokimanyiya dia monga la wɔma wɔsɔhanyemi la dilɛmiɛlɔ. Mboka Jehowa wɔma wɔsɔhanyemi la dilɛmiɛlɔ ayototshutshuya dia mbooka ngandji, mbokitanyiya ndo nkeketsha nsaki kaso k’efula ka nama olowanyi aso.​—Jɔbɔ 28:28. w19.02 5 od. 12

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 5

Dimi hantoka wɔma. Kakɔna kakoka onto salɛmi?​—Os. 118:6.

L’edja k’ɔkɔndɔ w’anto, ɛnɔmbɔdi w’ana w’anto wakahɛnyahɛnyaka ekambi wa Jehowa. Vɔ koka tɛndja onongo wa “akambo wa kɔlɔ,” koko kɛnɛ kele mɛtɛ ele, takasɔnɛ dia “nkitanyiya Nzambi oko wende owandji lo dihole dia nkitanyiya anto.” (Ets. 5:29) Sho koka mɔnywama, mbidjama lo lokanu polo lo kɔmama. L’ekimanyielo ka Jehowa, hatotɔsɔmbɔya koko tayolama lotutsha laso kaanga l’atei w’ehemba. Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ ase Hɛbɛru asato waki lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna anɛ: Hananiya, Mishaɛlɛ, ndo Azariya. La lotutsha tshɛ, vɔ wakalembetshiya nkumekanga lande na kakawatone ntɛmɔla lohingu lakandasale. Vɔ waketawɔ dui tshɛ diakalange Jehowa dia diɔ salema. (Dan. 3:1, 8-28) Etena kakɔna konga olowanyi aso otsha le Nzambi l’ohemba, ndo ngande wakokaso mbokoya ase Hɛbɛru asato? L’okitshakitsha tshɛ, toyaɛkɛ le Jehowa ɔnɛ nde ayotokokɛ. (Os. 118:7) Tokadimolake wanɛ watɔsɔngwɛ ɔnɛ tambosala kɔlɔ la lotutsha, ndo la dilɛmiɛlɔ. (1 Pe. 3:15) Ndo sho tonaka dia nsala dikambo tshɛ diakoka ndanya diɔtɔnganelo diasaso la Shɛso ka ngandji. w19.02 10-11 od. 11-13

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 6

Nyonge la dihonga!​—Jni. 16:33.

Sho koka nkeketsha dihonga diaso lo kanyiyaka dikambo di’elongamelo katosha olambo w’oshinga w’etshungwelo wa Kristo. (Jni. 3:16; Ɛf. 1:7) Lo mingu ya la ntondo ka Eohwelo, tekɔ la diaaso dia laande dia nkɛnɛmɔla lowando laso l’ɔtɛ w’oshinga w’etshungwelo. L’etena kɛsɔ, tetemala mbadia wadielo wa Bible wendana la Eohwelo, lɔmbaka ndo kanaka yimba lo awui wakete lo nshi ya nyɔi ka Yeso. Oma laasɔ, etena kayotosala Dambo dia dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ, tayoleka nshihodia kɛnɛ kalembetshiya mapa la vinyɔ ya lo Eohwelo yele didjidji dia olambo wa diambo ɔsɔ. Etena kashihodiaso kɛnɛ kakatosalɛ Jehowa nde la Yeso ndo kashihodiaso wahɔ wakondjaso sho la anto wokaso ngandji, elongamelo kaso ka lo nshi yayaye ndekaka nkeketala ndo sho tshutshuyamaka dia mbikikɛ la dihonga tshɛ polo l’ekomelo. (Hɛb. 12:3) Ande lowando lele laso lo woho watetemala Yeso nkɛnɛmɔla okitshakitsha ndo dihonga oko wende Ɔlɔmbɛdi aso a laadiko wa l’olongo, lalɔmba dikambo diaso lee! (Hɛb. 7:24, 25) Dia mɛnya lowando laso, sho la dia mbohɔka la kɔlamelo tshɛ nyɔi ka Yeso, oko wakandadjanga.​—Luka 22:19, 20. w19.01 22 od. 8; 23-24 od. 10-11

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 7

Jehowa le, lam’alangayɛ ɔngɛnɛngɛnɛ weshasha ami wa la lolango wa lotombo.​—Os. 119:108.

Jehowa toshaka sho tshɛ diɛsɛ dia mbotombola. Kɔmatɛrɛ yashaso lo nsanganya yekɔ etenyi kɛmɔ ka “olambo wa lotombo,” ndo ndooko onto lakoka nambola olambo ɔsɔ lo dihole diaso. (Hɛb. 13:15) Onde Jehowa nɔmbaka onto tshɛ la l’atei aso woho w’olambo kana kɔmatɛrɛ yakɔ yaamɛ? Ndooko! Ɔsaka nsanganya ya l’etshumanelo oko yangɔ ya ndɛ kaamɛ l’angɛnyi ayɛ w’eshika. Ɔhɔsa di’angɛnyi ayɛ amɔ wa l’etshumanelo wambokongɛ dia ndjɔlɛ yangɔ ya ndɛ kaamɛ l’anto amɔ wa l’eshumanelo ndo wambokɔlɔmba dia mbela yangɔ mɔtshi ya tshitshɛ ya ndɛ. Kakɔna kayoyosala? Ondo wɛ ayoyakiyanya yema, koko ondo wɛ ayosala la wolo dia mbela ɛngɔ kɛmɔ kakoka onto tshɛ ndjɔngɛnangɛna. Jehowa, Ɔnɛ latelɛ, tokitshɛka mɛsa woludi la mbo ya ndɛ y’amɛna lo nsanganya yaso. (Os. 23:5; Mat. 24:45) Ndo nde ngɛnangɛnaka etena keelaso woshasha ɔmɔ wa tshitshɛ, mbuta ate kɛnɛ koleki dimɛna keso l’akoka wa nkimɔ. Diakɔ diele, lɔngɔsɔla nsanganya dimɛna ndo sha kɔmatɛrɛ lo ndjela akoka ayɛ. Dui sɔ diayokokimanyiya aha dia ndeshama tsho lo mɛsa wa Jehowa, koko ndo dia mbela woshasha ɔmɔ wa nkahana l’ase etshumanelo. w19.01 8 od. 3; 13 od. 20

