BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w06 6/1 lk. 19-23
  • Jehowa mbutaka “l’etatelu akambu wukuyala l’ekumelu”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Jehowa mbutaka “l’etatelu akambu wukuyala l’ekumelu”
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Jehowa ekɔ Nzambi ka prɔfɛsiya
  • ‘Ɔtɛkɛta’ wa Jehowa ‘watokotshamaka’
  • ‘Sangwelo dia pondjo’ diaki Nzambi
  • Kɛnɛ kakashikikɛ Jehowa ntondo ɔnɛ kayokotshama
  • Kɛnɛ keya Jehowa la ntondo
  • Sangwelo dia Jehowa diayokotshama!
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2017
  • Nyɔi lele otunyi w’ekomelo ayolanyema
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2014
  • Nyɔi ndo eolwelo ka Yeso—Kɛnɛ kalembetshiya awui asɔ le yɛ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Kakɔna kakasale Nzambi?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (Numɛlɔ k’anto tshɛ)—2019
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
w06 6/1 lk. 19-23

Jehowa mbutaka “l’etatelu akambu wukuyala l’ekumelu”

“Dimi lakataka l’etatelu akambu wukuyala l’ekumelu, la lu nshi y’edjedja akambu wahatayi.”​—ISAYA 46:10.

1, 2. Kakɔna kele diambo lo awui wendana la ɔkwɛlɔ wa Babilɔna ndo kakɔna katɛnya awui asɔ lo dikambo dia Jehowa?

LA OTSHO ɔmɔtshi, asɔlayi w’atunyi wakatakɛndakɛndaka l’ɔkɛdi wa Eyufarata dia kotsha oyango awɔ wa kɔsha osomba wa wolo wa Babilɔna. Etena kakawakome suke la ɛɔtwɛlɔ k’osomba, vɔ wakɛnyi dui dia diambo. Nkuke ya weke ya tenyi pende ya ehele ka Babilɔna yakatshikama hwe! Asɔlayi asɔ wakatombe oma l’ashi, wakadɛ otsha l’osomba ndo wakɔtɔ lɔkɔ. Oshimu kele edja, osomba wakakɔ l’anya awɔ. Osomba ɔsɔ wakakome l’anya wa Kurɔ k’owandji awɔ. Ndo l’ɔkɔngɔ diko, nde akayodjaka didjango dia tshungola ase Isariyɛlɛ waki lo lɔhɔmbɔ. Nunu di’ɛhɔmbɔ wakakalola lo nkɛtɛ yawɔ dia tôlola ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa la Jerusalɛma.​—2 Ekondo 36:22, 23; Ezera 1:1-4.

2 Ɛlɔ kɛnɛ, ambewi w’ɛkɔndɔ shikikɛka awui asɔ wakasalema lo 539-537 ntondo ka tena diaso nɛ. Kɛnɛ kele diambo ele awui asɔ wakeyama ɛnɔnyi oko 200 la ntondo ka vɔ salema. Jehowa akakimanyiya ɔprɔfɛta ande Isaya la nyuma kande dia mbewoya ɔkwɛlɔ wa Babilɔna la ntondo. (Isaya 44:24–45:7) Nzambi kɔmɛnya tsho awui wakahombe salema la ntondo ndo l’ɔkɔngɔ wa ɔkwɛlɔ wa Babilɔna, koko nde akate ndo lokombo la onto lakahombe ndjosala dikambo sɔ.a Jehowa akatɛ ase Isariyɛlɛ, mbuta ate ɛmɛnyi ande wa lo etena kɛsɔ ate: “Nyuho akambu waki lu nshi y’edjedja, ne dia dimi keli [Nzambi], nduku ukina. Dimi keli [Nzambi], nduku ukina lufanyi la mi. Dimi lakataka l’etatelu akambu wukuyala l’ekumelu, la lu nshi y’edjedja akambu wahatayi. Dimi lambuta nti: alaka ami wayushikikala, ku layutsha kene tshe kalangami.” (Isaya 46:9, 10a) Jehowa ekɔ mɛtɛ Nzambi kakoka mbeya la ntondo awui wayosalema.

