BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • es20 lk. 27-37
  • Ngɔndɔ ka sato

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Ngɔndɔ ka sato
  • Tɔsɛdingolake Afundelo lushi la lushi—2020
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 1
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 2
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 3
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 4
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 5
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 6
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 7
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 8
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 9
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 10
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 11
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 12
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 13
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 14
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 15
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 16
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 17
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 18
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 19
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 20
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 21
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 22
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 23
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 24
  • Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 25
  • Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 26
  • Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 27
  • Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 28
  • Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 29
  • Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 30
  • Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 31
Tɔsɛdingolake Afundelo lushi la lushi—2020
es20 lk. 27-37

Ngɔndɔ ka sato

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 1

Wɛ mbolɛ laadiko di’ɛngɔ tshɛ.​—1 Ɛk. 29:12.

Etena kadiaso Etatelo tshapita 1 ndo 2, sho mɛnaka di’Adama la Eva waki la lotshungɔ lakombola anto ɛlɔ kɛnɛ; vɔ waki la tshɛ kakiwɔ l’ohomba, vɔ kombokaka ndooko ɛngɔ wɔma ndo ndooko onto lakawasalɛka awui aha la losembwe. Vɔ kondjakiyanyaka dia mbo ya ndɛ, olimu, hemɔ kana dia nyɔi. (Eta. 1:27-29; 2:8, 9, 15) Lo dikambo dia lotshungɔ, tohɔ dia paka Jehowa Nzambi oto mbele la lotshungɔ la tshɛ lo tshɛ, laha l’elelo. Lande na? Nɛ dia nde mbakatonge diangɔ tshɛ, nde kele Kanga-Wolo-Tshɛ ndo Omboledi w’andja w’otondo. (1 Tim. 1:17; Ɛny. 4:11) Koko, lotshungɔ lele la ditongami tshɛ dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ lekɔ l’elelo. Jehowa Nzambi nangaka dia sho mbeya dia paka nde mbele la lotshungɔ la nshikikɛ elelo wele la losembwe, w’ohomba ndo wele la wɛdimo. Oma k’etatelo, Jehowa akadjɛ etongelo kande elelo. w18.04 4 od. 4, 6

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 2

Ande amɛna wele ekolo wa ɔnɛ lɛmba lokumu l’ɔlɔlɔ.​—Isa. 52:7.

Lo dikongɛ nɛ, tekɔ lo mbikikɛ paka l’ekimanyielo ka Jehowa. (2 Kɔr. 4:7, 8) Ohokanyiya woho wakoka wanɛ wele bu la diɔtɔnganelo la Jehowa monga l’okakatanu dia nsɛna l’andja ɔnɛ aha l’ekimanyielo kande. L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, towaoke kɛtshi ndo tonge suke dia mbaewoya “lokumu l’ɔlɔlɔ la dui dimɔtshi dia dimɛna efula.” Laasɔ, onga la solo dia lotutsha otsha le anto weka la yɛ. Ohɔ dia, ondo vɔ watakanaka yimba la akambo wa mɛtɛ weyaso dimɛna. Ndo anto efula nangaka awui wendana la dietawɔ diawɔ. Vɔ koka mɛna ɔnɛ ɔtɛmwɛlɔ awɔ ekɔ dui dioleki ohomba dialeka mbasukanya la nkumbo kawɔ, mbekelo yawɔ ndo anto wa lo tshunda diawɔ. Ntondo ka sho nɔmba anto dia ntshika dietawɔ diawɔ “di’omusu” dialangawɔ efula, ondo taakimanyiya ntondo dia mbeya ndo nanga akambo wa mɛtɛ “w’eyoyo,” mbuta ate wetshelo w’oma lo Bible wahaweye etena katatɛso mbeka la wɔ. Paka oma laasɔ mbayowonga suke dia ntshika dietawɔ diawɔ dia ntondo. Koka mbɔsa wenya efula dia nkimanyiya anto dia vɔ nsala etshikitanu wa ngasɔ.​—Rɔmɔ 12:2. w19.03 22 od. 10; 23-24 od. 12, 13

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 3

Dimi lamboketawɔ.​—Makɔ 1:11.

Woho wakɛnya Jehowa ngandji ndo wakandakeketsha Ɔnande toholaka sho lawɔ dia nyanga waaso wa nkeketsha anto akina. (Jni. 5:20) Sho ngɛnangɛnaka etena katɛnya onto ɔmɔ layakiyanyaso dikambo diande ngandji ndo katandolande l’ɔtɛ w’awui w’ɛlɔlɔ wasalaso. Anangɛso l’akadiyɛso wa l’etshumanelo ndo ase nkumbo yaso vɔ lawɔ wekɔ l’ohomba wa ngandji ndo w’ekeketshelo kaso. Etena kandolaso anto akina, sho keketshaka mbetawɔ kawɔ ndo mbaakimanyiyaka dia vɔ kambɛ Jehowa la kɔlamelo. Lo yoho ya laande ambutshi la dia keketshaka anawɔ. Etena kaandola ambutshi anawɔ l’otema ɔtɔi, vɔ mbaɛnyaka ngandji kawaokawɔ ndo mbaakimanyiyaka dia vɔ mpama. Ɛtɛkɛta w’ɔnɛ: “Dimi lamboketawɔ,” mɛnyaka dia Jehowa aki l’eshikikelo ɔnɛ Yeso ayosala lolango la She la kɔlamelo tshɛ. Jehowa aki l’eshikikelo kɛsɔ le Ɔnande, woho akɔ waamɛ mbele sho kokaka monga l’eshikikelo tshɛ lo tshɛ ɔnɛ la kɔlamelo tshɛ Yeso ayokotsha alaka tshɛ wa Jehowa. (2 Kɔr. 1:20) Etena kasɛdingolaso ɛnyɛlɔ ka Yeso, sho ndekaka ndjashikikɛ dia mbeka akambo oma le nde ndo ndjela wanya ande.​—1 Pe. 2:21. w19.03 8 od. 3; 9 od. 5-6

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 4

Ɔlɛmbɛ wa nyuma kasha lɔsɛnɔ kaamɛ la Kristo Yeso wakanyotshungola oma lo ɔlɛmbɛ wa pɛkato la nyɔi.​—Rɔmɔ 8:2.