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 8

Wanɛ wayela nzambi nkina fudiaka ɔkɛyi awɔ.​—Os. 16:4.

Lo nshi yakafundamaka Bible, awui wa mindo wa dieyanelo wakasalemaka mbala efula l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi. (Hɔs. 4:13, 14) Anto efula wakalangaka ɔtɛmwɛlɔ wa kashi nɛ dia vɔ wakalangaka nsala awui wa mindo, ko onde ɔtɛmwɛlɔ wa ngasɔ wakawashaka ɔngɛnɔngɛnɔ? Ndooko! Davidɛ akate dia ‘wanɛ watɛmɔla tozambizambi ta kashi fudiaka ɔkɛyi awɔ.’ Anto asɔ nambolaka kaanga anawɔ le tozambizambi ta kashi! (Isa. 57:5) Jehowa akahetshaka awui awɔ w’esehe. (Jɛr. 7:31) Ɛlɔ kɛnɛ, ɛtɛmwɛlɔ wa kashi mbetawɔka mbala efula awui wa mindo wa dieyanelo, mbidja ndo dieyanelo dia lam’asa pami la pami. Dui sɔ diambokonya anto dia ndjaoka dia wekɔ la lotshungɔ, koko lo mɛtɛ oma ko nshi yakafundamaka Bible vɔ bu la lotshungɔ la mɛtɛ. (1 Kɔr. 6:18, 19) Oko wakokayɛ diɛna, anto “fudiaka ɔkɛyi awɔ.” Diakɔ diele, nyu ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka nyohokame Shɛnyu lele l’olongo. Nyɛnya ɔnɛ nkitanyiya Nzambi ekɔ dui di’ɔlɔlɔ. Nyayɛna dia etombelo wa kɔlɔ wonga lo nsala awui wa mindo ndeka ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo tshanda mɔtshi tsho kɔlɔ.​—Ngal. 6:8. w18.12 27-28 od. 16-18

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 9

Kɛsɔ mbayomosala otsha le yɛ.​—Hɔs. 3:3.

Naka olonganyi w’Okristo ambosala awui wa mindo, kete ayɔlɔmbama di’olonganyi ande w’Okristo mbɔsa yɛdikɔ. Yeso akate dia olonganyi wahasadi kɔlɔ ayonga l’ɔkɔkɔ w’oshika wa ndjaka diwala ndo la lotshungɔ la tshukana nto. (Mat. 19:9) Koko, hatonga kɔlɔ naka olonganyi wahasadi kɔlɔ mbɔsa yɛdikɔ ya dimanyiya olonganyi ande. Hɔsɛya akakaloya Ngɔmɛrɛ. L’ɔkɔngɔ wa Hɔsɛya nkaloya Ngɔmɛrɛ lakande, Hɔsɛya akawotɛ dia nde hahombe nsala awui wa dieyanelo la pami kekina. Hɔsɛya ‘kombeyana la’ Ngɔmɛrɛ l’etena kɛmɔ. (Hɔs. 3:1-3, nɔtɛ) Koko l’ekomelo, Hɔsɛya akahombe ndjeyana nto la wadɛnde. Dui sɔ diekɔ didjidji dia woho waketawɔ Nzambi dia nkaloya ase Isariyɛlɛ ndo ntetemala monga la diɔtɔnganelo la wɔ. (Hɔs. 1:11; 3:4, 5) Dui sɔ atetshadiɔ lo dikambo dia diwala ɛlɔ kɛnɛ? Naka olonganyi ambetawɔ mbeyana nto la olonganyi ande wambosala pɛkato, kete dui sɔ diayɛnya dia nde amboodimanyiya. (1 Kɔr. 7:3, 5) Oma laasɔ, nde aya bu l’ɔkɔkɔ w’oshika wa ndjaka diwala. L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, wadi l’omi la dia nkamba kaamɛ ndo kimanyiyana dia mbɔsa diwala oko wadiɔsa Nzambi. w18.12 13 od. 13

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 10

Kanga yewo atɛnaka waale, ko nde atoyashɛka.​—Tok. 22:3.

