Olimu w’ekila wa l’ekanelo ka yimba yanyu”
“Nyulambuli alimba anyu uku ulambu wa lumu, la w’ekila, la wa ngenyangenya [Nzambi, olimu w’ekila wa l’ekanelo ka yimba yanyu, “NW”].”—ROMO 12:1.
1, 2. Woho akɔna wele mbeka dia kitanyiya adjango wa lo Bible fɔnaka la mbeka dia mbeya ɔtɛkɛta wahayeye?
ONDE lushi lɔmɔtshi wɛ ambohembaka mbeka ɔtɛkɛta wahayeye? Naka ɔsɔku mbediɔ, kete, aha la tamu, wɛ ayetawɔ ɔnɛ ɔsɔ ekɔ olimu wa wolo. Kɛnɛ koleki tshɛ ohomba ele, wɛ pombaka mbeka akambo efula, aha paka mbeka tɔtɛkɛta t’eyoyo toto. Dia wɛ tɛkɛta ɔtɛkɛta ɔmɔtshi dimɛna, wɛ pombaka manyamanya gramatika k’ɔtɛkɛta akɔ. Wɛ pombaka shihodia woho wɔtɔnɛ tɔtɛkɛta lam’asatɔ ndo woho wasanganatɔ dia tondja tokanyi t’etondo.
2 Woho akɔ wâmɛ mbahombaso sala dia kondja ewo ka Dui dia Nzambi. Sho pombaka mbeka akambo efula, aha paka avɛsa amɔtshi ato wɔsɔnwami. Sho pombaka mbeka ndo gramatika ka Bible, lo yoho ya didjidji. Sho pombaka shihodia woho wɔtɔnɛ avɛsa lam’asawɔ ndo woho wahombaso mbaɔsa oko adjango wakokaso kamba lawɔ lo lɔsɛnɔ la lushi la lushi. Ɔsɔku ‘mbayotokoka ndowana ndo mbayotokoka sala elimu tshɛ w’ɔlɔlɔ.’—2 Timote 3:17.
3. Otshikitanelo akɔna wakasalema l’ɔnɔnyi 33 T.D. lo kɛnɛ k’endana la woho wa kambɛ Nzambi olimu?
3 Lo nshi yakawayelaka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, kɔlamelo y’onto yakɛnamaka, lo yɛdikɔ ya woke, oma lo woho wakandakitanyiyaka ɛlɛmbɛ wakashikikɛma lo nna ndo lo nna. Koko, l’ɔnɔnyi 33 T.D., Jehowa akanya Ɛlɛmbɛ, lo yoho mɔtshi, nde ‘akâkɔkɔmɛ l’otamba w’asui’ wakawadiake Ɔn’ande. (Kolosai 2:13, 14) L’ɔkɔngɔ diko, anto wa Nzambi kondjolongola oshilo w’otale w’elambo wahombawɔ nambolaka la ɛlɛmbɛ wahombawɔ ndjelaka. Koko, wakawatɛ ɔnɛ: “Nyulambuli alimba anyu uku ulambu wa lumu, la w’ekila, la wa ngenyangenya [Nzambi, olimu w’ekila wa l’ekanelo ka yimba yanyu, NW].” (Romo 12:1) Eelo, Akristo pombaka ndjasha l’etondo awɔ tshɛ, l’otema awɔ tshɛ, l’anima awɔ tshɛ, la yimba yawɔ tshɛ, ndo la wolo awɔ tshɛ l’olimu wa Nzambi. (Mako 12:30; ɛdika la Osambu 110:3.) Ko kamba “olimu w’ekila wa l’ekanelo ka yimba” kɛdikɛdi na?
4, 5. Kakɔna kahombama dia sho kambɛ Jehowa la ekanelo ka yimba yaso?