Etena kalongolaso woshasha wa nɛmɔ, sho mongaka la lowando le onto lotoshawɔ. Koko, ase Isariyɛlɛ komonga la lowando l’ɔtɛ wa lotshungɔ lakawasha Jehowa lam’akandatshungola oma lo lɔhɔmbɔ l’Edjibito. Ngɔndɔ ngana tsho l’ɔkɔngɔ, vɔ wakatatɛ nkombola mbo ya ndɛ ndo dinɔnɔ diakawanɔka lɛkɔ ndo wakakombola ndo dia nkalola l’Edjibito! Le wɔ, “nse, kɔkɔmbrɛ, pastɛkɛ, atungudu w’akatshi, atungudu w’ekama ndo atungudu wa hayi” waki ohomba efula ndeka lotshungɔ lakawasha Jehowa la mbɔtɛmɔla. Aha la taamu, Jehowa akawaomalɛ efula. (Wal. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Dui sɔ diekɔ wetshelo w’ohomba efula le so. Pɔɔlɔ akahɛmɔla Akristo tshɛ diaha monga anto wele bu la lowando l’ɔtɛ wa lotshungɔ latosha Jehowa lo tshimbo y’Ɔnande Yeso Kristo.​—2 Kɔr. 6:1. w18.04 9-10 od. 6-7

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 5

Nde nangaka sambo k’ɔlɔlɔ ndo losembwe. Nkɛtɛ kambolola la ngandji ka kɔlamelo ka Jehowa.​—Os. 33:5.

Sho tshɛ nangaka mbokama ngandji. Ndo sho tshɛ nangaka dia vɔ tosalɛ awui la losembwe. Naka hawotoke ngandji mbala la mbala ndo hawotosalɛ awui la losembwe, sho koka ndjoyaoka dia sho bu la nɛmɔ kana bu l’elongamelo. Jehowa mbeyaka dia sho nangaka mbokama ngandji ndo kombolaka losembwe. (Os. 33:5) Sho koka ndjashikikɛ dia Nzambi kaso tokaka ngandji k’efula ndo nde nangaka dia vɔ tosalɛ akambo la losembwe. Dui sɔ mɛnamaka hwe etena kasɛdingolaso la yambalo tshɛ Ɛlɛmbɛ wakasha Jehowa wodja w’Isariyɛlɛ lo tshimbo ya Mɔsɛ. Etena kekaso Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, sho shihodiaka ngandji k’efula katoka Jehowa Nzambi. (Rɔmɔ 13:8-10) Sho koka mbeya dia Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakahikama lo ngandji, nɛ dia Jehowa sɛngiyamaka la ngandji lo kɛnɛ tshɛ kasalande. (1 Jni. 4:8) Ɛlɛmbɛ tshɛ wakasha Jehowa mpikama lo ɛlɛmbɛ ehende ɛnɛ: Nanga Nzambi ndo nanga wonyaso onto. (Lɛw. 19:18; Eoh. 6:5; Mat. 22:36-40) Ɔlɛmbɛ tshɛ wa lo ɛlɛmbɛ 600 ndo ekina tetshaka dui dimɔ diendana la ngandji ka Jehowa. w19.02 20-21 od. 1-4

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 6

Lɛnɛ ele ɛngɔ kayɛ ka nɛmɔ, lɛkɔ mbayoyala ndo otema ayɛ.​—Mat. 6:21.

Jɔbɔ aki la shɛnɔdi y’efula lo dikambo dia dionga diande otsha le wamato. (Jɔbɔ 31:1) Nde akeyaka ɔnɛ aki kɔlɔ mɛnya womoto okina ngandji ka lam’asa wadi l’omi. Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo nsɛna l’andja watɔpɔpawɔ la ehemba w’awui wa dieyanelo. L’ɛnyɛlɔ ka Jɔbɔ, onde sho mbewɔka dia ndjasha lo yoho ya kɔlɔ le onto lele bu olonganyi aso? Onde sho mbewɔka nto dia menda esato wa mindo kana wɛnyawɔ anto etakataka? (Mat. 5:28) Naka sho ndjakimɛka lushi la lushi, kete tayoyakeketsha dia nama olowanyi aso. Jɔbɔ akakitanyiyaka Jehowa nto lo woho wakandɔsaka lomombo la l’emunyi. Jɔbɔ akeyaka dia otondoyaɛkɛ lo diangɔ diande, nde otosala munga ka woke kotondokoka nongola dilanya. (Jɔbɔ 31:24, 25, 28) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo nsɛna l’andja wayasha anto lo lomombo la l’emunyi efula. Naka sho monga la kanyi y’ɔlɔlɔ lo dikambo dia falanga ndo lomombo la l’emunyi, oko watɛnya Bible dia nsala, kete tayokeketsha yɛdikɔ yaso ya nama olowanyi aso.​—Tok. 30:8, 9; Mat. 6:19, 20. w19.02 6-7 od. 13-14

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 7

Oko wakamboke Papa ngandji ndo wakamanyoke ngandji.​—Jni. 15:9.

Yeso akakɛnɛmɔla lo yoho ya kokele ngandji ka Jehowa k’efula oya le so lo dui tshɛ diakandasale. (1 Jni. 4:8-10) Laadiko di’awui asɔ tshɛ, Yeso akatshutshuyama l’otema ande dia nkimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo diaso. Oyadi tekɔ akitami kana “ɛkɔkɔ ekina,” sho kondjaka wahɔ oma lo ngandji kakatɛnya Jehowa la Ɔnande lo tshimbo y’olambo ɔsɔ. (Jni. 10:16; 1 Jni. 2:2) Tokanyiya nto dia diangɔ diakambaso la diɔ lo dambo dia Eohwelo, diɔ mɛnyaka ngandji ndo nɛmɔ diasha Yeso ambeki ande. Lo ngande? Yeso akɛnya ngandji kakandoke ambeki ande w’akitami lo nsala, aha sɛlɛmɔnyi ka wolo, koko dambo diaha kawotake dia vɔ salaka. Oko wakatetaka nshi, ambeki w’akitami asɔ wakahombe salaka Eohwelo ɔnɔnyi tshɛ, l’atei w’awui wotshikitanyi, ndo lo lokanu. (Ɛny. 2:10) Onde vɔ wakakoke nkitanyiya Yeso? Eelo! Polo nshi nyɛ, Akristo wa mɛtɛ salaka la wolo dia mbohɔ nyɔi ka Yeso. w19.01 24 od. 13-15

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 8

Nyayeya akambo wa mɛtɛ, ko akambo wa mɛtɛ wayonyotshungola.​—Jni. 8:32.

