BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w00 5/1 lk. 3-4
  • Bonde kambolola kɔta mishiko efula nganɛ na?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Bonde kambolola kɔta mishiko efula nganɛ na?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Akambo akɔna wele lo kiɔkɔ ya kɔta mishiko na?
  • Tɔlɔsha kɔta mishiko la yɔmbɔ ya nyuma
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
  • Daka di’andja waha l’akambo wa kɔlɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • Diolelo diaki Nzambi—Lowandji lele bu la kɔta mishiko
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Kɔta mishiko kasalema le emboledi ekɔ oko lɔlɛngɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
w00 5/1 lk. 3-4

Bonde kambolola kɔta mishiko efula nganɛ na?

“Tulungulaki mbu y’utshu, ne dia yo yatulaka wane wasena washu, ndu yateteka awui w’akanga a mete anyanya.”​—Etumbelu 23:8.

A MBETA ɛnɔnyi nunu sato la nkama tshanu yele Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ manyaka kɔta mishiko mbut’ate mbo y’otsho. Oma ko ntambe yakete polo ndo ɛlɔ kɛnɛ, ɛlɛmbɛ wasekɛ kɔta mishiko wambofulanɛ woho w’anyanya. Koko, ambidji w’ɛlɛmbɛ wambohekɔ dia shidiya kɔta mishiko. Miliyɔ ya kɔta mishiko yekɔ lo salema lushi tshɛ, ndo miliyara y’anto sowaka l’ɔtɛ wa dikambo sɔ.

Kɔta mishiko ambokokanɛ l’andja w’otondo ndo lo yoho ya mayɛlɛ yamboleka yele aya tshondo ya wâle le tshunda di’anto. Lo wedja ɛmɔtshi, kɔta mishiko kimɔmaka lo suke l’oseka dikambo tshɛ diasalema. Kɔta mishiko kimanyiyaka onto dia nde kotsha l’ɛgzamɛ, dia kondja dikatshi dia monga la dikimɔ dia kɛndjakɛndja mutuka (permis de conduire), dia kondja olimu, kana dia ssɔ lo kilombo kɛmɔtshi. Arnaud Monttebourg, ombidji ɔmɔtshi w’ɛlɛmbɛ wa la Paris ekɔ lo kiyana ate: “Kɔta mishiko ekɔ oko ɛhɔndɛlɔ kɛmɔtshi kaheyama mbɛdikola kambolanya timba t’anto.”

Kɔta mishiko amboleka tanema l’atei w’amindji w’okanda. Atshunda amɔtshi kimɔka kasato ɔtɔi ka wahɔ awɔ tshɛ paka dia mbisha ɛnɛnɛ w’aseka lɛɛta kɔta mishiko. Lo ndjela jurunalɛ mɔtshi ya la Grande-Bretagne yelɛwɔ The Economist, ndekana pursa 10 lo miliyara 25 ya dɔlara yakimɔma ɔnɔnyi tshɛ dikambo di’okanda wa bɔngɛ wasalema l’andja w’otondo, tshɔka dia mbisha wanɛ wakoka somba bɔngɛ diakɔ kɔta mishiko. Lam’ele kɔta mishiko amboleka fulanɛ, etombelo wele la dikambo sɔ aya wâle wa mamba. Lo ɛnɔnyi akumi wetshi ɛnɛ, “shɔnɔdi yaya l’anto otsha le angɛnyi awɔ” l’awui wa falanga, ekanda wa kɔlɔ wasalema paka oma le tɔtɔi t’anto takadje dimu l’okonda, kitshakitshaka nɛmɔ dia falanga dia wedja efula.

Ndok’onyake, wanɛ waleka sowa oma lo tshelo ya kɔta mishiko la woho watashisha falanga nɛmɔ ele ase wola, wanɛ wele bu ndo l’akoka wa mbisha onto kɔta mishiko. Oko wata jurunalɛ The Economist, “kɔta mishiko ekɔ yoho mɔtshi y’ɔsɔkishelo.” Onde woho wa shɔkɔ shɔ kokaka shila lushi lɔmɔtshi, kana onde ndoko woho wokoki mbewɔ kɔta mishiko? Dia kadimola wombola ɔsɔ, sho pombaka ntondo tokeya akambo wele lo kiɔkɔ ya kɔta mishiko.

Akambo akɔna wele lo kiɔkɔ ya kɔta mishiko na?

Bonde ketawɔ anto kɔta mishiko lo dihole dia ndjala la losembwe na? Le anto amɔtshi, mbetawɔ kɔta mishiko mbeyaka monga mboka ka hiembola, kana tshɔi ya mboka yakokawɔ kondja kɛnɛ kalangawɔ. Mbala mɔtshi, kɔta mishiko mbeyaka mbitsha onto oma lo dilanya dimɔtshi. Efula k’anto kɛna dia ase pɔlitikɛ, apulushi ndo toshushi mbetawɔma kɔta mishiko, kana ndjakimɔka lo tshelo shɔ woyelaka ɛnyɛlɔ kakiwɔ.

Oko wataleke fula kɔta mishiko, mamboleka anto efula kiɔsa oko bu kɔlɔ. Le anto wahafutama dimɛna, vɔ wɔfɔnyaka dia ndoko kɛnɛ kakokawɔ ntsha, ka paka mbetawɔ kɔta mishiko. Dia vɔ sɛna yema dimɛna paka vɔ nɔmba kɔta mishiko. Etena kele wanɛ walongola kana wakimɔ kɔta mishiko hawokondja ndoko dilanya, efula hawoyetawɔ ndɔshana la etshelo kɛsɔ. Nkumekanga Sɔlɔmɔna akate ate: “Ehimbwelu k’akambu wa kolo hayala esadi. Diako mbatululaka etema w’antu too la pusa ka ntsha kolo.”​—Undaki 8:11.

Ekɔ welo ehende wa mamba mbatshutshuya tshelo ya kɔta mishiko: Lokaki la lohehe. L’ɔtɛ wa lokaki, anto wa kɔlɔ dihaka washo lo pâ kashawɔ anto akina oma lo kɔta mishiko kawɔ, ndo vɔ kietawɔka nɛ dia vɔ kondjaka wahɔ oma lɔkɔ. Lo yɛdikɔ yalekawɔ ndjamɔtshɛ diangɔ, mbataleke lohehe lele l’anangi wa kɔta mishiko fula. Sɔlɔmɔna akate ate: “One latukaka falanga ngandji hayilotaka.” (Undaki 5:10) Eelo, lohehe mbeyaka monga dimɛna di’onto monga l’akuta, koko lɔ dimaka onto washo dia mɛna ɔnɛ kɔta mishiko ndo ohindwelo w’ɛlɛmbɛ ekɔ kɔlɔ.

Dikambo dikina diahatahombe mbɔhɛ ele olimu wakamba owandji wahɛnama walɔmbɔla andja ɔnɛ, owandji welɛ Bible ɔnɛ Satana Diabolo. (1 Joani 5:19; Enyelo 12:9) Satana tshutshuyaka kɔta mishiko. Kɔta mishiko koleki tshɛ ele kɛnɛ kakasha Satana Kristo. ‘Dimi layokosha waolelo anɛ tshɛ naka wɛ ayokusamɛ dia tɛmɔlami.’​—Mateu 4:8, 9.

Koko, Yeso kombetawɔ vɔ mbɔkɔta mishiko, ndo nde aketsha ambeki ande dia monga la dionga diakɔ diamɛ. Onde wetshelo waki Kristo kokaka tokimanyiya dia ndɔshana la kɔta mishiko ɛlɔ kɛnɛ? Tayɛna dikambo sɔ lo sawo diayela.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto