LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w25 Nōvema p. 16-21
  • Fakakaukau ki Hotau Taulaʻeiki Lahi Kaungāongoʻí—ʻa Sīsū

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Fakakaukau ki Hotau Taulaʻeiki Lahi Kaungāongoʻí—ʻa Sīsū
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2025
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • HAʻU ʻA E ʻALO ʻOFEINA ʻO E ʻOTUÁ KI HE MĀMANÍ
  • FAKAHĀHĀ ʻE SĪSŪ ʻA E KAUNGĀONGOʻÍ KI HE KAKAÍ
  • FAʻIFAʻITAKI KI HOTAU TAULAʻEIKI LAHÍ ʻI HE ʻAHÓ NI
  • ʻE LAVA KE TOKONIʻI KOE ʻE HOTAU TAULAʻEIKI LAHÍ
  • Ko e Hā ʻOku Akoʻi Mai ʻe he Huhuʻí?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2025
  • Tali Anga-Fakanānā ʻa e Meʻa ʻOku ʻIkai Te Ke ʻIloʻí
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2025
  • Ako mei he ʻAho ʻe 40 Fakaʻosi ʻo Sīsū he Māmaní
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2024
  • Fili ʻOkú Ne Fakahaaʻi ʻa e Falala kia Sihová
    Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú—Polokalama Ngāue ki he Fakatahá—2023
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2025
w25 Nōvema p. 16-21

KUPU AKO 46

HIVA 17 “ʻOku Ou Loto ki Ai”

Fakakaukau ki Hotau Taulaʻeiki Lahi Kaungāongoʻí—ʻa Sīsū

“ʻOku ʻikai ke tau maʻu ha taulaʻeiki lahi ʻoku taʻemalava ke ne kaungāongoʻi mai ki heʻetau ngaahi vaivaiʻangá.”—HEP. 4:15.

TAUMUʻÁ

Ko e founga ʻoku ʻai ai ʻe he kaungāongoʻi mo e manavaʻofa ʻa Sīsuú ke ne taau ko ha Taulaʻeiki Lahi pea mo e founga ʻoku tau maʻu ʻaonga ai mei heʻene ngāue fakataulaʻeikí ʻi he ʻahó ni.

1-2. (a) Ko e hā naʻe fekauʻi mai ai ʻe Sihova hono ʻAló ki he māmaní? (e) Ko e hā te tau lāulea ki ai ʻi he kupu ko ení? (Hepelū 5:​7-9)

ʻI HE taʻu nai ʻe 2,000 kuo maliu atú, naʻe fekauʻi mai ʻe Sihova ko e ʻOtuá ʻa hono ʻAlo ʻofeina tahá ki he māmaní. Ko e hā hono ʻuhingá? Ko e ʻuhinga ʻe taha ke ne huhuʻi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá mei he malaʻia ʻo e angahalá mo e maté pea ke fakaleleiʻi ʻa e maumau naʻe fakatupunga ʻe Sētané. (Sione 3:16; 1 Sio. 3:8) Naʻe ʻiloʻi foki ʻe Sihova ko e hokosia ʻa Sīsū ko ha tangatá te ne toe teuʻi ia ke hoko ko ha Taulaʻeiki Lahi kaungāongoʻi mo manavaʻofa kiate kitautolu. Naʻe kamata fakahoko ʻe Sīsū ʻa e ngafa ko iá ʻi he hili ʻene papitaiso ʻi he 29 T.S.a

2 ʻI he kupu ko ení, te tau lāulea ai ki he founga naʻe tokoni ai ʻa e haʻu ʻa Sīsū ki he māmaní ke ne hoko ʻo taau ange ke ngāue ko ha Taulaʻeiki Lahi kaungāongoʻi. ʻI heʻetau fakalolotoʻi ʻetau mahino ki he founga naʻe “fakahaohaoaʻi” ai ʻa Sīsū ki he ngafa ko ení, ʻe faingofua ange ai ke tau fakaofiofi kia Sihova, neongo kapau ʻoku tau loto-siʻi koeʻuhi ko ʻetau ngaahi angahalá pe vaivaiʻangá.—Lau ʻa e Hepelū 5:​7-9.

HAʻU ʻA E ʻALO ʻOFEINA ʻO E ʻOTUÁ KI HE MĀMANÍ

3-4. Ko e hā ʻa e ngaahi liliu lahi naʻe hokosia ʻe Sīsū ʻi heʻene haʻu ki he māmaní?

