BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w07 7/1 lk. 23-28
  • “Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • “Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo”
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2007
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ‘Ɔnkɔnɛ, lambonyɔsɛngasɛnga’
  • ‘Ngandji kanyu kayale ka mɛtɛ’
  • “Nyotshokole wane watunyusuyaka”
  • ‘Nyodjasɛ la anto tshɛ ki’
  • “Tanyuyasombweyaki”
  • Ɛkɔkɔ wahatahombe sɔmbɔya
  • ‘Nyodjasɛ l’anto tshɛ ki’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
  • Akambo w’ohomba w’oma lo mukanda wa Romo
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
  • Totombole Nzambi
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2007
w07 7/1 lk. 23-28

“Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo”

“Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo, keli nyudjaki tukanyi lu akambu weli nemo lu ashu w’antu tshe.”​—ROMO 12:17.

1. Dionga diakɔna diɛnama le anto efula?

ETENA kasokɔma ɔna dikɛnda oma le ɔnango, mbala efula kɛnɛ kasalande ntondo ele mbosokola ndo nde. Lonyangu ko, tshelo shɔ ya sɔmbɔya hakomɛ paka le ana w’akɛnda. Epalanga efula salaka woho akɔ wâmɛ. Etena kâsalɛ anto amɔtshi awui wa kɔlɔ, vɔ nyangaka dia sɔmbɔya. Ekɔ mɛtɛ dia epalanga efula hawokaloya kɔlɔ lo kɔlɔ lo yoho yɛnama, koko vɔ salaka dikambo sɔ lo toho tokina ta lo mayɛlɛ. Vɔ disalaka ondo lo dianganyaka awui wa kashi lo dikambo di’onto lâsale kɔlɔ kana vɔ monaka toho tambodjɛ wekamu l’awui amɔtshi. Oyadi yoho yakɔna tshɛ yokambi lawɔ, kɛnɛ kakombolawɔ kekɔ woho akɔ ɔtɔi, mbuta ate kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ.

2. a) Lande na kashika Akristo wa mɛtɛ tanga la ntondo ka shɛngiya ya kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ? b) Ambola akɔna ndo tshapita yakɔna ya lo Bible yayangaso sɛdingola?

2 Kânga mbatshutshuyama anto dia kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ, Akristo wa mɛtɛ salaka la wolo diaha kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ. Koko, vɔ salaka la wolo dia kitanyiya dako diaki ɔpɔstɔlɔ Paulo diata ɔnɛ: “Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo.” (Romo 12:17) Kakɔna kayototshutshuya dia nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la tɔndɔ di’ohomba sɔ? Le waa na djekoleko wahatahombe kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ? Ɛlɔlɔ akɔna wayotokondja naka hatokaloya kɔlɔ lo kɔlɔ na? Dia kadimola lo ambola asɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo wele l’etenyi kakatɛkɛta Paulo ɛtɛkɛta ɛsɔ kele tende woho watɛnya Romo tshapita 12 dia tona dia kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ y’ɔlɔlɔ, yoludi la ngandji ndo y’okitshakitsha yahombaso ndjela. Tayanga sɛdingola akambo asɔ asato l’ɔmɔmɔ.

‘Ɔnkɔnɛ, lambonyɔsɛngasɛnga’

3, 4. a) Kakɔna kakatɛkɛta Paulo tatɛ lo Romo tshapita 12, ndo tshɛkɛta “ɔnkɔnɛ” alembetshiyayɔ na? b) Kɛtshi ka Nzambi akahombe monga la shɛngiya yakɔna le Akristo wa la Rɔma?

3 Tatɛ lo tshapita 12, Paulo akate akambo anɛi wendana la lɔsɛnɔ la Okristo. Nde akatɛkɛta dia diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa, l’asekaso ambetawudi, la wanɛ wele bu ambetawudi ndo la ewandji wa lɛɛta. Paulo akɛnya ɔkɔkɔ woleki woke wa tona tokanyi ta kɔlɔ, mbidja ndo sɔmbɔya, etena kakandate ate: ‘Ɔnkɔnɛ anyaso, dimi lambonyɔsɛngasɛnga oma lo kɛtshi ka Nzambi.’ (Romo 12:1) Todje yimba lo tshɛkɛta “ɔnkɔnɛ,” yalembetshiya ɔnɛ “lo ndjela kɛnɛ komaso la mbuta.” Oma l’etelo kɛsɔ, Paulo akalange mɛtɛ mbuta ɔnɛ: ‘Lo ndjela kɛnɛ komami la nyotɛ, lambonyɔsɛngasɛnga dia nyu sala kɛnɛ kayangami nyotɛ nto.’ Kakɔna kakatɛ Paulo Akristo asɔ wa la Rɔma?