Diɛsɛ la Jehowa, takatshungɔ oma l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi, oma lo womombe, ndo oma lo dikanyiyakanyiya. Lo nshi yayaye, tekɔ lo kongɛɛ dia nkondja “lotshungɔ la lotombo la ana wa Nzambi.” (Rɔmɔ 8:21) Tɔlɛtɛ lotshungɔ lɔsɔ kaanga l’etena kɛnɛ lo ‘ntshikala l’ɔtɛkɛta wa Kristo,’ kana lo wetshelo ande. (Jni. 8:31) Lo nsala ngasɔ, “[t]ayeya akambo wa mɛtɛ” aha tsho lo mbaeka, koko ndo lo nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la wɔ! Lo dikongɛ di’omusu nɛ, kaanga lɔsɛnɔ lɔsa anto dia lekɔ dimɛna lekɔ mondo. Ndooko onto leya kɛnɛ kayosalema loyi. (Jak. 4:13, 14) Ɔnkɔnɛ, dui dioleki dimɛna diakokaso nsala ele, ntshikala lo mboka katɔla lo “lɔsɛnɔ l’oshika,” mbuta ate lɔsɛnɔ la pondjo. (1 Tim. 6:19) Jehowa hatshutshuya ndooko onto la wolo dia mbokambɛ. Onto l’onto la l’atei aso mbahomba mbɔsa yɛdikɔ. Diakɔ diele tetɛ Jehowa “yema” yaso. (Os. 16:5) Lo mbɔsa “diangɔ di’amɛna” tshɛ diatoshande la nɛmɔ. (Os. 103:5) Tonge la mbetawɔ dia Jehowa koka tosha “ɔlɔ w’efula” ndo “ɔngɛnɔngɛnɔ . . . pondjo pondjo.”​—Os. 16:11. w18.12 28 od. 19, 21

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 9

Omi hahombe ntshika wadɛnde.​—1 Kɔr. 7:11.

Akristo tshɛ la dia mbɔsa diwala la nɛmɔ l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa nde la Yeso. Koko lo tena dimɔ, anto amɔ hawosale dui sɔ, nɛ dia sho tshɛ bu kokele. (Rɔmɔ 7:18-23) Diakɔ diele bu dui dia diambo dia mboka ɔnɛ Akristo amɔ wa lo ntambe ka ntondo waki l’ekakatanu wa wolo lo awala awɔ. Pɔɔlɔ akafunde dia “wadi hahombe nkakitɔna la omɛnde.” Koko, lo tena dimɔ dui sɔ diakasalema. (1 Kɔr. 7:10) Pɔɔlɔ konembetshiya awui wakakonya atshukanyi amɔ dia nkakitɔna. Koko sho mbeyaka dia ekakanu ɛsɔ komonga, ɛnyɛlɔ l’ɔtɛ w’ɔnɛ omi akasale awui wa mindo wa dieyanelo. Otondonga aki ngasɔ, tshike wadi otonga l’ɔkɔkɔ w’oshika wa ndjaka diwala ndo tshukama nto. Pɔɔlɔ akafunde dia naka wadi ambokakitɔna la omɛnde, nde “atotshukamake kana akalole le omɛnde.” Ɔnkɔnɛ, Nzambi tetemalaka mbɔsa wadi l’omi asɔ oko atshukanyi. Pɔɔlɔ akate di’oyadi ekakatanu akɔna, naka ɔmɔ atasale awui wa mindo wa dieyanelo, kete oyango awɔ la dia monga wa mbokana, mbuta ate nkandola ekakatanu awɔ ndo ntetemala mbidjasɛ kaamɛ. Vɔ koka nyanga alako w’oma lo Bible oma le dikumanyi. w18.12 13 od. 14-15

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 10

Nyotetemale nyanga ntondo Diolelo la losembwe laki Nzambi.​—Mat. 6:33.

Ɛlɔ kɛnɛ, Nzambi nangaka dia sho monga angɛnyi ande ndo nsala la wolo dia nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ. (Mat. 28:19, 20; Jak. 4:8) Koko anto amɔ wele la tokanyi t’amɛna koka nsala la wolo dia tɔkɔmɔla. Ɛnyɛlɔ, owandji ayɛ w’olimu koka kolaka dia kofutaka falanga efula, koko wɛ ambeya dia wɛ ayokambaka wenya efula wa laadiko ndo wɛ hokondjaka wenya efula wa mbɔtɔka nsanganya kana nsambisha kaamɛ l’ase etshumanelo. Kana naka wɛ ekɔ ombeki, tɔshi dia embetsha ayɛ wambokosha diaaso dia wɛ ntshɔ lo dihole dikina dia tɔtɔ kalasa ya laadiko. L’etena kɛsɔ, onde wɛ ayɔlɔmba, ayosala eyangelo ndo ayosawola l’anto akina ntondo ka wɛ mbɔsa yɛdikɔ? Ayonga dimɛna naka wɛ mbeka dia mbeya kanyi ya Jehowa l’akambo akɔ oma ko kakianɛ ndo mbetɛ tokanyi tande oko tayɛ hita. Oma laasɔ, naka wɛ ambohomana l’awui wa ngasɔ, wɛ koka mɛna dia vɔ bu mɛtɛ ehemba. Wɛ ayeya kɛnɛ mɛtɛ kakokayɛ nsala nɛ dia wɛ akatashidi mbɔsa yɛdikɔ dia ntetemala ndjasha dia kambɛ Jehowa. w18.11 27 od. 18

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 11

Laadiko dia diangɔ tshɛ dialamayɛ, olamake otema ayɛ.​—Tok. 4:23.

Sɔlɔmɔna akayala nkumekanga k’Isariyɛlɛ etena kakinde eke ɔlɔngɔlɔngɔ. Oma l’etatelo k’ɛlɔmbwɛlɔ kande, Jehowa akɛnama le nde lo dɔ ndo akawotɛ ate: “Ɔnɔmbɛ kɛnɛ kalangayɛ dimi kosha.” Sɔlɔmɔna akakadimola ate: “Dimi leke dikɛnda ndo latahokɔ akambo. . . . Ɔnkɔnɛ, osha okambi ayɛ otema w’okitanyiya dia nomboshaka wodja ayɛ.” (1 Ku. 3:5-10) Ande okitshakitsha waki la nde dia nɔmba “otema w’okitanyiya” lee! Aha la taamu Jehowa akokaka Sɔlɔmɔna ngandji! (2 Sa. 12:24) Nzambi kaso akangɛnangɛna efula l’okadimwelo wa nkumekanga ka dikɛnda kɛsɔ diakɔ diakandasha Sɔlɔmɔna “lomba ndo otema wa yimba.” (1 Ku. 3:12) L’edja tshɛ kakinde la kɔlamelo, Sɔlɔmɔna akakondja ɛtshɔkɔ efula. Nde akakondja diɛsɛ dia mbika tɛmpɛlɔ “dikambo dia lokombo la Jehowa Nzambi k’Isariyɛlɛ.” (1 Ku. 8:20) Nde akonge la lokumu efula l’ɔtɛ wa lomba lakawosha Nzambi. Ndo awui wakandate etena kakandasambiyama oma le Nzambi wakafundama l’abuku asato wa lo Bible. Dibuku dimɔ l’atei awɔ ko Tokedi. w19.01 14 od. 1-2

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 12

Nyotshike tshikitanyema oma le dikongɛ di’akambo nɛ.​—Rɔmɔ 12:2.

Anto amɔ hawolange anto akina monga la shɛngiya lo ekanelo kawɔ. Vɔ mbutaka ɔnɛ: “Dimɛ kalanga.” Ondo vɔ nangaka mbuta ɔnɛ vɔ nangaka ndjaɔsɛ tɛdikɔ vɔamɛ ndo ɔnɛ vɔ wekɔ la lotshungɔ la nsala dui sɔ. Vɔ hawolange anto akina mbalɔmbɔla kana mbatshutshuya dia vɔ monga oko anto akina. Ekɔ dimɛna mbeya ɔnɛ naka sho mbetawɔ tokanyi ta Jehowa, kete sho koka ntetemala monga la tokanyi taso. Kɔrɛtɔ ka hende 3:17 mbutaka ɔnɛ: “Lɛnɛ ele nyuma kaki Jehowa, lotshungɔ lekɔ.” Jehowa akatosha lotshungɔ la sho monga woho w’onto walangaso monga. Sho koka monga la awui walangaso ndo nsɔna awui wa ndjasha lɔkɔ. Ngasɔ mbakatotonge Jehowa. Koko dui sɔ halembetshiya dia sho tekɔ la lotshungɔ lele bu l’elelo. (1 Pe. 2:16) Etena kalangaso mbeya kɛnɛ kele ɔlɔlɔ kana kɔlɔ, Jehowa nangaka dia sho nkamba l’Ɔtɛkɛta ande dia tɔlɔmbɔla. w18.11 19 od. 5-6

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 13

Dɛmasɛ akantshike dikambo nde akalange dikongɛ nɛ di’akambo.​—2 Tim. 4:10.

Etena kakateke akambo wa mɛtɛ, takashihodia ɔnɛ kambɛ Jehowa ndeka lomombo la l’emunyi ohomba la fwa. Takangɛnangɛna ntshika diangɔ sɔ tshɛ l’ɔtɛ w’akambo wa mɛtɛ. Koko oko watete nshi, sho koka mɛna anto akina wasomba aparɛyɛ mɔtshi wambotomba nshi nyɛ kana wangɛnangɛna la diangɔ dikina. Sho koka ndjotatɛ mfɔnya ɔnɛ tamboshisha. Sho koka ndjonga ko hatoyɔngɛnangɛna la kɛnɛ kele laso ko ndjoleka mbidja yimba dia nkondja lomombo la l’emunyi oleki kambɛ Jehowa. Dui sɔ toholaka kɛnɛ kakakomɛ Dɛmasɛ. Nde akalange “dikongɛ nɛ di’akambo” efula ko akayotshika ɔkɛndɛ wakandalongola kaamɛ l’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Lande kakandalawɔ Dɛmasɛ Pɔɔlɔ? Oyadi nde akalange lomombo la l’emunyi efula ndeka elimu wa lo nyuma kana kondjolanga nto ndjahondja l’oyango wa nkamba kaamɛ la Pɔɔlɔ, Bible hate. Hatolange mɛtɛ monga nto la ngandji ka lomombo la l’emunyi kana mbetawɔ ngandji kɛsɔ ndjotshidia nganji kokaso akambo wa mɛtɛ. w18.11 10 od. 9

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 14

Hanyotovɔ mɛ!​—Eta. 3:4.

Kashi kakate Satana kaki kɔlɔ efula nɛ dia nde akeyaka dia naka Eva mbeetawɔ ndo ndɛ olowa, kete nde akahombe mvɔ. Adama la Eva wakasekola ɔlɛmbɛ wa Jehowa ndo l’ekomelo vɔ wakayovɔ. (Eta. 3:6; 5:5) Kɛnɛ koleki tshɛ kɔlɔ ele, l’ɔtɛ wa pɛkato k’Adama, “nyɔi kakadiangana le anto tshɛ.” Lo mɛtɛ, “nyɔi kakolɛ oko nkumekanga . . . , kaanga le wanɛ waki kosala pɛkato woho wakasale Adama kɔlɔ.” (Rɔmɔ 5:12, 14) Ɛlɔ kɛnɛ, lo dihole dia sho monga la lɔsɛnɔ la kokele ndo laha l’ekomelo oko wakasangoya Nzambi l’etatelo, tekɔ lo nsɛna “ɛnɔnyi 70, kana 80 naka onto ekɔ la wolo wa laande.” Ndo nsɛnɔ yaso “[nd]olanɛ la paa ndo la lɔkɔnyɔ.” (Os. 90:10) Awui asɔ tshɛ wekɔ lo salema l’ɔtɛ wa kashi ka Satana! Yeso akate lo dikambo dia Satana ate: “Nde koshikikala lo mɛtɛ, nɛ dia mɛtɛ keema le nde.” (Jni. 8:44) Satana atatshikitana, nde ekɔ lo ntetemala “[mi]nganyiya nkɛtɛ k’otondo” la kashi yande. (Ɛny. 12:9) Hatolange dia Satana tonganyiya. w18.10 6-7 od. 1-4

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 15

Ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wadja wɔladi, nɛ dia vɔ wayelamɛ ana wa Nzambi.​—Mat. 5:9.

Naka sho ntakola nna dia ntondo dia mbidja wɔladi lam’asaso l’anto akina, sho koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ombeki Jakɔba akafunde ate: “Ntɔngɔ y’elowa wa losembwe monɛmaka lo wɔladi le wanɛ wadja wɔladi.” (Jak. 3:18) Ɔnkɔnɛ, naka wɛ ekɔ l’okakatanu dia mbokana l’onto ɔmɔ l’etshumanelo kana lo nkumbo kanyu, kete lɔmba Jehowa dia kokimanyiya dia wɛ monga onto ladja wɔladi. Oma laasɔ, Jehowa ayokosha nyuma kande k’ekila, tɔ kayokokimanyiya dia nkɛnɛmɔla waonga w’Okristo ndo wɛ ayoleka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Yeso akɛnya ohomba wa ntakola nna dia ntondo dia mbidja wɔladi etena kakandate ate: “Naka wɛ ekɔ lo ndjaye la woshasha ayɛ lo elambwelo ko wɛ ambohɔ dia ɔnanyɔ ekɔ la yɛ la dikambo dimɔtshi, tshika woshasha ayɛ la ntondo ka elambwelo kele kalola. Tokotodja ntondo wɔladi lam’asayɛ la ɔnanyɔ, oma laasɔ koye, koyokimɔ woshasha ayɛ.”​—Mat. 5:23, 24. w18.09 21 od. 17

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 16

Dimi lambonyosha ɔlɛmbɛ w’oyoyo dia nyu mbokana ngandji. Nyokane ngandji lam’asanyu oko wakamanyoke ngandji.​—Jni. 13:34.