3 Ko e tokolahi ʻo kitautolu kuo tau hokosia ha liliu ʻi hotau tuʻungá, hangē ko e hiki mei ha ʻapi naʻa tau koloaʻaki pea mavahe mei he fāmilí mo e ngaahi kaumeʻá. ʻE lava ke hoko ʻa e ngaahi liliu peheé ko ha pole. Ka kuo teʻeki ai ha tangata te ne fehangahangai mo e ngaahi liliu hangē ko ia naʻe hokosia ʻe Sīsuú. ʻI hēvani, naʻá ne tuʻu-ki-muʻa taha ʻi he ngaahi foha laumālie ʻo Sihová. Naʻe ʻofa lahi ʻa Sihova ʻiate ia pea naʻá ne fiefia maʻu pē ʻi he ngāue ʻi he ‘nima toʻomataʻu’ ʻo e ʻOtuá. (Saame 16:11; Pal. 8:30) Neongo ia, ʻoku pehē ʻi he Filipai 2:7 naʻá ne loto-lelei ke “fakamasivesivaʻi ʻa ia tonu,” ʻo tuku ange ʻa hono tuʻunga māʻolunga ʻi hēvaní kae haʻu ʻo moʻui fakataha mo e faʻahinga taʻehaohaoa ʻo e tangatá ʻi he māmaní.

4 Fakakaukau foki ki he ngaahi tuʻunga naʻe ʻi ai ʻa Sīsū ʻi hono ʻaloʻí mo e konga ki muʻa ʻo ʻene moʻui ko ha tangatá. Naʻe ʻaloʻi ʻa Sīsū ʻi ha fāmili masiva, ʻa ia naʻe hā mahino ia ʻi he feilaulau naʻe foaki ʻe heʻene ongo mātuʻá hili hono ʻaloʻi iá. (Liv. 12:8; Luke 2:24) ʻI hono ʻiloʻi ʻe he tuʻi fulikivanu ko Hēlotá ʻa hono ʻaloʻi ʻo Sīsuú, naʻá ne feinga ke tāmateʻi ʻa Sīsū. Ke hola mei he faʻufaʻu ʻa Hēlotá, naʻe kumi hūfanga ʻa e fāmilí ʻi ʻIsipite ʻi ha vahaʻa taimi. (Māt. 2:​13, 15) He mātuʻaki kehe ē ko ia mei he moʻui ʻa Sīsū ki muʻa ke ne hoko ko ha tangatá!

5. Ko e hā naʻe sio ki ai ʻa Sīsū ʻi he māmaní, pea naʻe anga-fēfē hono teuʻi ia ʻe heʻene hokosiá ki hono ngafa ko e Taulaʻeiki Lahí? (Sio foki ki he fakatātaá.)

5 ʻI he ʻi māmani ʻa Sīsuú, naʻá ne vakai ki he faingataʻaʻia ʻa e kakaí. ʻOku ʻikai ha veiveiua naʻá ne hokosia ʻa e mole ʻa e faʻahinga ʻofeiná ʻi he maté, ʻoku hā mahino naʻe kau ai ʻene tamai ohí, ʻa Siosifa. Lolotonga ʻa e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsuú, naʻá ne fetaulaki mo e faʻahinga naʻe kilia, kui, mamatea mo e ngaahi mātuʻa naʻe mate ʻenau fānaú, pea naʻá ne ongoʻi manavaʻofa kiate kinautolu. (Māt. 9:​2, 6; 15:30; 20:34; Mk. 1:​40, 41; Luke 7:13) Ko e moʻoni, naʻá ne sio ki he faingataʻá mei hono tuʻunga māʻolunga ʻi hēvaní. Ka ʻi he taimi ko ení, ʻi heʻene hoko ko ha tangata ʻi he māmaní, naʻá ne maʻu ha vakai māʻalaʻala ange ki he mamahi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá. (ʻAi. 53:4) Ko e hokosia ʻa Sīsū ʻi he māmaní naʻá ne tokoniʻi ia ke mahinoʻi ʻa e ngaahi ongoʻi, feifeitamaki mo e mamahi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá. Naʻá ne hokosia tonu ʻa e ngaahi ongoʻi ʻoku anga-maheni ki he faʻahinga ʻo e tangatá, kau ai ʻa e loto-mafesi, ongosia mo e mamahi.

Ko Sīsū ʻoku ʻi he haʻohaʻonga ʻo e kakai ʻoku nau kōlenga kiate ia ke fakamoʻui honau ngaahi alangamahakí. ʻOkú ne manavaʻofa pea puke ʻa e nima ʻo ha tangata taʻumotuʻa ʻoku puke.

Naʻe tokanga lahi ʻa Sīsū ki he ngaahi ongoʻi mo e faingataʻaʻia ʻa e kakai takatakai kiate iá (Sio ki he palakalafi 5)


FAKAHĀHĀ ʻE SĪSŪ ʻA E KAUNGĀONGOʻÍ KI HE KAKAÍ

6. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he lea fakaefakatātā ʻa e palōfita ko ʻAiseá fekauʻaki mo e kaungāongoʻi mo e manavaʻofa ʻa Sīsuú? (ʻAisea 42:3)

6 ʻI he kotoa ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsuú, naʻá ne fakahāhā ʻa e kaungāongoʻi lahi ki he vaivaí mo e kau faingataʻaʻiá. ʻI hono fai iá, naʻá ne fakahoko ai ʻa e kikité. ʻI he Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú, ʻoku fakahoa ai ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻa e kakai lakalakaimonū mo mālohí ki ha ngoue maʻuiʻui pe ki ha ʻuluʻakau tupu ʻāfaʻafa. (Saame 92:12; ʻAi. 61:3; Sel. 31:12) Ka ko e masivá mo e māʻulaló ʻoku fakahoa kinautolu ki ha kaho kuo laiki mo e vavae maama ʻoku tamatemate, ʻa ia ʻoku ʻikai loko ʻi ai hana ʻaonga ki ha taha. (Lau ʻa e ʻAisea 42:3; Māt. 12:20) ʻI hono fakamānavaʻi ʻa e palōfita ko ʻAiseá, naʻá ne ngāueʻaki ʻa e lea fakaefakatātā ko ení ke tomuʻa tala ʻa e ʻofa mo e manavaʻofa ʻe fakahāhā ʻe Sīsū ki he kakai lāuvale naʻe vakai ki ai ʻa e niʻihi kehé ʻoku ʻikai hanau ʻaongá.

7-8. Naʻe anga-fēfē hono fakahoko ʻe Sīsū ʻa e kikite ʻa ʻAiseá?

7 Naʻe ngāueʻaki ʻe he tokotaha-tohi Kōsipeli ko Mātiú ʻa e lea ko eni ʻa ʻAiseá kia Sīsū: “Heʻikai te ne maumauʻi ha kaho kuo laiki, pea heʻikai te ne tāmateʻi ha vavae maama ʻoku tamatemate.” Ko e niʻihi ʻo e ngaahi mana ʻa Sīsuú naʻe ʻaonga ki he faʻahinga māʻulalo kuo pau pē naʻa nau ongoʻi ʻo hangē ko ha kaho kuo laikí pe ko e faʻahinga naʻe siva ʻenau ʻamanakí ʻa ia naʻa nau ongoʻi ʻo hangē ko ha vavae maama ʻoku tamatemate, ʻo mei mate. Naʻe kau ai ha tangata naʻe kāpui ʻe he kiliá. Naʻe ʻi ai nai haʻane ʻamanaki ʻe fakamoʻui ia pea toe feohi fiefia mo hono fāmilí mo e kaungāmeʻá? (Luke 5:​12, 13) Pea naʻe ʻi ai mo ha tangata naʻe tuli mo faingataʻa ʻa ʻene leá. Fakakaukau ki he anga ʻene ongoʻi ʻi heʻene sio ki he fetalanoaʻaki fiefia ʻa e niʻihi kehé kae ʻikai lava ke ne mahinoʻí. (Mk. 7:​32, 33) Ka naʻe ʻikai ko ia pē.

8 ʻI he ʻaho ʻo Sīsuú, naʻe tui ʻa e kau Siu tokolahi ko e faʻahinga naʻa nau faingataʻaʻiá ko e tauteaʻi kinautolu koeʻuhi ko ʻenau faiangahalá tonu pe ko e faiangahala ʻenau mātuʻá. (Sione 9:2) Koeʻuhi ko e tui hala ko ení, naʻe ʻai ai ke ongoʻi taʻeʻaonga ʻa e faʻahinga faingataʻaʻiá. ʻI hono fakahoko ʻa e kikite ʻa ʻAiseá, naʻe fakamoʻui ʻe Sīsū ʻa e faʻahinga faingataʻaʻiá pea toe fakaivimālohiʻi ʻenau ʻamanaki ʻi he ʻOtuá. Ko e hā ʻa e falala pau ʻoku tau maʻu mei hení?

9. ʻOku anga-fēfē hono fakamamafaʻi ʻi he Hepelū 4:​15, 16 ʻa e kaungāongoʻi moʻoni ʻa hotau Taulaʻeiki Lahi fakahēvaní ki he faʻahinga taʻehaohaoa ʻo e tangatá?

9 Lau ʻa e Hepelū 4:​15, 16. ʻE lava ke tau fakapapauʻi ʻe kaungāongoʻi maʻu pē ʻa Sīsū mo kitautolu. ʻOku ʻuhinga ia ki he hā? Ko ha tokotaha kaungāongoʻi ʻoku maongo kiate ia ʻa e faingataʻaʻia mo e ngaahi ongoʻi ʻa e tokotaha ʻe tahá. Ko e foʻi lea faka-Kalisi naʻe liliu ko e “kaungāongoʻi” ʻoku ʻuhinga iá ko e feinga ke mahinoʻi ʻa e meʻa ʻoku hokosia ʻe ha taha mo ʻene ngaahi ongoʻí. (Sio foki ki he Hepelū 10:​34, ʻa ia ʻoku ngāueʻaki ai ʻe Paula ʻa e foʻi veape faka-Kalisi tatau.) Ko e talanoa fekauʻaki mo e ngaahi mana ʻa Sīsuú ʻoku fakaeʻa mai ai ʻa e maongo loloto kia Sīsū ʻa e faingataʻaʻia ʻa e niʻihi kehé. Naʻe ʻikai ke ne fai fakafatongia pē ʻa hono fakamoʻui ʻo e kakaí. Naʻá ne tokanga moʻoni kiate kinautolu pea loto ke tokoniʻi kinautolu. Ko e fakatātaá, ʻi heʻene fakamoʻui ʻa e tangata kiliá, naʻe mei lava ke ne fakahoko ʻa e maná mei he mamaʻó, ka ʻi hono kehé naʻe ueʻi ia ʻe he fakaʻofaʻiá ke ala ki he tangatá—mahalo ko e fuofua taimi ia ke ala ha taha ki he tangata kiliá ʻi he laui taʻu! ʻI he fakaʻatuʻi ʻa Sīsuú, naʻá ne ʻave ʻa e tangata tulí fakaekinaua pē mei he fuʻu kakaí pea fakamoʻui ia ai. Pea ʻi he taimi naʻe siolalo ai ha Fālesi ki ha fefine fakatomala naʻá ne fufulu ʻa e vaʻe ʻo Sīsuú ʻaki hono loʻimatá pea holo ia ʻaki hono louʻulú, naʻe taukapoʻi mālohi ia ʻe Sīsū. (Māt. 8:3; Mk. 7:33; Luke 7:44) Naʻe ʻikai ke fakamamaʻo ʻa Sīsū mei he faʻahinga naʻa nau faingataʻaʻia ʻi ha ngaahi alangamahaki pe faʻahinga naʻa nau faiangahala mafatukituki. ʻI hono kehé, naʻá ne talitali lelei ʻa e kakai peheé pea fakapapauʻi kiate kinautolu ʻa ʻene ʻofá. ʻE lava ke tau falala ʻoku pehē tofu pē ʻa ʻene kaungāongoʻi mai kiate kitautolú.

FAʻIFAʻITAKI KI HOTAU TAULAʻEIKI LAHÍ ʻI HE ʻAHÓ NI

10. Ko e hā ʻa e ngaahi tokonaki fakalaumālie ʻoku lava ke tau ngāueʻaki ʻi he ʻahó ni ke tokoni ki he kau tulí mo e kau kuí? (Sio foki ki he fakatātaá.)

10 ʻI he tuʻunga ko e kau muimui faitōnunga ʻo Sīsū, ʻoku tau feinga ke faʻifaʻitaki kiate ia ʻi hono fakahāhā ʻa e ʻofa, kaungāongoʻi mo e manavaʻofa ki he niʻihi kehé. (1 Pita 2:21; 3:8) Neongo ʻoku ʻikai lava ke tau fakamoʻui ʻa e kau tulí pe ko e kau kuí, ʻoku lava moʻoni ke tau tokoni fakalaumālie ki he faʻahinga peheé. Ko e fakatātaá, ʻoku ala maʻu ʻi he taimí ni ʻa e ʻū tohi Fakatohitapú ʻi he ngaahi lea fakanoa ʻe 100 tupu. Pea ke tokoni ki he faʻahinga ʻoku palopalema ʻenau sió, ko e ʻū tohi maʻá e kau kuí ʻoku ala maʻu ʻi he lea laka hake ʻi he 60 pea ko e fakamatala hiki-leʻo ʻo ʻetau ngaahi vitioó kuo ala maʻu ia ʻi he lea ʻe 100 tupu. Ko e ngaahi tokonaki ko ení ʻoku tokoni ki he kau tulí mo e kau kuí ke nau ʻunuʻunu ofi kia Sihova mo hono ʻAló.

Fakatātā: 1. Ko e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻoku nau fakatātaaʻi ha hiva ʻo e Puleʻangá ʻi ha fakataha ʻi he lea fakanoá. 2. Ko ha tuofefine kui ʻokú ne lau ʻa e Tohi Tapú ʻi he tohi maʻá e kau kuí.

Ko ʻetau ʻū tohi Fakatohitapú ʻoku ala maʻu ʻi he lea ʻe 1,000 tupu

Toʻohema: Lea fakanoa laka hake ʻi he 100

Toʻomataʻu: Tohi maʻá e kau kuí ʻi he lea ʻe 60 tupu

(Sio ki he palakalafi 10)


11. ʻOku anga-fēfē hono tapua atu ʻe he kautaha ʻa Sihová ʻa e tokanga ʻa Sīsū ki he kakai mei he puipuituʻa kotoa pē? (Ngāue 2:​5-7, 33) (Sio foki ki he fakatātaá.)

11 ʻOku feinga ʻa e kautaha ʻa Sihová ke tokoni ki he kakai mei he puipuituʻa kotoa pē. Manatuʻi ʻi he hili ʻa e toetuʻu ʻa Sīsuú, naʻá ne huaʻi hifo ʻa e laumālie māʻoniʻoní koeʻuhí ke malava ʻa e faʻahinga kotoa naʻa nau fakatahataha ki he kātoanga Penitekosí ʻo fanongo ki he ongoongo leleí, ʻi heʻenau “taki taha lea.” (Lau ʻa e Ngāue 2:​5-7, 33.) ʻI he muimui ki heʻene tatakí, ko e kautahá ʻoku nau tokonaki mai ʻa e ʻū tohi Fakatohitapu laka hake ʻi he lea ʻe 1,000, ʻa ia ko e niʻihi ai ʻoku leaʻaki ʻe he kakai tokosiʻi pē. Ko e fakatātaá, ko e lea ʻInitia Kula ʻe niʻihi ʻoku leaʻaki ia ʻe ha kakai tokosiʻi pē ʻoku nau nofo ʻi ʻAmelika Tokelau mo ʻAmelika Tonga. Kae kehe, kuo ala maʻu ʻa e ʻū tohi laka hake ʻi he lea ʻe 160 ʻi he ngaahi lea ko iá ke fakapapauʻi ʻe maʻu ʻe he tokolahi taha ʻe ala lavá ʻa e ongoongo leleí. ʻOku toe ala maʻu ʻetau ʻū tohí ʻi he ngaahi lea Romany ʻe 20 tupu. Ko e kakai ʻe laui afe ʻoku nau ngāueʻaki ʻa e ngaahi lea ko iá kuo nau tali ʻa e moʻoní.

Fakatātā: 1. Ko ha tuofefine ʻInitia Kula ʻokú ne malimali lolotonga ia ʻokú ne puke ha Tohi Tapu ʻi heʻene leá ʻi hono fatafatá. 2. Ko ha tuofefine lea Romany mo ʻene kiʻi taʻahine ʻokú ne fiefia ʻi ha kātoanga fakateokalati.

Toʻohema: Lea ʻInitia Kula laka hake ʻi he 160

Toʻomataʻu: Lea Romany laka hake ʻi he 20

(Sio ki he palakalafi 11)


12. Ko e hā ha toe tokoni ʻaonga ʻoku tokonaki mai fakafou ʻi he kautaha ʻa Sihová?

12 Tuku kehe ʻa hono tokangaʻi ʻa e ngaahi feinga ko ia ke fakamafola ʻa e ongoongo leleí, ʻoku tokonaki ʻe he kautaha ʻa Sihová ʻa e tokoni ki he faʻahinga kuo maʻukovia ʻe he ngaahi fakatamaki fakanatulá. Ke fakahoko iá, ʻoku ʻi ai ʻa e kau ngāue pole ʻe laui afe ʻoku nau fakafaingamālieʻi kinautolu ke tokoni ki honau fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻoku nau fiemaʻu tokoní. ʻOku toe tokoni ʻa e kautahá ke tokonaki ʻa e ngaahi feituʻu feʻunga ki he lotú ʻa ia ʻe lava ke fakatahataha ai ʻa e kakaí ke ako lahi ange fekauʻaki mo e ʻofa ʻa e ʻOtuá kiate kinautolú.

ʻE LAVA KE TOKONIʻI KOE ʻE HOTAU TAULAʻEIKI LAHÍ

13. Ko e hā ʻa e ngaahi founga ʻe niʻihi ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ʻe Sīsuú?

13 ʻI he tuʻunga ʻo Sīsū ko hotau tauhi-sipi leleí, ʻokú ne tokanga ki heʻetau fiemaʻu fakalaumālie fakatāutahá. (Sione 10:14; ʻEf. 4:7) ʻI he taimi ʻe niʻihi, ko e ngaahi tuʻunga ʻi he moʻuí ʻe lava ke ne ʻai ke tau ongoʻi ʻo hangē ko ha vavae maama ʻoku tamatemate pe ko ha kaho kuo laiki. Te tau ongoʻi mātuʻaki loto-siʻi nai koeʻuhi ko ha puke lahi, ko ha fehālaaki naʻa tau fai pe mahalo ko ha vahaʻangatae mo ha kaungālotu kuo maumauʻi. Te tau fāinga nai ke sio fakalaka atu ʻi he mamahi lolotongá pea tokangataha ki heʻetau ʻamanaki ki he kahaʻú. Neongo ia, manatuʻi ʻoku vakai mai ʻa Sīsū ki he meʻa ʻokú ke fouá pea mahinoʻi hoʻo ngaahi fakakaukau loloto tahá. Ko e manavaʻofa ʻa Sīsuú ʻokú ne ueʻi ia ke fai ha meʻa maʻau. Ko e fakatātaá, ʻe lava ke ne ngāueʻaki ʻa e laumālie māʻoniʻoní ke ne fakaivia koe ʻi he taimi ʻokú ke vaivai aí. (Sione 16:7; Tai. 3:6) Tānaki atu ki aí, ʻe lava ke ngāueʻaki ʻe Sīsū ʻa e “ngaahi meʻaʻofa ko e kau tangata” mo e kaungālotu kehé ke fakalototoʻaʻi, poupouʻi mo tokoniʻi koe.—ʻEf. 4:8.

14. Ko e hā ʻe lava ke tau fai ʻi he taimi ʻoku tau ongoʻi loto-siʻi aí?

14 Kapau ʻoku tei mate hoʻo māmá pe mafesi ho laumālié, fakalaulauloto ki he ngafa ʻo Sīsū ko hotau Taulaʻeiki Lahí. Manatuʻi naʻe ʻikai ngata pē hono fekauʻi mai ia ʻe Sihova ki he māmaní ke foaki ʻene moʻuí ko ha huhuʻí ka ke toe tokoni kiate ia ke ne mahinoʻi lelei ange ʻa e ngaahi palopalema ʻoku fehangahangai mo e faʻahinga taʻehaohaoa ʻo e tangatá. ʻI he taimi ʻoku tau loto-siʻi ai koeʻuhi ko ʻetau ngaahi angahalá pe vaivaiʻangá, ʻoku mateuteu mo loto-lelei ʻa Sīsū ke tokonaki ʻa e tokoni “ʻi he taimi totonú.”—Hep. 4:​15, 16.

15. Lave ki ha hokosia ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e founga naʻe tokoniʻi ai ha tokotaha naʻe hē mei he tākanga ʻa Sihová ke foki ki he fakatahaʻangá.

15 ʻOku toe tataki ʻe Sīsū ʻa ʻene kakaí ʻi heʻenau ngaahi feinga ke kumi pea tokoniʻi ʻa e faʻahinga kuo nau hē mei he tākanga ʻa Sihová. (Māt. 18:​12, 13) Fakakaukau ki he hokosia ʻa Stefano.b Hili hono fakamavaheʻi ia mei he fakatahaʻangá ʻi he taʻu ʻe 12, naʻá ne fili ke maʻu ha fakataha. “Naʻá ku ongoʻi faikeheʻia, ka naʻá ku loto ke toe hoko ko ha konga ʻo e fāmili anga-ʻofa ʻo Sihová,” ko ʻene leá ia. “Ko e kau mātuʻa naʻa nau fakataha mo aú naʻa nau ʻai ke u ongoʻi ʻoku talitali lelei au. ʻI he taimi ʻe niʻihi, naʻe malanga hake ʻa e ngaahi ongoʻi taʻeʻaongá, pea naʻá ku mei foʻi. Ka naʻe fakamanatu mai ʻe he fanga tokouá naʻe loto ʻa Sihova mo Sīsū ke u kītaki. ʻI hono toe fakafoki mai aú, naʻe talitali loto-māfana au mo hoku fāmilí ʻe he kotoa ʻo e fakatahaʻangá. Naʻe faai atu pē ʻo tali ʻe hoku uaifí ha ako Tohi Tapu, pea ʻi he ʻahó ni ʻokú ma tauhi fakataha kia Sihova.” He fiefia ē ko hotau Taulaʻeiki Lahi anga-ʻofá ke sio ki he faʻahinga fakatomalá ʻoku nau maʻu ʻa e tokoni ʻoku nau fiemaʻu ke foki ai ki he fakatahaʻangá!

16. Ko e hā ʻokú ke houngaʻia ai ke maʻu ha Taulaʻeiki Lahi kaungāongoʻi pehē?

16 Lolotonga ʻa e moʻui ʻa Sīsū ʻi he māmaní, naʻá ne ʻoatu ʻa e tokoni ʻi he taimi totonu ki he kakai taʻefaʻalaua. ʻI he ʻahó ni, ʻe lava ke tau maʻu ʻa e tuipau kakato te ne tokoniʻi kitautolu ʻi ha faʻahinga taimi pē ʻoku tau fiemaʻu ai ia. Pea ʻi he māmani foʻou ʻoku vavé ni ke hoko maí, te ne tokoni ki he faʻahinga talangofua ʻo e tangatá ke nau hoko ʻo tauʻatāina kakato mei he ngaahi nunuʻa kotoa ʻo e angahalá mo e taʻehaohaoá. He houngaʻia ē ko kitautolu ki hotau ʻOtuá, ʻa Sihova, ʻa ia naʻe ueʻi ʻe he ʻofa lahí mo e mohu mēsí ke ne fakanofo ʻa hono ʻAló ko hotau Taulaʻeiki Lahi kaungāongoʻi!

ʻE FĒFĒ HAʻO TALI?

  • Naʻe anga-fēfē hono teuʻi ʻa Sīsū ʻi heʻene haʻu ki he māmaní ke fakahoko hono ngafa ko hotau Taulaʻeiki Lahí?

  • Naʻe anga-fēfē hono fakahoko ʻe Sīsū ʻa e ʻAisea 42:3?

  • ʻOku anga-fēfē hono tokoniʻi kitautolu ʻe hotau Taulaʻeiki Lahí ʻi he ʻahó ni?

HIVA 13 Kalaisi Hotau Faʻifaʻitakiʻangá

a Ki ha fakamatala fekauʻaki mo e founga naʻe fetongi ai ʻe he ngafa ʻo Sīsū ko ha Taulaʻeiki Lahí ʻa e ngafa ʻo e taulaʻeiki lahi Siú, sio ki he kupu “Koloaʻaki Ho Monū ke Lotu ʻi he Temipale Lahi Fakalaumālie ʻo Sihová” ʻi he ʻīsiu ʻo e Taua Leʻo ʻo ʻOkatopa 2023, p. 26, pal. 7-9.

b Kuo liliu ʻa e hingoá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share