Wɛ koka monga l’eshikikelo dia Jehowa kolangaka

1. Lande na kakayayakimɔ le Jehowa? (Enda ndo osato.)

ONDE wɛ aakohɔ etena kakayayakimɔ le Jehowa? Wɛ akɔshi yɛdikɔ shɔ nɛ dia wɛ akeke dia mbeeya ndo mboolanga. Wɛ akolake dia mbetshaka lolango lande lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ layɛ ndo wɛ ayotetemalaka mbolanga l’otema ayɛ tshɛ, l’anima ayɛ tshɛ, la yimba yayɛ tshɛ ndo la wolo ayɛ tshɛ. (Makɔ 12:30) Ntatɛ oma ko etena kɛsɔ, ngandji kokayɛ Jehowa kekɔ lo tatetemala nkeketala. Ko laasɔ, ngande wayoyokadimola naka onto ɔmɔtshi kombola ate: “Onde wɛ mɛtɛ nangaka Jehowa?” Aha la taamu wɛ ayowokadimola ɔnɛ: “Dimi mbolangaka oleki onto kana ɛngɔ kekina tshɛ!”

2-3. Kakɔna kalanga Jehowa dia sho mbetawɔ ndo kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ? (Jɛrɛmiya 31:3)

² Ngande wayoyokadimola naka onto ɔmɔtshi kombola ate: “Onde wɛ mbetawɔka dia Jehowa kolangaka?” Onde wɛ ayengenga dia nkadimola lo mfɔnya dia wɛ hasungana mbokama ngandji oma le Jehowa? Kadiyɛso kɛmɔtshi kakodiama l’atei w’ekakatanu akate ate: “Dimi mbeyaka dia dimi nangaka Jehowa. Dimi keema la taamu lo dikambo sɔ. Koko kɛnɛ kayambolami mbala efula ele dia kana Jehowa nangakami.” Ko ngande wayaoka Jehowa lo dikambo diayɛ?

³ Jehowa nangaka dia wɛ monga l’eshikikelo ɔnɛ nde kolangaka. (Adia Jɛrɛmiya 31:3.) Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, Jehowa mbakakokotola oya le nde. Ndo etena kakayayakimɔ le nde ndo kakayabatizama, nde akakosha ɛngɔ kɛmɔtshi ka nɛmɔ, mbuta ate ngandji kande ka kɔlamelo. Kɛsɔ nembetshiyaka dia nde kolangaka lo yoho y’efula, ndo nde hakotshikaki pondjo. Kɛsɔ mbotshutshuyaka dia mbɔsa atɛmɔdi ande wa kɔlamelo mbidja ndo wɛ, oko “ɛngɔ ka nɛmɔ.” (Mal. 3:​17, nɔtɛ) Jehowa nangaka dia wɛ ndjaoka woho wakayaoke ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ: “Nɛ dia dimi lekɔ la eshikikelo dia oyadi nyɔi kana lɔsɛnɔ kana andjelo kana mandji kana akambo wa kakianɛ kana akambo wokoya kana wolo kana wemema kana ɔhɔngɔ kana ɛngɔ kɛmɔtshi kakatongama, ndooko ɛngɔ kayokoka tokakitola oma lo ngandji ka Nzambi.” (Rɔmɔ 8:​38, 39) Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola lande na kahombaso nkeketsha dietawɔ diaso di’ɔnɛ Jehowa tolangaka ndo kɛnɛ kakoka tokimanyiya dia nsala dui sɔ.

LANDE NA KAHOMBASO MBETAWƆ DIA JEHOWA TOLANGAKA?

4. Kashi kakɔna kalanga Satana tetawoya ndo ngande wakokaso kitona?

⁴ Lo mbetawɔ dia Jehowa tolangaka, sho koka ndɔshana la “totshelo ta mayɛlɛ” taki Satana. (Ɛf. 6:11) Satana koka nsala kɛnɛ tshɛ kakokande nsala dia toshimba dia kambɛ Jehowa. Tshelo mɔtshi yakamba la Satana ele mfudia kashi k’ɔnɛ Jehowa hatolange. Tatohɛke pondjo dia Satana nyangaka waaso wa tonganyiya. Nde tohembaka tena efula etena katɛnande dia tekɔ wɔdu, kakɔmɔso lo yimba lo kɛnɛ kendana l’ekakatanu wa lo nshi yakete, wahomana la so nshi nyɛ ndo wendana la nshi yayaye. (Tok. 24:10) Satana ekɔ oko ntambwɛ kadikita kayanga ɛngɔ ka nde ndɛ. Nde pembaka nkamba la wɔdu aso wa lo yimba dia tokonya dia sho mpekɔ. Koko naka sho ntetemala nkeketsha dietawɔ diaso dia ɔnɛ Jehowa tolangaka, kete tayonga la dihomɔ tshɛ dia “ndɔshana” la Satana ndo la totshelo ta mayɛlɛ takamba la nde.—1 Pe. 5:​8, 9; Jak. 4:7.

5. Lande na kele ekɔ ohomba wɛ mbeya dia Jehowa kolangaka ndo kɔsaka la nɛmɔ di’efula?

⁵ Sho koka ndjasukanya la Jehowa naka sho mbetawɔ dia nde tolangaka. Tɔsɛdingole lande na kataso dui sɔ. Jehowa akatotonge la nsaki ka nanga ndo ka nangema. Etena katɛnya onto ɔmɔtshi ngandji, kɛsɔ totshutshuyaka dia ndo sho lawɔ mbooka ngandji. Lam’ayototaleka ndjaoka dia sho nangemaka ndo mbokamaka ngandji oma le Jehowa, mbayotalekaka ngandji kawokaso mfula. (1 Jni. 4:19) Ndo lam’ayototalekaka mfudia ngandji kawokaso, mbayondotalekaka tolanga. Bible mbutaka ɔnɛ: “Nyoyasukanya la Nzambi, ko nde ayoyasukanya la nyu.” (Jak. 4:8) Ko ngande wakokaso nkeketsha eshikikelo kaso k’ɔnɛ Jehowa tolangaka?

KAKƆNA KAKOKA TOKIMANYIYA DIA MBETAWƆ ƆNƐ JEHOWA TOLANGAKA?

6. Ahombayɛ nsala naka wɛ bu l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa kolangaka?

⁶ Ntetemala nɔmba Jehowa dia nde kokimanyiya dia wɛ nshihodia lande na kakolangande. (Luka 18:1; Rɔmɔ 12:12) Naka ekɔ ohomba, lɔmbaka Jehowa mbala efula lo lushi dia kokimanyiya dia wɛ mɛna dia nde kolangaka. Mbala mɔtshi, koka monga dui dia wolo dia wɛ mbetawɔ dia Jehowa kolangaka. Koko, ohɔ dia Jehowa ndeka otema ayɛ woke. (1 Jni. 3:​19, 20) Nde keyaka dimɛna oleki woho wayaeyayɛ ndo nde mɛnaka kɛnɛ kahayakoke mɛna. (1 Sa. 16:7; 2 Ɛk. 6:30) Laasɔ, tengengake dia ‘mbodiholɛ otema’ lo mbɔkɛnɛmɔlɛ tokanyi tayɛ ndo lo mbɔlɔmba ekimanyielo dia wɛ mbetawɔ ngandji kande. (Os. 62:8) Oma laasɔ, sala akambo lo yoho yɔtɔnɛ l’alɔmbɛlɔ ayɛ lo nkamba l’awui wayela anɛ.

7-8. Ngande watoshikikɛ dibuku di’Esambo dia Jehowa tolangaka?

⁷ Etawɔ kɛnɛ kata Jehowa. Nde akasambiya afundji wa Bible dia vɔ nembetshiya woho w’onto wende mɛtɛ. L’osambo ɔmɔtshi, Davidɛ akalembetshiya lo yoho ya diambo woho watolanga Jehowa. Nde akafunde ate: “Jehowa ekɔ suke la wanɛ wele l’etema wambatɛ; nde shimbɛka wanɛ wambɔkɔmɔ.” (Os. 34:​18, nɔtɛ) Wɛ koka ndjaoka opoko etena kakɔmɔyɛ. Koko Jehowa kolakaka dia nde ekɔ suke la yɛ lo tena dia ngasɔ nɛ dia nde mɛnaka dia wɛ ekɔ l’ohomba w’ekimanyielo kande. L’osambo okina, Davidɛ akafunde ate: “Odje asɔyi ami lo ɔlɔndɔ ayɛ wa dikoho.” (Os. 56:8) Jehowa mɛnaka etena keyɛ l’ɔkɔmwɛlɔ ndo kasowayɛ. Nde ndjakiyanyaka efula lo dikambo diayɛ ndo nde hangɛnangɛna kɛɛna asowa. Nde tshumanyaka asɔyi aso ndo mbaɔsaka la nɛmɔ paka oko wele ashi wele l’ɔlɔndɔ la nɛmɔ le ɔmɛngɔdi. Lo Osambo 139:​3, sho mbadiaka ɔnɛ: “Wɛ [Jehowa] mbeyaka dimɛna mboka yami tshɛ.” Jehowa mɛnaka mboka yayɛ tshɛ ndo nde mbikaka washo lo kɛnɛ kasalayɛ kele ɔlɔlɔ. (Hɛb. 6:10) Lande na? Nɛ dia nde ngɛnangɛnaka welo tshɛ wadjayɛ dia mbɔngɛnyangɛnya.a