4 Lo totshapita 11 ta ntondo ta lo mukanda ande, Paulo akatɛkɛta dia diaaso dia dimɛna diakakondja ase Juda wa lotɔ ndo ase Wedja dia vɔ tolɛ kâmɛ la Kristo lo Diolelo diaki Nzambi, elongamelo kakashisha ase Isariyɛlɛ wa l’emunyi. (Romo 11:13-36) Vɔ wakakondja diɛsɛ dia lânde sɔ paka oma ‘lo kɛtshi ka Nzambi.’ Ahomba Akristo sala lo kɛnɛ kendana la ngandji ka mamba kɛsɔ kakawaoke Nzambi? Etema awɔ pombaka ndola la lowando layowatshutshuya dia sala kɛnɛ kakawatɛ nto Paulo ɔnɛ: “Nyulambuli alimba anyu uku ulambu wa lumu, la w’ekila, la wa ngenyangenya Nzambi. Wuhu oso mbukukinyu ntsha.” (Romo 12:1) Ko, ngande wakakoke Akristo asɔ ndjalambola oko “ulambu” le Nzambi?

5. a) Ngande wakoka onto ndjalambola oko “ulambu” le Nzambi? b) Tɔndɔ diakɔna diahomba monga la shɛngiya lo dionga di’Okristo?

5 Paulo akatetemala mbuta ɔnɛ: “Tanyuyafanyaki la akambu wa la kete nye. Keli nyuhilwami lu yimba y’uyuyu, kanyeyi okone weli lulangu la [Nzambi], l’ololo latôngenyangenyaka, ndu l’uluwanyi.” (Romo 12:2) Lo dihole dia vɔ mbetawɔ dia yimba ya l’andja ɔnɛ ndanya tokanyi tawɔ, vɔ wakahombe monga la woho wa yimba yaki la Kristo. (1 Koreto 2:16; Filipi 2:5) Tɔndɔ sɔ pombaka monga la shɛngiya lo dionga dia lushi la lushi dia Akristo wa mɛtɛ tshɛ.

6. Lo ndjela ekanelo ka yimba kaki Paulo kele lo Romo 12:1, 2, kakɔna katotshutshuya dia mbewɔ kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ?

6 Ngande watokimanyiya ekanelo ka yimba kaki Paulo kele lo Romo 12:1, 2? Oko Akristo w’akitami wa nyuma asɔ waki la Rɔma, tekɔ la lowando l’efula lo toho totshikitanyi ta tetemala Nzambi toka kɛtshi lo lɔsɛnɔ laso la lushi la lushi. Ɔnkɔnɛ, otema woludi tɔɔ la lowando totshutshuyaka dia kambɛ Nzambi la wolo aso tshɛ, la kɛnɛ tshɛ kele laso ndo l’akoka aso tshɛ. Nsaki kɛsɔ k’oma k’ɛse otema totshutshuyaka nto dia sala la wolo aso tshɛ dia kanyiya, aha oko ase andja ɔnɛ koko oko Kristo. Ndo monga la yimba ya Kristo ekɔ la shɛngiya lo woho wasalɛso anto akina akambo, asekaso ambetawudi ndo wanɛ wele bu ambetawudi. (Ngalatiya 5:25) Ɛnyɛlɔ: Naka sho kanyiya oko wakakanyiyaka Kristo, kete tayoshika tanga diaha kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ.​—1 Petero 2:21-23.

