Ko e ʻUhinga ʻOku Mātuʻaki Mahuʻinga Ai ʻa e Ngaahi Tulekí ʻi Heʻetau Ngāue Fakamalanga he ʻAho Ní
1 ʻI he ʻīsiu ʻo e Ko e Taua Leʻo (faka-Pilitānia), Sānuali 1, 1991, peesi 30, ʻoku ʻi ai ʻa e fakamatala ʻo kau ki he meʻa naʻe hokosia ʻa ia ko hono kaveingá “Naʻá ne Maʻu ha Tuleki ʻi he Halanga Lēlué.” ʻOku fakamatala eni ʻo kau ki ha tangata naʻá ne maʻu ha taha ʻo ʻetau ngaahi tulekí. Naʻá ne lau leva ʻa e tulekí peá ne tala ki he mali ʻo hono ʻofefiné: “Kuo u maʻu ʻa e moʻoní he ʻahó ni!” Naʻe ʻota ʻe he ongo tangatá ha ngaahi tohi lahi ange peá na ako ia. ʻI he taimí ni, ʻoku lahi hake ʻi he toko teaú ʻa hona hako ʻoku nau longomoʻui ʻi he moʻoní. ʻOku fakahā heni ʻa e ola ʻe malava ke maʻu mei hono lau ha tuleki pē ʻe taha.
2 Ngāueleleiʻaki ʻa e Ngaahi Faingamālié: ʻOku ngāueleleiʻaki ʻe he ngaahi tokoua ʻi he feituʻu kotoa pē ʻa e ngaahi faingamālié ke tuku atu ʻa e ngaahi tulekí. Naʻe fakatokangaʻi ʻe ha finemui Fakamoʻoni ʻe taha ʻa e ongoʻi loto-mamahi ʻa ʻene faiakó koeʻuhi ko e mate ʻa e faʻē ʻa hono husepānití. Naʻe fai ʻe he tuofefine finemui ko ʻení ʻa e tohi ke fakafiemālie ki heʻene faiakó peá ne faʻo ʻi he silá ʻa e tuleki ko e ʻAmanaki ki he Ngaahi ʻOfaʻanga Kuo Mate? Naʻe fai mai ʻe he faiakó ha tohi fakamālō peá ne talanoa mo hotau tuofefine finemuí ni. ʻI he taimí ni ʻoku tali maʻu pē ʻe he faiakó ʻa e ngaahi makasiní meiate ia.
3 Naʻe ʻi ai ha kau malanga ʻe niʻihi naʻa nau ngāue fakamalanga atu ʻi he halá ʻo nau aʻu atu ai ki ha malaʻe pea nau sio ki he kakai ʻoku nau fufulu ke hinehina ʻa e ngaahi faʻitoká. Naʻe ngāueʻaki ʻe he kau malangá ʻa e faingamālie ke tuʻuaki kiate kinautolu ʻa e ngaahi tulekí. ʻI he ʻaho hoko maí ko e ʻaho mālōlō ia ʻa ia ʻoku tokolahi ai ʻa e kakai ʻoku ʻaʻahi ki he malaʻé, ko ia naʻe fakakaukau ʻa e kau malangá ke nau tuʻu ʻi he hūʻanga ki he malaʻé ʻo tuʻuaki ʻa e ngaahi tulekí. Naʻe lahi ange ʻi he ngaahi tuleki ʻe nimangeau naʻe tufa ai, ko e toko tolu pē naʻa nau fakafisi ke talí. ʻI he taʻu hoko maí, naʻe toe foki ʻa e kau malanga ʻo tufaki ʻa e ngaahi tuleki lahi hake ʻi he taha afe, ko e toko ono pē naʻa nau fakafisi ke talí. Naʻe fakahā ʻe he niʻihi ʻenau houngaʻia loloto. Ko ha tangata ʻe taha naʻá ne lau ʻa e tuleki ʻi heʻene mavahe atú, pea taimi siʻi pē naʻá ne toe foki mai ke ne lea ki he tuofefine naʻá ne ʻoange ʻa e tulekí kiate iá. Naʻá ne pehē: “ʻOku ʻi ai mo ha tokotaha te u saiʻia ke ne lau ʻa e pōpoaki ko ʻení. ʻE lava ke u toe maʻu mai mo ha tuleki ʻe taha?”
4 Ko e ngaahi tulekí ʻoku siʻisiʻi feʻunga mo faingofua ke tau toʻo ia ʻi ha feituʻu pē te tau ʻalu ki ai. ʻI heʻetau fai ha fetalanoaʻaki mo ha niʻihi kehe, tatau ai pē pe ko ha kakai ʻoku tau maheni mo ia pe ʻikai, ʻoku totonu ke tau feinga ke fai ha fakamatala nounou ʻe iku nai ki ha fetalanoaʻaki ʻo kau ki ha taha ʻo e ngaahi tuleki ʻe valu ʻoku tau maʻu he taimi ní. ʻE lava ke fai ʻeni lolotonga ʻa e talanoa mo e kaungāʻapí, lolotonga ʻete ʻalu ʻo fai fakatau pe talitali ki ha ʻapoinimeni, lolotonga ʻo e ʻaʻahi ki he ngaahi kāingá, pe ʻi ha ngaahi tuʻunga kehe lahi.
5 ʻUhinga ʻOku ʻAonga Aí: ʻOku fakamānako ʻa e fakalanu ʻo e ngaahi tulekí. ʻOku fuonounou kinautolu. ʻOku ʻikai ke ongoʻi lōmekina ai ʻa e kakai ʻo e ngaahi ʻapí mo kinautolu ʻoku tau fetaulaki ʻi he ngaahi feituʻu kehé ʻo pehē ʻoku pau ke fai ha lau tohi lahi. Ka, ko e pōpoaki ʻoku fakatupunga tokanga mo maʻuʻanga ʻilo. ʻOku maʻu ai ʻe ha tokotaha ʻokú ne lau iá ha ʻuhinga faka-Tohitapu totonu ʻo kau ki he meʻa ʻoku fai ha fakamatala ki ai ʻi he tulekí. ʻI he ʻosi hono maʻu ʻo e tuleki ko e Moʻui ʻi ha Māmani Foʻou Melino pea fai hano fakamatalaʻi ki ha kiʻi tangata kei talavou, naʻá ne fakahā ʻo pehē: “Teʻeki ai ke u fanongo ki ha fakamatala fakalototoʻa pehē ʻo kau ki he tuʻunga ʻo e māmaní!”
6 ʻOku totonu ke tau ngāueʻaki ʻa e ngaahi tuleki ko ʻení ʻi he ngaahi faingamālie kotoa ʻoku feʻungá. ʻOku tokolahi ʻa e kau malanga kuo nau ʻilo ʻoku tokoni lahi ʻa e ngaahi tulekí ke kamata ha ngaahi fetalanoaʻaki ʻi he ngāue fale-ki-he-falé. Ko e ngaahi ako lahi ʻoku lolotonga faí naʻe kamata ʻi he tuleki. ʻI he peesi 8 ʻo e ʻīsiu ko ʻeni ʻo e Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fokotuʻu ʻaonga ai ke ngāueʻaki ʻo kau ki he founga ke ngāueʻaki ke ola lelei ʻa e ngaahi tuleki. ʻIo, ko e ngaahi tulekí ʻoku iiki ka ko e ngaahi meʻangāue mātuʻaki mahuʻinga ki heʻetau ngāue fakamalangá.