Etena kekaso, sho pombaka nkanyiya woho wɛna Jehowa akambo, nɛ dia dui sɔ koka tokimanyiya dia mbɔsa tɛdikɔ ta lomba. Laasɔ, naka tambohomana la dui dialɔmba dia sho mbɔsa yɛdikɔ esadi, kete hatotokashimɔ. Etena kakayange wadi aki Pɔtifara nkɔsha Yɔsɛfu, nde akatone aha la ntshimbatshimba. Mɛnamaka dia Yɔsɛfu akatakanyi yimba ntondo lo woho wɔsa Jehowa diwala. (Eta. 39:8, 9) Yɔsɛfu akatɛ wadi aki Pɔtifara ate: “Ngande wakokami nsala kɔlɔ ka woke kɛsɔ ndo salɛ Nzambi pɛkato?” Kɛsɔ mɛnyaka dia nde aketɛ kanyi ya Nzambi oko yande hita. Kayotota lo dikambo diaso? Ahombayɛ nsala naka osekayɛ la l’olimu ambotatɛ nkɛnya la nsaki yayɛ ya dieyanelo? Kana onto ɔmɔ ambokotomɛ mesajɛ kana esato w’awui wa dieyanelo lo telefɔnɛ kayɛ? Ayonga wɔdu dia sho ntshikala la kɔlamelo le Jehowa naka takashile mbeka awui asɔ ndo taketawɔ kanyi yande l’awui asɔ ndo takashile mbɔsa tɛdikɔ ta kɛnɛ kayotosala. w18.11 25 od. 13-14

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 11

Dimi layɔngɛnangɛnaka le Jehowa.​—Hab. 3:18.

Nomb’ewo mɔtshi fɔnyaka dia divɛsa sɔ nembetshiyaka lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ ɔnɛ: “Dimi layofumbɔfumbɔ l’ɔlɔ le Nkumadiɔndjɔ; dimi layotshimbaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ le Nzambi.” Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ wetshelo w’ohomba efula le so! Jehowa kotosha tsho alaka w’amɛna wa lo nshi yayaye asɔ, koko nde toshikikɛka ɔnɛ keem’edja nde ayanga mbaakotsha. Wetshelo w’ohomba wakondjaso oma lo dibuku dia Habakuka ele, ndjaɛkɛ le Jehowa. (Hab. 2:4) Dia ntetemala ndjaɛkɛ le Jehowa, sho la dia nkeketsha diɔtɔnganelo diasaso la nde lo: 1) Ntetemala nɔmba Jehowa, mbotɛ ekakatanu ndo ekiyanu aso tshɛ. 2) Mpokamɛ la yambalo tshɛ kɛnɛ katotɛnde l’Ɔtɛkɛta ande ndo ndjela ɛlɔmbwɛlɔ katoshande lo tshimbo y’okongamelo ande. 3) Monga la kɔlamelo ndo la solo dia lotutsha etena kakongaso dia Jehowa nkotsha alaka ande. Kɛsɔ mbakasale Habakuka. Kaanga mbakinde la lonyangu l’etatelo ka dibuku diande, l’ekomelo nde akakeketshama ndo akonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula! Naka sho mbokoya Habakuka, kete Jehowa, Shɛso ka l’olongo ayotokumbatɛ ndo sho la ngandji tshɛ lo tosamba. Shi ɔsɔ ekɔ esambelo ka dimɛna efula kakokaso nkondja l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ? w18.11 17 od. 18-19

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 12

[Kristo] akavwɛ anto tshɛ diaha wanɛ wasɛna ntetemala nsɛna dikambo diawɔ vɔamɛ, koko wasɛnɛ dikambo dia ɔnɛ lakavu dikambo diawɔ ndo lakolɔ.​—2 Kɔr. 5:15.

Ɔkɔkɔ okina weyaso dia Jehowa tokaka ngandji vɔ ɔnɛ: “Nzambi akalange andja lo yɛdikɔ y’efula, diakɔ diakandakimɔ Ɔnande ɛtɔi lakandote, dia onto tshɛ longa la mbetawɔ le nde atovɔke, koko akondja lɔsɛnɔ la pondjo.” (Jni. 3:16) Olambo wa Yeso mɛnyaka dia nde lawɔ tokaka ngandji ndo ngandji kɛsɔ tokeketshaka. Bible mbutaka di’oyadi “asui kana lɔkɔnyɔ” ndooko kakoka “tokakitola oma lo ngandji ka Nzambi kele le Kristo Yeso.” (Rɔmɔ 8:35, 38, 39) Lo tena dimɔ, sho mongaka l’ekakatanu watɔlɛndja lo demba, lo yimba kana watoshishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ wa kambɛ Jehowa. Koko naka sho mbohɔ ngandji k’efula katoka Kristo, kete dui sɔ koka tosha wolo wa mbikikɛ. (2 Kɔr. 5:14) Ngandji ka Yeso toshaka nsaki ka ntetemala nsɛna ndo ka kambɛ Jehowa, aha mpekɔ oyadi tekɔ lo diɛnɛ la mpokoso, ɔhɛnyɔhɛnyɔ, ɔkɔmwɛlɔ kana la okiyanu. w18.09 14 od. 8-9

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 13

Dimi layɔkɛndakɛndaka lo mɛtɛ kayɛ.​—Os. 86:11.

Dia ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ, sho la dia mbetawɔ ndo nkitanyiya dui tshɛ diata Jehowa. Sho la dia mbetɛ akambo wa mɛtɛ dui dioleki ohomba lo lɔsɛnɔ laso ndo ndjela atɔndɔ wa lo Bible lo dui tshɛ diasalaso. L’ɛnyɛlɔ ka Davidɛ, ndo sho lawɔ la dia ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ. Naka hatosadi ngasɔ, kete sho koka ndjotatɛ nkanyiya awui wakatatshike l’ɔtɛ w’akambo wa mɛtɛ ndo sho koka kaanga ndjokombola mbakalolɛ. Koko hatokoke nsɔna akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wahombaso mbetawɔ ndo wanɛ wahombaso minya yimba. Sho la dia nkɛndakɛnda lo “akambo wa mɛtɛ tshɛ.” (Jni. 16:13) Dia ndjashikikɛ ɔnɛ hatoyanganyaki pondjo la akambo wa mɛtɛ, sho pombaka ntetemala nkamba la wenya aso la lomba. Naka hatendji ɔlɔlɔ, kete sho koka mbetsha wenya amboleka efula lo nkɔkɔla demba, lo tɔkɛnyɔ, l’Ɛtɛrnɛtɛ kana lo menda televiziɔ. Kaanga mbele awui asɔ bu kɔlɔ, sho koka ndjokamba la wenya wakatakongɛ dia nsala wekelo w’onto ndamɛ ndo wa nsambisha. w18.11 10 od. 7-8

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 14

Dimi lakɔladia ndo lakalɛmbɔhaya anima ami.​—Os. 131:2.

Etena kasalema awui wahatalongamɛ, etshikitanu wambosalema koka tokonya dia nkɔmɔ ndo monga l’ekiyanu. (Tok. 12:25) Sho koka monga l’okakatanu dia mbetawɔ etshikitanu akɔ. Akokaso nsala la ntondo k’etshikitanu ɛsɔ dia ‘mbɔladia ndo nɛmbɔhaya’ anima aso? (Os. 131:1-3) Oyadi okakatanu wa wolo wa ngande wele laso, sho koka monga la “wɔladi wa Nzambi” wakokɛ timba taso ndo ntshikala ki. (Flpɛ. 4:6, 7) Koko, naka sho nyanga ekimanyielo ka Nzambi etena keso l’ɔkɔmwɛlɔ ndo l’ekiyanu, kete wɔladi wa Nzambi koka nkeketsha yɛdikɔ yaso ya ntetemala nkotsha eyango aso wa lo nyuma ndo tolama diaha mpekɔ. Ndo nto, dia monga la wɔladi, nyuma ka Nzambi koka tɔlɔmbɔla dia ntana avɛsa wa lo Bible wayotokimanyiya dia mbetsha lonyuma laso lo dihole dia ntondo.​—Jni. 14:26, 27. w18.10 27 od. 2; 28 od. 5, 8

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 15

Nyotanɛke mɛtɛ onto l’onto.​—Zɛk. 8:16.

Dui diakɔna dioleki monga la shɛngiya ya kɔlɔ le anto? Kashi! Mbuta kashi kɛdikɛdi mbuta dui dimɔ dieyaso dia diɔ bu mɛtɛ l’oyango wa minganyiya kana nkesa onto ɔmɔ. Akate kashi ka ntondo? Diabolo! Yeso Kristo akawelɛ ɔnɛ “she kashi.” (Jni. 8:44) Etena kakɔna kakandate kashi ka ntondo? Nde akasale dui sɔ ambeta ɛnɔnyi nunu l’ekambɔ k’Ɛdɛna. Adama l’Eva waki la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo paradiso kakatonge Jehowa dikambo diawɔ. Nzambi akawatɛ dia naka vɔ ndɛ elowa w’oma lo “osongo w’ewo ka kɛnɛ kele ɔlɔlɔ la kɛnɛ kele kɔlɔ,” kete vɔ wayovɔ. Kaanga mbakeyaka Satana dui sɔ, nde akakambe la oloyi dia mbutɛ Eva ɔnɛ: “Hanyotovɔ mɛ [ɔsɔ mbaki kashi ka ntondo]! Nɛ dia Nzambi mbeyaka ɔnɛ lushi layonyɔlɛ elowa w’oma lɔkɔ, washo anyu wayodihɔ ko nyayoyala oko Nzambi, ndo nyayeya kɛnɛ kele ɔlɔlɔ la kɛnɛ kele kɔlɔ.”​—Eta. 2:15-17; 3:1-5. w18.10 6 od. 1-2

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 16

Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wele l’etema wa pudipudi, nɛ dia vɔ wayɛna Nzambi.​—Mat. 5:8.

Dia monga l’otema wa pudipudi, tokanyi ndo nsaki yaso pombaka monga pudipudi. Dui sɔ diekɔ ohomba efula naka sho nangaka dia Jehowa mbetawɔ ɔtɛmwɛlɔ aso. (2 Kɔr. 4:2; 1 Tim. 1:5) Ko ngande wakoka wanɛ wele l’etema wa pudipudi ‘mɛna Nzambi’ etena kele “ndooko onto lakoka mɛna [Nzambi] ko nde ntshikala la lɔsɛnɔ”? (Eto. 33:20) Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “mɛna” koka nembetshiya “nkanyiya, nshihodia kana mbeya.” Ɔnkɔnɛ, ‘mɛna Nzambi’ kɛdikɛdi nshihodia woho w’onto wende ndo nanga waonga ande. (Ɛf. 1:18) Ndo nto, sho ‘mɛnaka Nzambi’ etena kɛnaso woho watokimanyiyande lo lɔsɛnɔ laso. (Jɔbɔ 42:5) Sho koka nto mbika ‘washo wa l’otema’ l’awui wa diambo walaka Jehowa dia salɛ anto watetemala monga pudipudi ndo wawokambɛ la kɔlamelo. w18.09 20 od. 13, 15-16

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 17

Lomba lekɔ ɛngɔ koleki ohomba, ɔnkɔnɛ kondja lomba.​—Tok. 4:7.