⁸ Jehowa kambaka l’avɛsa asɔ wa lo Bible dia kotɛ dia nde ndjakiyanyaka lo dikambo diayɛ ndo nde kolangaka lo yɛdikɔ y’efula. Koko, oko wakatadiɛnyi l’etatelo ka sawo nɛ, Satana nangaka ketawoya dia Jehowa hakolange. Ɔnkɔnɛ, naka wɛ amonga la taamu l’etena kɛmɔtshi dia Jehowa hakolange, kete kana yimba ndo yambola wate: ‘Akɔna ahombami mbetawɔ; “she kashi” kana “Nzambi k’akambo wa mɛtɛ”?’—Jni. 8:44; Os. 31:5.

9. Eshikikelo kakɔna kasha Jehowa wanɛ wawolanga? (Etombelo 20:​5, 6)

⁹ Kana yimba lo woho wayaoka Jehowa lo dikambo dia wanɛ wolanga. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakatɛ Jehowa Mɔsɛ ndo ase Isariyɛlɛ. (Adia Etombelo 20:​5, 6.) Jehowa akalake dia nde ayotetemala mɛnya wanɛ wawolanga ngandji kande ka kɔlamelo. Lam’ele Jehowa ekɔ Nzambi ka kɔlamelo, nde hatshikaki pondjo mboka atɛmɔdi ande wa kɔlamelo ngandji. (Nɛh. 1:5) Naka wɛ nangaka nshikikɛ dia Jehowa kolangaka, kete kana yimba ndo yambola wate: ‘Onde dimi nangaka Jehowa?’ Oma laasɔ, kana yimba lo dikambo nɛ: Naka wɛ mbolangaka ndo salaka la wolo dia nsala kɛnɛ kɔngɛnyangɛnya, kete wɛ koka monga l’eshikikelo dia nde kolangaka lo yɛdikɔ y’efula. (Dan. 9:4; 1 Kɔr. 8:3) L’ɛtɛkɛta ekina, naka wɛ bu la taamu lo kɛnɛ kendana la ngandji kokayɛ Jehowa, lande na keyɛ la taamu lo kɛnɛ kendana la ngandji kakokande? Wɛ koka monga l’eshikikelo dia nde ayokolangaka lushi tshɛ ndo nde hakotshikaki pondjo.

10-11. Ngande walanga Jehowa dia wɛ mbɔsa oshinga w’etshungwelo? (Ngalatiya 2:20)

¹⁰ Kana yimba l’oshinga w’etshungwelo. Olambo w’oshinga w’etshungwelo ekɔ woshasha woleki woke wakasha Jehowa anto. (Jni. 3:16) Ko, onde ɔsɔ ekɔ woshasha wakandakimɔ lo dikambo diayɛ? Eelo! Tɔsɛdingole kɛnɛ kakakomɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Ohɔ dia nde akasale munga ya weke la ntondo ka nde nkoma Okristo ndo nde akahombe ndɔshana la wɛɔdu ande. (Rɔmɔ 7:​24, 25; 1 Tim. 1:​12-14) Koko nde akayɔsaka oshinga w’etshungwelo oko woshasha wakakimɔma lo wahɔ ande ndamɛ. (Adia Ngalatiya 2:20.) Ohɔ dia Jehowa mbakasambiya Pɔɔlɔ dia mfunda ɛtɛkɛta ɛnɛ. Ndo kɛnɛ tshɛ kofundami lo Bible ekɔ lo wahɔ aso. (Rɔmɔ 15:4) Ɛtɛkɛta wa Pɔɔlɔ mɛnyaka polo lo yɛdikɔ yakɔna yalanga Jehowa dia wɛ mbɔsa oshinga w’etshungwelo, mbuta ate woshasha wakakimɔ Jehowa lo dikambo diayɛ. Etena kɔsayɛ oshinga w’etshungwelo lo yoho shɔ, wɛ ayokeketsha dietawɔ diayɛ di’ɔnɛ Jehowa kookaka ngandji.

¹¹ Sho kaloyaka Jehowa losaka lo woho wakandatome Ɔnande la nkɛtɛ dia ndjovɔ dikambo diaso. Ɔkɔkɔ okina wakaye Yeso lanɛ la nkɛtɛ ele wa mbutɛ anto akina akambo wa mɛtɛ wendana la Nzambi. (Jni. 18:37) Yeso akewoya nto akambo wa mɛtɛ lo kɛnɛ kendana la woke woke wa ngandji kooka Jehowa anande.

NGANDE WATOKIMANYIYA YESO DIA MBETAWƆ NGANDJI KA JEHOWA?

12. Lande na kahombaso mbetawɔ kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo dia Jehowa?

¹² Etena kakinde la nkɛtɛ, la lolango tshɛ, Yeso akatosholɛ woho w’onto wele Jehowa. (Luka 10:22) Tekɔ l’ɔkɔkɔ w’oshika wa mbetawɔ kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo dia Jehowa. Lande na? Nɛ dia Yeso aki kaamɛ la She l’olongo l’edja k’ɛnɔnyi efula la ntondo ka nde ndja lanɛ la nkɛtɛ. (Kɔl. 1:15) Yeso akeyaka woke woke wa ngandji kawoka She ndo nde akɛnyi ngandji kooka She andjelo wa kɔlamelo ndo anande w’apami la wa wamato wa kɔlamelo wele la nkɛtɛ. Ngande wakimanyiya Yeso anto akina dia vɔ mbetawɔ ngandji ka Nzambi?

13. Kakɔna kalanga Yeso dia sho mbeya lo dikambo dia Jehowa?

¹³ Yeso nangaka dia sho mbeya woho wayaoka Jehowa mɛtɛ lo dikambo diaso. L’Evanjiliɔ, Yeso akakambe la tshɛkɛta “Papa” kana “Shɛso” dia ntɛkɛta dikambo dia Jehowa mbala ndekana 140. Ndo etena kakandatɛkɛtaka l’ambeki ande, nde akakambe la ditelo diele oko “Shɛnyu” kana “Shɛnyu lele l’olongo.” (Mat. 5:16; 6:26) Nɔtɛ ka wekelo ka lo Mateo 5:16 lo Falase mbutaka ɔnɛ: “La ntondo ka Yeso ndja la nkɛtɛ, ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo wakelɛka Jehowa ɔnɛ ‘Kanga-Wolo-Tshɛ,’ ‘Nzambi Kaheme-Tshɛ,’ ‘Otungi wa Woke,’ ndo nkombo kina ya lɔtɛtɛmɔla yafɔna la yɔ. Koko Yeso akawelɛka ɔnɛ: ‘Papa’ kana ‘Shɛso.’ Etelo kɛsɔ mɛnyaka dia Jehowa nangaka di’ekambi ande ndjaoka suke la nde oko watoyaokaka ɔna suke la ombutshi ande wa ngandji.” Lo mɛtɛ, Yeso tetshaka dia Jehowa tolangaka oko watolangaka ombutshi wa pami anande. Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ pende diakakambe Yeso la tshɛkɛta “Papa” kana “Shɛso” dia ntɛkɛta dikambo dia Jehowa.

14. Ngande wakɛnya Yeso dia ɔmɔmɔ la l’atei aso ekɔ la nɛmɔ le Shɛso lele l’olongo? (Mateo 10:​29-31) (Enda ndo osato.)

¹⁴ Ntondotondo, tɔsɛdingole ɛtɛkɛta wa Yeso watanema lo Mateo 10:​29-31. (Adia.) Sɔlɛ diekɔ tofudu tahakoke mboka Jehowa ngandji ndo tahakoke mbɔtɛmɔla. Lo mɛtɛ, Shɛso mbɔsaka sɔlɛ tshɛ la nɛmɔ ndo mbeyaka etena kakɔtɔ la nkɛtɛ. Naka Jehowa mbɔsaka sɔlɛ la nɛmɔ di’efula, sho koka monga l’eshikelo dia nde ndjakiyanya lo dikambo dia ɔmɔmɔ la l’atei aso nɛ dia sho mbolangaka ndo mbɔtɛmɔlaka. Yeso akate dia Shɛso lele l’olongo mbeyaka lofulo la divo diele l’ɔtɛ aso. Lam’ele Jehowa mbeyaka oseka kiambokambo tshɛ yendana la so, sho koka mɛtɛ monga l’eshikikelo dia nde ndjakiyanyaka efula lo dikambo diaso. Lo mɛtɛ, Yeso nangaka dia ɔmɔmɔ la l’atei aso mbeya dia nde ekɔ la nɛmɔ lo washo wa Shɛso lele l’olongo.

15. Kakɔna kaketsha ɛtɛkɛta wa Yeso wele lo Joani 6:44 lo dikambo dia Shɔ lele l’olongo?

¹⁵ Tolembete dia l’ɛnyɛlɔ kande ka hende, Yeso akakambe la tshɛkɛta “Papa.” (Adia Joani 6:44.) Shɔ lele l’olongo akakokimanyiya dia wɛ mbeeya ndo mbooka ngandji. Lande na kakandayasukanya la yɛ? Nɛ dia nde akɛnyi dia wɛ ekɔ la waonga w’amɛna. (Ets. 13:48) Etena kakate Yeso ɛtɛkɛta watanema lo Joani 6:​44, ondo nde akatɛkɛtaka dikambo dia ɛtɛkɛta wa Jehowa watanema lo Jɛrɛmiya 31:3. Lɛkɔ, Jehowa akatɛ anto ande ate: ‘Lakanyokotola oya le mi la ngandji ka kɔlamelo [kana, lakatetemala kɛnya ngandji ka kɔlamelo].’ (Jɛr. 31:3; nɔtɛ; ɛdika la Hɔsɛya 11:4.) Kana yimba lo kɛnɛ kalembetshiya dikambo sɔ. Shɛso ka ngandji kele l’olongo ekɔ lo ntetemala mɛna kɛnɛ kele ɔlɔlɔ le yɛ kahayakoke wɛmɛ mɛna.

16. a) Kakɔna kakatetsha Yeso ndo lande na kahombaso mbeetawɔ? b) Ngande wakokayɛ nkeketsha dietawɔ diayɛ di’ɔnɛ Jehowa mbele Shɛso koleki dimɛna? (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Ombutshi weso sho tshɛ l’ohomba ande.”)

¹⁶ Lo mbelɛ Jehowa oko Shɛso, Yeso ekɔ lo totɛ ɔnɛ: “Jehowa bu tsho papa kami; nde ekɔ ndo papa kayɛ. Ndo lekɔ l’eshikikelo dia nde nyokaka ngandji ndo ndjakiyanyaka dikambo dianyu l’onto ndo l’onto.” Ɔnkɔnɛ, naka l’etena kɛmɔtshi wɛ ambonga la taamu lo dikambo dia ngandji ka Jehowa oya le yɛ, kana yimba ndo yambola wate: ‘Onde hahombe ndjaɛkɛ l’ɛtɛkɛta w’Ɔna leya Shɛso dimɛna ndo latotaka nshi tshɛ mɛtɛ?’—1 Pe. 2:22.

TETEMALA NKEKETSHA DIETAWƆ DIAYƐ

17. Lande na kahombaso ntetemala nkeketsha dietawɔ diaso di’ɔnɛ Jehowa tolangaka?

¹⁷ Tekɔ l’ohomba wa ntetemala nkeketsha dietawɔ diaso di’ɔnɛ Jehowa tolangaka. Oko wakatadiɛnyi la ntondo, Satana ekɔ lo nsala kɛnɛ tshɛ kende l’akoka dia toshimba dia kambɛ Jehowa. Nde nangaka tɔkɔmɔla. Ɔnkɔnɛ, nde ayotetemala mpemba dia tetawoya dia Jehowa hatoke ngandji. Tatetawɔke pondjo kashi ka Satana.—Jɔbɔ 27:5.

18. Ngande wakokayɛ nkeketsha dietawɔ diayɛ lo ngandji ka Jehowa?

¹⁸ Dia nkeketsha dietawɔ diayɛ lo ngandji ka Jehowa, wɛ pombaka ntetemala nɔmba ekimanyielo kande dia wɛ ndjaɛna woho wakɛnande. Kana yimba lo avɛsa wa lo Bible wɛnya hwe woho wayakiyanya Jehowa lo dikambo dia wanɛ wawoka ngandji. Ohɔ dia Jehowa ayotetemalaka nanga wanɛ wawoka ngandji. Tohɛke pondjo dia Jehowa akakimɔ Ɔnande oko woshasha lo dikambo diayɛ. Ndo yaɛkɛ l’eshikelo ka Yeso k’ɔnɛ Jehowa ekɔ Shɔ lele l’olongo. Laasɔ, naka onto ɔmɔtshi ambokombola ɔnɛ: “Onde wɛ mbetawɔka dia Jehowa kolangaka?” wɛ koka mbokadimola l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ: “Eelo, nde nangakami! Ndo dimi salaka lushi tshɛ kɛnɛ tshɛ keemi l’akoka wa nsala dia mbɛɛnya ngandji kawokami!”