FEHUʻI 3
ʻE Lava Fēfē Ke U Talanoa ki Heʻeku Ongo Mātuʻá?
KO E HĀ TE KE FAÍ?
Sioloto atu ki he talanoa ko ení: Ko e efiafi Pulelulu eni. Kuo ʻosi atu ʻa e ngaahi ngāue ʻa Sioné, ʻa ia ʻokú ne taʻu 17 pea ko e taimi eni ke ne kiʻi mālōlō! ʻOkú ne fakamoʻui e TV pea tō tangutu atu ʻi he sea ʻokú ne saiʻia aí.
ʻI he mōmeniti ko iá, ʻoku ʻasi mai e tangataʻeikí ʻi he matapaá, pea ʻoku ʻikai ke ne mata fiefia.
“Sione! Ko e hā ʻokú ke fakamoleki noa ai ho taimí ʻi he sio TV, ko e taimi ia ʻoku totonu ke ke tokoni ki he homueka ho kiʻi tehiná? ʻOku ʻikai ʻaupito ke ke fai ʻa e meʻa ʻoku tala atú!”
“Ko e tafulú ai pē,” ko e ngulungulu ia ʻa Sioné ʻo lava ke fanongo atu ki ai.
ʻOku ʻunu atu e tangataʻeiki. “ʻEi, ko e hā hoʻo leá?”
“ʻIkai, tangataʻeiki,” ʻOku lea pē ʻa Sione mo māpuhoi, pea mioʻi mo hono matá.
ʻOku ʻita leva ʻa e tangataʻeikí. ʻOkú ne lea fefeka atu: “ʻOua te ke ʻai mai e tō ko iá!”
Kapau ko Sione koe, ko e hā e meʻa naʻá ke mei fai ke ʻoua ʻe hoko ʻa e felāuaki ko ení?
TUʻU PEA FAKAKAUKAU!
Ko e fetuʻutaki mo hoʻo ongo mātuʻá ʻoku hangē ia ko e fakaʻuli ʻi ha kā. Kapau ʻokú ke aʻu ki ha taʻofiʻanga ʻi he halá, te ke kumi ki ha hala ʻe taha.
KO E FAKATĀTAÁ:
“ʻOku ou ʻilo ʻoku faingataʻa ke fetuʻutaki mo ʻeku tamaí,” ko e lau ia e kiʻi taʻahine ko Lia. “ʻI he taimi ʻe niʻihi, lolotonga ʻeku talanoa ki aí ʻokú ne pehē mai, ‘Kātaki naʻá ke lea mai?’”
ʻOKU ʻI AI E FOUNGA ʻE TOLU KE FILI MEI AI ʻA LIA.
A. Kaila ki heʻene tangataʻeikí.
ʻOku kaila atu ʻa Lia, “Fanongo mai angé, ʻoku mahuʻinga eni!”
E. ʻIkai toe lea ki heʻene tangataʻeikí.
ʻOku foʻi pē ʻa Lia he feinga ke talanoa ki heʻene tangataʻeikí fekauʻaki mo ʻene palopalemá.
F. Tatali ki ha taimi lelei ange, pea toki talanoa ki he palopalemá.
Ki mui ai, ʻoku talanoa femātaaki ʻa Lia mo ʻene tangataʻeikí, pe ʻokú ne faitohi kiate ia fekauʻaki mo ʻene palopalemá.
Ko fē ʻa e founga te ke saiʻia ke fili ʻe Liá?
FAKAKAUKAU ANGÉ: Naʻe ʻikai ke tokanga ʻa e tangataʻeiki ʻa Liá—pea ʻikai ai ke ne ʻiloʻi ʻa e palopalema ʻo Liá. Ko ia kapau naʻe fili ʻe Lia ʻa e Fili A, heʻikai nai ke mahinoʻi ʻe he tangataʻeikí ʻa e ʻuhinga ʻoku kaikaila aí. Ko e fili ko ení ngalingali heʻikai ke tali ai ʻe he tangataʻeikí ke fanongo ki he lea ʻa Liá, pea ʻe fakahaaʻi ai ʻoku ʻikai ke fakaʻapaʻapaʻi mo tokaʻi ʻe Lia ʻene tangataʻeikí. (ʻEfesō 6:2) Ko e moʻoni, ko e fili ko ení heʻikai ʻaonga ia ki ha taha.
Hangē pē ko hoʻo fiemaʻu ke ʻoua ʻe hoko ʻa e taʻofiʻanga ʻi he halá ke ke ngata aí, ʻe lava ke ke kumi ki ha founga ke ke fetuʻutaki ai mo hoʻo ongo mātuʻá
Neongo ko e Fili E ʻa e founga faingofua tahá, ʻoku ʻikai ko e founga fakapotopoto tahá ia. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhí ke lavameʻa ʻa Lia ʻi he feangainga mo ʻene palopalemá, ʻoku fiemaʻu kiate ia ke ne talanoa mo ʻene tangataʻeikí—pea kapau ʻe tokoni mai ʻene tangataʻeikí, ʻe fiemaʻu ia ke ne ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku hoko kia Liá. Heʻikai ʻaupito ke solova ha meʻa ia ʻi he fakalongolongó.
Kae kehe, ʻi he Fili F, ʻoku ʻikai ke fakaʻatā ʻe Lia ha taʻofiʻanga ke hoko ko e ngataʻangá ia. ʻI hono kehé, ʻokú ne feinga ke talanoa ki he palopalema ko ení ʻi ha taimi kehe. Pea kapau ʻokú ne fili ke faitohi ki heʻene tangataʻeikí, ʻe ongoʻi fiemālie ange nai ʻa Lia he taimi ko iá.
Ko e faitohí ʻe toe tokoniʻi ia ke ne fakahaaʻi ai ʻa e meʻa tofu pē ʻokú ne loto ke leaʻakí. ʻI he taimi ʻe lau ai ʻe he tangataʻeikí ʻa e tohí, te ne ʻiloʻi ai ʻa e meʻa ʻoku feinga ʻa Lia ke talanoa ange ki aí, ʻa ia ʻe tokoniʻi ai ia ke ne mahinoʻi lelei ange ʻa e palopalema hono ʻofefiné. Ko ia ai, ko e Fili F, ʻe ʻaonga fakatouʻosi kia Lia mo ʻene tangataʻeikí. Tatau ai pē pe ko e talanoa femātaaki pe faitohi, ko e fili ko ení ʻoku muimui ia ki he akonaki ʻa e Tohi Tapú ke “tuli ki he ngaahi meʻa ʻoku fakatupu melinó.”—Loma 14:19.
Ko e hā mo ha toe ngaahi fili ke fai ʻe Lia?
Sio angé pe ʻe lava ke ke fakakaukau ki ha toe fili ʻe taha. Fakakaukau leva ki he feituʻu ʻe iku atu ki ai ʻa e fili ko iá.
FAKAʻEHIʻEHI MEI HONO ʻOATU HA FAKAKAUKAU ʻOKU FAKAPUPUTUʻÚ
Manatuʻi, ko e meʻa naʻá ke leaʻakí mo e anga ʻo e fakakaukau ki ai hoʻo ongo mātuʻá ʻoku ʻikai ke tatau maʻu pē.
KO E FAKATĀTAÁ:
ʻOku ʻeke atu ʻe hoʻo ongo mātuʻá ʻa e ʻuhinga ʻoku ʻikai ke ke mata fiefia ai he ʻaho ní. ʻOkú ke pehē ange, “ʻOku ʻikai te u fie talanoa au fekauʻaki mo ia.”
Ka ko e fakaʻuhinga eni ki ai hoʻo ongo mātuʻá: “ʻOku ʻikai te u kei falala atu kiate kimoua. Te u talanoa ki hoku ngaahi kaumeʻá fekauʻaki mo e palopalemá kae ʻikai ko kimoua.”
Sioloto atu ʻokú ke fehangahangai mo ha palopalema faingataʻa pea ʻoku loto-lelei hoʻo ongo mātuʻá ke tokoni. Ka te ke pehē: “ʻOua te mo hohaʻa. Te u lava pē ʻo fakaleleiʻi ia.”
Ko e hā nai ʻa e fakaʻuhinga hoʻo ongo mātuʻá?
Ko e hā nai ha tali lelei angé?