Naka sho nsala kɛnɛ keyaso ɔnɛ kekɔ ɔlɔlɔ, kete tayokondja ɛtshɔkɔ efula. Kaanga mbohikami lomba lo ewo, monga la lɔ nembetshiyaka awui efula, koko aha mbeya tsho akambo. Lomba mendanaka ndo la tɛdikɔ tɔsaso. Kaanga tɔnɔna mɛnyaka dia tɔ tekɔ la lomba lo momba mbo ya ndɛ dikambo dia nshi y’ɔwɔ. (Tok. 30:24, 25) Kristo, lelamɛ “lomba la Nzambi,” salaka tena tshɛ kɛnɛ kangɛnyangɛnya She. (1 Kɔr. 1:24; Jni. 8:29) Nzambi ayotofuta naka sho lawɔ mɛnya dia tekɔ la lomba lo nsɔna dia nsala kɛnɛ keyaso ɔnɛ kekɔ ɔlɔlɔ ndo ntetemala monga l’okitshakitsha. (Mat. 7:21-23) Ɔnkɔnɛ, tetemala nsala la wolo dia mbetɛ etshumanelo dihole diakoka anto tshɛ kambɛ Jehowa l’okitshakitsha. Nɔmbamaka etena k’otale ndo solo dia lotutsha dia nkamba la kɛnɛ keyaso ɔnɛ kekɔ ɔlɔlɔ. Koko nsala dui sɔ mɛnyaka dia tekɔ l’okitshakitsha ndo okitshakitsha wayotosha ɔngɛnɔngɛnɔ l’etena kɛnɛ ndo pondjo pondjo. w18.09 7 od. 18

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 18

Onto l’onto asɛdingole etsha ande hita, . . . koko aha lo ndjaɛdika l’onto okina.​—Ngal. 6:4.

Etena kakatonge Jehowa anto, nde akalange dia vɔ nkamba kaamɛ la nde dia nkotsha sangwelo diande. Kaanga mbele anto bu kokele ɛlɔ kɛnɛ, anto wa kɔlamelo koka ntetemala nkamba kaamɛ la Jehowa lushi tshɛ. Ɛnyɛlɔ, tekɔ “ekambi kaamɛ la Nzambi” etena kasambishaso lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diande ndo ketɛso anto ambeki. (1 Kɔr. 3:5-9) Ekɔ diɛsɛ dia laande lo woho wele Otungi Kanga-Wolo-Tshɛ akatɔsɔnɛ dia nkamba olimu w’ohomba efula ɔsɔ! Koko, aha nsambisha tsho mbele yoho yakambaso kaamɛ la Jehowa. Toho tokina takambaso kaamɛ la nde ele lo nkimanyiya nkumbo yaso ndo as’etshumanelo, lo nongolaka angɛndangɛnda, lo mbisha lonya lo elimu wakamba okongamelo l’andja w’otondo ndo lo mpamia olimu wakambɛso Jehowa. (Kɔl. 3:23) Koko, tɛdikake kɛnɛ kakokayɛ nsala lo dikambo dia Jehowa la kɛnɛ kakoka anto akina nsala. Ohɔ dia ɛnɔnyi, yoonge, awui wele la so ndo akoka aso ntshikitana. w18.08 23 od. 1-2

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 19

Tetemala kikongɛɛ! Nɛ dia tɔ kayokotshama ndooko onyake.​—Hab. 2:3.

Jehowa akashikikɛ Habakuka dia nde ayokadimola ambola ande w’eshika. Habakuka akakeketshama esadi eto oma lo ekiyanu ande ɛsɔ tshɛ. Aki oko Jehowa akatɛka omvutshi ɔsɔ ate: “Onga tsho la solo dia lotutsha ndo yaɛkɛ le mi. Layokadimola dɔmbɛlɔ diayɛ, kaanga mbɛnamadiɔ oko ambotshimbatshimba.” Jehowa akohola Habakuka dia Nde amboshilaka nshikikɛ etena kayondokotsha alaka Ande. Ko nde akakeketsha Habakuka dia ntetemala nkonga ekotshamelo k’asangwelo Ande. L’ekomelo, omvutshi ɔsɔ kɔkɔmɔ. Sho lawɔ pombaka kongɛɛ dia Jehowa nsala dui dimɔ, ndo pokamɛka la yambalo tshɛ kɛnɛ katotɛnde. Lo nsala ngasɔ tayonga l’eshikikelo ndo la ki ka lo yimba oyadi ehemba akɔna wele la so. Yeso akatokeketsha diaha sho ndeka mbidja yimba lo “tena kana deko” diele Nzambi kototɛ. (Ets. 1:7) Ɔnkɔnɛ, tatohekɔke, koko sho la dia mendɛ l’okitshakitsha, la solo dia lotutsha ndo la mbetawɔ le Nzambi, lo nkamba la wenya aso la lomba ndo kambɛ Jehowa l’akoka aso tshɛ.​—Makɔ 13:35-37; Ngal. 6:9. w18.11 16 od. 13-14

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 20

Nzambi akamɛnya diaha mbelɛ ndooko onto ɔnɛ mindo kana bu pudipudi.​—Ets. 10:28.

L’ɛnyɛlɔ k’ase Juda akina wa lo nshi shɔ, Petero aketawɔka di’ase Wedja bu pudipudi. Koko, Petero akɛnyi awui wakayokonya dia ntshikitanya ekanelo kande ka yimba. Ɛnyɛlɔ, Petero akɛnyi ɛnɛlɔ kɛmɔ lo yoho ya dihindo. (Ets. 10:9-16) L’ɛnyɛlɔ ka Petero, sho la dia ndjasɛdingola ndo mbetawɔ ekimanyielo dia nshihodia kana takakananɛ kɔlɔ. Akokaso nsala nto? Naka sho ndjihola etema aso hwe, kete tayokana ngandji lo dihole dia kananɛ kɔlɔ. (2 Kɔr. 6:11-13) Onde wɛ ndekaka nanga monga kaamɛ l’anto wele la yɛ lokoho, wodja, dioho kana ɔtɛkɛta waamɛ? Naka ngasɔ, kete nsala la wolo dia mbɔtɔnɛ l’anto akina. Wɛ koka nɔmba anangɛso l’akadiyɛso w’oma l’ahole wotshikitanyi dia nsambisha kaamɛ la yɛ kana mbaelɛ lakayɛ dia ndjɔlɛ yangɔ kana lo losanganya lɔmɔ. (Ets. 16:14, 15) Naka wɛ nsala ngasɔ, kete otema ayɛ wayolola la ngandji woho wele wɛ hokananɛ kɔlɔ nto. w18.08 9 od. 3, 6; 10 od. 7

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 21

Nyewɔ dia monga otamba wa ntakanya.​—1 Kɔr. 10:32.

Ɛmɛnyi wa Jehowa ɛmɔ hawɛnya hwe dia vɔ ntshikitana l’ase andja ɔnɛ. Ɛnyɛlɔ lo waa fɛtɛ, amɔ nɔka lokombe ndo salaka awui lo yoho yahetawɔma le Akristo. Akina mbidjaka foto yawɔ lo réseaux sociaux ndo kɔmatɛrɛ yɛnya dia vɔ wekɔ la tokanyi ta lo demba. Vɔ koka monga la shɛngiya ya kɔlɔ le anangɛso l’akadiyɛso wasala la wolo dia ntshikitana l’ase andja ɔnɛ. (1 Pe. 2:11, 12) Andja ɔnɛ keketshaka anto dia ndeka monga la “nsaki ka demba ndo nsaki ka washo ndo ɔsɛmɔ wa kɛnɛ kele la onto lo lɔsɛnɔ.” (1 Jni. 2:16) Lam’ele tekɔ anto wa Jehowa, ekɔ ohomba sho “ntona akambo wa kɔlɔ ndo nsaki y’andja ɔnɛ” ndo sho “nsɛna la yimba y’ɔlɔlɔ, la losembwe ndo omamemelo le Nzambi l’atei wa dikongɛ nɛ di’akambo.” (Tito 2:12) Lɔsɛnɔ laso l’otondo, mbidja ndo woho watɛkɛtaso, walɛso, wanɔso, walɔtaso ndo wakambaso olimu, pombaka mɛnya anto tshɛ ɔnɛ tekɔ anto waki Jehowa. w18.07 25 od. 13-14

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 22

Washo aso [wendɛke] le Jehowa Nzambi kaso polo lam’ayondotooka kɛtshi.​—Os. 123:2.

Naka sho ntetemala mendɛ le Jehowa, kete hatotolanya diɔtɔnganelo diasaso la nde kana momala l’ɔtɛ wa kɛnɛ kasala anto akina. Dui sɔ diekɔ ohomba efula, naka oko Mɔsɛ, tekɔ la ɔkɛndɛ ɔmɔ l’okongamelo waki Nzambi. Kaanga mbele onto tshɛ la l’atei aso pombaka ‘nkamba dikambo dia panda kande la wɔma ndo la lokamba,’ tohɔ dia Jehowa bu l’ɔlɛmbɛ wa wolo ndo wahandakɔkɔla wayondotolomba. (Flpɛ. 2:12) Koko naka tekɔ l’ɛkɛndɛ efula, kete Jehowa ayotɔlɔmba awui efula. (Luka 12:48) Koko naka sho mɛtɛ mbokaka Jehowa ngandji, kete ndooko ɛngɔ kayototakanya kana kayotokakitola la ngandji kande. (Os. 119:165; Rɔmɔ 8:37-39) Lam’ele tekɔ lo nsɛna lo tena dia wolo, ekɔ ohomba sho ntetemala mendɛ le Jehowa, lele “lo kiti ka lowandji l’olongo,” dia sho nshihodia lolango lande. (Os. 123:1) Hatohombe pondjo mbetawɔ dia kɛnɛ kasala anto akina ndanya diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa. w18.07 16 od. 19-20

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka hende 23

Osase anyu wahɛtɛ la ntondo k’anto . . . ko wayotombola Shɛnyu.​—Mat. 5:16.

Tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula dia mboka di’ekambi wa Nzambi wekɔ lo mpɛtsha osase awɔ! Lo 2017 ekambi wa Jehowa wakeke Bible la anto ndekana 10 000 000. Dui sɔ mɛnyaka di’ekambi wa Nzambi wekɔ lo ngamula osase awɔ! Ndo miliyɔ y’anto wakayasha l’akambo wa mɛtɛ wakaye lo Eohwelo. Vɔ wakeke awui wendana la woshasha woludi la ngandji wa Jehowa wa oshinga w’etshungwelo. (1 Jni. 4:9) Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo nkɛtɛ k’otondo wekɔ lo ntɛkɛta ɛtɛkɛta efula. Koko, dui sɔ hatoshimbe dia ntombola Jehowa oko nkumbo ɔtɔi kele kaamɛ. (Ɛny. 7:9) Oyadi ɔtɛkɛta akɔna watɛkɛtaso kana lo dihole diakɔna diodjashiso, tekɔ lo mpɛta “oko esase lo andja ɔnɛ.” (Flpɛ. 2:15) Esambishelo kaso, kaamɛ kaso k’Akristo ndo woho wasalaso awui la shamanya tombolaka Jehowa. w18.06 21 od. 1-3

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka hende 24

Rabi, lɛka yangɔ.​—Jni. 4:31.

Okadimwelo wa Yeso wakɛnya dia nde akayasha efula lo sawo diande nde la womoto l’ose Samariya diakɔ diakandatokonya yimba lo yangɔ ya ndɛ. Nzambi akalange dia nde nsambisha, ndo nsala kɛnɛ kalanga She oyadi nsambisha womoto l’ose Samariya, akonge oko mbo ya ndɛ le nde. (Jni. 4:32-34) Jakɔba la Joani koshihodia wetshelo w’ohomba ɔsɔ. Etena kakatetaka ambeki vɔ la Yeso la Samariya, vɔ wakayange dihole dia ndala lo ngielongelo mɔtshi ya la Samariya. Koko ase Samariya konanga dia vɔ ndala lɛkɔ. Jakɔba la Joani wakoke nkɛlɛ, ko wakalɔmbɛ Yeso dia kana nde nangaka dia vɔ ntoma dja oma l’olongo dia ntshumba ngelo kakɔ k’otondo. Yeso akaahangwɛ. (Luka 9:51-56) Ondo Jakɔba la Joani totowonga la nkɛlɛ ka ngasɔ otondonga dui sɔ diakasalema lo ngelo kawɔ l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka Ngalileya. Mbeyaka monga ko vɔ waki la nkɛlɛ l’ɔtɛ wakawakanɛka anto akina kɔlɔ. L’ɔkɔngɔ diko, etena kakasambishaka Joani ase Samariya ndo kakohokamɛka anto efula, ondo nde akonge la sɔnyi l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakandalange nsala ntondo.​—Ets. 8:14, 25. w18.06 10-11 od. 12-13

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka hende 25

Nyotshikale nge, la oya wa akambo wa mɛtɛ lo nkende yanyu.​—Ɛf. 6:14.

Lam’ele akambo wa mɛtɛ w’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ ohomba le so, sho kitanyiyaka kɛnɛ kata Bible ndo sho mbitaka mɛtɛ tena tshɛ. Lande na kewɔso mbuta kashi? Ekɔ nɛ dia kashi kekɔ ehomɔ kɛmɔ koleki monga l’etombelo w’amɛna kakamba la Satana. Onto lata kashi ndjasalɛka kɔlɔ ndamɛ ndo ɔnɛ lakesande. (Jni. 8:44) Diakɔ diele kaanga mbeso bu kokele, sho salaka la wolo diaha mbuta kashi. (Ɛf. 4:25) Dui sɔ koka monga tshondo y’okakatanu. Abigail, lele l’ɛnɔnyi 18 mbutaka ate: “Mbeyaka mɛnama dia aha mbala tshɛ mbele ohomba mbuta mɛtɛ, djekoleko etena kele mbuta kashi koka kohandola oma lo dui dimɔtshi dia wolo.” Ko laasɔ, lande na mbuta mɛtɛ? Victoria, lele l’ɛnɔnyi 23 mbutaka ate: “Naka wɛ mbuta mɛtɛ ndo mamɛ dietawɔ diayɛ, kete wɛ koka pɛnyahɛnyama. Koko tena tshɛ wɛ ayokondja ɛtshɔkɔ w’amɛna efula ɛnɛ: Wɛ ayonga onto lɛkɛwɔ otema, wɛ ayoleka ndjaoka suke la Jehowa, ndo wɛ ayɔlɛmiyama oma le wanɛ wakoka ngandji.” Onde wɛ ambɛna lande na kele ekɔ ohomba ndɔta “oya wa akambo wa mɛtɛ” tena tshɛ? w18.05 28 od. 3, 5

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka hende 26

Nyosungukalake.​—Mat. 24:42.

L’etena kɛnɛ kamboleka tshɛ monga ohomba wa nsungukala. Etena kayɔsa Jehowa yɛdikɔ, ayonga paka l’etena kakandashikikɛ. (Mat. 24:42-44) Etena kakatakonge dui sɔ, toonge la solo dia lotutsha ndo toleke nsungukala. Katadiake Bible lushi la lushi ndo tatotshikake pondjo dia nɔmba Jehowa. (1 Pe. 4:7) Lembetɛ bɛnyɛlɔ di’amɛna di’anangɛso l’akadiyɛso wele nsɛnɔ yawɔ mɛnyaka ɔngɛnɔngɛnɔ wakondjawɔ lo ntetemala nsungukala ndo ngamula osase awɔ. Salɛ anto akina awui w’ɛlɔlɔ ndo ongaka kaamɛ l’anangɛso l’akadiyɛso. Lo nsala ngasɔ, wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo wɛ ayɛna dia nshi yekɔ lo teete esadi. (Ɛf. 5:16) Kaanga mbasalaso munga efula, Jehowa mbetawɔka dia sho mbokambɛ. Dia tokimanyiya, nde toshaka “apami wele oko weshasha,” mbuta ate dikumanyi dia l’etshumanelo. (Ɛf. 4:8, 11, 12) Laasɔ mbala kayaye kayoya dikumanyi dia ndjokembola, nkondja wahɔ etena keyɛ la wɔ dia mbeka akambo oma lo lomba ndo alako awɔ. w18.06 24-25 od. 15-18

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka hende 27

Naka nyu nkitanyiya wadjango ami, kete nyayotshikala lo ngandji kami.​—Jni. 15:10.

Yeso akatɛ ambeki ande ɔnɛ vɔ pombaka ‘ntshikala lo ngandji kande.’ Lande na kakate Yeso ngasɔ? Nɛ dia nde akeyaka dia ambeki ande wakahombe mbikikɛ dia nsɛna oko Akristo wa mɛtɛ. Yeso akatɔtɔmiya ohomba wa mbikikɛ lo nkamba la tshɛkɛta “ntshikala” mbala efula lo lo Joani 15:4-10. Ngande wɛnyaso dia sho nangaka ntshikala lo ngandji ka Kristo ndo mbetawɔma le nde? Lo nkitanyiya wadjango wa Yeso. Yeso tɔlɔmbaka ‘dia mbokitanyiya’ lo nsala kɛnɛ kakandasale. Nde tɔlɔmbaka dia nsala kɛnɛ kakandasale, nɛ dia nde akakotsha ate: “Oko wakitanyiyami wadjango wa Papa ndo watshikalami lo ngandji kande.” Yeso akatotshikɛ ɛnyɛlɔ. (Jni. 13:15) Wadjango wa Yeso ndja oma le She, laasɔ etena kakitanyiyaso didjango dia Yeso dia nsambisha, sho mɛnyaka nto dia sho mbokaka She ngandji. (Mat. 17:5; Jni. 8:28) Ndo etena kɛnyaso Jehowa la Yeso dia sho mbaokaka ngandji, vɔ tetemalaka toka ngandji. w18.05 18 od. 5-7

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka hende 28

Asangwelo wa kanga etete konyaka mɛtɛ lo otondoyelo.​—Tok. 21:5.

Ɛlɔngɔlɔngɔ, pombaka mbɔsa yɛdikɔ yendana la kalasa kana olimu wayowokamba ndo awui akina efula. Naka wɛ mbeya eyango ayɛ, kete ayonga dui dia wɔdu dia wɛ mbɔsa tɛdikɔ ta lomba. Naka wɛ ndjadjɛ eyango w’amɛna esadi eto, kete wɛ ayowakotsha aha la ntshimbatshimba. Nunu di’ɛlɔngɔlɔngɔ wa l’andja w’otondo wekɔ lo nsala awui w’amɛna efula ndo vɔ koka mandɔma. Lɔngɛnyi lasawɔ la Jehowa ndo eyango awɔ wa lo nyuma mbele lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yawɔ. Ɛlɔngɔlɔngɔ ɛsɔ mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo lɔsɛnɔ ndo l’etena kakɔ kaamɛ, vɔ mbekaka dia ndjela ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa lo dui tshɛ. Dui sɔ mendanaka ndo la lɔsɛnɔ la lo nkumbo. Sɔlɔmɔna akate ate: “Yaɛkɛ le Jehowa la otema ayɛ tshɛ.” Nde akakotsha ate: “Lo mboka yayɛ tshɛ kowodjake yimba, ko nde ayokosembolɛ ɛsɛsɛ ayɛ.” (Tok. 3:5, 6) Ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka le, Jehowa nyolangaka efula! Nyu nyekɔ la nɛmɔ lo washo ande ndo nde ayonyokokɛ, ayonyɔlɔmbɔla ndo ayonyɔtshɔkɔla. w18.04 26 od. 7; 27 od. 9

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka hende 29

Nyokane ngandji lam’asanyu oko wakamanyoke ngandji.​—Jni. 13:34.

Ɔpɔstɔlɔ Joani aki ekundji kɛmɔ l’etshumanelo k’Akristo ka lo ntambe ka ntondo. Nde akafunde Evanjiliɔ wa diambo wendana l’olimu wa Yeso. Evanjiliɔ ande ɔsɔ wambokeketsha Akristo l’edja k’ɛnɔnyi nkama ndo wekɔ lo ntetemala tokeketsha ɛlɔ kɛnɛ. Ɛnyɛlɔ, l’Evanjiliɔ wa Joani oto mbele ɛtɛkɛta wa Yeso w’ɔnɛ ngandji ekɔ dionga dieyama ambeki ande wa mɛtɛ. (Jni. 13:35) Mikanda esato wakafunde Joani nto wekɔ la akambo wa mɛtɛ w’eshika. Etena kakɔmɔso l’ɔtɛ wa munga yaso, sho keketshamaka lo mbadia ɔnɛ “dikila dia Yeso . . . diekɔ lo tɛdia oma lo pɛkato tshɛ.” (1 Jni. 1:7) Ndo naka tekɔ lo ntetemala ndjaɛndja onongo, tayokeketshama naka sho mbadia ɔnɛ: “Nzambi ndeka etema aso woke.” (1 Jni. 3:20) Paka Joani oto mbakafunde ɔnɛ: “Nzambi ekɔ ngandji.” (1 Jni. 4:8, 16) Mukanda ande wa hende ndo wa sato mandolaka Akristo watetemala “nkɛndakɛnda l’akambo wa mɛtɛ.”​—2 Jni. 4; 3 Jni. 3, 4. w18.04 18 od. 14-15

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto