Kuo Fakaava Atu Kiate Koe he Taimí Ni ʻa e Matapā ki he Ngāue Tāimuʻá?
1 ʻOku fakamanatu mai kiate kitautolu ʻe heʻetau konga tohi fakataʻú ʻoku tau kei ʻi he “aho oe fakamoui” ʻo Sihová. (2 Kol. 6:2, PM) Ka ko hono ʻaho ʻo e fakamoʻuí ʻe vave ke ngata. ʻE kamata leva hono “aho oe fakamāu.” (2 Pita 2:9, PM) Lolotonga ʻoku hokohoko atu ʻa Sihova ke fakalahi ʻa e faingamālie ʻo e fakahaofí ki he faʻahinga ʻo e tangatá, he meʻa fakafiefia moʻoni ia ke sio ki he tupulaki ʻo e ngaahi fika ʻoku nau tali iá!
2 Kuo fai ʻe he kakai ʻa Sihová ha tali ki he pole ko ia ke aʻu ki he faʻahinga ʻoku ongongofuá ki muʻa naʻa fuʻu tōmui. Ki he tokolahi ʻo e kau malanga ʻo e Puleʻangá, ʻoku ʻuhinga ʻení ko e kau atu ki he ngāue tāimuʻá. Kuo fakaava atu kiate koe he taimí ni ʻa e matapā ki he ngāue tāimuʻá? Ko e hā ʻoku tau ʻeke aí?
3 Fakahāhā ʻa e Houngaʻia: Hangē ko ia naʻe fanongonongo atu ʻi he ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga ʻo Sanuali 1999, ko e houa ʻoku fiemaʻu ki he kau tāimuʻa tuʻumaʻú mo e tokoní fakatouʻosi kuo holoki hifo. Ke aʻusia ʻa e fiemaʻu foʻoú, ʻoku fiemaʻu ki he kau tāimuʻa tuʻumaʻú ke foaki atu ʻa e houa ʻe 70 ki he ngāue fakafaifekaú ʻi he māhina taki taha ki ha houa fakakātoa ʻe 840 ʻi he taʻu fakangāue taki taha. ʻE fakamoleki ʻe he kau tāimuʻa tokoní ʻa e houa ʻe 50 ʻi he ngāue fakamalangá ʻi he māhina taki taha. Ko e ngaahi fakahāhā lahi ʻeni ʻo e houngaʻiá kuo maʻu ko ha ola ia ʻo e ngaahi feʻunuʻaki ko ʻení:
“He meʻaʻofa lelei moʻoni ē mei heʻetau Tamai fakahēvaní!”
“ʻOku ʻikai ha lea ʻe lava ke ne fakamatalaʻi ʻa e ongoʻi fiefia, ʻofa mo e houngaʻia ki he tokonaki ko ʻení!”
“ʻE ʻai ai ke faingofua ʻaupito ange hono aʻusia ʻa ʻemau taimi-tēpilé!”
“Ko ʻemau lotú ia ke kau ʻa e tokolahi ange ki he ngāue fakafaifekau taimi-kakató pea fiefia ʻi he ngaahi tāpuaki ʻoku hoko mai mei he tauhi kia Sihová ʻi ha tuʻunga ʻoku lahi.”
4 ʻI heʻetau fakaofi atu ko ia ki he tumutumu ʻo e ʻaho ʻo e fakamoʻui ʻa e ʻOtuá, ʻoku fakamoʻoniʻi ai ʻoku loto ʻa Sihova ke fai ʻe heʻene kakaí ha fuʻu kalanga fakahīkihiki fakaʻosi. ʻOku fakatupulekina ʻa e lahi mo e mālohi ʻo e pōpoaki ko ʻení (1) ʻe he tupulaki tuʻumaʻu ʻa e tokolahi ʻo e kau fanongonongo ʻo e Puleʻangá pea (2) ʻaki ʻa e fekumi ʻa e tokotaha taki taha ke fakatupulekina ʻa e meʻa ʻoku nau malava ke fai ʻi hono malangaʻi ʻa e Puleʻangá. Ko Sihova, ʻa e tokotaha ‘ko ia pe ʻokú ne fakatupú,’ kuó ne ʻomai ʻa e lavameʻa ʻi he ongo foungá fakatouʻosi ʻaki ʻene tāpuakiʻi ʻa e laumālie fiengāue ʻo e faʻahinga kotoa ko ia ʻoku nau tali ʻa e fakamoʻuí.—1 Kol. 3:6, 7; Sāme 110:3.
5 ʻOua Naʻa Iku ko e Laufanō: Koeʻuhí ko ʻene felāveʻi mo e ʻaho ʻo e fakamoʻui ʻo Sihová naʻe akonakiʻi ai ʻe Paula ʻa hono kaungā Kalisitiané: “Kaeʻumaʻā ʻi heʻemau kaungāngaue mo [Sihová] ʻoku mau enginaki foki ke ʻoua naʻa [iku] hoʻomou tali ʻa e kelesi ʻa e ʻOtua ko e laufanō.” ʻE ʻikai te tau ‘iku ko e laufanō’ kapau ʻoku tau sio ki heni ko ha “taimi tali hu” ke tau ngāue koeʻuhi ko e fakamoʻui ʻo e niʻihi kehé ʻi he faingamālie kotoa pē. (2 Kol. 6:1, 2) ʻI he ʻahó ni, ʻoku fiemaʻu fakavavevave lahi ange ʻa e ngaahi lea ʻa Paulá. Ko e kau Kalisitiane ʻoku nau fakahāhā ʻa e ʻofa fakamātoato kia Sihová ʻoku nau lau ko ha monū ia ke kau kakato ki he malava taha ʻi he ngāue fakafaifekaú kuó ne vaheʻi kiate kinautolú. ʻOkú ke malava he taimí ni ke kau kakato ange ki he ngāue fakafaifekaú ko ha tāimuʻa tuʻumaʻu?
6 Ko ha Taumuʻa ʻUhinga Lelei: Ki he Vaʻa ʻi Haʻamoa, ko ʻemau taumuʻá ia ke sio ki ha kau tāimuʻa tuʻumaʻu ʻe toko 85 ʻi Sepitema 1. ʻOku mau tui ko ha taumuʻa ʻuhinga lelei mo ala lava ʻeni. Ko e hā ʻoku mau fuʻu loto-falala pehē aí? ʻI Maʻasi 1997 naʻa mau sio ai ki he fanga tokoua mo e fanga tuofāfine tāimuʻa tokoni ʻe toko 133, pea ʻi ʻEpeleli 1998 naʻe meimei toko 100 naʻe fai peheé. Naʻe līpooti ʻe he tokolahi tahá ʻa e houa ʻe 60—ko e nounou ʻaki ia ʻa e houa ʻe 10 ʻo e fiemaʻu foʻou ki he tokotaha tāimuʻa tuʻumaʻú! Kapau ko e toko 18 pē ʻo e faʻahinga kuo nau tāimuʻa tokoní te nau kau ki he kau tāimuʻa tuʻumaʻú ki muʻa ke ngata ʻa e taʻu fakangāue ko ʻení, ʻe lava ke tau kamata ʻaki ʻi Sepitema ʻa e kau tāimuʻa taimi-kakato ʻe toko 85 pe lahi ange!
7 ʻOku Fiemaʻu ha Taimi-Tēpile: ʻOku ngalingali ko e houa ʻe 70 ʻi he māhiná ki he ngāue fakamalangá ʻoku kiʻi kei faingataʻa pē ia kiate koe ke aʻu ki ai? Mahalo ʻe tokoni ʻa e fakakaukau ʻi he tuʻunga ko e houa ʻe 17 he uike. ʻI hono ngāueʻaki ʻa e taimi-tēpile ʻahiʻahi ʻi he peesi hoko maí, feinga ke ke ʻai ha taimi-tēpile tāimuʻa tuʻumaʻu ko ia ʻe feʻungamālie ki ho ngaahi tuʻunga fakafoʻituituí. ʻI he ngāue ki hoʻo taimi-tēpilé, talanoa mo e kau tāimuʻa taukeí ke ʻomai ʻenau fakakaukau ki he founga naʻa nau fakamafamafatatau ai ʻenau ngāue tāimuʻá mo e ngaahi fatongia fakafoʻituituí mo fakafāmilí. ʻEke ki hoʻo ʻovasia fakafeituʻú fekauʻaki mo e founga ʻoku fakataimi-tēpileʻi ai ʻe he kau tāimuʻa ʻi he feituʻú ʻenau ngāue fakamalangá ʻi he uike taki taha. Pea ke hanga kia Sihova ke ne tāpuakiʻi ʻa hoʻo ngaahi palani ke tāimuʻá.—Pal. 16:3.
8 ʻAi Ia ko ha Fokotuʻutuʻu Fakafāmili: Kuó ke fakakaukau ki hono ʻai ʻa e ngāue tāimuʻá ko ha fokotuʻutuʻu fakafāmili? Te ke tangutu hifo nai mo ho fāmilí pea fetalanoaʻaki ki ha founga—ʻo fai ʻi he fokotuʻutuʻu lelei mo e fengāueʻaki fakataha lelei—ʻe lava nai ai ha mēmipa ʻe taha pe ua ʻi he fāmilí ke tāimuʻa. ʻOku mahino, ʻe ʻiloʻi ai ʻe he niʻihi ko hono fakafuofuaʻi totonu honau ngaahi tuʻungá ʻe ʻikai te nau ʻatā ai ke ngāue tāimuʻa tuʻumaʻu he taimí ni. Kapau ko ia, fokotuʻu ʻa e ngāue tāimuʻá ko ha taumuʻa ki he kahaʻú. Kae kamata ke fokotuʻutuʻu ke ngāue atu ki ha ʻaho pau ke kamata ngāue tāimuʻa ai. Mahalo pē te ke malava ʻo tāimuʻa tokoni ʻi ha ngaahi taimi ʻe niʻihi he lolotonga ʻo e taʻú ʻo faai atu pē ʻo aʻu ki he ngāue tāimuʻa tuʻumaʻú.
9 ʻOku kehekehe pē ʻa e ngaahi tuʻunga ʻo e kau tāimuʻa tuʻumaʻu ʻe toko 67 ʻoku nau lolotonga ʻi he lisi ʻa e ngaahi fonua he malumalu ʻo e vaʻa ʻi Haʻamoá. ʻOku ʻikai te nau moʻui lelei kotoa, pea ko e tokolahi tahá ʻoku ʻi ai honau ngaahi fatongia fakafāmili mo fakapaʻanga. Ko e kau tāimuʻa ʻe toko 25 nai kuo nau fakalaka he taʻu 50, pea ko e toko fā ʻo kinautolu ʻoku nau fakalaka he taʻu 65. ʻOku meimei toko 30 ʻa e kau taʻemalí, pea ko e toko ono ʻoku nau taʻu 20 pe siʻi ange. ʻOku fakafuofua, ko e vahe fā ʻe taha ʻo e kotoa ʻo e kau tāimuʻá ko e fanga tokoua, ko e tokolahi ʻo kinautolú ʻoku maʻu ʻa e ngaahi fatongia fakafāmili mo e fakaefakatahaʻanga. Ko e kotoa ʻo e faʻahinga ko ʻení ʻoku nau “lamalama ke ngaueʻaki ʻa e faingamalie” ki he ngāue tāimuʻá, ʻa ia ʻi he ngaahi tuʻunga lahi ʻoku ʻuhingá ke moʻuiʻaki ha moʻui faingofua kae nonga lahi ange.—Kol. 4:5.
10 ʻOkú Ke Fiemaʻu ke Faingofua? Ko hono ʻai ke faingofua hoʻo moʻuí ko e kī ia ke fakaava atu ai kiate koe ʻa e matapā ki he ngāue tāimuʻá. ʻOku hangē hoʻo moʻuí ko ha fale lahi ʻoku ʻi ai ha ngaahi loki mo e naunau ʻoku ʻikai ke fiemaʻu, ʻa ia ʻoku fiemaʻu ki ai ʻa e taimi, paʻanga, mo e ngāue lahi ke tokangaʻi ia? Kapau ko ia, fengaʻunuʻaki ki ha ngaahi tuʻunga taau ange ʻe fakaʻatā nai ai ki he ngāue tāimuʻá. Te ke lava ʻo fakasiʻisiʻi ʻa e lahi ʻo e taimi ʻokú ke fakamoleki ʻi he ngāue paʻangá? ʻOku lava ke ke toʻo ha taimi mei he ngāue ʻoku ʻikai ke fiemaʻú pe fakahā ʻa e mafamafatatau lahi ange ʻi he lahi ʻo e taimi ʻoku fakamoleki ʻi he fakafiefiá?
11 ʻOku akonakiʻi kitautolu ʻe he Tohitapú, ʻi he 1 Timote 6:8: “ʻI heʻetau maʻu ʻetau meʻakai mo e kofu, te tau feʻunga pe ʻi he meʻa ko ia.” Ko e topono ʻi he meʻa siʻí ko ha moʻoniʻi meʻa mahuʻinga ia ʻi hono fai ʻetau lelei taha ʻi he ngāue ʻa Sihová pea ʻai ai ke faingofua ange ke fakamuʻomuʻa ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga fakalaumālié. (Mt. 6:22, 33) ʻI he peesi 104 ʻo e 1998 Yearbook he līpooti fekauʻaki mo Siapaní, ʻoku ʻomai ai ʻa e ngaahi fokotuʻu ʻe niʻihi ki he ʻuhinga ʻoku ʻi ai ai ha laumālie tāimuʻa lelei ʻi he fonua ko iá. Lāulea ki ha taha: “ʻOku meimei ko e ngaahi ʻapi faka-Siapaní ʻoku mātuʻaki iiki, ʻo fiemaʻu ki ai ʻa e taimi siʻisiʻi pē ki hono tokangaʻí, pea ʻi he tuʻunga lahi tahá, ko e moʻuí ia ʻoku angaʻaki pē hono ʻai ke faingofua.” ʻIkai ko e ʻuhinga tefito ia ʻo e 1 Timote 6:8?
12 Takatakai ʻi he kolopé, ko e kau sevāniti ʻa e ʻOtuá ʻoku nau malangaʻi ʻa e ongoongo leleí ʻi he tuʻunga fakautuutu lahi ʻaupito ki muʻa ke ngata ʻa e ʻaho ʻo e fakamoʻui ʻa Sihová. ʻOku taau ke fakaongoongoleleiʻi, ʻi he taʻu kuo ʻosí ko ha ʻavalisi ʻo e meimei toko 700,000 naʻa nau kau ʻi ha founga ʻe niʻihi ʻo e ngāue tāimuʻá ʻi he māhina taki taha. Te ke lava ʻo feʻunuʻaki hoʻo moʻuí koeʻuhi ka ke kau mo kinautolu? ʻOku mau fakaafeʻi atu koe ke ke sivisiviʻi fakalelei ho ngaahi tuʻungá mo faʻa lotu ʻi hoʻo tali ʻa e fehuʻi: “Kuo fakaava atu kiate koe he taimí ni ʻa e matapā ki he ngāue tāimuʻá?”
[Fakamatala ʻi he peesi 3]
TAUMUʻA: KAU TĀIMUʻA TUʻUMAʻU ʻE 85!