‘Ngandji kanyu kayale ka mɛtɛ’

7. Woho akɔna wa ngandji wɔtɛkɛtami lo Romo tshapita 12?

7 Sho hatokaloya kɔlɔ lo kɔlɔ paka l’ɔtɛ w’ɔnɛ dui sɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ y’ɔlɔlɔ koko ndo l’ɔtɛ w’ɔnɛ ɔsɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ yoludi la ngandji. Tende kɛnɛ kakate ɔpɔstɔlɔ Paulo oma lâsɔ lo dikambo dia kɛnɛ katotshutshuya ngandji dia sala. Lo mukanda ande le ase Rɔma, Paulo akakambe la tshɛkɛta “ngandji” (a·gaʹpe lo Grɛkɛ) mbala efula lam’akandatɛkɛta dikambo dia ngandji ka Nzambi ndo ka Kristo. (Romo 5:5, 8; 8:35, 39) Koko, lo tshapita 12, Paulo akakambe la a·gaʹpe lo toho totshikitanyi, mbuta ate lo tɛkɛta dikambo dia ngandji kahombaso mboka asekaso anto. L’ɔkɔngɔ wa nde nembetshiya ɔnɛ weshasha wa nyuma tshikitana ndo ɔnɛ ambetawudi amɔtshi waki la wɔ, Paulo akatɛkɛta dia dionga dimɔtshi diahomba Akristo tshɛ monga ladiɔ. Nde akate ate: ‘Ngandji kanyu kayale ka mɛtɛ.’ (Romo 12:4-9) Mboka anto akina ngandji ekɔ djembetelo ya woke yeyama Akristo wa mɛtɛ. (Mako 12:28-31) Paulo tokeketshaka dia sho ndjashikikɛ dia ngandji kokanaso oko weso Akristo kekɔ ka mɛtɛ.

8. Ngande wakokaso mboka anto ngandji ka mɛtɛ?

8 Lâdiko dia lâsɔ, Paulo akalembetshiya woho wahomba mɛnama ngandji ka mɛtɛ, lo mbuta ate: “Nyutuni kene keli kolo, nyukimeli kene keli ololo wulu.” (Romo 12:9) “Tona” ndo “kimɛ” ekɔ tɔtɛkɛta t’ohomba efula. “Tona” kokaka kadimɔma ɔnɛ “mpetsha lo yɛdikɔ y’efula.” Sho pombaka mpetsha aha tsho etombelo wele la kɔlɔ koko ndo kɔlɔ tɔamɛ. (Osambu 97:10) Tshɛkɛta “kimɛ” ekɔ okadimwelo wa vɛrbɛ mɔtshi ya lo Grɛkɛ yalembetshiya “kukutɛ.” Okristo lele la ngandji ka mɛtɛ kukutɛka, kana mamatanaka la dionga dielɛwɔ ɔlɔlɔ diayokomaka etenyi kɛmɔtshi kahakakitɔna la lonto lande.

9. Dako diakɔna diakasha Paulo mbala la mbala?

9 Paulo akatɛkɛta mbala la mbala yoho mɔtshi yɛnama ngandji. Nde akate ate: “Nyotshokole wane watunyusuyaka. Nyâtshokole tanyuwadjaki mananu.” “Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo.” “Anyasu wa ngandji, tanyuyasombweyaki.” “Tolembiamaki l’akambu wa koko, keli olembia akambu wa kolo l’akambu w’ololo.” (Romo 12:14, 17-19, 21) Ɛtɛkɛta wa Paulo ɛsɔ mbokiyaka hwe woho wahombaso salɛ anto wele bu ambetawudi akambo, oyadi wanɛ watosoya.

“Nyotshokole wane watunyusuyaka”

10. Lo yoho yakɔna yakokaso tshɔkɔla wanɛ watosoya?

10 Ngande wakambaso la dako diaki Paulo dia ‘tetemala tshɔkɔla wanɛ watosoya’? (Romo 12:14) Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Nyulangi atunyi anyu, nyolombele wane watunyusuyaka.” (Mateu 5:44; Luka 6:27, 28) Omalɔkɔ, yoho mɔtshi yatshɔkɔlaso wanɛ watosoya ele lo mbalɔmbɛ, lo sɛngasɛnga Nzambi dia naka anto amɔtshi wekɔ lo tosoya aha la vɔ mbeya, Jehowa adihole washo awɔ oya l’akambo wa mɛtɛ. (2 Koreto 4:4) Lo mɛtɛ, mbeyaka monga wolo dia nɔmba Nzambi dia nde tshɔkɔla wanɛ watosoya. Koko, Lo yɛdikɔ yayotokanyiya woho wakakanyiyaka Kristo, mbayotoleka monga l’akoka wa sho mboka atunyi aso ngandji. (Luka 23:34) Etombelo akɔna wayonga naka sho mɛnya ngandji ka ngasɔ na?

11. a) Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ kaki Stɛfano? b) Oko wakadiɛnama lo lɔsɛnɔ laki Paulo, etshikitanu akɔna wakoka sala atunyi amɔtshi?

11 Stɛfano aki onto ɔmɔtshi lakalɔmbɛ dikambo dia atunyi ande, ndo dɔmbɛlɔ diande kombeta weteta. Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Pɛntɛkɔsta 33 tena diaso nɛ, wanɛ wakasoyaka etshumanelo k’Akristo wakande Stɛfano, wakôtondja l’andja wa Jerusalɛma ndo wakawoke ave. La ntondo ka nde mvɔ, nde akate la dui dia wolo ate: “[Jehowa] tâkitshiyaki kolo kene.” (Etsha 7:58–8:1) Saulo aki ɔmɔtshi la l’atei w’apami wakalɔmbɛ Stɛfano Nzambi dikambo diawɔ. Nde akɛnyi ndo aketawɔ dia vɔ ndjaka Stɛfano. L’ɔkɔngɔ diko, Yeso lakolwama akayɛnamaka le Saulo. Onto ɔsɔ laki ntondo osoyanyi akayokomaka ombeki wa Kristo ndo akayelamɛka ɔnɛ ɔpɔstɔlɔ Paulo, ɔnɛ lakayofunda mukanda wa lo Bible wa Romo. (Etsha 26:12-18) Lo yoho yɔtɔnɛ la dɔmbɛlɔ diaki Stɛfano, mɛnamaka dia Jehowa akadimanyiya Paulo pɛkato lo woho wakinde osoyanyi. (1 Timote 1:12-16) Diakɔ diakalake Paulo Akristo ate: “Nyotshokole wane watunyusuyaka”! Nde akeyaka oma l’akambo wakokomɛ ndamɛ dia atunyi amɔtshi kokaka ndjokoma ekambi waki Nzambi wa mɛtɛ. Woho akɔ wâmɛ mbele, lo nshi yaso nyɛ anto amɔtshi wakasoyaka Ɛmɛnyi wa Jehowa wakayokomaka ambetawudi l’ɔtɛ wa dionga dia wɔladi diele la ekambi waki Jehowa.

‘Nyodjasɛ la anto tshɛ ki’

12. Ngande wɔtɔnɛ ɛtɛkɛta wa Paulo wele lo Romo 12:17 la kɛnɛ kakandatshi lo divɛsa 9?

12 Dako diaki Paulo diayela mɛnyaka woho wahombaso salɛ ombetawudi ndo onto lele bu ombetawudi lo mbuta ɔnɛ: “Tanyukaluyaki untu kolo lu kolo.” Ɛtɛkɛta ɛsɔ mbɔtɔnɛka la kɛnɛ kakandatshi la ntondo ɔnɛ: “Nyutuni kene keli kolo.” Onde onto koka mbuta dia nde mɛtɛ ekɔ lo petsha kɛnɛ kele kɔlɔ, kana kɔlɔ tɔamɛ, naka nde kambaka la kɔlɔ oko ehomɔ ka sɔmbɔya anto akina? Onto lasala ngasɔ hɛnya dia nde ekɔ la ngandji “ka mete.” Oma lâsɔ Paulo akate ate: “Nyudjaki tukanyi lu akambu weli nemo lu ashu w’antu tshe.” (Romo 12:9, 17) Ngande wakokaso kamba l’ɛtɛkɛta ɛsɔ?

13. Lɔkɛwɔ la ngande lele laso “lu ashu w’antu tshe”?

13 La ntondo, lo mukanda ande otsha le ase Kɔrɛtɔ, Paulo akafunde awui wendana l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ wakahomana l’apɔstɔlɔ. Nde akate ate: “Ne dia shu tambuyala uku endelu ka wa la kete, ndu lu ashu wa andjelo, ndu lu ashu w’antu. . . . Lam’atotengawo, shu tatatshokolaka. Shu tatushikikalaka lam’atusuyawo. Lam’atonyolawo, shu tatâsengasengaka.” (1 Koreto 4:9-13) Woho akɔ wâmɛ mbele ɛlɔ kɛnɛ ase andja ɔnɛ mendaka kɛnɛ kasala Akristo wa mɛtɛ. Etena kɛna anto wotodingi akambo w’ɔlɔlɔ wasalaso oyadi etena katosalɛwɔ akambo aha la losembwe, vɔ mbeyaka ndjoleka mbetawɔ losango laso la Akristo.​—1 Petero 2:12.

14. Polo lo yɛdikɔ yakɔna yahombaso mbidjasɛ l’anto ki?

14 Ko, polo lo yɛdikɔ yakɔna yahombaso mbidjasɛ la anto ki? Sho pombaka mbidjasɛ la anto ki polo lo yɛdikɔ yakoka. Paulo akatɛ anango Akristo ate: ‘Naka kokaka, lo yɛdikɔ yakokanyu sala, nyodjasɛ la anto tshɛ ki.’ (Romo 12:18) ‘Naka kokaka’ ndo ‘lo yɛdikɔ yakokanyu sala’ ekɔ tɔtɛkɛta tɛnya dia mbeyaka monga ko aha lo dikambo tshɛ mbahombaso mbidjasɛ l’anto tshɛ ki. Ɛnyɛlɔ, hatotɔnyɔla didjango diaki Nzambi paka l’ɔtɛ wa mbidja wɔladi lam’asaso l’onto. (Mateu 10:34-36; Heberu 12:14) Koko, sho salaka dikambo tshɛ diakokaso sala lo yɛdikɔ yakoka, mbuta ate aha la mɔnyɔla atɔndɔ wosembwe dia ‘mbidjasɛ l’anto tshɛ ki’ lam’asaso “la antu tshe.”

“Tanyuyasombweyaki”

15. Ɔkɔkɔ akɔna watotshutshuya diaha sɔmbɔya wele lo Romo 12:19?

15 Paulo akashile ɔkɔkɔ okina watotshutshuya diaha sho sɔmbɔya: ɔsɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ y’okitshakitsha ya ndjela. Nde akate ate: “Anyasu wa ngandji, tanyuyasombweyaki; nyutshikeli kele ka [Nzambi] dihuli. Ne dia wakafundi vati: Somboya keli dikambu diami. Dimi layulemanya la wo, mbata [Jehowa].” (Romo 12:19) Okristo wayanga dia sɔmbɔya ekɔ l’otako. Nde ndamɛ ndjashaka ɔkɛndɛ wendana paka la Nzambi. (Mateu 7:1) Ndo nto, lo sala akambo woho walangande, nde ekɔ lo mɛnya dia nde bu la mbetawɔ l’ɛtɛkɛta wa Jehowa w’ɔnɛ: “Dimi layulemanya la wo.” Koko, Akristo wa mɛtɛ ndjaɛkɛka le Jehowa ɔnɛ nde “[ayɔsɔ]mbweya esonami andi.” (Luka 18:7, 8; 2 Tesalonika 1:6-8) La okitshakitsha tshɛ, vɔ tshikaka dia Nzambi sɔmbɔya akambo wa kɔlɔ wâsalɛwɔ.​—Jeremiya 30:23, 24; Romo 1:18.

16, 17. a) Kakɔna kalembetshiya ‘mbahɛ onto akalanga wa dja wahɛta’ l’ɔtɛ? b) Onde wɛmɛ ambɛnaka woho wakalɛndjama otema w’onto lele bu ombetawudi oma lo ditshelo di’ɔlɔlɔ? Naka elo, sha ɛnyɛlɔ.

16 Sɔmbɔya otunyi ayoleka keketsha dionga diande, koko mbosalɛ akambo w’ɔlɔlɔ mbeyaka nɛndja otema ande. Lande na? Tende ɛtɛkɛta wakatɛ Paulo Akristo wa la Rɔma ate: “Naka utunyi aye eko la ndjala, uwusha mbu ya nde; naka ndi la pusa, uwusha dia no. Lam’ayuyutsha osoku, keti we ambuwahatanyia akalanga wa dja waheta l’ote.” (Romo 12:20; Tukedi 25:21, 22) Kakɔna kalembetshiya ɛtɛkɛta ɛsɔ?

17 Etelo k’ɔnɛ “ambuwahatanyia akalanga wa dja waheta l’ote” ekɔ etelo ka didjidji koye oma lo woho wakawalɛlɔlaka mbolo lo nshi yakafundamaka Bible. Paonyi yakadjamaka lo nkuka ka dja, ndo wakadjaka akalanga amɔtshi aha paka l’ɛse oto koko ndo lâdiko. Akalanga wa dja wakawakitshaka lâdiko wakadiyaka dja dia ndɛlɔla paonyi ndo minya mindo ya lɔkɔ. Woho akɔ wâmɛ mbele, lo salɛ atunyi aso ditshelo di’ɔlɔlɔ, sho mbeyaka monga oko anto ‘walɛlɔla’ waonga awɔ wa kɔlɔ ko todja waonga awɔ w’amɛna. (2 Nkumi ya dikanga 6:14-23) Ɔnkɔnɛ, anto efula wa l’etshumanelo k’Akristo wakakotwama ntondo oya l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ oma lo ditshelo di’amɛna diakâsalɛ ekambi waki Jehowa.

Ɛkɔkɔ wahatahombe sɔmbɔya

18. Lande na kele tona dia kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ y’ɔlɔlɔ, yoludi la ngandji ndo y’okitshakitsha?

18 Lo ɔsɛdingwelo wa tshena pe ɔnɛ wa Romo tshapita 12, tambɛna ɛkɔkɔ efula w’ohomba wahatahombe “[kaloya] untu kolo lu kolo.” Ntondotondo, tona dia kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ y’ɔlɔlɔ yahombaso ndjela. Lo ndjela kɛtshi katoka Nzambi, ekɔ ɔlɔlɔ ndo mbokɛmaka dia sho ndjakimɔ le Jehowa ndo kitanyiya wadjango ande la lolango laso mbidja ndo didjango dia nanga atunyi aso. Dui dia hende, tona dia kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ yoludi la ngandji yahombaso ndjela. Lo tona dia sɔmbɔya ndo lo mbidjasɛ la anto ki, tayolongamɛ la ngandji dia kimanyiya oyadi kânga atunyi amɔtshi watosalɛ awui wa ngala dia vɔ koma atɛmɔdi wa Jehowa. Dui dia sato, tona dia kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ y’okitshakitsha yahombaso ndjela. Sɔmbɔya ayɛnya dia tekɔ la otako, nɛ dia Jehowa mbutaka ate: “Somboya keli dikambu diami.” Ɔtɛkɛta wa Nzambi tewolaka nto ɔnɛ: “Lam’atuyakaka utaku, katuyakaka ndu sonyi. Keli yimba yatuyalaka kame la kanga ndjakitshakitsha.” (Tukedi 11:2) Tayɛnya ɔnɛ tekɔ l’okitshakitsha naka tayotshika dia Nzambi sɔmbɔya kɔlɔ yatosalɛ anto.

19. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

19 Paulo akate lo tshena pe woho wahombaso salɛ anto akina akambo. Nde akalake Akristo ate: “Tolembiamaki l’akambu wa kolo, keli olembia akambu wa kolo l’akambu w’ololo.” (Romo 12:21) Nyuma yakɔna ya kɔlɔ yatɔlɔsha ɛlɔ kɛnɛ? Ngande wakokaso ndjilɛndja? Tayokondja ekadimwelo lo ambola asɔ ndo akina wele oko vɔ lo sawo diayela.

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Dako diakɔna diatanaso mbala la mbala lo Romo tshapita 12?

• Kakɔna kayototshutshuya diaha sho kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ?

• Ɛtshɔkɔ akɔna wayotokondja ndo wayokondja anto akina naka sho tona dia ‘kaloya kɔlɔ lo kɔlɔ’?

[Kiombo ya lo lɛkɛ 24]

Romo tshapita 12 tɛkɛtaka dia diɔtɔnganelo diasa Okristo la:

• Jehowa

• asekande ambetawudi

• anto waha ambetawudi

[Osato wa lo lɛkɛ 25]

Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ k’ombeki Stɛfano?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto