Lande na kahɛnyahɛnyama anto l’ɔtɛ w’ɔtɛmwɛlɔ awɔ?
ONDE wɛ fɔnyaka di’anto pombaka pɛnyahɛnyama l’ɔtɛ w’ɔtɛmwɛlɔ awɔ? Ondo kema, edja tshɛ kele etsha awɔ hawɔnyɔla lotshungɔ l’anto akina. Eelo, aha ɛlɔ la lui mambɔhɛnyahɛnyama anto l’ɔtɛ w’ɔtɛmwɛlɔ awɔ ndo dui sɔ diekɔ lo tetemala polo nd’ɛlɔ kɛnɛ. Oko ɛnyɛlɔ, mbala la mbala, Ɛmɛnyi wa Jehowa efula wa l’Erɔpɛ ndo wa l’ahole akina komonga la lotshungɔ l’ɔtɛmwɛlɔ ndo wakasoyama efula lo ntambe ka 20 k’otondo.
L’etena kɛsɔ, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakahɛnyahɛnyama efula ndo l’etena k’otale oma le mandji ya hiadi ya waa socialistes la waa communistes. Kakɔna katetsha awui wakâkomɛ lo dikambo di’ɔhɛnyɔhɛnyɔ w’ɔtɛmwɛlɔ? Ndo wetshelo akɔna wakondjaso oma lo yoho yakawasale la ntondo k’ɛhɛnyɔhɛnyɔ ɛsɔ?
‘Vɔ kema wa l’andja ɔnɛ’
Ɛmɛnyi wa Jehowa ndjatshutshuyaka dia monga anto walɛnya ɛlɛmbɛ, wa wɔladi, ndo wa losembwe. Vɔ hawɔsɛmanɛ la mandji kana nyanga dia ndɔshana la yɔ ndo lam’ele oyango awɔ kema wa vwela wodja, vɔ hawoyange dia monga lo kiɔkɔ ya dikambo dimɔtshi diakoka mbaela ɛhɛnyɔhɛnyɔ. Ɛmɛnyi wa Jehowa hawoyatambiya l’awui wa pɔlitikɛ. Kɛsɔ mbɔtɔnɛka l’ɛtɛkɛta waki Yeso wata ɔnɛ: ‘[Ambeki ami] kema wa l’andja ɔnɛ, oko wemi kema la l’andja ɔnɛ.’ (Joani 17:16) Mandji efula mbeyaka lomangemange lele l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Koko emboledi wa pandashala hawoleke nɛmiya didjango dia lo Bible dialɔmba Akristo di’aha monga wa l’andja ɔnɛ.
Ɔkɔkɔ wa dikambo sɔ wakalembetshiyama hwe lo losanganya lɔmɔtshi lakasalema lo inivɛrsite wa Hiedelberg, l’Allemagne, lo Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ɔtɔi 2000. Losanganya lɔsɔ laki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Ɔhɛnyɛhɛnyɛlɔ w’Ɛmɛnyi wa Jehowa lo Ɛlɔmbwɛlɔ ka Hiadi ka wa Communistes la wa Socialistes.” Dɔkɔtɛlɛ Clemens Vollnhals dia lo Kalasa ka la Hannah-Arendt-Institute Kasala Eyangelo Wendana la Mandji ya Hiadi akɛnya dia: “Mandji ya hiadi nɔmbaka di’anto mbakitanyiya lo tshɛ, koko aha l’awui wa pɔlitikɛ ato.”
Akristo wa mɛtɛ hawokoke ndjasha la tshondo tshɛ le lowandji lɔmɔtshi l’ana w’anto, nɛ dia paka le Jehowa Nzambi oto mbakawatshike dɔkɔlɔkɔ dia mongaka la kɔlamelo l’akambo tshɛ. Ɛmɛnyi ɛnɛ wakasɛnaka lo wedja walɔmbwama oma le mandji ya hiadi wakɛnyi dia mbala mɔtshi kɛnɛ kakalɔmbaka Lɛɛta la kɛnɛ kakalɔmbaka mbetawɔ kawɔ kɔmbɔtɔnɛka. Ko kakɔna kakawasale la ntondo k’ekakatanu ɛsɔ? Mbala efula lo tena diakete, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakakambe l’ɛtɛkɛta wakate ambeki waki Yeso Kristo w’ɔnɛ: “Dieli la su dia nkitanyia aui wa [Nzambi], aha aui w’antu atu.”—Etsha 5:29.
Efula k’Ɛmɛnyi wa Jehowa wakalame mbetawɔ kawɔ ndo wakatshikala lomangemange l’awui wa pɔlitikɛ, kânga la ntondo k’ɔlɔshamelo woleki tshɛ wolo. Ngande wakawakoke mbikikɛ ɔlɔshamelo ɔsɔ na? Oma lende akawakondja wolo wa sala dikambo sɔ? Tshikawɔ vamɛ washa okadimwelo. Ndo nyɛsɔ tende kakɔna kakokaso mbeka oma l’awui wakakomɛ oyadi tekɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa kana bu.
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 4]
Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo wodja w’Allemagne wakahɛnyahɛnyama efula ndo l’etena k’otale lo ntambe 20 oma le mandji hiende ya tohadi
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 4]
“Mandji ya hiadi nɔmbaka di’anto mbakitanyiya lo tshɛ, koko aha l’awui wa pɔlitikɛ ato.”—Dɔkɔtɛlɛ Clemens Vollnhals
[Osato wa lo lɛkɛ 4]
Ase nkumbo kaki Kusserow wakashisha lotshungɔ lawɔ nɛ dia vɔ kombetawɔ takɔ mbetawɔ kawɔ
[Osato wa lo lɛkɛ 4]
Johannes Harms akadiakema lo lokanu l’aseka Nazi l’ɔtɛ wa mbetawɔ kande