KO E VAKAI ʻA E TOHI TAPÚ

ʻOku Hala ke Liliu Hoʻo Lotú?

ʻI he taimi naʻe kamata ako Tohi Tapu ai ʻa Avtar, naʻe loto-mamahi ʻa hono fāmili Sīkí. “ʻI hoku fonua tupuʻangá,” ko ʻene leá ia, “ko hono liliu hoʻo lotú ʻoku tuʻusi ai koe mei ho feituʻú. Naʻa mo homau hingoá ʻoku ʻi ai hono ʻuhinga fakalotu. Ke liliu hoʻo lotú ʻoku vakai ki ai ko hono siʻaki ia ʻa koe tonu pea ko e taʻefakaʻapaʻapa ia ki ho fāmilí.”

NAʻE faifai pē ʻo hoko ʻa Avtar ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. Naʻe hala ʻa e liliu ʻa ʻene lotú? Mahalo pē ʻoku tatau hoʻo fakakaukaú mo hono fāmilí. ʻOkú ke ongoʻi nai ko hoʻo lotú ʻoku fehokotaki maʻu pē ia mo e hisitōlia fakafāmilí pea mo e anga fakafonuá pea ʻoku ʻikai totonu ke liliu.

Ko hono fakaʻapaʻapaʻi ʻa hoto fāmilí ʻoku mahuʻinga. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Tokanga ki hoʻo tamai, he ko eni ia naʻe fakatupu koe.” (Palovepi 23:22) Ka ʻoku mahuʻinga ange ke kumi ke ʻilo ʻa e moʻoni fekauʻaki mo hotau Tokotaha-Fakatupú pea mo ʻene ngaahi taumuʻá. (Aisea 55:6) ʻOku malava ke fai ʻa e fekumi ko iá? Kapau ko ia, ʻoku mahuʻinga fēfē kiate koe ʻa e fekumi ko iá?

Fekumi ki he Moʻoni Fakalotú

ʻOku akoʻi ʻe he ngaahi lotu ʻi he māmaní ʻa e ngaahi fakakaukau fepakipaki. ʻI ha ʻuhinga lelei, heʻikai lava ke moʻoni kotoa ʻa e ngaahi akonaki ko iá. Ko hono olá, ʻoku pau pē ʻoku ʻi ai ʻa e kakai tokolahi ʻi he hangē ko e lau ʻa e Tohi Tapú, “ʻoku ʻi ai haʻanau mamahiʻi ʻa e ʻOtua, ka ʻoku ʻikai fou ʻi he ʻilo totonu.” (Loma 10:2) Neongo ia, hangē ko ia naʻe lēkooti ʻi he 1 Timote 2:4, ʻoku pehē ai ʻe he ʻapositolo ko Paulá ko e finangalo ia ʻo e ʻOtuá ‘ke aʻusia ʻe he kakai kotoa pe ʻa e ʻilo kanokano ki he moʻoní.’ ʻE lava fēfē ke maʻu ʻa e ʻilo kānokano ko iá?

Fakakaukau angé ki he ngaahi ʻuhinga ke sivisiviʻi ai ʻa e Tohi Tapú. Ko Paula, ʻa ia ko ha tokotaha-tohi Tohi Tapu fakamānavaʻi ia, naʻá ne pehē: “Ko e potu Folofola kotoa pe ne fakamanava mei he ʻOtua, ʻoku ʻaonga foki ki he akonaki.” (2 Timote 3:16) ʻI he konga ʻo hoʻo fekumi ki he moʻoní, sivisiviʻi ʻa e fakamoʻoni ʻoku moʻoni ʻa e meʻa ʻoku taukaveʻi ʻi he Tohi Tapú. Fakatotoloʻi maʻau ʻa e poto taʻehanotatau ʻoku ʻi aí, tonu fakahisitōliá mo e kikite kuo fakahokó.

ʻI he ʻikai fakahaaʻi ko e lotu kotoa pē ʻoku fakahōifua ki he ʻOtuá, ʻoku tala ʻe he Tohi Tapú ki heʻene kau lautohí ke ʻoua te nau tui ki he meʻa kotoa pē ʻoku nau fanongo ki aí ka ke “sivi pe ʻa e ngaahi laumalie, pe ʻoku mei he ʻOtua ia.” (1 Sione 4:1) Ko e fakatātaá, ko ha akonaki pē ʻoku tupu moʻoni mei he ʻOtuá kuo pau ke fehoanaki ia mo hono ʻulungaangá, ʻo kau ai ʻa hono ʻulungaanga tuʻu-ki-muʻa ko e ʻofá.—1 Sione 4:8.

ʻOku fakapapauʻi mai ʻe he Tohi Tapú ʻoku fiemaʻu ʻe he ʻOtuá ke tau “ʻiloʻi” moʻoni ia. (Ngāue 17:26, 27) Koeʻuhi ʻoku fiemaʻu ʻe hotau Tokotaha-Fakatupú ke tau fekumi ki he moʻoní, heʻikai hala ke tau ngāue ki he fakamoʻoni ʻoku tau maʻú—ʻo tatau ai pē kapau ʻoku ʻuhinga ení ʻe liliu ai ʻetau lotú. Kae fēfē ʻa e ngaahi palopalema ʻe hoko nai hení?

ʻAi ke Mafamafatatau ʻa e Mateaki ʻi he Fāmilí

ʻI he taimi ʻoku liliu ai ʻe he kakaí ʻenau tuí, te nau fili nai heʻikai ke nau kei kau ʻi he ngaahi ouau fakalotu pe ngaahi ʻaho mālōlō pau. ʻOku hā mahino, ʻe lava ke iku eni ki he ngaahi ongoʻi mālohi ʻi he lotoʻi fāmilí. Naʻe fakahaaʻi eni ʻe Sīsū. Naʻá ne tala ki hono kau muimuí: “Naʻa ku haʻu ke fakavahavahaʻa ha tangata ki heʻene tamai, ha fefine ki heʻene faʻe, ha taʻahine ki he faʻe ʻa hono husepaniti.” (Mātiu 10:35) Naʻe ʻuhinga ʻa Sīsuú ko e ngaahi akonaki Fakatohitapú naʻe faʻufaʻu ia ke hoko ko ha tupuʻanga taʻealakalofi ia ʻo e fekīhiaki? ʻIkai. Naʻá ne tomuʻa ʻiloʻi pē ʻa e meʻa ʻe lava ke hoko ʻi he taimi ʻe fakafeangai ʻikai lelei ai ʻa e ngaahi mēmipa ʻi he fāmilí ki he toko taha ʻokú ne tuʻu mālohi ʻi ha tui ʻoku kehe mei haʻanautolú.

ʻOku totonu ke fakaʻehiʻehi mei ha fepaki ʻi he fāmilí ʻi he meʻa kotoa pē? ʻOku akoʻi ʻe he Tohi Tapú ko e fānaú ʻoku totonu ke nau talangofua ki he mātuʻá pea ko e ngaahi uaifí ʻoku totonu ke nau anganofo ki honau husepānití. (Efeso 5:22; 6:1) Kae kehe, ʻokú ne fakahinohinoʻi ʻa e faʻahinga ʻoku ʻofa ki he ʻOtuá ke nau “fai ki he pule ʻa e ʻOtua ʻi he pule ʻa e tangata.” (Ngāue 5:29) Ko ia ai, ʻi he taimi ʻe niʻihi, ko e mateaki ki he ʻOtuá ʻe iku nai ia ki hoʻo fai ha fili ʻa ia ʻoku ʻikai manakoa ʻe he ngaahi mēmipa ʻe niʻihi ʻi he fāmilí.

Neongo ʻoku fai ʻe he Tohi Tapú ha fakafaikehekehe mahino ʻi he ngaahi akonaki moʻoní mo e loí, ʻoku fakaʻatā ʻe he ʻOtuá ki he tokotaha taki taha ʻa e tauʻatāina ke fili ʻa e founga te ne tali ʻaki ki aí. (Teutalonome 30:19, 20) ʻOku ʻikai totonu ke fakamālohiʻi ha taha ke lotu ʻi ha founga ʻokú ne ʻiloʻi ʻoku taʻefakahōifua pe ʻai ke ne fili ʻi heʻene tuí mo e tui ʻa hono fāmilí. ʻOku iku ʻa e ako ʻo e Tohi Tapú ki ha movete ʻi he fāmilí? ʻIkai. Ko hono moʻoní, ʻoku fakaʻaiʻai ʻe he Tohi Tapú ha husepāniti mo ha uaifi ʻokú na kau ki he lotu kehekehé ke na kei nofo fakataha ai pē ko ha fāmili.—1 Kolinito 7:12, 13.

Ikuʻi ʻa e Manavaheé

Te ke manavahē nai ki he fakafeangai ʻa e feituʻú kapau ʻokú ke ako Tohi Tapu mo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. ʻOku pehē ʻe Mariamma: “Naʻe hohaʻa ʻa hoku fāmilí naʻa ʻikai malava ke u maʻu ha mali hoamālie ʻe lava ke ne tokonaki maʻaku. Ko ia naʻa nau fakafepakiʻi ai ʻa ʻeku ako Tohi Tapú.” Naʻe falala ʻa Mariamma ki he ʻOtua ko Sihová pea hokohoko atu ʻa ʻene akó. (Sāme 37:3, 4) ʻE lava ke ke fai ʻa e meʻa tatau. ʻI he ʻikai manavahē ki he ikuʻangá, fakakaukau ki he ngaahi ʻaongá. Ko e pōpoaki ʻa e Tohi Tapú ʻoku liliuʻi ai ʻa e moʻuí mo e ʻulungaangá ʻo toe lelei ange. ʻOku ako ai ʻa e kakaí ke nau fakahāhā ʻa e ʻofa taʻesiokita ki honau fāmilí. Ko e tōʻonga kovi hangē ko e lea koví mo e fakamālohi fakaesinó mo e ngāuekoviʻaki ʻa e kava mālohí mo e faitoʻo kona tapú, ʻe lava ke ikuʻi. (2 Kolinito 6:19 [2Ko 7:1, PM]) ʻOku pouaki ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi angaʻitangata lelei hangē ko e mateakí, faitotonú mo e ngāue mālohí. (Palovepi 31:10-31; Efeso 4:24, 28) Ko e hā ʻoku ʻikai ai te ke ako ʻa e Tohi Tapú pea sio ai ki he ʻaonga ʻo hono ngāueʻaki ʻa ʻene akonakí ʻi hoʻo moʻuí?

KUÓ KE FIFILI?

◼ Ko e hā ʻokú ke sivisiviʻi ai ʻa hoʻo tui fakalotú?—Palovepi 23:23; 1 Timote 2:3, 4.

◼ ʻE lava fēfē ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi akonaki moʻoní?—2 Timote 3:16; 1 Sione 4:1.

◼ ʻOku totonu ke taʻofi koe ʻe he fakafepaki ʻi he fāmilí mei hoʻo ako ʻa e Tohi Tapú?—Ngāue 5:29.

[Fakatātā ʻi he peesi 29]

Ko e pōpoaki ʻa e Tohi Tapú ʻoku liliuʻi ai ʻa e moʻuí mo e ʻulungaangá ʻo toe lelei ange

[Fakatātā ʻi he peesi 29]

Mariamma mo hono husepānití