Okambi waki Jehowa ‘wakongɔma dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso’

‘Nde akongɔma dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso, nde akakɔmama nɛ dia munga yaso. Sho tambɔkɔnɔ l’ɔtɛ wa mpota yakandahomɔ.’​—IS. 53:5.

1. Kakɔna kahombaso mbohɔka etena kasalaso Eohwelo ndo prɔfɛsiya kakɔna kayotokimanyiya dia ntsha dikambo sɔ?

SHO salaka Eohwelo dia mbohɔ nyɔi kaki Yeso ndo kɛnɛ tshɛ kambokotsha nyɔi la eolwelo kande. Eohwelo toholaka nto oyindjamelo wa lowandji laki Jehowa, okidiamelo wa lokombo lande ndo ekotshamelo ka sangwelo diande, mbidja ndo panda k’anto. Ondo ndoko prɔfɛsiya kekina ka lo Bible kalembetshiya dimɛna olambo wa tshungo waki Kristo ndo kɛnɛ kakakotsha olambo akɔ oleki prɔfɛsiya kofundami lo Isaya 53:3-12. Isaya akatewoyisha asui wakahombe komɛ Okambi ndo akasha elembetshiyelo wa shikaa wendana la nyɔi ka Kristo ndo ɛtshɔkɔ wayela nyɔi kande anango w’akitami ndo “ekoko ekina.”​—Joa. 10:16.

2. Prɔfɛsiya kaki Isaya kekɔ djembetelo ya na ndo shɛngiya yakɔna yayonga la tɔ le so?

² Ntambe esambele la ntondo ka Yeso ndjotɔ lanɛ la nkɛtɛ, Jehowa akasambiya Isaya prɔfɛsiya kakɛnyaka dia Okambi ande wɔngɛnyangɛnya akahombe tshikala la kɔlamelo kânga la ntondo k’ehemba wa wolo efula. Woho wakewoya Jehowa prɔfɛsiya kɛsɔ mɛnyaka wɛkamu waki lande lo kɔlamelo yakahombe monga l’Ɔnande. Etena kasɛdingolaso prɔfɛsiya kɛnɛ, etema aso wayolola la lowando ndo mbetawɔ kaso kayokeketshama.

‘Akɔnywama’ ndo nde ‘kɔnɛmiyama’

3. Lande na kakahombe ase Juda nongola Yeso dimɛna, ko ngande wakawolongola?

³ Adia Isaya 53:3. Tokanyiya yema woho wakahombe ndjaoka Ɔna ɛtɔi lakote Nzambi dia nde tshika woho wakandakambaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ la suke la She ko nde ndja lanɛ la nkɛtɛ dia ndjokimɔ lɔsɛnɔ lande oko olambo dia shimbɛ anto oma lo pɛkato la nyɔi! (Fil. 2:5-8) Olambo ande waki l’oyango wa dimanyiya anto pɛkato yawɔ ndo vɔ mbaki didjidji dia elambo wa nyama wakalambɔmaka lo ndjela Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. (Heb. 10:1-4) Shi nde akahombe nongɔma dimɛna ndo nɛmiyama, kânga oma le ase Juda ato wanɛ wakakongɛka Mɛsiya wakalakema? (Joa. 6:14) Koko, Kristo ‘akɔnywama’ oma le ase Juda ndo vɔ ‘kombɔlɛmiya,’ oko wakatatshi Isaya. Ɔpɔstɔlɔ Joani akafunde ate: “Ndi akayi le asikandi, keli asikandi kumbûlungula.” (Joa. 1:11) Ɔpɔstɔlɔ Petero akatɛ ase Juda ate: “[Nzambi k]a watshesu, . . . ambutumbula ukambi andi Jesu; lakanyakimo, lakanyanguna lu ashu wa Pilata, lam’akandasanguya mbutshungula. Keli nyu nyakatuni One l’Ekila la Ololo.”​—Etsha 3:13, 14.

4. Ngande wakayokomaka Yeso lo mbeya elɛwɔ hemɔ?

⁴ Isaya akewoya nto dia Yeso akahombe ‘mbeya kɛnɛ kalembetshiya hemɔ.’ L’etena kakandakambaka olimu ande, Yeso akalɛmbɛ lo diaaso dimɔtshi koko ndoko kɛnɛ kɛnya dia nde akatate hemɔ. (Joa. 4:6) Koko nde akeyaka hemɔ yaki l’anto wakandasambishaka. Nde akawaoke kɛtshi ndo akakɔnɔla anto efula. (Mako 1:32-34) Ɔnkɔnɛ Yeso akakotsha prɔfɛsiya kakate ɔnɛ: “Mete, ndi akatembela asui asu, akatutshwela la nyangu yasu.”​—Is. 53:4a; Mat. 8:16, 17.

Aki oko ‘onto lakakɔmama oma le Nzambi’

5. Ngande wakɔshi ase Juda efula nyɔi ka Yeso ndo lande na kele dikambo sɔ diakanyomoleka mbosha pâ?

⁵ Adia Isaya 53:4b. Anto efula wakasɛnaka lo nshi ya Yeso koshihodia ɔkɔkɔ w’asui ndo wa nyɔi kande. Vɔ wakafɔnyaka ɔnɛ Nzambi akawosha dilanya lo mbosoya la hemɔ ka sɔnyi efula. (Mat. 27:38-44) Ase Juda wakate dia Yeso aki ɔtɛnganyi. (Mako 14:61-64; Joa. 10:33) Lo mɛtɛ, Yeso kotsha ndoko pɛkato ndo nde komonga ɔtɛnganyi. Koko l’ɔtɛ wa ngandji k’efula kakandokaka She, kanyi ya nde mvɔ oko otshi wa kɔlɔ kana ɔtɛnganyi akahombe nyomoleka mbosha pâ oko wakinde Okambi waki Jehowa. Koko nde aketawɔ dia kitanyiya lolango laki Jehowa.​—Mat. 26:39.

6, 7. Lo yoho yakɔna yakɛnya Jehowa Okambi ande wa kɔlamelo ‘pâ’ ndo lande na ‘kakangɛnangɛna’ Nzambi l’ɔtɛ wa dikambo sɔ?

⁶ Kema dui dia diambo dia prɔfɛsiya k’Isaya mbuta ɔnɛ anto akina wayɔsa Kristo oko ‘onto lakakɔmama oma le Nzambi,’ koko kɛnɛ kakoka tâmbiya ele prɔfɛsiya kakɔ kâmɛ kɛsɔ mbutaka ɔnɛ: “[Jehowa akangɛnangɛna] mbenya pa la asui.” (Is. 53:10) Lam’ele Jehowa akate nto ate: “Enda . . . osonami ami, latongenangenaka utema ami,” lande na kakandakoke ‘ngɛnangɛna asui ande’ na? (Is. 42:1) Lo yoho yakɔna yakokadiɔ mbutama ɔnɛ dikambo sɔ diakangɛnyangɛnya Jehowa?

⁷ Dia sho shihodia etenyi ka prɔfɛsiya kɛsɔ, sho pombaka mbohɔ dia etena kakandɔnyɔla lowandji laki Jehowa, Satana akadje tâmu lo kɔlamelo y’ekambi tshɛ waki Jehowa wa l’olongo ndo wa la nkɛtɛ. (Jobo 1:9-11; 2:3-5) Lo tshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi, Yeso akasha okadimwelo wa kokele lo tɔfwɛfwɛ taki Satana. Ɔnkɔnɛ, kânga mbaketawɔ Jehowa dia Kristo ndjakema oma le atunyi ande, kema tâmu dia nde akoke kandji etena kakandɛnaka Okambi ande wakasɔnama adiakema. Koko Jehowa akangɛnangɛna efula lo mɛna kɔlamelo ya kokele yaki l’Ɔnande. (Tuk. 27:11) Ndo nto, Jehowa akangɛnangɛna efula lo mbeya ɛtshɔkɔ wakahombe nyɔi k’Ɔnande mbela anto wele la ndjatshumoya.​—Luka 15:7.

‘Akongɔma dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso’

8, 9. a) Ngande ‘wakongɔma [Yeso] dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso’? b) Ngande wakashikikɛ Petero dikambo sɔ?

⁸ Adia Isaya 53:6. Oko ɔkɔkɔ wamboshishɔ, atshi wa kɔlɔ wekɔ lo tekekɔ dia nyanga etshungwelo oma lo hemɔ ndo nyɔi kakawakite oma le Adama. (1 Pet. 2:25) Oko wewɔ kema kokele, ndoko kanula yaki Adama yakoka futa kɛnɛ kakashisha Adama. (Osam. 49:7) Koko l’ɔtɛ wa ngandji kande k’efula, “[Jehowa] akawahela kolo yasu shu tshe,” mbuta ate Ɔnande la ngandji ndo Okambi ande wakandasɔnɔla. Lo mbetawɔ dia nde ‘mongɔma dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso’ ndo ‘kɔmama nɛ dia munga yaso,’ Kristo akɛmbɛ kɔlɔ yaso tshɛ l’otamba ndo akavu lo dihole diaso.

⁹ Ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde ate: “Lo dikambo nɛ mbakanyeete [Nzambi], dikambo Kristo ndaamɛɛ akasowe l’ɔkɔkɔ waakinyu ndo nde akanyocikɛɛ ɛɛnyɛɛlɔ dya nyu njela mboka kakandanyaatɛɛ. Koko Kristo ndaamɛɛ akɛɛmbɛ lo demba dyaakinde munga yaakiso l’otamba w’aswi, dya sho mvɔ lo munga ndo nsɛna lɔsɛnɔ la losembwee.” Oma lâsɔ, lo shila ɛtɛkɛta w’oma lo prɔfɛsiya k’Isaya, Petero akakotsha ate: “Toko oma lo waa mpota yaakinde mbakanyakɔnɔ.” (1 Pet. 2:21, 24, Dyookaneelo dy’Oyooyo; Is. 53:5) Dikambo sɔ diakadihwɛ atshi wa pɛkato mboka dia vɔ mbekesanɛ la Nzambi oko wakanyomota Petero ate: “Dikambo, Kristo ndaamɛɛ akavu mbala kakɔ ɔtɔi l’ɔkɔkɔ wa munga y’anto; nd’a nkana laaki onto l’ɔlɔɔlɔ akayovwɛɛ anto wa kɔɔlɔ dya nyokomya lee [Nzambi].”​—1 Pet. 3:18, Dyookaneelo dy’Oyooyo.

“Uku atolombwamaka On’okoko utsha l’ediakelu”

10. a) Kakɔna kakate Joani Obatizanyi lo dikambo dia Yeso? b) Lande na kele ɛtɛkɛta wakate Joani lo dikambo dia Yeso kokaka mɛtɛ?

¹⁰ Adia Isaya 53:7, 8. Etena kakɛnyi Joani Obatizanyi Yeso ayaye oya le nde, nde akate ate: “Nyendi On’a Okoko [wa Nzambi], latunyaka kolo ya wa la kete!” (Joa. 1:29) Lo mbelɛ Yeso ɔnɛ Ɔn’ɔkɔkɔ, ondo Joani akohɔka ɛtɛkɛta waki Isaya w’ɔnɛ: “Ndi kumvuta diui uku atolombwamaka On’okoko utsha l’ediakelu.” (Is. 53:7) Isaya akewoya ate: “Ndi akakimo lumu landi lu nyoi.” (Is. 53:12) Dui dia diambo ko, l’otsho wakahɔhɔla Yeso Eohwelo ka nyɔi kande, nde akasha apɔstɔlɔ ande 11 wa kɔlamelo dikɔhɔ dia vinyɔ ko akawatɛ ate: “Dikila diami dia sheki ne diambutshulwama dia nyimanyia antu efula kolo.”​—Mat. 26:28.

11, 12. a) Woho waketawɔ Isaka dia nambɔma ɛnyawɔ lo dikambo dia olambo wa Kristo? b) Kakɔna kahombaso mbohɔka lo dikambo dia Jehowa ɔnɛ lele Abarahama wa Woke etena kasalaso Eohwelo?

¹¹ L’ɛnyɛlɔ kaki Isaka wa lo nshi y’edjedja, Yeso aketawɔ dia nambɔma l’elambwelo l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakasangoyaka Jehowa lo dikambo diande. (Etat. 22:1, 2, 9-13; Heb. 10:5-10) Kânga mbaketawɔ Isaka dia nambɔma, aki Abarahama mbakayange dia mbolambola. (Heb. 11:17) Woho akɔ wâmɛ mbele, kânga mbaketawɔ Yeso dia mvɔ, Jehowa mbaki lo Kiɔkɔ ya yɛdikɔ yendana la tshungo. Olambo w’Ɔnande waki djembetelo ya ngandji k’efula koka Nzambi anto.

¹² Yeso ndamɛ akate ate: “[Nzambi] akalangi wa la kete utamanya, mbakandawasha On’andi etoi lakanduti, dia untu tshe lawetawo, tavokaki, keli ayali la lumu la pundju.” (Joa. 3:16) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “[Nzambi] akatenya ngandji kandi ne dia Kristu akatuvwela lam’akisu antu wa kolo.” (Romo 5:8) Omalɔkɔ, kânga mbayotɔlɛmiya Kristo lo mbohɔ nyɔi kande, hatohombe mbohɛ pondjo dia ɔnɛ lakɔshi yɛdikɔ shɔ yendana l’olambo aki Jehowa, Abarahama wa Woke. Sho salaka Eohwelo dia lotombo lande.

Okambi ‘akayindja anto efula’

13, 14. Okambi waki Jehowa ‘akayindja anto efula’ lo yoho yakɔna?

¹³ Adia Isaya 53:11, 12. Jehowa akate lo dikambo di’Okambi wakandasɔnɛ ate: ‘Okambi ami w’ɔlɔlɔ ayosala di’anto efula nyindjama.’ Lo yoho yakɔna? Ekomelo ka divɛsa 12 toshaka okadimwelo. Diɔ mbutaka ɔnɛ: “[Okambi] akateketela akanga w’enungu.” Tokanula tshɛ taki Adama takotɔ atshi wa pɛkato, “akanga w’enungu,” ndo vɔ nongolaka “difutu dia akambu wa kolo,” mbuta ate nyɔi. (Romo 5:12; 6:23) Diokanelo diaki ohomba lam’asa Jehowa la atshi wa kɔlɔ. Tshapita 53 ya prɔfɛsiya k’Isaya nembetshiyaka dimɛna woho ‘wakatɛkɛtɛ’ Yeso atshi wa pɛkato lo mbuta ate: ‘Nde akongɔma dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso, nde akakɔmama nɛ dia munga yaso. Sho tambɔkɔnɔ l’ɔtɛ wa mpota yakandahomɔ.’​—Is. 53:5.

¹⁴ Lo tɛmbɛ pɛkato yaso ndo lo mvɔ dikambo diaso, Kristo ‘akayindja anto efula.’ Paulo akafunde ate: “[Nzambi] akalangi dia elulelu k’akambu tshe ndjala le ndi [Kristo], la dia ndi mbekesanyia diango tshe la ndi, mbakandete ki lu dikila dia l’utamba andi [w’asui], l’atei a diango dia la kete ndu diango dia l’ulungu.”​—Kol. 1:19, 20.

15. a) Waa na wele “diango dia l’ulungu” diakatɛkɛta Paulo? b) Waa wele la lotshungɔ la ndɛ mapa ndo nɔ vinyɔ ya lo Eohwelo ndo lande na?

¹⁵ “Diango dia l’ulungu” diahomba ndjaokanya la Jehowa lo tshimbo ya dikila dia Kristo diakatshulwama ele Akristo w’akitami wakelamɛ dia tolɛ kâmɛ la Kristo l’olongo. Akristo wele la “leta la l’ulungu” mbɔsamaka oko ‘anto w’ɔlɔlɔ dikambo dia lɔsɛnɔ.’ (Heb. 3:1; Romo 5:1, 18) Jehowa mbaɔsaka oko anande wa lo nyuma. Nyuma k’ekila kekɔ ɔmɛnyi lo dikambo diawɔ ɔnɛ vɔ wekɔ “ekito kame la Kristu,” ndo wakelamɛ dia tonga nkumi ya dikanga ndo ɛlɔmbɛdi lo Diolelo dia l’olongo. (Romo 8:15-17; Eny. 5:9, 10) Vɔ wakakome ase Isariyɛlɛ wa lo nyuma, mbuta ate “Isariyele wa [Nzambi],” ndo wakɔtshiyama lo “sheki y’uyuyu.” (Jer. 31:31-34; Ngal. 6:16) Oko wewɔ anto wa lo sheke y’oyoyo, vɔ wekɔ la lotshungɔ la ndɛ mapa ndo nɔ vinyɔ yakate Yeso lo dikambo diayɔ ate: “Dikoho ne, dieli sheki y’uyuyu ya lu dikila diami, diambutshulwama dikambu dianyu.”​—Luka 22:20.

16. Waa na wele “diango dia la kete,” ndo lo yoho yakɔna yayindjamawɔ la ntondo kaki Jehowa?

¹⁶ “Diango dia la kete” diekɔ ɛkɔkɔ ekina waki Kristo wele la elongamelo ka nsɛna pondjo pondjo lanɛ la nkɛtɛ. Okambi waki Jehowa wakasɔnama akâyindja vɔ lawɔ la ntondo kaki Jehowa. L’ɔtɛ wa mbetawɔ kawɔ l’olambo wa tshungo waki Kristo ndo “wak[aw]otsha ahondo awo, waka[wa]waedia la dikila dia Ona-Okoko,” Jehowa mbaɔsaka oko anto w’ɛlɔlɔ, aha oko ana wa lo nyuma, koko oko angɛnyi ande lo mbasha elongamelo ka diambo efula ka vɔ ndjoka lo “fono ka wulu.” (Eny. 7:9, 10, 14; Jak. 2:23) Oko wewɔ kema lo sheke y’oyoyo ndo wewɔ kema l’elongamelo ka tɔsɛna l’olongo, ɛkɔkɔ ekina ɛsɔ hawole mapa ndo hawɔnɔ vinyɔ lo Eohwelo, koko vɔ mbɔtɔka lo losanganya lɔsɔ oko anto wasɛdingola la dilɛmiɛlɔ tshɛ kɛnɛ keta.

Jehowa nde la Okambi ande wɔngɛnyangɛnya mbashaso losaka

17. Ngande wambotokimanyiya wekelo wa prɔfɛsiya ya lo Isaya yendana la Okambi dia sho nɔngɔsɔla timba taso dikambo dia Eohwelo?

¹⁷ Ɔsɛdingwelo wa prɔfɛsiya ya lo Isaya yendana la Okambi yambɔlɔngɔsɔla timba taso dimɛna lo dikambo dia Eohwelo ka nyɔi ka Kristo. Yɔ yambotokimanyiya dia sho ‘mbika washo aso le Otatedi ndo Ondowanyi wa mbetawɔ kaso.’ (Heb. 12:2) Tambeya dia Ɔnaki Nzambi kema ɔtɔmbɔki. Otshikitanyi la Satana, nde akangɛnangɛna dia mbetshama oma le Jehowa lo mbeya dia nde mbele Nkum’Olongo. Tambɛna dia lo etena kakakambaka Yeso olimu ande lanɛ la nkɛtɛ, nde akokaka anto wakandasambishaka kɛtshi, akakɔnɔyaka efula l’atei awɔ lo demba ndo lo nyuma. Ɔnkɔnɛ, nde akɛnya kɛnɛ kayondoyosala oko Mɛsiya Nkumekanga lo dikongɛ di’akambo di’oyoyo etena ‘kayondela losembwe la nkɛtɛ.’ (Is. 42:4) Ohetoheto waki la nde lo sambisha Diolelo oko “usasi [wa] wedja” mboholaka ambeki ande dia vɔ pombaka sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la ohetoheto lo nkɛtɛ k’otondo.​—Is. 42:6.

18. Lande na kele prɔfɛsiya k’Isaya ndodiaka etema aso la lowando otsha le Jehowa ndo otsha le Okambi ande wa kɔlamelo?

¹⁸ Prɔfɛsiya k’Isaya kambofudia nto eokelo kaso kendana l’olambo wa woke wakakimɔ Jehowa etena kakandatome Ɔnande la ngandji lanɛ la nkɛtɛ dia nde ndjosowa ndo ndjovɔ dikambo diaso. Jehowa akangɛnangɛna aha lo woho wakandɛnyi Ɔnande asowa, koko lo woho wakandɛnyi nganɛ wakatshikala Yeso la kɔlamelo polo lo nyɔi. Sho pombaka ngɛnangɛna oko Jehowa lo shihodia kɛnɛ tshɛ kakasale Yeso dia mɛnya ɔnɛ Satana ekɔ kanga kashi, dia kidia lokombo laki Jehowa ndo dia nyindja lowandji Lande. Ndo nto, Kristo akɛmbɛ pɛkato yaso ndo akavu dikambo diaso. Lo yoho shɔ mbakakoke lemba la tshitshɛ l’akitami w’anango ndo ɛkɔkɔ ekina nyindjama la ntondo kaki Jehowa. Etena kayotosangana kâmɛ lo Eohwelo, etema aso kawolole la lowando otsha le Jehowa ndo otsha le Okambi ande wa kɔlamelo.

Ovuswelo

• Lo yoho yakɔna ‘yakangɛnangɛna’ Jehowa ‘pâ’ kakɛnaka Ɔnande?

• Ngande ‘wakongɔma Yeso dikɔnga dikambo dia kɔlɔ yaso’?

• Okambi ‘akayindja anto efula’ lo yoho yakɔna?

• Ngande wambɔlɔngɔsɔla wekelo wa prɔfɛsiya yendana la Okambi timba ndo etema aso lo dikambo dia Eohwelo?

[Osato wa lo lɛkɛ 26]

‘Nde akɔnywama ndo kɔnɛmiyama’

[Osato wa lo lɛkɛ 28]

“Ndi akakimo lumu landi lu nyoi”

[Osato wa lo lɛkɛ 29]

“Ekoko ekina” mbɔtɔka lo Eohwelo oko anto wasɛdingola la dilɛmiɛlɔ tshɛ kɛnɛ keta