LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w21 Maʻasi p. 8-13
  • Fakatahaʻanga, Tokoniʻi ʻa e Kau Ako Tohi Tapú Ke Nau Papitaiso

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Fakatahaʻanga, Tokoniʻi ʻa e Kau Ako Tohi Tapú Ke Nau Papitaiso
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2021
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • ʻI HOʻO KAU KI HA AKO TOHI TAPU
  • ʻI HE MAʻU FAKATAHA ʻA E TOKOTAHA AKO TOHI TAPÚ
  • ʻE LAVA FĒFĒ KE TOKONI ʻA E KAU MĀTUʻÁ?
  • Fakahoko ha Ako Tohi Tapu ʻe Taki Atu ki he Papitaisó​—Konga Ua
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
  • Fakahoko ha Ako Tohi Tapu ʻe Taki Atu ki he Papitaisó​—Konga ʻUluaki
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
  • Tokoniʻi Hoʻo Kau Ako Tohi Tapú ke Hoko ko e Kau Ākonga Papitaiso
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2021
  • Mou Ō ʻo Ngaohi Ākonga
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2021
w21 Maʻasi p. 8-13

KUPU AKO 10

Fakatahaʻanga, Tokoniʻi ʻa e Kau Ako Tohi Tapú Ke Nau Papitaiso

“[Ko e] ngaahi kupu taki taha . . . ʻoku tokoni ia ki he tupu ʻa e sinó.”​—ʻEF. 4:16.

HIVA 21 Fiefia ka ko Faimēsí!

ʻI HE KUPÚ NIa

1-2. Ko hai ʻe lava ke tokoni ki ha ako Tohi Tapu ke fakalakalaka ʻo papitaisó?

“NAʻÁ KU saiʻia ʻaupito ʻi he meʻa naʻá ku ako mei he Tohi Tapú,” ko e lea ia ʻa Amy, ʻoku nofo ʻi Fisi. “Naʻá ku ʻiloʻi ko e moʻoní ia. Ka ko ʻeku toki feohi pē mo e fanga tokouá naʻá ku fai ai ʻa e ngaahi liliú pea fakalakalaka ʻo papitaiso.” Ko e hokosia ʻa Amy ʻoku fakamamafaʻi ai ʻa e moʻoni mahuʻinga ko ení: ʻOku ngalingali ʻe fakalakalaka ange ha ako Tohi Tapu ki he papitaisó ʻi he taimi ʻokú ne maʻu ai ha tokoni mei he niʻihi ʻi he fakatahaʻangá.

2 ʻE lava ke tokoni ʻa e tokotaha malanga taki taha ki he tupulaki ʻa e fakatahaʻangá. (ʻEf. 4:16) Ko ha tāimuʻa ko Leilani, ʻoku nofo ʻi Vanuatu, ʻokú ne pehē: “ʻOku ʻi ai ʻa e lea ʻoku pehē ʻoku fiemaʻu ki ha kolo ke nau tauhi ha kiʻi tama. ʻOku ou tui ʻoku tatau pē ia mo e ngaohi ākongá; ʻoku faʻa fiemaʻu ki ha fakatahaʻanga ke nau ʻomai ha taha ki he moʻoní.” Ko e ngaahi mēmipa ʻo e fāmilí, kaungāmeʻá mo e kau faiakó ʻoku nau tokoni kotoa ki ha kiʻi tama ke ne hoko ʻo matuʻotuʻa. ʻOku nau fai eni ʻaki hono fakalototoʻaʻi ʻa e kiʻi tamá pea akoʻi kiate ia ʻa e ngaahi lēsoni mahuʻinga. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ko e kau malangá ʻe lava ke nau fai ha faleʻi, fakalototoʻaʻi pea fokotuʻu ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ki he kau ako Tohi Tapú, ʻo tokoni ke nau fakalakalaka ʻo papitaiso.​—Pal. 15:22.

3. Ko e hā ʻokú ke ako mei he fakamatala ʻa Ana, Dorin mo Leilani?

3 Ko e hā ʻoku totonu ai ki he tokotaha malanga ʻokú ne fakahoko ha ako Tohi Tapu ke ne tali lelei ʻa e tokoni ʻa e kau malanga kehé ki he tokotaha akó? Fakatokangaʻi ʻa e meʻa ʻoku leaʻaki ʻe Ana, ko ha tāimuʻa makehe ʻi Molotova, “ʻOku mātuʻaki faingataʻa ki ha toko taha ke ne feau ʻa e fiemaʻu kotoa ha tokotaha ako Tohi Tapu ʻi he kamata ke ne fakalakalaká.” Ko Dorin, ko ha tāimuʻa makehe ʻoku ngāue ʻi he fonua tatau, ʻokú ne pehē, “ʻOku faʻa leaʻaki ʻe he kau malanga kehé ha meʻa ʻoku maongo ki he loto ʻo e tokotaha akó, ko ha meʻa naʻe ʻikai te u teitei fakakaukau ki ai.” ʻOku toe lave ʻa Leilani ki ha ʻuhinga ʻe taha, “Ko e ʻofa mo e tokanga ʻoku fakahaaʻi ki he tokotaha akó ʻoku tokoni ia ke ne ʻiloʻi ai ʻa e kakai ʻa Sihová.”​—Sione 13:35.

4. Ko e hā te tau lāulea ki ai ʻi he kupu ko ení?

4 Kae kehe, te ke fifili nai, ‘ʻE lava fēfē ke u tokoni ki ha tokotaha ako Tohi Tapu kapau ʻoku ʻikai ko au ʻoku ou fakahoko ʻa e akó?’ Tau lāulea angé ki he meʻa ʻe lava ke tau fai ʻi hono fakaafeʻi kitautolu ke kau ʻi ha ako Tohi Tapu pea mo e meʻa ʻe lava ke tau fai ʻi he kamata ke maʻu fakataha ʻa e tokotaha ako Tohi Tapú. Te tau toe vakai ki he founga ʻe lava ke tokoniʻi ai ʻe he kau mātuʻá ʻa e kau ako Tohi Tapú ke fakalakalaka ʻo papitaisó.

ʻI HOʻO KAU KI HA AKO TOHI TAPU

Collage: 1. ʻOku teuteu ha tokoua ki ha ako Tohi Tapu te ne kau ki ai. 2. Ko e tokoua tatau ʻokú ne tokoni ʻi he lolotonga ʻa e akó.

ʻI hoʻo kau ki ha ako Tohi Tapu, teuteu ʻa e fakamatala ʻe fai ki ai ʻa e lāuleá (Sio ki he palakalafi 5-7)

5. Ko e hā ho ngafa ʻi hono fakaafeʻi koe ke kau ki ha ako Tohi Tapu?

5 ʻI ha ako Tohi Tapu, ko e fatongia tefito ʻo e faiakó ke ne tokoniʻi ʻa e tokotaha akó ke ne mahinoʻi ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá. Kapau ʻoku fakaafeʻi koe ʻe he faiakó ke mo ō ki ha ako, ʻoku totonu ke ke vakai kiate koe ko ha hoa ngāue. Ko ho ngafá ke poupou kiate ia. (Tml. 4:9, 10) Ka ko e hā ʻa e meʻa ʻe lava ke ke fai ke tokoni ke ola lelei ʻa e ako Tohi Tapú?

6. ʻI hoʻo kau ki ha ako Tohi Tapu, ʻe lava fēfē ke ke ngāueʻaki ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻi he Palōveepi 20:18?

6 Teuteu ki he ako Tohi Tapú. ʻUluakí, ʻeke ki he faiakó ha meʻa fekauʻaki mo e tokotaha akó. (Lau ʻa e Palōveepi 20:18.) ʻE lava ke ke ʻeke ange: “Ko e hā ʻa e puipuituʻa ʻo e tokotaha ako Tohi Tapú? Ko e hā ʻa e kaveinga ʻe fai ai ʻa e akó? Ko e hā hoʻo taumuʻa ki he ako ko ení? ʻOku ʻi ai ha meʻa ʻoku totonu pe ʻikai totonu ke u fai pe leaʻaki ʻi he lolotonga ʻa e akó? Ko e hā nai ʻa e meʻa te ne fakalototoʻaʻi ʻa e tokotaha akó ke fakalakalaká?” ʻOku hā mahino, heʻikai ke vahevahe ʻe he faiakó ha fakamatala fakapulipuli, ka ko e meʻa ʻokú ne vahevahé ʻe lava ke ʻaonga. Ko ha misinale ko Joy naʻá ne fai ha fetalanoaʻaki peheni mo e faʻahinga ʻokú ne ʻalu mo ia ki ha ako Tohi Tapu. ʻOkú ne pehē: “ʻOku tokoni ʻa e fetalanoaʻaki ko ení ki hoku hoá ke ne mahuʻingaʻia ʻi he tokotaha akó peá ne ʻiloʻi ʻa e founga ke tokoni ai ki he akó.”

7. Ko e hā ʻoku fiemaʻu ai ke ke teuteu kapau ʻokú ke ʻalu mo ha taha ki haʻane ako?

7 Kapau ʻoku fakaafeʻi koe ke kau ki ha ako, ʻe lelei kapau te ke teuteu ʻa e fakamatala ʻe fai ki ai ʻa e lāuleá. (ʻĒsela 7:10) ʻOku pehē ʻe Dorin, ʻa e tokoua naʻe lave ki ai ki muʻá: “ʻOku ou houngaʻia ʻi he taimi ʻoku teuteu ai hoku hoá ki he akó. ʻE lava leva ke ne kau mohu ʻuhinga ki ai.” ʻIkai ko ia pē, ʻoku ngalingali ʻe fakatokangaʻi ʻe he tokotaha akó hoʻomo teuteu leleí, pea ʻe hoko eni ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate ia. Neongo kapau ʻoku ʻikai malava ke ke teuteu fakaʻāuliliki ʻa e fakamatalá, ko e koloa pē ke ke vaheʻi ha taimi ke kumi ʻa e ngaahi poini tefitó.

8. ʻE lava fēfē ke ke fakapapauʻi ʻoku mohu ʻuhinga hoʻo lotu ʻi ha ako Tohi Tapu?

8 Ko e lotú ko ha konga mahuʻinga ia ʻi ha ako Tohi Tapu, ko ia fakakaukau tokamuʻa ki he meʻa ke leaʻaki kapau ʻe kole atu ke ke fai ha lotu. Pea ʻoku ngalingali ʻe mohu ʻuhinga ange hoʻo lotú. (Saame 141:2) Ko Hanae, ʻoku nofo ʻi Siapani, ʻokú ne kei manatuʻi pē ʻa e lotu naʻe fai ʻe ha tuofefine naʻe ʻalu ange mo ʻene faiako Tohi Tapú. ʻOkú ne pehē: “Naʻá ku ongoʻi ʻa e mālohi ʻene kaumeʻa mo Sihová, pea naʻá ku loto ke hangē ko iá. Naʻá ku toe ongoʻi naʻe ʻofaʻi au ʻi heʻene fakakau hoku hingoá ʻi heʻene lotú.”

9. Fakatatau ki he Sēmisi 1:19, ʻe lava fēfē ke ke fai ha tokoni ʻaonga ʻi hoʻo kau ki ha ako Tohi Tapu?

9 Poupou ki he faiakó lolotonga ʻa e akó. “Ko ha hoa ʻoku tokoni te ne muimui ʻi he meʻa ʻoku fai ai ʻa e akó,” ko e lea ia ʻa Omamuyovbi, ko ha tāimuʻa makehe ʻi Naisīlia. “ʻOku fai ʻe he hoá ha tokoni ʻaonga kae ʻikai ke lahilahi fakamatala, ʻo ʻiloʻi ko e faiakó ʻokú ne tataki ʻa e akó.” ʻE lava fēfē ke ke ʻiloʻi ʻa e taimi mo e founga ke tokoni ai ki he akó? (Pal. 25:11) Fanongo lelei lolotonga ʻa e talanoa ʻa e faiakó mo e tokotaha akó. (Lau ʻa e Sēmisi 1:19.) Ko e toki taimi ia te ke mateuteu ai ke fai ha tokoni ʻo ka feʻungamālie. Ko e moʻoni, kuo pau ke ke ngāueʻaki ʻa e fakafuofua lelei. Ko e fakatātaá, heʻikai te ke loto ke lahilahi fakamatala, fakahohaʻasi ʻa e fakaʻuhinga ʻa e faiakó pe lave ki ha kaveinga kehe. Ka ʻe lava ke ke tokoni ke fakamaʻalaʻala ʻa e poini ʻoku akoʻí ʻaki ha fakamatala nounou, talanoa fakatātā pe ko ha fehuʻi. ʻI he taimi ʻe niʻihi, ʻokú ke ongoʻi nai ʻoku ʻikai ke lahi ha meʻa ke ke tānaki ki he akó. Ka ʻo kapau ʻokú ke fakaongoongoleleiʻi ʻa e tokotaha akó pea fakahāhā ʻa e mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ʻiate ia, te ke tokoni lahi ai kiate ia ke fakalakalaka.

10. ʻE anga-fēfē nai ʻa e tokoni hoʻo hokosiá ki ha tokotaha ako Tohi Tapu?

10 Vahevahe hoʻo hokosiá. ʻE lava ke ke fakamatala nounou ki he tokotaha akó, ʻo ka feʻungamālie, ʻa e founga naʻá ke ako ai ʻa e moʻoní, ikuʻi ha pole pe ko e founga naʻá ke vakai ai ki hono tokoniʻi ʻe Sihova hoʻo moʻuí. (Saame 78:4, 7) ʻE lava ke hoko hoʻo hokosiá ko e meʻa tofu pē ia ʻoku fie fanongo ki ai ʻa e tokotaha akó. ʻE fakaivimālohiʻi nai ai ʻene tuí pe fakalototoʻaʻi ia ke fakalakalaka ai pē ʻo papitaiso. Pea ʻe fakahaaʻi nai ai kiate ia ʻa e founga ke ikuʻi ai ha ʻahiʻahi ʻokú ne fehangahangai mo ia. (1 Pita 5:9) Ko Gabriel, ʻoku nofo ʻi Pelēsila pea ngāue he taimí ni ko ha tāimuʻa, ʻokú ne manatuʻi ʻa e founga naʻá ne maʻu ʻaonga ai ʻi heʻene kei ako Tohi Tapú. ʻOkú ne pehē: “ʻI heʻeku fanongo ki he hokosia ʻa e fanga tokouá, naʻá ku ʻiloʻi ʻoku vakai mai ʻa Sihova ki he ngaahi pole ʻoku tau fehangahangai mo iá. Pea kapau ʻoku lava ʻo nau ikuʻi ia, te u lava foki mo au.”

ʻI HE MAʻU FAKATAHA ʻA E TOKOTAHA AKO TOHI TAPÚ

Collage: 1. Ko e faiako Tohi Tapú, ko hono uaifí mo e tokotaha ako Tohi Tapú ʻoku nau fakafeʻiloaki ki ha ongo meʻa ʻi he tauʻanga meʻalele ʻi he Fale Fakatahaʻangá. 2. Fakafeʻiloaki ha ongo tokoua ki he tokotaha akó ʻi he hūʻanga ki he Fale Fakatahaʻangá. 3. ʻI he loto Fale Fakatahaʻangá, ʻoku fakafeʻiloaki ʻa e tokotaha akó ki ha ongo meʻa ʻe taha ʻa ia ʻokú na fiefia ke fetaulaki mo ia.

ʻE lava ke tau fakalototoʻaʻi ʻa e tokotaha akó ke hokohoko atu ʻene maʻu ʻa e fakatahá (Sio ki he palakalafi 11)

11-12. Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau talitali lelei loto-māfana ha tokotaha ako Tohi Tapu ʻokú ne maʻu ʻa e fakatahá?

11 Ke fakalakalaka ha tokotaha ako Tohi Tapu ʻo papitaiso, kuo pau ke ne maʻu maʻu pē ʻa e ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá pea maʻu ʻaonga mei ai. (Hep. 10:24, 25) ʻOku ngalingali, ko e faiakó te ne fuofua fakaafeʻi ia ki he fakatahá. ʻI heʻene maʻu iá, ko kitautolu kotoa ʻe lava ke tau fakalototoʻaʻi ia ke haʻu maʻu pē ki he Fale Fakatahaʻangá. ʻE lava fēfē ke tau fai pehē?

12 Talitali lelei loto-māfana ʻa e tokotaha akó. (Loma 15:7) Kapau ʻoku ongoʻi ʻe he tokotaha akó ʻoku talitali lelei ia ki he fakatahá, ʻoku ngalingali ʻe hokohoko atu ʻene haʻu ki he Fale Fakatahaʻangá. Fakafeʻiloaki loto-māfana ki he tokotaha akó pea fakafeʻiloaki ia ki he niʻihi kehé, ʻo ʻoua ʻe ʻai ia ke ne ongoʻi mā. ʻOua ʻe fakakaukau ʻoku ʻosi ʻi ai ha taha ʻokú ne tokangaʻi ia; mahalo ʻoku tuai mai ʻa e faiakó pe ʻokú ne fakahoko ha fatongia kehe. Mātuʻaki tokanga ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he tokotaha akó pea fakahāhā ʻa e mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ʻiate ia. Ko e hā ʻa e ola hoʻo talitali lelei loto-māfana iá? Fakatokangaʻi ʻa e hokosia ʻa Dmitrii, naʻá ne papitaiso ʻi he ngaahi taʻu siʻi kuo maliu atú pea ngāue he taimí ni ko ha sevāniti fakafaifekau. ʻI he manatu ki heʻene fuofua maʻu ʻa e fakatahá, ʻokú ne pehē: “Naʻe sio mai ha tokoua kiate au ʻi heʻeku talitali mo e ilifia ʻi tuʻa ʻi he Fale Fakatahaʻangá peá ne anga-lelei ʻo taki au ki loto. Naʻe haʻu ʻa e tokolahi ʻo fakalea mai kiate au. Naʻá ku ʻohovale moʻoni. Naʻá ku saiʻia lahi ai pea naʻá ku fakaʻamu naʻe ʻi ai ha fakataha ʻi he ʻaho kotoa ʻo e uiké. Naʻá ku ongoʻi ha meʻa naʻe teʻeki ʻaupito ke u hokosia ia ʻi ha toe feituʻu.”

13. ʻOku anga-fēfē kaunga hoʻo tōʻongá ki ha tokotaha ako Tohi Tapu?

13 Fokotuʻu ha faʻifaʻitakiʻanga lelei. Ko hoʻo tōʻongá ʻe lava ke ne fakatuipauʻi ʻa e tokotaha ako Tohi Tapú kuó ne maʻu ʻa e moʻoní. (Māt. 5:16) Ko Vitalii, ʻokú ne ngāue he taimí ni ko ha tāimuʻa ʻi Molotova, ʻokú ne pehē: “Naʻá ku vakai ki he founga moʻui, fakakaukau mo e tōʻonga ʻa e niʻihi ʻi he fakatahaʻangá. Naʻá ku tuipau heni ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻoku nau ʻaʻeva moʻoni mo e ʻOtuá.”

14. ʻE tokoni fēfē nai hoʻo faʻifaʻitakiʻangá ki ha tokotaha ke fakalakalaka ai pē?

14 ʻOku fiemaʻu ki ha tokotaha ako ke ne ngāueʻaki ʻa e meʻa ʻokú ne akó ke taau ai ke papitaiso. ʻOku ʻikai ke faʻa faingofua eni. Ka ʻi he taimi ʻoku vakai ai ʻa e tokotaha akó ki he anga hoʻo maʻu ʻaonga mei hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni Fakatohitapú, ʻe lava ke ueʻi ai ia ke faʻifaʻitaki kiate koe. (1 Kol. 11:1) Fakakaukau ki he hokosia ʻa Hanae, naʻe lave ki ai ki muʻá. ʻOkú ne fakamatala: “Naʻe hoko ʻa e fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné ko e ngaahi faʻifaʻitakiʻanga moʻoni ʻo e meʻa naʻá ku akó. Naʻá ku vakai ki he founga ke hoko ai ko ha tokotaha fakalototoʻa mo faʻa fakamolemole mo e founga ke u fakahaaʻi ai ʻa e ʻofá. Naʻa nau talanoa lelei maʻu pē fekauʻaki mo e niʻihi kehé. Naʻá ku loto ke faʻifaʻitaki kiate kinautolu.”

15. ʻOku anga-fēfē hono tokoniʻi kitautolu ʻe he Palōveepi 27:17 ke vakai ki he ʻuhinga ʻoku totonu ai ke tau fakakaumeʻa ki ha tokotaha ako Tohi Tapu ʻi heʻene hokohoko atu ke maʻu ʻa e fakatahá?

15 Fakakaumeʻa ki he tokotaha akó. ʻI he hokohoko atu ʻa e tokotaha akó ke maʻu ʻa e ngaahi fakatahá, hanganaki fakahāhā ʻa e mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ʻiate ia. (Fil. 2:4) Fēfē ke ke talanoa kiate ia. ʻE lava ke ke fakaongoongoleleiʻi ia ki ha liliu kuó ne fai pea ʻeke ange pe ʻoku fēfē ʻene ako Tohi Tapú, ko hono fāmilí mo ʻene ngāué, kae fakaʻehiʻehi mei hono fakamaaʻi iá. ʻE hoko nai ʻa e ngaahi fetalanoaʻaki ko ení ke mo vāofi ange. ʻI hoʻo fakakaumeʻa ki he tokotaha akó, ʻokú ke tokoni ai ke ne fakalakalaka ʻo papitaiso. (Lau ʻa e Palōveepi 27:17.) ʻOku ngāue ʻa Hanae he taimí ni ko ha tāimuʻa tuʻumaʻu. ʻI he manatu ki he fuofua taimi naʻá ne maʻu ai ʻa e ngaahi fakatahá, ʻokú ne pehē: “ʻI heʻeku maʻu ʻa e ngaahi kaumeʻa ʻi he fakatahaʻangá, naʻá ku fakatuʻotuʻa maʻu pē ke maʻu ʻa e fakatahá ʻo aʻu ki he taimi naʻá ku ongoʻi helaʻia aí. Naʻá ku fiefia ke feohi mo hoku ngaahi kaumeʻa foʻoú, pea naʻe tokoni eni ke u fakangata ai ʻeku kaumeʻa mo e faʻahinga naʻe ʻikai ke mau tui tataú. Naʻá ku loto ke vāofi ange mo Sihova mo e fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné. Ko ia ai, naʻá ku fili ke papitaiso.”

16. Ko e hā ha toe meʻa ʻe lava ke ke fai ke tokoni ai ki ha tokotaha ako Tohi Tapu ke ongoʻi fiemālie ʻi he fakatahaʻangá?

16 ʻI he hokohoko atu ʻa e tokotaha akó ke fakalakalaka pea fai ʻa e ngaahi liliú, tokoniʻi ia ke ne ongoʻi ʻokú ne kau ʻi he fakatahaʻangá. ʻE lava ke ke fai eni ʻaki ʻa e hoko ʻo anga-talitali kakai. (Hep. 13:2) ʻI he vakai atu ʻa Denis, ʻokú ne ngāue he taimí ni ʻi Molotova ki he taimi naʻá ne kei ako Tohi Tapu aí, ʻokú ne pehē: “ʻI he taimi lahi, naʻe fakaafeʻi au mo hoku uaifí ke feohi mo e fanga tokouá. Naʻá ma fanongo ai ki he anga ʻenau fakamoʻoniʻi hono tokoniʻi kinautolu ʻe Sihová. Naʻe fakalototoʻa ia kiate kimaua. Naʻe tokoniʻi kimaua ʻi he ngaahi fakatahataha ko ení ke ma fakapapauʻi ʻema loto ke tauhi kia Sihová pea mo e ʻi ai ha moʻui fakaofo naʻe fakatatali mai kiate kimaua.” ʻI he taau pē ʻa e tokotaha ako Tohi Tapú ke hoko ko ha tokotaha malangá, ʻe lava foki ke ke fakaafeʻi ia ke mo ʻalu ʻi he ngāue fakafaifekaú. Ko Diego, ko ha tokotaha malanga mei Pelēsila, ʻokú ne pehē: “Naʻe fakaafeʻi au ʻe he fanga tokoua tokolahi ke mau ō ʻi he ngāue fakafaifekaú. Ko e founga lelei taha eni ke maheni ai mo kinautolú. ʻI heʻeku fai pehē, naʻá ku ako ai ʻa e meʻa lahi pea naʻá ku ongoʻi ofi ange ai kia Sihova mo Sīsū.”

ʻE LAVA FĒFĒ KE TOKONI ʻA E KAU MĀTUʻÁ?

Collage: 1. ʻOku tali ʻa e tokotaha akó lolotonga ʻa e Ako ‘Taua Leʻo.’ 2. ʻOku fakaongoongoleleiʻi ʻe he faiako Ako ‘Taua Leʻo’ ʻa e tokotaha akó ʻi he tuku ʻa e fakatahá.

Kau mātuʻa, ko hoʻomou mahuʻingaʻia loto-māfaná ʻe tokoni ki he fakalakalaka ʻa e kau akó (Sio ki he palakalafi 17)

17. ʻE lava fēfē ke tokoni ʻa e kau mātuʻá ki he kau ako Tohi Tapú?

17 Vaheʻi ha taimi ki he kau ako Tohi Tapú. Kau mātuʻa, ko hoʻomou mahuʻingaʻia anga-ʻofá ʻe tokoni ki he kau akó ke nau fakalakalaka ʻo papitaiso. ʻE lava ke ke talanoa maʻu pē ki he kau ako Tohi Tapú ʻi he fakatahá? Te nau ongoʻi hoʻo mahuʻingaʻiá kapau te ke manatuʻi honau hingoá, tautefito ʻi he taimi te nau fai ai ha tali. ʻE lava ke ke vaheʻi ha taimi ke ʻalu mo ha tokotaha malanga ki heʻene ako Tohi Tapú? Heʻikai nai te ke ʻiloʻi ʻa e lahi hoʻo tokoni ki he tokotaha akó. Ko ha tāimuʻa ko Jackie, ʻoku nofo ʻi Naisīlia, ʻokú ne pehē: “ʻOku ʻohovale ʻa e kau ako tokolahi ʻi heʻenau ʻiloʻi ko e tokoua naʻá ku ʻalu atu mo ia ki heʻenau akó ko ha mātuʻa. Naʻe pehē ʻe ha tokotaha ako Tohi Tapu: ‘Heʻikai ke teitei fai pehē ʻemau faifekaú. ʻOkú ne ʻaʻahi pē ki he kau tuʻumālié pea kapau pē te nau totongi ia!’” Ko e tokotaha ako ko iá ʻokú ne maʻu ʻa e ngaahi fakatahá.

18. ʻE lava fēfē ke fakakakato ʻe he kau mātuʻá ʻa e fatongia kuo tuku ange kiate kinautolu hangē ko ia ʻi he Ngāue 20:28?

18 Akoʻi mo fakalototoʻaʻi ʻa e kau faiako Tohi Tapú. Kau mātuʻa, ʻoku mou maʻu ʻa e fatongia mafatukituki ke tokoniʻi ʻa e kau malangá ke ola lelei ʻenau ngāue fakafaifekaú, kau ai ʻenau ako Tohi Tapú. (Lau ʻa e Ngāue 20:28.) Kapau ʻoku mā ha tokotaha ke ne fakahoko ha ako Tohi Tapu ʻi hoʻo ʻi aí, tala ange ke ke fakahoko ʻa e akó. Ko Jackie, naʻe lave ki ai ki muʻá, ʻokú ne pehē: “ʻOku faʻa ʻeke mai ʻe he kau mātuʻá ʻeku kau ako Tohi Tapú. ʻI heʻeku fehangahangai mo ha pole ʻi hono fakahoko ha ako Tohi Tapu, ʻoku nau ʻomai ha faleʻi ʻaonga.” ʻE lava ke fai ʻe he kau mātuʻá ʻa e meʻa lahi ke fakaʻaiʻai mo fakalototoʻaʻi ʻa e kau faiakó ke nau kītaki. (1 Tes. 5:11) ʻOku toe pehē ʻe Jackie: “ʻOku ou saiʻia ʻi hono fakalototoʻaʻi au ʻe he kau mātuʻá pea tala mai ʻoku nau houngaʻia ʻi heʻeku ngāue mālohí. Ko e ngaahi lea ko iá ʻoku fakaivifoʻou kiate au ʻo hangē ko ha ipu vai mokomoko ʻi ha ʻaho vela. Ko ʻenau fakaongoongoleleí ʻoku fakalahi ai ʻeku tuipau mo e fiefia ʻi hono fakahoko ʻa e ako Tohi Tapú.”​—Pal. 25:25.

19. Ko e hā ʻa e fiefia ʻe lava ke tau maʻu kotoá?

19 Neongo kapau ʻoku ʻikai ke tau fakahoko ha ako Tohi Tapu, ʻe lava ke tau kei tokoni pē ki ha tokotaha ke tupulaki fakalaumālie. ʻE lava ke tau poupou ki ha faiako lolotonga ha ako ʻaki ʻetau fai ha fakamatala ʻosi teuteu lelei kae ʻikai ke lahilahi fakamatala. ʻE lava ke tau fakakaumeʻa ki he kau akó ʻi heʻenau haʻu ki he Fale Fakatahaʻangá, pea ʻe lava ke tau hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate kinautolu. Pea ʻe lava ke fakalototoʻaʻi ʻe he kau mātuʻá ʻa e kau akó ʻaki hono vaheʻi ha taimi kiate kinautolu pea akoʻi mo fakaongoongoleleiʻi ʻa e kau faiakó. Ko hono moʻoní, ko e hā ha fiefia ʻe toe lahi ange ʻi heʻetau ʻiloʻi naʻa tau fai naʻa mo ha kiʻi tokoni ki ha tokotaha ke ʻofa pea tauhi ki heʻetau Tamaí, ʻa Sihova?

ʻE LAVA FĒFĒ KE KE TOKONI KI HE KAU AKO TOHI TAPÚ KE FAKALAKALAKA ʻO PAPITAISO . . .

  • ʻi he taimi ʻoku fakaafeʻi ai ke ke kau ki ha ako Tohi Tapu

  • ʻi he taimi ʻoku kamata ai ke nau maʻu ʻa e fakatahá?

  • kapau ko ha mātuʻa koe?

HIVA 7 Fakatapui Faka-Kalisitiané

a ʻOku ʻikai ke tau maʻu kotoa ʻa e monū ke fakahoko ha ako Tohi Tapu. Kae kehe, ko kitautolu kotoa ʻe lava ke tau tokoni ki ha taha ke fakalakalaka ʻo papitaiso. ʻI he kupu ko ení, te tau vakai ai ki he founga ʻe lava ke tau tokoni ai ki ha tokotaha ako ke aʻusia ʻa e taumuʻa ko iá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share