4 Wotelo: “ekanelo ka yimba” kadimwama oma lo tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yelɛwɔ lo·gi·kosʹ, tshɛkɛta shɔ kɛdikɛdi “tshundju” kana “yimba.” Ekambi wa Nzambi wambelamɛ dia kamba la nkum’otema kawɔ kambolowonyema la Bible. Lo dihole dia mbɔsaka tɛdikɔ totumbi oma lo lokema l’ɛlɛmbɛ wambodjamaka ntondo, Akristo pombaka sɛdingola adjango wa lo Bible la yambalo efula. Vɔ pombaka shihodia “gramatika” ka Bible, mbuta ate woho wɔtɔnɛ adjango wa lɔkɔ lam’asawɔ. Ɔsɔku mbakokawɔ mbɔsaka tɛdikɔ t’ɛlɔlɔ ta l’ekanelo ka yimba yawɔ.
5 Onde dikambo sɔ nembetshiyaka ɔnɛ Akristo ndoko l’ɛlɛmbɛ? Kema, aha ɔsɔku. Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ sekɛka ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi, dieyanelo dia mindo, odiakelo, kashi, ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, okambelo wa kɔlɔ wa la dikila, ndo weoho wa pɛkato kina efula. (Etsha 15:28, 29; 1 Koreto 6:9, 10; Enyelo 21:8) Koko, sho pombaka kamba l’ekanelo ka yimba yaso dia mbeka ndo dia kitanyiyaka adjango wa lo Bible lo yɛdikɔ yoleki nyɛ yakalɔmbamaka Ase Isariyɛlɛ. Dikambo sɔ mbɔsaka wenya efula ndo sho pombaka mbidja weolo, oko anto wêka dia mbeya ɔtɛkɛta wahaweye. Woho akɔna wakokaso pamia ekanelo ka yimba yaso na?
Woho Wakokayɛ Pamia Ekanelo ka Yimba Yayɛ
6. Woho akɔna wahombaso mbekaka Bible?
6 Ntondotondo, sho pombaka monga ambeki wa Bible wele la tshete. Dui dia Nzambi diekɔ “ololo mbetsha antu, la mbalaka, la mbaewula, la mbaekiya lu akambu w’ololo.” (2 Timote 3:16) Hatohombe nongamɛka nshi tshɛ ɔnɛ tayotanaka okandwelo w’okakatanu ɔmɔtshi lo divɛsa ɔtɔi to dia lo Bible. Ondo sho pombaka kana lomba l’avɛsa efula wahotola dikambo dimɔtshi kana okakatanu ɔmɔtshi wa lânde. Sho pombaka tetemalaka la sala eyangelo dia kondja kanyi yele la Nzambi lo dikambo dia ngasɔ. (Tukedi 2:3-5) Sho pombaka monga nto la yimba, nɛ dia “kanga yimba mbatokondjaka yewo ya nɔmbɔla.” (Tokedi 1:5, NW) Kanga yimba kokaka pendjahendja dikambo ndo shihodia woho wɔtɔnɛ tenyi diadiɔ diotshikitanyi. Nde ayɔsɔnga tenyi sɔ dia diɔ tondja osato w’otondo, oko onto longɛ mashinyi wa tɔkɛnyɔ welɛwɔ puzzle.
7. Woho akɔna wakoka ambutshi kana lomba l’adjango wa lo Bible lo kɛnɛ k’endana l’ohokwelo?
7 Oko ɛnyɛlɔ, tɔ̂shi ɔkɛndɛ w’ambutshi. Tokedi 13:24 (NW) mbutaka ɔnɛ ombutshi wa pami wôka ɔn’ande ngandji “atoyangaka dia mbohokola.” Naka sho mbɔsa divɛsa sɔ diɔamɛ oko wediɔ, kete diɔ kokaka kambema lo yoho ya kɔlɔ dia mɛnya ɔnɛ kema kɔlɔ mbisha ɔna dilanya dia wolo efula ndo diaha la kɛtshi. Koko, Kolosai 3:21 mbishaka dako di’ɔlɔlɔ nɛ: “Nyu washi, tanyutshaki an’anyu kele, ne dia vo watukuheko.” Ambutshi wakamba l’ekanelo ka yimba yawɔ ndo wɔtɔnganyiya adjango asɔ hawotoshaka an’awɔ ohokwelo wakoka mbelamɛ ɔnɛ ohokwelo “wambotamba olelo.” Vɔ wayosalɛka an’awɔ akambo la ngandji, la yimba, ndo la nɛmɔ. (Efeso 6:4) Ɔnkɔnɛ, oyadi lo kɛnɛ k’endana l’ɔkɛndɛ w’ambutshi kana lo dikambo dikina tshɛ di’endana la adjango wa lo Bible, sho kokaka pamia ekanelo ka yimba yaso lam’ayotɔsɛdingolaka atshina w’akambo w’endana la dui diakɔ. Lo yoho shɔ mbakokaso shihodia “gramatika” ka adjango wa lo Bible, mbuta ate shihodia lolango la Nzambi ndo woho wakokaso kotsha lolango lakɔ.
8. Woho akɔna wakokaso mbewɔ dia monga la tokanyi tamboleka wolo efula kana ta wetawɔ etawɔ lo kɛnɛ k’endana la tɔkɛnyɔ?
8 Yoho ya hende yakokaso pamia ekanelo ka yimba yaso ele mbewɔ dia monga la tokanyi tamboleka wolo efula ndo ta wetawɔ etawɔ. Dionga diamboleka wolo efula hasha onto diaaso dia nde pama lo ekanelo ka yimba. Ohotokɔsa dikambo dia tɔkɛnyɔ. Bible mbutaka ɔnɛ: “Andja w’otondo wekɔ la tshina dia wolo wa kanga kɔlɔ.” (1 Joani 5:19, NW) Onde lâsɔ kɛdikɛdi oseka dibuku tshɛ, filmɛ tshɛ, kana awui tshɛ wa l’andja ɔnɛ watama lo televiziɔ wekɔ kɔlɔ ndo vɔ ndja oma le Satana oka? Kanyi ya ngasɔ kema kanyi y’onto lele l’ekanelo ka lomba. Mɛtɛ, amɔtshi mbeyaka mbɔsa tɛdikɔ di’aha mendaka televiziɔ, filmɛ, kana mbalaka abuku akina tshɛ w’ase andja ɔnɛ. Ɔsɔ ele dikambo diawɔ, ndo anto hawohombe mbaɔnyɔla lo dikambo sɔ. Koko, vɔ hawokoke pemba dia tshutshuya anto akina ɔnɛ kele wawaokoya lo monga la dionga dia wolo dia ngasɔ. La Société akatondja asawo efula wɛnya adjango wa lo Bible wahomba tokimanyiya dia sho monga la lomba la sɔnɔla ɛlɛmwɛlɔ aso kana tɔkɛnyɔ taso. Naka tambotamba alako asɔ, ko tamboyasha lo tokanyi ta mindo, lo akambo wa ngala wasalema efula, kana l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ watanema lo tɔkɛnyɔ ta l’andja ɔnɛ, kete tayoyala dinginya dia tshɛ. Mɛtɛ, ɔsɔnwɛlɔ wa la lomba wa tɔkɛnyɔ nɔmbaka dia sho kamba la ekanelo ka yimba yaso dia kitanyiyaka adjango wa lo Bible woho wa sho monga la nkum’otema ka pudipudi la ntondo ka Nzambi ndo la ntondo k’anto.—1 Koreto 10:31-33.
9. “Ɛsɛdingwelo ka kokele” kɛdikɛdi na?
9 Tɔkɛnyɔ efula tasalema nshi nyɛ hatosungana mɛtɛ le Akristo.a Diɔ diakɔ diahombaso mbetsha etema aso dia vɔ ‘petsha kɛnɛ kele kɔlɔ’ di’aha sho ndjɔfɔna l’anto amɔtshi wa l’eleko ka ntondo ‘wakayakimɔ l’akambo wa kɔlɔ.’ (Osambu 97:10; Efeso 4:17-19) Dia sho kana lomba l’akambo wa ngasɔ, sho pombaka monga la “ewo k’oshika ndo la ɛsɛdingwelo ka kokele.” (Filipi 1:9, NW) Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimwami ɔnɛ “ɛsɛdingwelo,” nembetshiyaka “oshihodielo wa dikambo oma l’awoki, lo yimba.” Tshɛkɛta shɔ mendanaka la awoki wa lo demba di’onto, ɛnyɛlɔ oko lɛɛnɔ. Lo kɛnɛ k’endana la tɔkɛnyɔ kana la dikambo dikina tshɛ diahomba onto ndamɛ mbɔsa yɛdikɔ, yimba yaso pombaka ndjâla ngɔ dia sho shihodia ndo akambo wɛnama oko etshingitshingi, koko aha paka wanɛ wɛnama hwe ɔnɛ wekɔ ɔlɔlɔ kana kɔlɔ. L’etena kakɔ kâmɛ, sho pombaka mbewɔ dia kitanyiyaka adjango amɔtshi wa lo Bible lo yoho yambotamba olelo oko anto wele kema la lomba ndo tshutshuya anangɛso tshɛ ɔnɛ wasale yoho yakɔ yâmɛ.—Filipi 4:5.
10. Woho akɔna wakokaso shihodia Lonto laki Jehowa oko wɛnyamilɔ l’Osambu 15?
10 Yoho ya sato yakokaso pamia ekanelo ka yimba yaso ele mana kanyi ya Jehowa fundo ndo yitɔtɔmiya l’etema aso. L’atei a Dui diande, Jehowa ekɔ lo mbishola lonto lande la ɛlɛmbɛ ande. Oko ɛnyɛlɔ, lo Osambu 15, sho mbalaka dikambo dia woho w’onto welamɛ oma le Jehowa dia nde ndjâla ɔngɛndangɛnda lo luudu lande. Onto la ngasɔ salaka akambo w’ɔlɔlɔ, tɛkɛtaka akambo wa mɛtɛ l’otema ande, ekɔ la kɔlamelo lo alaka ande, ndo kema la lohehe. Lam’alayɛ osambu ɔsɔ, yambola wate: ‘Onde dimi lekɔ la waonga asɔ? Onde Jehowa kokaka mbelɛmi dia dimi ndjâla ɔngɛndangɛnda lo luudu lande?’ Ekanelo ka yimba yaso keketshamaka lam’ayaɔtɔnganyiyaso la mboka ya Jehowa ndo la tokanyi tande.—Tukedi 3:5, 6; Heberu 5:14.
11. Woho akɔna wakɔnyɔlaka Afarisɛ ‘losembwe la ngandji ka Nzambi’?
11 Afarisɛ wakakite tatala lo dikambo dia lânde sɔ. Afarisɛ wakeyaka dikongɛ to di’Ɛlɛmbɛ koko vɔ kokoka shihodia “gramatika” k’ɛlɛmbɛ akɔ. Vɔ wakakɔndɔlaka nunu la nunu di’akambo w’ɔm’ɔmɔ w’Ɛlɛmbɛ l’ɔtɛ, koko vɔ kokoka shihodia lonto laki Jehowa, Kiɔkɔ y’Ɛlɛmbɛ akɔ. Yeso akawatɛ ate: “Nyu nyatukimoka etenyi ka dikumi ka nyumba la luhuhu la akatshikatshi tshe, nyatulekanaka [losembwe, NW] la ngandji ka [Nzambi, NW].” (Luka 11:42) Lam’ele vɔ waki la timba tamboleka wolo nge ndo l’etema a wolo, Afarisɛ kokokaka kamba l’ekanelo ka yimba yawɔ. Tokanyi tawɔ tahɔtɔnɛ takɛnama lo sɛkɛ lam’akawɔnyɔla ambeki wa Yeso l’ɔtɛ w’ɔnɛ wambona nanula ko wambɔlɛ nɔnɔ lushi la Sabato; koko, lushi lakɔ lâmɛ l’ɔkɔngɔ diko, nkum’etema yawɔ kɔkɛta kânga yema tshitshɛ lam’akawɔtɔ sheke ya ndjaka Yeso!—Mateu 12:1, 2, 14.
12. Woho akɔna wakokaso nyomoleka ndjaɔtɔnganyiya la lonto laki Jehowa?
12 Sho hatolange ndjâla oko Afarisɛ. Ewo kaso ka Dui dia Nzambi pombaka tokimanyiya dia sho ndjaɔtɔnganyiya la Lonto laki Jehowa. Woho akɔna wakokaso sala dikambo sɔ? L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbala etenyi kɛmɔtshi ka Bible kana ka dibuku dimɔtshi di’endana la Bible, anto amɔtshi wakakimanyiyama lam’akawayambola wembola wele oko wɛnɛ: ‘Akambo wadishami anɛ, wetshelo akɔna wambishawɔ lo kɛnɛ k’endana la Jehowa ndo la waonga ande? Woho akɔna wakokami kɛnɛmɔla waonga waki Jehowa lo kɛnɛ kasalɛmi anto akina?’ Naka sho kanaka lomba lo wembola wa ngasɔ, kete ekanelo ka yimba yaso kayohama ndo tayokoka ‘mbokoya Nzambi.’—Efeso 5:1.
Ɛhɔmbɔ wa Nzambi la wa Kristo, Koko aha w’Anto
13. Woho akɔna waki Afarisɛ oko ewandji wa nkum’etema y’anto?
13 Dikumanyi pombaka mbisha wanɛ walamawɔ diaaso dia vɔ kamba la ekanelo ka yimba yawɔ. Ase etshumanelo kema ɛhɔmbɔ w’anto. Paulo akafunde ate: “Utunduyala dimi latongenyangenyaka antu, tshiki dimi kema [ɔhɔmbɔ, NW] a Kristu.” (Ngalatiya 1:10; Kolosai 3:23, 24) Lo yoho yotshikitanyi, Afarisɛ wakalangaka di’anto mbetawɔ ɔnɛ aki ohomba efula mbetawɔma le anto oleki mbetawɔma le Nzambi. (Mateu 23:2-7; Joani 12:42, 43) Afarisɛ wakayadje vɔamɛmɛ oko ewandji wa nkum’etema y’anto ndo vɔ wakadjaka ɛlɛmbɛ awɔ hita ko wakalomboyaka anto lo ndjela yɛdikɔ yakitanyiyawɔ ɛlɛmbɛ akɔ. Wanɛ wakayelaka Afarisɛ wakashisha wolo wa kamba la nkum’etema yawɔ yakalowanyema la Bible, diɔ diakɔ diakawayala ɛhɔmbɔ w’anto mɛtɛ.
14, 15. (a) Woho akɔna wakoka dikumanyi ndjaɛnya ɔnɛ vɔ la lemba l’ɛkɔkɔ wekɔ ekambi wakamba kâmɛ? (b) Woho akɔna wahomba dikumanyi kandolaka ekakatanu w’endana la nkum’otema k’onto?
14 Ɛlɔ kɛnɛ, dikumanyi di’Akristo mbeyaka ɔnɛ lemba l’ɛkɔkɔ halotokoya lawɔ ntondotondo. Okristo tshɛ pombaka mɛmba wotsho ande hita. (Romo 14:4; 2 Koreto 1:24; Ngalatiya 6:5) Dikambo sɔ diekɔ ɔlɔlɔ. Mɛtɛ, naka ɛkɔkɔ pombaka ndjâla fumbe y’anto, ndo mongaka l’okitanyiya paka l’ɔtɛ w’ɔnɛ anto wekɔ lo mbalama, kakɔna kayowosala naka anto akɔ waya bu lâwɔ na? Paulo aki l’ɔkɔkɔ wa nde ngɛnangɛna lo dikambo di’Ase Filipi, nde akate ate: “Uku akanyakitanyiaka diui tena tshe, aha paka lam’atumuyalaka la nyu, keli kakiane nyu nyambuleka nkitanyia efula lam’emi kema la nyu. Nyutshaki ulimu a panda kanyu la woma la lukumba.” Vɔ waki mɛtɛ ɛhɔmbɔ wa Kristo, koko aha wa Paulo.—Filipi 2:12.
15 Ɔnkɔnɛ, lo akambo w’endana la nkum’otema, dikumanyi hawohombe mbɔsɛ wanɛ walamawɔ tɛdikɔ. Vɔ nembetshiyaka adjango wa lo Bible w’endana la dikambo dimɔtshi, ko l’ɔkɔngɔ diko, vɔ tshikɛka anto akɔ dihole dia vɔ kamba la ekanelo ka yimba yawɔ dia mbɔsa yɛdikɔ mɔtshi. Ɔsɔ ekɔ ɔkɛndɛ a woke, koko ekɔ ɔkɛndɛ wahomba onto kumbatɛ ndamɛ.
16. Ekongelo kakɔna kakasalema l’Isariyɛlɛ dia kandolaka ekakatanu?
16 Ohotokɔsa etena kakakambaka Jehowa la embadi dia nɔmbɔla Isariyɛlɛ. Bible totɛka ɔnɛ: “Lu nshi sho, tawaki la khum’ekanga lu Isariyele. Untu l’untu akatshaka uku akandalangaka.” (Embadi 21:25) Koko, Jehowa akakimɔka dihomɔ dimɔtshi woho w’anto ande nɔmbwama. Osomba tshɛ aki l’ekumanyi kɛmɔtshi kambotshunda wɔ̂ngɔ kakakokaka mbisha anto ekimanyielo k’oshika lo wembola awɔ la l’ekakatanu awɔ. Lâdiko dia lâsɔ, ɛlɔmbɛdi w’Ase Lɛwi waki la shɛngiya y’ɔlɔlɔ le anto lam’akawâlakanyaka ɛlɛmbɛ wa Nzambi. Lam’akatombaka ekakatanu a weke, ɔlɔmbɛdi wa lâdiko akambolaka Nzambi oma lo tshimbo ya Urimɛ la Tumimɛ. Dibuku Insight on the Sciptures nembetshiyaka ɔnɛ: “Onto lakayakimanyiyaka la tɛdikɔ tɔsɔ, lakakondja ewo k’Ɛlɛmbɛ a Nzambi ndo lakâkitanyiyaka, akakondjaka ɛlɔmbwɛlɔ k’oshika ka nkum’otema kande. Lo yoho ya ngasɔ, lam’ele nde akasalaka ‘kɛnɛ kaki ɔlɔlɔ lo asho ande,’ ndoko etombelo wa kɔlɔ wakakoke mbokomɛ. Jehowa akasha anto diaaso dia vɔ mɛnya dionga la lɔkɛwɔ lawɔ l’otema ɔlɔlɔ kana l’etema ehende.”—Volume 2, lɛkɛ 162-163.b
17. Woho akɔna wakoka dikumanyi mɛnya ɔnɛ vɔ mbishaka alako lo ndjela ɛlɛmbɛ wa Nzambi koko aha lo ndjela ɛlɛmbɛ awɔ hita?
17 Oko wakasalaka embadi w’Ase Isariyɛlɛ la ɛlɔmbɛdi, dikumanyi dia l’etshumanelo mbishaka anto ekimanyielo k’oshika lo ekakatanu ɛmɔtshi ndo mbashaka alako w’ɛlɔlɔ efula. Lo tena dimɔtshi, vɔ ‘mingolaka anto, mbahangwɛka ndo mbalakaka la lotutsha ndo la yewo ya ndakanya.’ (2 Timote 4:2) Vɔ salaka dikambo sɔ lo ndjela ɛlɛmbɛ wa Nzambi, koko aha lo ndjela ɛlɛmbɛ awɔ hita. Ande etombelo w’ɛlɔlɔ watoyalaka lam’atoshaka dikumanyi ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ ndo lam’atowoyatshutshuyaka dia munanda etema w’anto lee!
18. Lande na kele ekɔ ohomba efula le dikumanyi dia vɔ munandaka etema w’anto?
18 Otema mbele “mɔtɛrɛ” wakɛndjakɛndja olimu aso w’Okristo. Diɔ diakɔ diata Bible ɔnɛ: “Uma loko katutumbaka teko dia lumu.” (Tukedi 4:23) Dikumanyi diananda etema w’anto wayɛna ɔnɛ ase etshumanelo wayotshutshuyamaka dia sala kɛnɛ tshɛ kakokawɔ sala l’olimu wa Nzambi. Vɔamɛ wayotatɛka sala akambo aha paka anto akina mbatshutshuya. Jehowa halange okitanyiya wa lotshutshuya. Nde ekɔ lo nyanga okitanyiya woye oma l’otema woludi la ngandji. Dikumanyi kokaka keketsha anto dia vɔ sala olimu wa ngasɔ w’oma ka tshina di’otema lam’ayowokimanyiyaka lemba l’ɛkɔkɔ dia vɔ pamia ekanelo ka yimba yawɔ.
Toyale la “Yimba ya [Kristo, NW]”
19, 20. Lande na kele ekɔ ohomba efula le so dia sho monga la yimba ya Kristo?
19 Oko wambotodioka, aha mbeya ɛlɛmbɛ a Nzambi eto kete lâsɔ ambokoka. Omembi w’esambu akasɛngasɛnga Nzambi ate: “Umbisha yimba, ku layulamaka elembe aye, layêlamaka l’utema tshe.” (Osambu 119:34) L’atei wa Dui diande, Jehowa akɛnya woho wele “yimba ya Kristo.” (1 Kɔrɛtɔ 2:16, NW) Oko wakinde onto lakakambɛka Jehowa l’ekanelo ka yimba yande, Yeso akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka kokele. Nde akashihodiaka ɛlɛmbɛ wa Nzambi la adjango ande, ndo nde akawakitanyiyaka tshɛ, aha la pandja ndoko ɔtɔi. Naka sho mbeka ɛnyɛlɔ kande, kete tayokoka “shihudia okone eli wekeki, utali, dungulungu la ohongo, ndu dia mbeya ngandji ka Kristu kuleki yimba.” (Efeso 3:17-19) Eelo, kɛnɛ kekaso l’atei wa Bible lo dikambo dia Yeso ndeka ndo ewo k’akambo efula; tɔ toshaka ɛnamɛlɔ k’oshika ka woho wele Jehowa.—Joani 14:9, 10.
20 Ɔnkɔnɛ, lam’ekaso Dui dia Nzambi, sho kokaka sɛdingola tokanyi tele la Jehowa lo akambo amɔtshi ndo mbɔsa tɛdikɔ t’ɛlɔlɔ. Pombaka mbidja weolo dia sala dikambo sɔ. Sho pombaka ndjâla ambeki wa Dui dia Nzambi wele la tshete, sho pombaka shihodia lonto laki Jehowa ndo ɛlɛmbɛ ande. Lo yoho ya didjidji, tekɔ lo mbeka gramatika k’oyoyo. Wanɛ wasala dikambo sɔ wayoyela dako diaki Paulo diawakeketsha dia vɔ ‘nambola alemba awɔ oko olambo wasɛna, w’ekila, wangɛnyangɛnya Nzambi, ndo kamba olimu w’ekila l’ekanelo ka yimba yawɔ.’—Romo 12:1.
[Footnotes]
a Dikambo sɔ sekɛka ndo tɔkɛnyɔ tshɛ t’awui w’ɛdiɛngɛ, t’awui wa dieyanelo dia mindo, t’akambo a ngala, ndo kɛnɛ kelɛwɔ ɔnɛ “tɔkɛnyɔ t’anto tshɛ,” tɔkɛnyɔ tahɔhɔla tokanyi ta dieyanelo dia mindo kana ta kɔlɔ tahomba Akristo tona.
b Dibuku diakatondjama oma le Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Kakɔna Kakayakime?
◻ Otshikitanelo akɔna wakasalema l’ɔnɔnyi 33 T.D. lo kɛnɛ k’endana la woho wa kambɛ Nzambi olimu?
◻ Woho akɔna wakokaso pamia ekanelo ka yimba yaso?
◻ Woho akɔna wakoka dikumanyi kimanyiya lemba l’ɛkɔkɔ dia vɔ ndjâla ɛhɔmbɔ wa Nzambi la wa Kristo?
◻ Lande na kahombaso monga la “yimba ya Kristo”?
[Caption]
Dikumanyi kimanyiyaka anto akina dia vɔ kamba la ekanelo ka yimba yawɔ