3. Ekadimwelo wa lo ambola akɔna wayangaso sɛdingola lo sawo nɛ?

3 Awui angana wa lo nshi yayaye weya Nzambi? Onde Jehowa mbeyaka la ntondo kɛnɛ kayosala ɔmɔmɔ a l’atei aso? Onde kɛnɛ kayotokomɛ lo nshi yayaye kambotashikikɛmaki la ntondo? Tayɔsɛdingola ekadimwelo washa Bible lo ambola asɔ ndo ambola akina wa woho ɔsɔ lo sawo nɛ ndo lo sawo diayela.

Jehowa ekɔ Nzambi ka prɔfɛsiya

4. Ele Kiɔkɔ ya prɔfɛsiya yofundami lo Bible?

4 Oko wakokande mbeya la ntondo kɛnɛ kayosalema lo nshi yayaye, Jehowa akasambiya ekambi ande wa lo nshi yakafundamaka Bible dia funda prɔfɛsiya efula yatokimanyiya dia mbeya la ntondo kɛnɛ kakasangoya Jehowa dia sala. Jehowa akate ate: “Enda, akambu wakatama ntundu, wambutshama, lambukutela akambu w’eyuyu. Ntundu vo watatshama, mbamumukutelawo.” (Isaya 42:9) Ekambi waki Nzambi wekɔ mɛtɛ la diɛsɛ dia lânde!

5. Mbeya la ntondo kɛnɛ kayosala Jehowa totshutshuyaka dia sala na?

5 Ɔprɔfɛta Amɔsɛ toshikikɛka ɔnɛ: “Mete, Khumadiondjo [Jehowa] hatutshaka nduku dikambu, tshikima ndi ambutashudi dikambu diandi dia lu usheshe le ekambi andi amvutshi.” Mbeya awui wa la ntondo mbelaka ɔkɛndɛ akɔna? Lo ɛtɛkɛta ande wayela, Amɔsɛ ambokamba la ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ lo mbuta ate: “Naka tambwe kambudikita, akona ahuki woma?” Oko wele etena kadikita tambwɛ onto kana nyama kele suke mbɔsaka yɛdikɔ mbala kakɔ ɔtɔi, mbele ndo aprɔfɛta, ɛnyɛlɔ Amɔsɛ akewoya ɛtɛkɛta waki Jehowa aha la tshimbatshimba. “Khumadiondjo [Jehowa] amboteketa, akona aheyi mvuta akambu wahatayi?”​—Amose 3:7, 8.

‘Ɔtɛkɛta’ wa Jehowa ‘watokotshamaka’

6. Yoho yakɔna yakakotshama “alaka” waki Jehowa lo dikambo dia ɔkwɛlɔ wa Babilɔna?

6 Jehowa akate lo tshimbo y’ɔprɔfɛta Isaya ate: “Dimi lambuta nti: alaka ami wayushikikala, ku layutsha kene tshe kalangami.” (Isaya 46:10b) “Alaka,” waki Nzambi, mbuta ate, lolango kana sangwelo diande lo dikambo dia Babilɔna akendanaka la woho wakandahombe mbeta Kurɔ oma la Pɛrɛsiya dia ndjɔlɛndja Babilɔna. Jehowa akewoya sangwelo sɔ edja efula la ntondo. Oko wakatashidi diɛna, sangwelo sɔ diakakotshama lo 539 N.T.D.

7. Lande na kakokaso monga la eshikikelo ɔnɛ ‘ɔtɛkɛta’ wa Jehowa wayokotshamaka nshi tshɛ?

7 Suke la ɛnɔnyi nkama nyɛi la ntondo ka Kurɔ nɛndja Babilɔna, nkumekanga Jehɔshafata ka Juda akalɔshana la alembe w’ase Amɔna ndo w’ase Mɔaba wakosangatɛ. Nde akalɔmbɛ la mbetawɔ tshɛ ate: “[Jehowa Nzambi k]a washesu li, we kema [Nzambi] leli l’ulungu? We kema umbuledi a waulelu tshe wa wedja? Wulu la khudu weko le ye wuhu waheyi untu nsemanela la ye.” (2 Ekondo 20:6) Isaya akɛnya mbetawɔ kakɔ kâmɛ etena kakandate ate: “[Jehowa] kanga lulimbilimbi kakasanguya esangweyu kene, eya nkifutanya? Lunya landi lambusimbo, eya lokonye na?” (Isaya 14:27) L’ɔkɔngɔ wa nde kɔlɔngana oma lo dadi diande, nkumekanga Nebukandinɛza ka la Babilɔna aketawɔ la okitshakitsha tshɛ ate: “Nduku leya nshimba lunya landi, kana mbumbula ati: Katshaye na?” (Danyele 4:35) Eelo, Jehowa shikikɛka ekambi ande ate: “Osoku mbatuyalaka diui diatutumbaka uma l’unyo ami: dio hadiutukalulaka le mi ukalulakalula. Keli dio diatutshaka lulangu lami ndu diatushidiyaka kene kakamasanguya.” (Isaya 55:11) Sho koka monga la eshikikelo tshɛ dia ‘ɔtɛkɛta’ wa Jehowa kotshamaka nshi tshɛ. Sangwelo diaki Nzambi hadiokitaki tatala.

‘Sangwelo dia pondjo’ diaki Nzambi

8. Naa ‘sangwelo dia pondjo’ diaki Nzambi?

8 Lo mukanda wakandafundɛ Akristo w’ase Ɛfɛsɔ, ɔpɔstɔlɔ Paulo akate dia Nzambi ekɔ la ‘sangwelo dia pondjo.’ (Efeso 3:11) Ɔsɔ kema tsho ekongelo k’akambo, watekana oko Nzambi akakongɛ woho wayondosala akambo. Koko, dui sɔ mendanaka la eshikelo kele la Jehowa ka kotsha sangwelo diande di’oma ko etatelo diendana la anto ndo la nkɛtɛ. (Etatelu 1:28) Dia tokimanyiya dia shihodia ɔnɛ sangwelo diande kotshamaka nshi tshɛ, tɔsɛdingole prɔfɛsiya ka ntondo ka lo Bible.

9. Ngande wendana Etatelu 3:15 la sangwelo diaki Nzambi?

9 Daka dia lo Etatelu 3:15 mɛnyaka dia mbala kakɔ ɔtɔi l’ɔkɔngɔ wa Adama la Eva sala pɛkato, Jehowa akashikikɛ dia womoto ande la didjidji ayohomba mbota ɔna. Jehowa akɛnyi nto la ntondo etombelo wayonga oma lo lohetsho la lam’asa womoto ɔsɔ la Satana ndo lam’asa tokanula tawɔ. Kânga mbakahombe Jehowa tshika dia Kanula ya womoto numatama lo tshindji, Kanula shɔ yakahombe ndjominola olui kana Satana lo ɔtɛ l’etena kakashikikɛ Nzambi. L’ɔkɔngɔ diko, sangwelo diaki Jehowa diakayokotshama tatɛ oma le ɔlɔndji wakasɔnama polo lo ɛnamelo ka Yeso, Mɛsiya wakalakema.​—Luka 3:15, 23-38; Ngalatiya 4:4.

Kɛnɛ kakashikikɛ Jehowa ntondo ɔnɛ kayokotshama

10. Onde Jehowa akatashikike oma k’etatelo dia Adama la Eva wayoyosala pɛkato? Lembetshiya?

10 Lo dikambo di’ɔkɛndɛ wele la Yeso lo sangwelo diaki Nzambi, ɔpɔstɔlɔ Petero akate ate: “[Yeso] One lakasonwama ntundu andja watatungama, keli akenama l’ekumelu k’etena kene dia dikambu dianyu.” (1 Petero 1:20) Onde Jehowa akatashikike la ntondo ɔnɛ Adama la Eva wayoyosala pɛkato ndo ɔnɛ olambo wa tshungo wakakimɔ Yeso wakahombe ndjonga ohomba? Kema. Tshɛkɛta ‘tongama’ kadimwama oma lo tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yalembetshiya lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ ɔnɛ “mboka woho lo nkɛtɛ.” Onde ‘woho wakokama lo nkɛtɛ,’ kana ana wakotɔ la ntondo ka Adama la Eva sala pɛkato? Kema. L’ɔkɔngɔ w’ɔtɔmbɔkwɛlɔ awɔ mbakayotaka Adama la Eva ana. (Etatelu 4:1) Ɔnkɔnɛ, l’ɔkɔngɔ w’ɔtɔmbɔkwɛlɔ ndo la ntondo ka Adama la Eva mbota ana, Jehowa akashikikɛ dia ‘kanula’ mɔtshi yakahombe ndjɛnama. Diɛsɛ oma lo nyɔi ndo eolwelo ka Yeso mbakoka anto tshungɔ oma lo pɛkato kakawahowɔ ndo mbakoka welo tshɛ waki Satana mbɔtɔ lo ashi.​—Mateu 20:28; Heberu 2:14; 1 Joani 3:8.

11. Naa dikambo dikina diakashikikɛ Jehowa la ntondo lo dikambo dia okotshamelo wa sangwelo diande?

11 Nzambi akashikikɛ la ntondo dikambo dikina diendana la okotshelo wa sangwelo diande. Kɛnɛ kakafundɛ Paulo ase Ɛfɛsɔ mɛnyaka dikambo sɔ. Nde akâfundɛ dia Nzambi ‘ayosanganya nto diangɔ tshɛ le Kristo, diangɔ dia l’olongo ndo diangɔ dia la nkɛtɛ.’ Oma lâsɔ, lo dikambo dia ‘diangɔ dia l’olongo,’ mbuta ate, wanɛ wakasɔnama dia monga ekitɔ kâmɛ la Kristo, Paulo akate ate: ‘Takasɔnama la ntondo lo ndjela sangwelo dia ɔnɛ lalɔmbɔla akambo ndo lo ndjela lolango lande.’ (Efeso 1:10, 11) Eelo, Jehowa akashikikɛ la ntondo, dia lofulo lɔmɔtshi leyama monga etenyi ka hende ka kanula ya womoto laki Nzambi ndo kamba kâmɛ la Kristo dia mbisha anto ɛtshɔkɔ w’oma lo tshungo. (Romo 8:28-30) Ɔpɔstɔlɔ Petero mbelɛka anto asɔ ɔnɛ “wudja w’ekila.” (1 Petero 2:9) Ɔpɔstɔlɔ Joani aki la diɛsɛ dia mbeya lo ɛnɛlɔ kɛmɔtshi kakandɛnyi lofulo la wanɛ wakahombe ndjonga ekitɔ kâmɛ la Kristo, mbuta ate anto 144 000. (Enyelo 7:4-8; 14:1, 3) Lo sukɛ Kristo Nkumekanga, vɔ wekɔ lo kamba ‘dikambo dia lotombo la Nzambi.’​—Efeso 1:12-14.

12. Ngande weyaso dia Nzambi kotashikike la ntondo dionga diakahombe ndjonga la ɔmɔmɔ la l’atei w’anto 144000?

12 Woho wakasɔnama anto 144 000 la ntondo hɛnya dia Nzambi ambotashikikɛki la ntondo dia anto amɔtshi wayoyohomba mbokambɛ la kɔlamelo lo yoho shɔ. Lo mɛtɛ, dako dia lo Afundelo w’Akristo w’ase Ngirika sɔ diakafundama ntondotondo dia nɔmbɔla ndo keketsha akitami dia nama olowanyi awɔ ndo mɛnya dia wakakokaka mɛtɛ nongola leeta l’otsha l’olongo. (Filipi 2:12; 2 Tesalonika 1:5, 11; 2 Petero 1:10, 11) Jehowa mbeyaka la ntondo dia anto 144 000 wayonga la akoka wa kamba dikambo dia sangwelo diande. Koko dionga diayoyonga lawɔ l’ɔkɔngɔ nemanɛka la yoho ya lɔsɛnɔ yayoyɔsɔna onto l’onto, yɛdikɔ yahomba ɔmɔmɔ la l’atei awɔ mbɔsa.​—Mateu 24:13.

Kɛnɛ keya Jehowa la ntondo

13, 14. Dikoka diele la Jehowa dia mbeya awui la ntondo mbɔtɔnɛka la na ndo lande na?

13 Lam’ele Jehowa ekɔ Nzambi ka prɔfɛsiya ndo kele la sangwelo, ngande wakambande la dikoka diande dia mbeya awui la ntondo? Ntondotondo, Bible toshikikɛka dia mboka yaki Nzambi tshɛ yekɔ mɛtɛ, ɔlɔlɔ ndo ngandji. Etena kakandafundɛ Akristo w’ase Hɛbɛru wa lo ntambe ka ntondo ka tena diaso nɛ, ɔpɔstɔlɔ Paulo akashikikɛ dia dɔkɔlɔkɔ ndo daka diaki Nzambi mɛnyaka ‘akambo ahende wahakadimɔ wele Nzambi hakoke mbuta kashi.’ (Heberu 6:17, 18) Lo mukanda wakandafundɛ Tito, Paulo akatɛkɛta nto dikambo sɔ etena kakandafunde dia Nzambi ‘hakoke mbuta kashi.’​—Tito 1:2.

14 Ndo nto, kânga mbele Jehowa la wolo wele bu la elelo, nde salaka akambo ande tshɛ la losembwe. Mɔsɛ akate dia Jehowa ekɔ “[Nzambi k]a kolamelu, aha la kolo, ndi eli ololo ndu usimbwi.” (Euhwelu k’Elembe 32:4) Kɛnɛ tshɛ kasala Jehowa mbɔtɔnɛka la lonto lande la diambo. Ditshelo diande mɛnyaka woho wɔtɔnɛ waonga ande woleki weke, waonga akɔ ko: ngandji, lomba, losembwe ndo wolo.

15, 16. Ɛsɔnwɛlɔ akɔna wakakitsha Jehowa la ntondo ka Adama lo ekambɔ k’Ɛdɛna?

15 Tende woho wakandakɛnɛmɔla waonga ande woleki weke lo awui wakatombe lo ekambɔ k’Ɛdɛna. Oko Ombutshi wa ngandji, Jehowa mbishaka anto wakandatonge kɛnɛ tshɛ kewɔ la tɔ ohomba. Nde akasha Adama dikoka dia kanyiya, kana yimba lo dikambo ndo mbɔsa yɛdikɔ mɔtshi. Otshikitanyi la waa nyama, yalɔmbwama la solo dia lôtɔ, Adama aki la dikoka dia sala ɛsɔnwɛlɔ. L’ɔkɔngɔ wa Adama tongama, Nzambi akende oma lo kiti kande ka l’olongo ndo akɛnyi ‘dia kɛnɛ tshɛ kakandatonge kaki dimɛna efula.’​—Etatelu 1:26-31; 2 Petero 2:12.

16 Lam’akandadjangɛ Adama la Eva diaha ndɛ “elua w’uma l’utamba wa ewu k’akambu w’ololo ndu k’akambu wa kolo,” Nde akalembetshiya Adama awui hwe dia nde mbeya kɛnɛ kakandahombe sala. Nde akasha Adama la Eva lotshungɔ la ndɛ “elua w’etamba tshe wa l’ekambo,” onyake wa otamba ɔtɔi ndo akawatɛ dia naka vɔ ndɛ olowa w’otamba wakasekɛma, kete wayovɔ. (Etatelu 2:16, 17) Nde akalembetshiya Adama etombelo wa ditshelo diande. Kakɔna kakahombe Adama sala na?

17. Lande na kakokaso mbuta dia Jehowa sɔnaka akambo walangande mbeya la ntondo?

17 Ondo Jehowa kɔsɔna dia mbeya la ntondo kɛnɛ kakahombe ndjosala Adama la Eva, kânga mbende la dikoka dia mbeya dui tshɛ la ntondo. Lâsɔ hatokoke ndjambola dia kana Jehowa kokaka mɛna la ntondo awui wayosalema lo nshi yayaye, koko mbeya dia kana nde sɔnaka dia sala ngasɔ. Ndo nto, sho koka mbuta ɔnɛ, lam’ele Jehowa ekɔ Nzambi ka ngandji, takandahombe tashikike la ntondo ɔnɛ ɔtɔmbɔkwɛlɔ wayoyonga, mbidja ndo etombelo wa kɔlɔ w’ɔtɔmbɔkwɛlɔ ɔsɔ. (Mateu 7:11; 1 Joani 4:8) Eelo, Jehowa sɔnaka akambo walangande mbeya la ntondo.

18. Lande na kele woho wasɔna Jehowa akambo walangande mbeya la ntondo hɛnya dia nde kema kokele?

18 Onde woho wasɔna Jehowa akambo walangande mbeya la ntondo mɛnyaka dia lo yoho mɔtshi nde kema kokele? Kema. Mɔsɛ akate dia Jehowa ekɔ “Dive,” ndo akakotsha ɔnɛ ‘mboka yande tshɛ yekɔ kokele.’ Aha nde mbele l’onongo w’etombelo w’oma lo pɛkato k’anto. Etombelo wa kɔlɔ w’oma lo pɛkato wadiɛnɛso la wɔ ɛlɔ kɛnɛ ndja oma lo ɔtɔmbɔkwɛlɔ waki Adama. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate hwe ate: “Uku akayi kolo la kete uma le untu otoi, la nyoi uma lu kolo; ku nyoi akadiangana le antu tshe ne dia antu tshe wakatshi kolo.”​—Euhwelu k’Elembe 32:4, 5; Romo 5:12; Jeremiya 10:23.

19. Ambola akɔna wayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

19 Oma lo kɛnɛ kambotɔsɛdingola, tambɛna dia Jehowa bu l’awui wa kɔlɔ. (Osambu 33:5) Koko, akoka wele la Jehowa, waonga ande w’ɔlɔlɔ ndo ɛlɛmbɛ ande sukɛka sangwelo diande. (Romo 8:28) Oko wende Nzambi ka prɔfɛsiya, Jehowa mbutaka “l’etatelu akambu wukuyala l’ekumelu, la lu nshi y’edjedja akambu wahatayi.” (Isaya 46:9, 10) Tambɛna nto dia Jehowa sɔnaka akambo walangande mbeya la ntondo. Ko na shɛngiya yele la dui sɔ le so? Ngande wakokaso ndjashikikɛ dia tɛdikɔ taso mbɔtɔnɛka la sangwelo diaki Nzambi dioludi la ngandji? Ndo naa ɛtshɔkɔ wayotokondja lo sala ngasɔ? Tayɔsɛdingola ambola asɔ lo sawo diayela.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

a Enda biukubuku Un livre pour tous, lɛkɛ 28, yakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa.

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Naa bɛnyɛlɔ dia lo nshi y’edjedja diashikikɛ dia ‘ɔtɛkɛta’ waki Nzambi ‘kotshamaka’ nshi tshɛ?

• Kakɔna kakashikikɛ Jehowa la ntondo lo dikambo dia ‘sangwelo diande dia pondjo’ na?

• Lo yoho yakɔna yakamba Jehowa la dikoka diande dia mbeya akambo la ntondo?

[Osato wa lo lɛkɛ 20]

Jehɔshafata akayaɛkɛka le Jehowa

[Osato wa lo lɛkɛ 21]

Nzambi akate dikambo dia nyɔi la eolwelo ka Yeso

[Osato wa lo lɛkɛ 22]

Onde Jehowa akashikikɛ la ntondo kɛnɛ kakahombe ndjosala Adama la Eva?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto