LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • g02 4/8 p. 3-4
  • “Mahalo Pē Te Ne Liliu he Taimi ko Ení”

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • “Mahalo Pē Te Ne Liliu he Taimi ko Ení”
  • ʻĀ Hake!—2002
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ko ha Hokohoko Atu ʻa e Fakalongolongó
  • Tokoni ki he Kakai Fefine ʻOku Tāʻí
    ʻĀ Hake!—2002
  • Ko e Hā ʻOku Tā Ai ʻe he Kakai Tangatá ʻa e Kakai Fefiné?
    ʻĀ Hake!—2002
  • ʻOku Anga-Fēfē ʻa e Ongoʻi ʻa e ʻOtuá Fekauʻaki mo e Fakamālohí?
    ʻĀ Hake!—2003
  • Ngaohikovia ʻo e Kakai Fefiné—Ko ha Palopalema Fakaemāmani Lahi
    ʻĀ Hake!—2008
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
ʻĀ Hake!—2002
g02 4/8 p. 3-4

“Mahalo Pē Te Ne Liliu he Taimi ko Ení”

KO Lōsanáa ko ha faʻē longomoʻui mo fakaʻofoʻofa ia ʻa e fānau ʻe toko fā, ʻokú ne mali mo ha toketā fai-tafa ʻoku tokaʻi lahi ʻi ʻAmelika Tonga. “Ko hoku husepānití ʻoku manakoa ia ʻe he kakai fefiné pea saiʻia ai ʻa e kakai tangatá,” ko ʻene leá ia. Ka ʻoku ʻi ai ha tafaʻaki fakamamahi ʻi he hoa ʻo Lōsaná, ko e taha ʻa ia naʻa mo hona ngaahi kaumeʻa ofí ʻoku ʻikai te nau ʻiloʻi. “ʻI ʻapí, ko ha tokotaha fakamanavahē ia. ʻOkú ne fuʻu fuaʻa tōtuʻa.”

ʻOku hā mahino ʻi he mata ʻo Lōsaná ha loto-moʻua ʻi he hokohoko atu ʻene fakamatalá. “Naʻe kamata ʻa e palopalemá hili ʻema malí ʻi ha ngaahi uike siʻi pē. Naʻe ʻaʻahi mai ʻa hoku fanga tuongaʻané mo ʻeku faʻeé kia kimaua, pea naʻá ku maʻu ai ha taimi fakafiefia ʻi he talanoa mo e kakata mo kinautolu. Ka ʻi heʻenau mavahé, naʻe hiki haʻaki fakamālohiʻi au ʻe hoku husepānití ki he sofá, ʻi ha tōlili taʻemapuleʻi. Naʻe faingataʻa ke u tui ki he meʻa naʻe hokó.”

Ko e meʻa fakamamahí, he ko e kamata pē ia ʻo e meʻa mafatukituki ne fuesia ʻe Lōsaná, he ʻi he faai mai ʻa e ngaahi taʻú, naʻe toutou tā ai ia. Ko e ngaohikoviá ʻoku hā ngali hoko ia ʻi ha tuʻunga hokohoko ʻoku lava ke ʻiloʻi. ʻOku hanga ʻe he husepāniti ʻo Lōsaná ʻo tā ia, peá ne toki kole fakamolemole tuʻo lahi leva ʻo palōmesi ange ʻe ʻikai ʻaupito te ne toe fai ia. ʻOku fakalakalaka ʻa hono ʻulungāngá​—ʻi ha tuʻunga taimi nounou pē. ʻOku toe kamata leva ʻa e tuʻunga fakamamahí. “ʻOku ou hanganaki fakakaukau mahalo pē te ne liliu he taimi ko ení,” ko e lau ia ʻa Lōsaná. “Naʻa mo e taimi ʻoku ou hola aí, ʻoku ou toe foki maʻu pē au ki ai.”

ʻOku manavahē ʻa Lōsana ki ha toe fakalalahi ange ʻi ha ʻaho ʻa e fakamālohi ʻa hono husepānití. “Kuó ne fakamanamana ke tāmateʻi au, ko e fānaú, pea mo ia tonu,” ko ʻene leá ia. “ʻI he taimi ʻe taha naʻá ne fokotuʻu ha helekosi ʻi hoku mongá. Pea ʻi ha taimi ʻe taha naʻá ne fakamanaʻi ʻaki au ha meʻafana, ʻo fakahanga ki hoku telingá, pea kamosi! Ko e meʻa mālié, naʻe ʻikai ha mahafu, ka ne u meimei mate he ilifiá.”

Ko ha Hokohoko Atu ʻa e Fakalongolongó

ʻI he hangē ko Lōsaná, ʻoku laui miliona ʻa e kakai fefine ʻi māmani lahi ʻoku nau faingataʻaʻia ʻi he ngāue ʻa e kakai tangata fakamālohí.b Ko e tokolahi ʻo kinautolú ʻoku nau hanganaki fakalongolongo fekauʻaki mo e meʻa mafatukituki ʻoku nau fuesiá. ʻOku nau fakaʻuhinga ko hono fakahaaʻi ʻa e meʻá ʻoku fakamoʻoniʻi ʻe ʻikai hano ʻaonga. He ko ē, ko e ngaahi husepāniti fakamamahi tokolahi ʻoku nau mātuʻaki fakaʻikaiʻi ʻa e ngaahi tukuakiʻí ʻaki ʻa e fakamatala ʻo pehē “ʻOku loto-māfana ʻa hoku uaifí” pe “ʻOkú ne hanga ʻo fakalahiʻi.”

ʻOku fakamamahí he ko e kakai fefine tokolahi ʻoku nau nofo fakataha mo ha manavahē hokohoko ki hano ʻohofi ʻi he feituʻu ʻe taha ko ia ʻoku tonu ke nau ongoʻi malu taha aí​—ʻa honau ʻapí tonu. Neongo ia, ʻoku faʻa toutou fakahaaʻi ʻa e kaungāongoʻí ia ki he tokotaha ngāue koví kae ʻikai ko e tokotaha maʻukoviá. Ko e moʻoni, ʻoku faingataʻa ke hoko ʻo tui ʻa e niʻihi ko ha tangata ʻoku hā ko ha tangataʻifonua fakaʻapaʻapaʻí te ne tā hono hoá. Fakakaukau angé ki he meʻa naʻe hoko ki ha fefine ko hono hingoá ko ʻĀnita ʻi heʻene fakamatala fekauʻaki mo e ngaohikovia naʻá ne maʻu mei hono husepāniti naʻe tokaʻi lahí. “Ko e taha ʻo homa ngaahi mahení naʻá ne tala mai kiate au: ‘ʻOku anga-fēfē hoʻo lava ke tukuakiʻi ha tangata lelei pehē?’ Toe tala mai ʻe ha tokotaha ʻe taha, kuo pau pē ʻoku ou fakaʻitaʻi ia! Naʻa mo e hili hono ʻiloʻi ʻa e tuʻunga ʻo hoku husepānití, naʻe kamata ke fakaʻehiʻehi meiate au ʻa e niʻihi ʻo hoku ngaahi kaumeʻá. Naʻa nau ongoʻi naʻe totonu ke u kātakiʻi ia koeʻuhi ‘he ko e anga pē ia ʻo e kakai tangatá.’”

Hangē ko ia ʻoku fakahaaʻi ʻi he meʻa ne hoko kia ʻĀnitá, ʻoku faingataʻa ke mahino ki he tokolahi ʻa e tuʻunga fakalilifu moʻoni ʻo e ngaohikovia ʻa e hoa malí. Ko e hā ʻokú ne fakatupunga ha tangata ke hoko ʻo mātuʻaki anga-fakamamahi ki he fefine ʻokú ne taukaveʻi ʻoku ʻofa aí? ʻE lava fēfē ke tokoniʻi ʻa e faʻahinga ʻoku maʻukovia ʻe he fakamālohí?

[Fakamatala ʻi lalo]

a Kuo fetongi ʻa e ngaahi hingoa ʻi he ʻū kupu hokohoko ko ení.

b ʻOku mau ʻiloʻi ko e kakai tangata tokolahi ko e toe faʻahinga maʻukovia kinautolu ʻo e fakamālohí. Ka ʻoku fakahaaʻi ʻi he ngaahi fakatotoló ko e kakai fefiné ʻoku ngalingali lahi ange ke nau fuesia ʻa e ngaahi lavea ʻa ia ʻoku mafatukituki lahi mamaʻo ange. Ko ia ai, ʻoku lāulea ʻi he ngaahi kupu ko ení ki he ngaohikoviá ʻa ia ko e tokotaha maʻukoviá ʻa e fefiné.

[Puha/Fakatātā ʻi he peesi 4]

Ko e Tuʻunga Lahi ʻo e Fakamālohi ʻi he Fāmilí

Fakatatau ki he Talaki ʻa e Fakangata ʻo e Fakamālohiʻi ʻo e Kakai Fefiné ʻa e Ngaahi Puleʻanga Fakatahatahá, ko e kupuʻi lea “fakamālohiʻi ʻo e kakai fefiné” ʻe lava ke ʻuhinga ia ki ha “tōʻonga fakamālohi pē ʻoku fakatefito ki ha senita ʻa ia ʻoku iku, pe ngalingali ʻe iku ki he maumau fakaesino, fakaefehokotaki fakasino pe fakaʻatamai pe fakamamahi ki he kakai fefiné, ʻo kau ai ʻa e ngaahi fakamanamana ʻoku fai ʻi he ngaahi tōʻonga ko iá, faʻao fakamālohi pe anga-fakaaoao ʻa e tauʻatāiná, ʻo tatau ai pē pe ʻoku hoko ʻi he feituʻu kakaí pe ʻi he moʻui tāutahá.” Ko e fakamālohi ko ení ʻoku kau ki ai, ʻi he lotolotonga ʻo e ngaahi meʻa kehé, ʻa e “fakamālohi fakaesino, fakaefehokotaki fakasino mo e fakaeʻatamai ʻoku hoko ʻi he fāmilí pea ʻi he feituʻú fakalūkufua, ʻo kau ai ʻa e taá, ngaohikovia fakaefehokotaki fakasino ʻo e fānau fefiné, fakamālohi felāveʻi mo e totongi ʻo e fefine malí, tohotoho fakaemalí, tuʻusi ʻa e ʻōkani fakaefehokotaki fakasino ʻo e kakai fefiné pea mo e ngaahi tōʻonga tukufakaholo fakatupu maumau ki he kakai fefiné.”

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share