LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • be ako 46 p. 244-p. 245 pal. 4
  • Ngaahi Talanoa Fakatātā mei he Ngaahi Tuʻunga Anga-Maheni

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ngaahi Talanoa Fakatātā mei he Ngaahi Tuʻunga Anga-Maheni
  • Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ngāue Ola Lelei ʻAki ʻa e Ngaahi Tokoni ki he Mamatá
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Fakahaaʻi ʻa e Tokaʻi ʻo e Niʻihi Kehé
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • “Naʻe ʻIkai Te Ne Leaʻaki ha Meʻa Kiate Kinautolu, ʻo Taʻe ha Fakatātā”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2002
  • Faiakoʻaki ʻa e Talanoa Fakatātā
    Ke Ke Kīvoi ʻi he Lautohí mo e Faiakó
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
be ako 46 p. 244-p. 245 pal. 4

AKO 46

Ngaahi Talanoa Fakatātā mei he Ngaahi Tuʻunga Anga-Maheni

Ko e hā ʻoku fiemaʻu ke ke faí?

Ngāueʻaki ʻa e ngaahi talanoa fakatātā fekauʻaki mo e ngaahi ngāue ʻa ia ʻoku kau ki ai ʻa e niʻihi ʻo hoʻo kau fanongó pe ko e ngaahi meʻa ʻa ia ʻoku nau maheni lelei mo iá.

Ko e hā ʻoku mahuʻinga aí?

Ko e ngaahi talanoa fakatātā mei he ngaahi tuʻunga anga-mahení ʻe aʻu ia ki he loto ʻo e kau fanongó.

KO E moʻoni, ʻoku mahuʻinga ke feʻungamālie ha ngaahi talanoa fakatātā pē ʻokú ke ngāueʻaki pea mo e fakamatala ʻokú ke lāulea ki aí. Kae kehe, ke nau hoko ʻo mātuʻaki ola leleí, ʻoku mahuʻinga tatau ke nau feʻungamālie mo hoʻo kau fanongó.

ʻE anga-fēfē nai hono tākiekina ʻe he faʻahinga ʻo e kau fanongó ʻa hoʻo fili ʻa e ngaahi talanoa fakatātā ke malangaʻaki ki ha kulupú? Ko e hā naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisí? Pe naʻá ne lea ki ha fuʻu kakai pe ki heʻene kau ākongá, naʻe ʻikai ke toʻo ʻe Sīsū ʻa ʻene ngaahi fakatātaá mei ha ngaahi founga moʻui ʻoku tōʻongaʻaki ʻe he ngaahi fonua ʻi tuʻa ʻi ʻIsilelí. Ko e ngaahi fakatātā peheé ʻe ʻikai maheni mo ia ʻa ʻene kau fanongó. Hangē ko ení, naʻe ʻikai lave ʻa Sīsū fekauʻaki mo e moʻui fakatuʻi ʻi ʻIsipité pe ko e ngaahi tōʻongafai fakalotu ʻa ʻInitiá. Neongo ia, ko ʻene ngaahi talanoa fakatātaá naʻe toʻo ia mei he ngaahi ngāue naʻe maheni mo e kakai ʻi he fonua kotoa pē. Naʻá ne lea fekauʻaki mo e monomono valá, fakahoko pisinisí, mole ha meʻa mahuʻinga, mo e kau ʻi ha ngaahi kātoanga mali. Naʻá ne mahinoʻi ʻa e anga ʻo e tali ʻa e kakaí ʻi he malumalu ʻo e ngaahi tuʻunga kehekehe, pea naʻá ne ngāueʻaki ʻa e ʻilo ko ení. (Mk. 2:​21; Luke 14:​7-​11; 15:​8, 9; 19:​15-​23) Koeʻuhi ko ʻene malanga ki he kakaí naʻe fakahanga tefito ia ki he kakai ʻo ʻIsilelí, ko e ngaahi talanoa fakatātā ʻa Sīsuú naʻe faʻa fai ai ʻa e toutou lave ki he ngaahi meʻa mo e ngaahi ngāue ʻa ia ko e konga ia ʻo ʻenau moʻui fakaʻahó. Ko ia ai, naʻá ne lave ki he ngaahi meʻa hangē ko e tūtūʻí, ko e founga ʻo e tali ʻa e fanga sipí ki honau tauhí, pea mo hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi kiliʻimanú ke tuku ai ʻa e uainé. (Mk. 2:​22; 4:​2-9; Sione 10:​1-5) Naʻá ne toe fakahaaʻi ʻa e ngaahi fakatātā fakahisitōlia maheni—ko e fakatupu ʻo e ʻuluaki ongo meʻa fakaetangatá, ko e Lōmaki ʻo e ʻaho ʻo Noá, ko e fakaʻauha ʻo Sōtoma mo Komolá, ko e mate ʻa e uaifi ʻo Loté, ko e ngaahi fakatātā siʻi pē eni. (Mt. 10:15; 19:​4-6; 24:​37-​39; Luke 17:32) ʻOkú ke fakakaukau lelei meimei tatau ki he ngaahi ngāue ʻoku maheni mo hoʻo kau fanongó pea mo honau puipuituʻa fakaesivilaisé ʻi hono fili ʻa e ngaahi talanoa fakatātaá?

Fēfē kapau ʻokú ke lea, ʻo ʻikai ki ha fuʻu kulupu, ka ki he tokotaha, pe ki ha niʻihi siʻi pē nai? Feinga ke fili ha talanoa fakatātā ʻa ia ʻoku feʻungamālie tautefito ki he kiʻi kau fanongo ko iá. ʻI he taimi naʻe faifakamoʻoni ai ʻa Sīsū ki ha fefine Samēlia ʻi ha vaikeli ofi ki Saika, naʻá ne lea ai fekauʻaki mo e “vai moʻui,” ‘ʻikai ʻaupito toe fieinua,’ mo e “matavai mapunopuna hake, ʻo iku ki he moʻui taʻengata” ​—ʻa ia ko e ngaahi lea fakaefakatātā kotoa naʻe fehokotaki hangatonu mo e ngāue ʻa e fefine ko iá. (Sione 4:​7-15) Pea ʻi he taimi naʻá ne lea ai ki he kau tangata ʻa ia naʻa nau fō honau ngaahi kupenga toutaí, ko e lea fakaefakatātā naʻá ne filí naʻe kau ia ki he ngāue toutaí. (Luke 5:​2-​11) ʻI he ongo tuʻunga ko iá, naʻe lava ke ne fai nai ha lave ki he faʻá, koeʻuhi he naʻa nau nofo ʻi ha feituʻu ngoue, ka ko ha ola lelei ange ē ko ʻene lave ki heʻenau ngāue fakafoʻituituí ʻi heʻene ʻai ke nau fakakaukauloto ki ha fakatātā ʻi honau ʻatamaí! ʻOkú ke feinga ke fai ia?

Neongo naʻe fakahanga ʻe Sīsū ʻa e tokangá ki he “fanga sipi kuo mole ʻi he hako ʻo Isileli,” naʻe fekauʻi ʻa e ʻapositolo ko Paulá ʻo ʻikai ki ʻIsileli pē kae pehē foki ki he ngaahi puleʻanga Senitailé. (Mt. 15:24; Ng. 9:15) Naʻe ʻai ʻe he meʻá ni ke ʻi ai ha faikehekehe ʻi he founga ʻo e malanga ʻa Paulá? ʻIo. ʻI he tohi ki he kau Kalisitiane ʻi Kolinitoó, naʻá ne lave ai ki he ngaahi lova lele, lave ki he tōʻonga ʻo hono kai ʻa e ngaahi meʻakai ʻi he ngaahi temipale ʻaitolí, pea lave ki he ngaahi laka ʻi he ikuná, ko e ngaahi meʻa ʻa ia naʻe maheni mo e kau Senitaile ko iá.​—1 Kol. 8:​1-​10; 9:​24, 25; 2 Kol. 2:​14-​16.

ʻOkú ke tokanga ʻo hangē ko Sīsū mo Paulá ʻi hono fili ʻa e ngaahi talanoa fakatātā mo e ngaahi fakatātā ke ngāueʻaki ʻi hoʻo faiakó? ʻOkú ke fakakaukau ki he puipuituʻa mo e ngāue fakaʻaho ʻa hoʻo kau fanongó? Ko e moʻoni, kuo ʻi ai ʻa e ngaahi liliu ʻi he māmaní talu mei he ʻuluaki senitulí. Kuo maʻu ʻe he kakai tokolahi ʻa e ngaahi ongoongo ki he māmaní fakafou ʻi he televīsoné. Ko e ngaahi tuʻunga ʻi he ngaahi fonua mulí ʻoku nau faʻa maheni mo ia. Kapau ko e tuʻungá ia, ʻoku ʻikai moʻoni ke hala ke ngāueʻaki ʻa e ngaahi kupuʻi ongoongo peheé ki he ngaahi talanoa fakatātaá. Ka neongo ia, ko e ngaahi meʻa ʻokú ne laveʻi lahi taha ʻa e kakaí ʻoku faʻa fekauʻaki ia mo ʻenau moʻui fakafoʻituituí—ko honau ʻapí, honau fāmilí, ʻenau ngāué, ko e meʻakai ʻoku nau kaí mo e ʻea ʻi honau feituʻú.

Kapau ʻoku fiemaʻu ki hoʻo talanoa fakatātaá ha fakamatala lahi, mahalo pē ʻokú ke talanoa fekauʻaki mo e meʻa ʻa ia ʻoku ʻikai maheni mo hoʻo kau fanongó. Ko ha talanoa fakatātā pehē ʻe lavangofua ke ne fakapuliki ai ʻa e poini ʻo e fakahinohinó. Ko hono ikuʻangá, ʻe manatuʻi nai ʻe he kau fanongó ʻa hoʻo talanoa fakatātaá kae ʻikai ko e moʻoni Fakatohitapu naʻá ke feinga ke fakahāʻí.

ʻI he ʻikai fai ha ngaahi fakafehoanaki fihí, naʻe ngāueʻaki ʻe Sīsū ʻa e ngaahi meʻa fakaʻaho faingofua. Naʻá ne ngāueʻaki ʻa e fanga kiʻi meʻa iiki ke fakamatalaʻi ʻaki ʻa e ngaahi meʻa lalahi mo e ngaahi meʻa faingofua ke fakamahino ai ʻa e ngaahi meʻa faingataʻá. ʻI hono fai ʻa e ngaahi fakafehokotaki ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi meʻa ʻoku hoko fakaʻahó pea mo e ngaahi moʻoni fakalaumālié, naʻe tokoniʻi ai ʻe Sīsū ʻa e kakaí ke nau mateuteu ange ai ke mahinoʻi ʻa e ngaahi moʻoni fakalaumālie naʻá ne akoʻí pea ke manatuʻi ia. Ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei moʻoni ē ke muimui ki ai!

FOUNGA KE FAKATUPULEKINA AI ʻA E MALAVÁ

  • Ako ke fakakaukau ʻo ʻikai fekauʻaki pē mo e meʻa ʻokú ke loto ke leaʻakí kae pehē foki fekauʻaki mo hoʻo kau fanongó.

  • Siofi ʻa e ngaahi fakaikiiki ʻo e moʻui takatakai ʻiate koé.

  • ʻAi ko hoʻo taumuʻá ia ʻi he uike taki taha ke ngāueʻaki ʻi ha tuʻunga ha talanoa fakatātā feʻungamālie ʻe taha ʻa ia kuo teʻeki ai ke ke ngāueʻaki ki muʻa.

MEʻA KE FAI: ʻAnalaiso ʻa e talanoa fakatātā ʻoku ngāueʻaki ʻi he Mātiu 12:10-12. Ko e hā naʻe ola lelei aí?

Ngaahi talanoa fakatātā ʻe lava ke u ngāueʻaki ke fakaʻuhinga ai mo ha tokotaha taʻu hongofulu tupu ʻi he ngaahi tuʻunga fakaeʻulungāngá

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

Ngaahi talanoa fakatātā ʻe lava ke u ngāueʻaki ke fakaʻuhinga ai mo ha tokotaha lahi ʻi ha moʻoni faka-Tohitapu tefito

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․․

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share