L’otsho w’ekomelo wakandonge l’ambeki, Yeso akatɛkɛta dikambo dia ngandji mbala oko 30. Nde akatɛ ambeki ande dia vɔ pombaka “mbokana ngandji.” (Jni. 15:12, 17) Ngandji kawɔ mbakahombe monga djembetelo yakakoke anto akina mɛna ndo mbeya dia vɔ waki ambeki wa Yeso wa mɛtɛ. (Jni. 13:35) Ngandji kɛsɔ bu tsho nsaki k’anyanya; tɔ kekɔ wolo ndo kekɔ dionga dia ndjahondja. Yeso akate ate: “Ndooko ngandji koleki k’onto nkimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo dia angɛnyi ande. Nyu nyekɔ angɛnyi ami naka nyu nsala kɛnɛ kanyodjangɛmi.” (Jni. 15:13, 14) Ɛlɔ kɛnɛ ekambi wa Jehowa mbeyamaka oma lo ngandji kawɔ ka mɛtɛ ka ndjahondja ndo lo kaamɛ kawɔ. (1 Jni. 3:10, 11) Vɔ mbokanaka ngandji oyadi wodja kana dioho diawɔ, ɔtɛkɛta watɛkɛtawɔ, oma lɛnɛ oyewɔ kana lɛnɛ akawodiama. w18.09 12 od. 1-2

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 17

Naka onto hakotsha ehomba w’anto ande, djekoleko w’ase luudu lande, nde ambɔsɛka mbetawɔ kande.​—1 Tim. 5:8.

Jehowa nongamɛka di’ekambi ande nkotsha ehomba w’ase nkumbo yawɔ. Ɛnyɛlɔ, wɛ koka nyanga falanga dia nkotsha ehomba wa nkumbo kayɛ. Ambutshi wa wamato efula tshikalaka l’anawɔ w’akɛnda la ngelo. Ndo naka ambutshi aso hawoyokoka ndjakotshɛ ehomba awɔ, sho koka mbaakimanyiya. Ɔsɔ ekɔ awui w’ohomba. Naka wɛ ekɔ l’ɛkɛndɛ wa lo nkumbo wa ngasɔ, ondo wɛ hokoka nsala awui efula lo dikambo dia Jehowa oko wakombolayɛ nsala. Koko tɔkɔmɔke! Jehowa ngɛnangɛnaka etena kakotshayɛ ehomba wa nkumbo kayɛ. (1 Kɔr. 10:31) Naka wɛ bu l’ɛkɛndɛ wa lo nkumbo wa wanyandja, shi wɛ koka nkimanyiya anangɛso l’akadiyɛso wele la hemɔ kana waya esombe kana wele l’ehomba ekina? Kana onde wɛ hakoke nyanga wanɛ wakoka monga l’ohomba w’ekimanyielo l’etshumanelo kanyu? Lo nsala ngasɔ, wɛ koka nkamba kaamɛ la Jehowa dia nkadimola dɔmbɛlɔ dimɔ.​—1 Kɔr. 10:24. w18.08 24 od. 3, 5

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 18

Nzambi aki kaamɛ la nde, ndo nde akooshimbɛ oma l’asui ande tshɛ.​—Ets. 7:9, 10.

Jakɔbɔ akalekaka nanga Yɔsɛfu. Lam’aki Yɔsɛfu l’ɛnɔnyi 17, anango wakosondja oko mfumbe l’ɔtɛ wa kandjema. (Eta. 37:2-4, 23-28) Yɔsɛfu akadiɛnɛ l’Edjibito ɛnɔnyi oko 13, ntondo oko mfumbe, ndo l’ɔkɔngɔ oko ose lokanu l’Edjibito mangana etale la Jakɔbɔ she ka ngandji. Kakɔna kakakimanyiya Yɔsɛfu diaha nshisha elongamelo ndo momala efula? Etena kakadiɛnɛka Yɔsɛfu lo lokanu, weho akɔ tshɛ nde akadje yimba lo woho wakokimanyiyaka Jehowa. (Eta. 39:21; Os. 105:17-19) Ondo nde akakanyiyaka nto di’alɔ wa prɔfɛsiya wakandɛnyi etena kakinde dikɛnda ndo nde aki l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa aki kaamɛ la nde. (Eta. 37:5-11) Ondo nde akalɔmbɛ mbala efula ndo akatɛ Jehowa dui tshɛ diaki l’otema ande. (Os. 145:18) Ndo Jehowa akakadimola alɔmbɛlɔ wa Yɔsɛfu lo mboshikikɛ ɔnɛ Nde ayonga “kaamɛ la nde” lo ehemba ande tshɛ. w18.10 28 od. 3-4

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 19

Ose wola petshamaka kaanga oma le asukanyi ande, koko kanga ɔngɔnyi mongaka la angɛnyi efula.​—Tok. 14:20.

Woho wɔsaso anto koka monga la shɛngiya lo ndjela woho wewɔ ɛngɔnyi kana wola. Ngande wele woho wele onto ɔngɔnyi kana wola koka monga la shɛngiya lo woho wawɔsaso? Sɔlɔmɔna akasambiyama dia mfunda dui dia lonyangu diendana l’anto wele bu kokele oko wɛnyamidiɔ lo divɛsa di’ɛlɔ. Yokedi shɔ atetshayɔ? Naka hatongi la yewo, kete sho koka ndjoyanga dia mbɔtɔ lɔngɛnyi paka l’anangɛso wele ɛngɔnyi, koko aha la wanɛ wele wola. Lande na kele ekɔ waale dia salɛ anto akambo lo ndjela kɛnɛ kele lawɔ kana kɛnɛ kele bu la wɔ? Nɛ dia nsala dui sɔ mbeyaka ndjodja diatɔnelo l’etshumanelo. Dui dia ngasɔ diakatombe lo tshumanelo dimɔtshi lo ntambe ka ntondo, ko Jakɔba akahɛmɔla Akristo asɔ l’ɔtɛ wa dui diakɔ. (Jak. 2:1-4) Tatetawɔke dia diatɔnelo monga l’etshumanelo kaso. w18.08 10 od. 8-10

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 20

Nyonge la ngandji k’efula lam’asanyu.​—1 Pe. 4:8.

Sho mɛnyaka dia sho mbɔsaka diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa la nɛmɔ oma lo yoho yasalɛso anangɛso l’akadiyɛso akambo. Vɔ wekɔ anto waki Jehowa oko sho. Naka sho mbohɔka dui sɔ, kete tayowasalɛka akambo w’ɛlɔlɔ tena tshɛ ndo la ngandji. (1 Tɛs. 5:15) Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Oma lo dikambo nɛ, anto tshɛ wayeya dia nyu nyekɔ ambeki ami, naka nyayokana ngandji lam’asanyu.” (Jni. 13:35) Malaki akate dia Jehowa ‘pokamɛka ndo mbidjaka yimba’ lo woho wasalanɛ ekambi ande akambo. (Mal. 3:16) Jehowa “mbeyaka anto ande.” (2 Tim. 2:19) Nde mbeyaka dimɛna dikambo tshɛ diasalaso ndo diatɛkɛtaso. (Hɛb. 4:13) Naka sho bu ɔlɔlɔ otsha le anangɛso l’akadiyɛso, Jehowa ekɔ lo mɛna. Koko, sho koka monga l’eshikikelo dia ‘Jehowa mɛnaka’ ndo etena kalongɔnaso, keso la lokaho, kadimanyiyanaso ndo keso ɔlɔlɔ.​—Hɛb. 13:16. w18.07 25 od. 15; 26 od. 17

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 21

[Jehowa] kahombayɛ mamema.​—Eoh. 10:20.

Ekɔ dui dia lomba le so dia ntshikala suke la Jehowa. Ndooko onto loleki wolo, lomba ndo ngandji! Diakɔ diele tena tshɛ, sho nangaka ntshikala la kɔlamelo le nde ndo monga lo wedi ande. (Os. 96:4-6) Koko anto amɔ wakatɛmɔlaka Nzambi kotondoya dia nsala dui sɔ. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka Kɛna. Nde kɔtɛmɔla tozambizambi ta kashi, koko Jehowa kombetawɔ ɔtɛmwɛlɔ ande. Jehowa akɛnyi dia Kɛna aki la tokanyi ta kɔlɔ l’otema ande. (1 Jni. 3:12) Jehowa akewola Kɛna ate: “Naka wɛ ntatɛ nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ, onde dimi hatoketawɔ? Ko naka wɛ hasadi ngasɔ, kete pɛkato kamboholama la soko. Tɔ kombolaka kahemɛ, ko onde wɛ ayokiahemɛ?” (Eta. 4:6, 7) Jehowa akɛnya hwe dia otondonga Kɛna akayatshumoya ndo akasɔnɛ dia monga lo wedi wa Nzambi, Nde otokoka monga lo wedi wa Kɛna. Koko Kɛna kompokamɛ dako. w18.07 17 od. 1, 3; 18 od. 4

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 22

Osase anyu wahɛtɛ la ntondo k’anto.​—Mat. 5:16.

Nsambisha ndo mbetɛ anto ambeki ekɔ yoho y’ohomba efula yahɛtshaso osase aso. (Mat. 28:19, 20) Laadiko di’olimu aso w’esambishelo, dionga diaso tombolaka Jehowa. Anto efula nsɛdingolaka lɔkɛwɔ laso. Naka sho mbamɔnɛmɔnɛ ndo mbasha mɔyɔ la wangasanu, kete dui sɔ diayowakimanyiya dia monga la kanyi ya dimɛna lo dikambo diaso ndo Nzambi katɛmɔlaso. Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Lam’ayonyɔtɔ lo luudu, kanyosha wanɛ wele lɔkɔ mɔyɔ.” (Mat. 10:12) Lo ahole wakasambishaka Yeso, anto waki la mbekelo ka mbɔtshiya angɛndangɛnda lo mvudu yawɔ. Ɛlɔ kɛnɛ l’ahole efula, anto waya bu la mbekelo kɛsɔ. Mbala efula anto momalaka etena kɛnawɔ angɛndangɛnda la soko diawɔ. Koko naka sho salɛ anto akambo la lɔngɛnyi ndo monga ɔlɔlɔ, vɔ koka ndjaoka dimɛna. Etena kasambishayɛ lo sɛkɛ lo nkamba la mɛsa wanɛwɔ ekanda, onde wɛ atɛnaka dia naka wɛ mɔnamɔna ndo mbisha anto mɔyɔ la lɔngɛnyi, kete vɔ ngɛnangɛnaka dia ndja ndjɔsa ekanda? Vɔ koka kaanga nanga dia ntatɛ sawo! w18.06 22 od. 4-5

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 23

Nzambi keema la shɔnɔdi.​—Ets. 10:34.

Ɔpɔstɔlɔ Petero aki la mbekelo ka sawolaka paka l’ase Juda ato. Oma laasɔ Nzambi akɛnya dui sɔ hwe dia Akristo hawohombe monga la shɔnɔdi ndo Petero akasambisha Kɔnɛliyo, ɔsɔlayi w’ose Rɔmɔ. (Ets. 10:28, 35) L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, Petero akayosawola ndo l’Akristo waki komonga ase Juda ndo akale kaamɛ la wɔ. Koko ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ, lam’akinde l’osomba wa Atiyɔka, nde akatone ndɛ l’Akristo waki komonga ase Juda. (Ngal. 2:11-14) Pɔɔlɔ akangola Petero ndo Petero aketawɔ engwelo kɛsɔ. Etena kakafunde Petero mukanda ande wa ntondo otsha le Akristo w’ase Juda ndo waki komonga ase Juda waki l’Asie Mineure, nde akatɛkɛta di’ohomba wa nanga anangɛso tshɛ. (1 Pe. 1:1; 2:17) Mbokɛmaka hwe dia, lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso, apɔstɔlɔ wakakondja wetshelo dia mboka “weho tshɛ w’anto” ngandji. (Jni. 12:32; 1 Tim. 4:10) Kaanga mbele dui sɔ diakɔshi etena k’otale, vɔ wakatshikitanya woho wakawɔsaka anto. Lam’ele Akristo asɔ wakalɔtɛ “lonto l’oyoyo,” vɔ wakeke dia mbɔsa anto tshɛ woho ɔtɔi, oko wawaɔsa Nzambi.​—Kɔl. 3:10, 11. w18.06 11 od. 15-16

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 24

Nyotshikale nge, la oya wa akambo wa mɛtɛ lo nkende yanyu.​—Ɛf. 6:14.

Okombɔ w’ɔsɔlayi w’ose Rɔmɔ wakasalemaka mbala efula la mbolo ya tɔlɛwɛlɛwɛ ya wekeke ko minɛ dia yɔ koka la woke wa ntolo kande. Okombɔ wakookonyaka diaha nsokasoka efula ndo nde akahombaka mendaka mbala la mbala dia kana asingo wekɔ lo dihole diawɔ l’oyango wa nkokɛ otema ndo tenyi diande dikina dia demba. Atɔndɔ wa Jehowa wosembwe wakokɛ “otema” aso kana lonto laso la l’etei, koka mbɛdikama la okombɔ ɔsɔ. (Tok. 4:23) Ɔsɔlayi kopombaka pondjo mengɔnya okombɔ ande wa lowolo la wɔnɛ wakasalema la mbolo ya wɔdu. Woho akɔ waamɛ mbele, hatohombe pondjo mengɔnya atɔndɔ wa Jehowa wendana la kɛnɛ kele ɔlɔlɔ la tokanyi taso hita tendana la kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. Sho bu la lomba l’efula dia nkokɛ etema aso. (Tok. 3:5, 6) Diakɔ diele, sho pombaka mendaka mbala la mbala dia kana “okombɔ” aso wekɔ lo ntetemala nkokɛ otema aso. Ndo nto, naka sho nshihodia akambo wa mɛtɛ dimɛna, kete sho koka mamɛ akambo akɔ dimɛna la ntondo k’atunyi aso.​—Os. 111:7, 8; 1 Jni. 5:3. w18.05 28 od. 3-4, 6-7

Lushi la sato, Ngɔndɔ ka sato 25

Anto wakadjɛ Mɔsɛ londjo.​—Wal. 20:3.

Kaanga mbakaalɔmbɔla Mɔsɛ dimɛna l’edja ka nshi efula, wodja wakayakiyanya, aha tsho l’ɔtɛ wakawahombe ashi, koko lo dikambo dia Mɔsɛ wate kana oko nde mbakasale dindja dia vɔ monga la mposa k’ashi. (Wal. 20:1-5, 9-11) L’ɔtɛ wa nkɛlɛ, Mɔsɛ akashisha lotutsha. Lo dihole dia nde mbutɛ dive la mbetawɔ tshɛ dia diɔ ntondja ashi oko wakawodjangɛ Jehowa, Mɔsɛ akatɛ wodja la nkɛlɛ tshɛ ɔnɛ nde ayanga nsala dihindo. Oma laasɔ, nde akakɔmɔla danga lo dive mbala hiende ndo ashi efula wakatombe. Otako ndo nkɛlɛ akokonya dia nsala munga ka woke. (Os. 106:32, 33) L’ɔtɛ wakinde komonga la memakana lo tshanda mɔtshi, Mɔsɛ kombetawɔma dia mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya Daka. (Wal. 20:12) Ɛnyɛlɔ kɛnɛ toshaka wetshelo w’ohomba efula. Ntondotondo, sho pombaka salaka la wolo tena tshɛ dia nama memakana. Naka sho minya yimba lo dui sɔ kaanga lo tshanda mɔtshi, kete sho koka ndjonga l’otako ndo ndjɔtɛkɛta kana ndjosala awui aha la nkanyiya. Dui dia hende ele, ekiyanu koka tɔkɔmɔla, diakɔ diele sho la dia nsala la wolo dia monga la memakana kaanga etena katɔsɛngiyawɔ. w19.02 12-13 od. 19-21

Lushi la nɛi, Ngɔndɔ ka sato 26

Lokumu l’ɔlɔlɔ lɔnɛ la Diolelo layosambishama lo nkɛtɛ k’otondo.​—Mat. 24:14.

Onde sho mbɔsaka esambishelo oko dui dia wotsho? Ndooko. L’ɔkɔngɔ wa Yeso mbisha wɛɛla wendana l’ɔkɔdi wa vinyɔ, nde akate dia tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ande etena kasambishaso. (Jni. 15:11) Ngande wakoka dui sɔ salema? Tohɔ dia lo wɛɛla wa Yeso, nde akayaɛdika l’ɔkɔdi wa vinyɔ ndo ambeki ande la ntahe. (Jni. 15:5) Ntahe kondjaka ashi ndo ɛtɛtɔ keyɔ l’ohomba, paka naka yɔ kakatana l’ɔkɔdi wa vinyɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ oko waki la Yeso lo ntetemala monga kaamɛ la nde ndo ndjela wanya ande dimɛna dimɛna ndo lo nsala lolango laki She. (Jni. 4:34; 17:13; 1 Pe. 2:21) Hanne, laya ombatshi mboka ɛnɔnyi ndekana 40 mbutaka ate: “Ɔngɛnɔngɛnɔ watomokaka l’ɔkɔngɔ w’esambishelo tshutshuyakami dia ntetemala l’olimu wa Jehowa.” Ɔngɛnɔngɛnɔ wayotosha wolo wa ntetemala nsambisha oyadi etena kele anto efula hawohokamɛ.​—Mat. 5:10-12. w18.05 17 od. 2; 20 od. 14

Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka sato 27

[Dimi lakasɔnama] . . . dia monga ombetsha w’ase wedja lo akambo wendana la mbetawɔ ndo mɛtɛ.​—1 Tim. 2:7.

Lo ntambe ka ntondo, ondo ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ mbaki ɔpɔstɔlɔ wakaleke nkeketsha anango. Nyuma k’ekila kakatome Pɔɔlɔ dia tosambisha ase Ngirika, ase Rɔmɔ ndo anto akina wakatɛmɔlaka tozambizambi efula. (Ngal. 2:7-9) Pɔɔlɔ akande lɔkɛndɔ lo dihole dielamɛ nshi nyɛ Turquie, la Grece ndo l’Italie ndo akakenge tshumanelo di’ase l’atei w’anto waki komonga ase Juda. Akristo w’eyoyo asɔ ‘wakasoyama oma le ase wodja awɔ hita’ diakɔ diakiwɔ l’ohomba w’ekeketshelo. (1 Tɛs. 2:14) Oya l’ɔnɔnyi 50, Pɔɔlɔ akafundɛ etshumanelo k’oyoyo ka la Tɛsalɔnika mukanda w’ekeketshelo ate: “Sho mbishaka Nzambi losaka nshi tshɛ lam’atotonyodimolaka nyu tshɛ lo alɔmbɛlɔ aso, nɛ dia sho tetemalaka mbohɔ olimu anyu wa la kɔlamelo, lotumu la wolo lakambanyu la ngandji tshɛ ndo ekikelo.” (1 Tɛs. 1:2, 3) Nde akaalɔmbɛ nto dia keketshana lam’asawɔ ndo akafunde ate: “Nyotetemale keketshana onto la wonyande ndo mbodiana onto la wonyande, oko wasalanyu.”​—1 Tɛs. 5:11. w18.04 19 od. 16-17

Lushi la samalo, Ngɔndɔ ka sato 28

Lokumu l’ɔlɔlɔ pombaka ntondo sambishama.​—Makɔ 13:10.

Naka wɛ ndjasha tshɛ dia ngɛnyangɛnya Jehowa lo lɔsɛnɔ layɛ, kete wɛ ayotɛ anto akina awui wendana la nde. Lam’ele olimu w’esambishelo wekɔ wanyandja, vɔ la dia monga dui dimɔ dioleki ohomba le so. Shi wɛ koka ndjadjɛ oyango wa sambishaka efula mbala la mbala? Shi wɛ koka monga ombatshi mboka? Ko akokayɛ nsala naka wɛ hangɛnangɛna nsambisha efula? Ndo ngande wakokayɛ nembetshiya dietawɔ diayɛ dimɛna? Awui ahende wayokokimanyiya vɔ anɛ: Yalɔngɔsɔla dimɛna ndo tohekɔke mbutɛ anto akina kɛnɛ keyayɛ lo dikambo dia Jehowa. Wɛ koka ndjokashimɔ dia wɛ ɔngɛnangɛna esambishelo efula. Wɛ koka ntatɛ nɔngɔsɔla okadimwelo wa dimbola dimɔ dialeka asekayɛ wa la kalasa kombola. Sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ ka jw.org ndo ekanda aso ekina wekɔ l’asawo wakalɔngɔswama dia nkimanyiya ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaeka dia vɔamɛ nyanga woho wa nkadimola ambola walekawɔ mbaoka. Ɛnyɛlɔ, dimbola di’ɔnɛ: “Lande na keyɛ la mbetawɔ le Nzambi?” Sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Onde dimi pombaka mbetawɔ wetshelo w’ohilwelo?” diele lo biukubuku Ekadimwelo lo ambola 10 wayaoka ɛlɔngɔlɔngɔ, diayokokimanyiya dia wɛ nɔngɔsɔla okadimwelo ayɛ hita. w18.04 27 od. 10-11

Lushi la lomingu, Ngɔndɔ ka sato 29

Nyootane, nyofulane.​—Eta. 1:28.

Kaanga mbaki Adama la Eva la lotshungɔ l’efula, lotshungɔ lawɔ laki l’elelo. Elelo ɛmɔtshi l’atei awɔ waki awui wakawasalaka mbala la mbala. Ɛnyɛlɔ dia ntetemala nsɛna, vɔ wakahombaka mpɛnga, ndɛ ndo ndala. Onde dui sɔ nembetshiyaka ɔnɛ vɔ komonga la lotshungɔ? Ndooko. Lo mɛtɛ, Jehowa akeyaka ɔnɛ naka vɔ nsala awui asɔ, kete wayonga l’ɔlɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Os. 104:14, 15; Ond. 3:12, 13) Jehowa akadjangɛ Adama la Eva dia mbota ana, ndodia nkɛtɛ ndo kikokɛka. Onde didjango sɔ diakawanyɛ lotshungɔ laki la wɔ? Keema! Diɔ diakawasha diaaso dia nkadimola nkɛtɛ k’otondo paradiso ndo kietɛ dihole diakawahombe sɛnaka pondjo pondjo kaamɛ l’anawɔ wa kokele. (Os. 127:3; Isa. 45:18) Otondonga Adama la Eva wakakitanyiya Jehowa, tshike vɔ wotonga la diwala ndo la nkumbo kele l’ɔngɛnɔngɛnɔ pondjo pondjo. w18.04 4-5 od. 7-8

Lushi l’ɔtɔi, Ngɔndɔ ka sato 30

Wanɛ tshɛ waki suke dia mbetawɔ akambo wa mɛtɛ wakonya lo lɔsɛnɔ la pondjo wakakome ambetawudi.​—Ets. 13:48.

Naka sho monga la solo dia lotutsha otsha le anto l’esambishelo, kete hatotolongamɛ dia vɔ nshihodia kana mbetawɔ akambo wa mɛtɛ wa lo Bible kam’awaokawɔ. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole woho wakokaso nkana l’onto ɔmɔ yimba lo dikambo di’elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo lo paradiso la nkɛtɛ. Anto efula mbetawɔka ɔnɛ nyɔi mbele ekomelo a shimu kana ɔnɛ anto tshɛ w’ɛlɔlɔ tshɔka l’olongo. Ɔnangɛso ɔmɔ mbutaka yoho mɔtshi yakondjande etombelo w’ɛlɔlɔ. Ntondotondo, nde mbadiaka Etatelo 1:28. Ko nde mimbola ompokami ande lende ndo lɔsɛnɔ la ngande lakalange Nzambi dia nkumbo k’anto nsɛna. Anto efula kadimolaka ɔnɛ: “La nkɛtɛ, la lɔsɛnɔ la dimɛna.” Oma laasɔ, ɔnangɛso akɔ mbadiaka Isaya 55:11 ko mimbola dia kana sangwelo dia Nzambi diambotshikitana. Mbala efula, ompokami kadimolaka ɔnɛ bu. L’ekomelo, ɔnangɛso akɔ mbadiaka Osambo 37:10, 11 ko mimbola nshi yayaye ya ngande yayonga la anto. Lo nkana l’anto yimba ngasɔ l’ekimanyielo k’Afundelo, nde ambokimanyiya anto efula dia nshihodia ɔnɛ Nzambi aakalange di’anto w’ɛlɔlɔ nsɛna pondjo pondjo lo Paradiso la nkɛtɛ. w19.03 24 od. 14-15; 25 od. 19

Lushi la hende, Ngɔndɔ ka sato 31

Nyoohokamee.​—Mat. 17:5.

Jehowa akɛnya hwe dia nde nangaka dia sho mpokamɛ ɛtɛkɛta w’Ɔnande ndo mbakitanyiya. La ngandji tshɛ, Yeso aketsha ambeki ande woho wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo nde akawaohola mbala la mbala dia vɔ nsungukala. (Mat. 24:42; 28:19, 20) Nde akawatɛ nto dia vɔ mbidja welo w’efula ndo nde akaakeketsha diaha vɔ mpekɔ. (Luka 13:24) Yeso akake epole ɔsɛkɛ l’ohomba w’ambeki ande mbokana ngandji, ntshikala kaamɛ ndo nkitanyiya wadjango ande. (Jni. 15:10, 12, 13) Alako asɔ wekɔ ohomba ɛlɔ kɛnɛ oko wakiwɔ lo nshi yakawasha Yeso. Yeso akate ate: “Onto tshɛ lele lo wedi w’akambo wa mɛtɛ pokamɛka dui diami.” (Jni. 18:37) Sho mɛnyaka dia tekɔ lo mpokamɛ dui diande etena kakitanyiyaso dako di’ɔnɛ: “Nyotetemale mbikikanɛ kɔlɔ ndo nyodimanyiyanake l’otema ɔtɔi lam’asanyu.” (Kɔl. 3:13; Luka 17:3, 4) Sho mɛnyaka nto dia tekɔ lo mpokamɛ dui diande lo sambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ l’ohetoheto “lo tena di’ɔlɔlɔ ndo lo tena dia paa.”​—2 Tim. 4:2. w19.03 10 od. 9-10

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto