KUPU AKO 50
“Te Ke ʻi Palataisi mo Au”
“ʻOku ou tala moʻoni atu kiate koe ʻi he ʻahó ni, te ke ʻi Palataisi mo au.”—LUKE 23:43.
HIVA 145 Talaʻofa ʻa e ʻOtuá ki ha Palataisi
ʻI HE KUPÚ NIa
1. Ki muʻa siʻi pē ʻi he pekia ʻa Sīsuú, ko e hā naʻá ne tala ange ki ha tangata faihia naʻe ʻi hono tafaʻakí? (Luke 23:39-43)
KO Sīsū mo e ongo faihia naʻe ʻi hono tafaʻakí naʻa nau faingataʻaʻia ʻi heʻenau ongoʻi ʻoku nau mei maté. (Luke 23:32, 33) Ko e ongo faihiá naʻá na laukovi kia Sīsū, ko ia ʻoku hā mahino naʻe ʻikai ko haʻane ongo ākonga. (Māt. 27:44; Mk. 15:32) Ka ko e taha ʻiate kinaua naʻe liliu hono lotó. Naʻá ne pehē: “Sīsū, manatuʻi au ʻi hoʻo hoko ki ho Puleʻangá.” Naʻe pehē ange ʻe Sīsū: “ʻOku ou tala moʻoni atu kiate koe ʻi he ʻahó ni, te ke ʻi Palataisi mo au.” (Lau ʻa e Luke 23:39-43.) ʻOku ʻikai ha fakamoʻoni naʻe tali ʻe he tangata faihia ko ení ʻa e pōpoaki fekauʻaki mo e “Puleʻanga ʻo hēvaní,” ʻa ia naʻe malangaʻi ʻe Sīsū lolotonga ʻene ngāue fakafaifekaú. Pea naʻe ʻikai ʻaupito ke pehē ʻe Sīsū ko e tangatá te ne hū ki he Puleʻangá. (Māt. 4:17) Naʻe lea ʻa Sīsū fekauʻaki mo e Palataisi ʻi he māmaní ʻi he kahaʻú. Ko e hā ʻoku tau lea pehē aí?
Ko e hā ʻe lava ke tau fakaʻosiʻaki fekauʻaki mo e tangata faihia naʻe talanoa kia Sīsuú mo e meʻa naʻá ne ʻiloʻí? (Sio ki he palakalafi 2-3)
2. Ko e hā ʻoku fakahaaʻi ko e tangata faihia fakatomalá ko ha Siu?
2 Ko e tangata faihia fakatomalá ʻoku ngalingali ko ha Siu. Naʻá ne tala ange ki he tangata faihia ʻe tahá: “ʻOku ʻikai koā haʻo teitei manavahē ki he ʻOtuá, he ko eni kuó ke maʻu ʻa e fakamaau tatau pē mo e tangatá ni?” (Luke 23:40) Naʻe lotu ʻa e kau Siú ki he ʻOtua pē ʻe taha, ka ko e kakai mei he ngaahi puleʻangá naʻa nau tui ki he ngaahi ʻotua lahi. (ʻEki. 20:2, 3; 1 Kol. 8:5, 6) Kapau ko e ongo tangata faihiá ko ʻena haʻu mei he ngaahi puleʻangá, ko e fehuʻi naʻe mei ʻeké, “ʻOku ʻikai koā haʻo teitei manavahē ki he ngaahi ʻotuá?” ʻIkai ko ia pē, naʻe fekauʻi mai ʻa Sīsū, ʻo ʻikai ki he kakai ʻo e ngaahi puleʻangá, ka ki he “fanga sipi mole ʻo e fale ʻo ʻIsilelí.” (Māt. 15:24) Naʻe fakahaaʻi ʻe he ʻOtuá ki he kau ʻIsilelí te ne fokotuʻu hake ʻa e maté. Ko e tangata faihia fakatomalá naʻá ne ʻiloʻi nai eni, pea hangē ko ia ko ʻene leá, naʻá ne fakahuʻunga ʻe fokotuʻu hake ʻe Sihova ʻa Sīsū ke pule ʻi he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. ʻOku ngalingali naʻe fakaʻamu ʻa e tangatá ʻe fokotuʻu hake foki mo ia ʻe he ʻOtuá.
3. Ko e hā ʻoku ngalingali naʻe haʻu ki he ʻatamai ʻo e tangata faihia fakatomalá ʻi he lave ʻa Sīsū ki he Palataisí? Fakamatalaʻi. (Sēnesi 2:15)
3 ʻI he tuʻunga ko ha Siu, ko e tangata faihia fakatomalá naʻá ne ʻilo nai fekauʻaki mo ʻĀtama mo ʻIvi pea mo e Palataisi naʻe ʻoange ʻe Sihova kiate kinauá. Ko ia kuo pau pē naʻe ʻiloʻi ʻe he tangata faihiá ko e Palataisi naʻe lave ki ai ʻa Sīsuú ko ha ngoue fakaʻofoʻofa ʻi heni ʻi he māmaní.—Lau ʻa e Sēnesi 2:15.
4. ʻOku totonu ke ueʻi kitautolu ʻe he lea ʻa Sīsū ki he taha ʻi he ongo tangata faihiá ke fakakaukau ki he hā?
4 Ko e ngaahi lea ʻa Sīsū ki he tangata faihiá ʻoku totonu ke ne ueʻi kitautolu ke fakakaukau pe ʻe fēfē ʻa e moʻuí ʻi Palataisi. Ko hono moʻoní, ʻe lava ke tau ako ha meʻa fekauʻaki mo e Palataisí mei he pule lakalakaimonū ʻa Tuʻi Solomoné. Pea ʻe lava ke tau ʻamanekina ko Sīsū, ʻa e tokotaha lahi ange ʻia Solomoné, te ne ngāue fakataha mo hono kaungāpulé ke ʻomai ʻa e ngaahi tuʻunga fakaofo ki he māmaní. (Māt. 12:42) Ko ia ai, ko e ‘fanga sipi kehé’ ʻoku totonu ke nau mahuʻingaʻia ʻi he meʻa ʻoku fiemaʻu ke nau fai ke taau ai ke moʻui taʻengata ʻi he Palataisí.—Sione 10:16.
ʻE FĒFĒ ʻA E MOʻUÍ ʻI PALATAISI?
5. Ko e hā ʻokú ke ʻamanekina ʻe hoko ʻi he moʻui ʻi Palataisí?
5 Ko e hā ʻoku haʻu ki ho ʻatamaí ʻi hoʻo fakakaukau fekauʻaki mo e moʻui ʻi Palataisí? Mahalo ʻokú ke sioloto atu ki ha paʻake fakaʻofoʻofa hangē ko e ngoue ʻo ʻĪtení. (Sēn. 2:7-9) Te ke manatuʻi nai ʻa e kikite naʻe hiki ʻe Maiká ko e kakai ʻa e ʻOtuá te nau “tangutu taki taha ʻi hono lalo kālepi pea ʻi hono lalo fiki.” (Mai. 4:3, 4) ʻE haʻu nai ki ho ʻatamaí ʻa e ngaahi veesi ʻi he Tohi Tapú ʻoku pehē ai ʻe lahi fau ʻa e meʻakaí. (Saame 72:16; ʻAi. 65:21, 22) Ko ia te ke sioloto atu nai kiate koe ʻi ha ngoue fakaʻofoʻofa, ʻokú ke tangutu ʻi ha veʻe tēpile ʻoku fonu ʻi he meʻakai vovo. ʻOkú ke sioloto atu nai ki he ʻalaha mai ʻa e nanamu ʻo e matalaʻiʻakaú mo e ʻuluʻakaú. Pea ʻoku ngalingali ʻokú ke fanongo ki he ongo mai ʻa e kakata ʻa e fāmilí mo e kaungāmeʻá—ʻo kau ai ʻa e faʻahinga toetuʻú—ʻi heʻenau fiefia ʻi he feohi fakatahá. Ko e kotoa iá ʻoku ʻikai ko ha misi pē. ʻOku ʻikai ha veiveiua, ko e ngaahi meʻa hangē ko ení ʻe fakahoko ʻi he māmaní. Neongo ia, ko e moʻui ʻi he Palataisí ʻe kau foki ki ai mo e ngāue fakaivifoʻou.
Te tau maʻu ʻa e ngāue mahuʻinga ʻo hono akoʻi ʻa e faʻahinga toetuʻú (Sio ki he palakalafi 6)
6. Ko e hā te tau fai ʻi Palataisí? (Sio ki he fakatātaá.)
6 Naʻe fakatupu kitautolu ʻe Sihova ke maʻu ʻa e fiefia ʻi heʻetau ngāué. (Tml. 2:24) ʻE tautefito ʻetau femoʻuekiná ʻi he lolotonga ʻa e Pule Taʻu ʻe Afe ʻa Kalaisí. Ko e faʻahinga te nau hao atu ʻi he fuʻu mamahi lahí, pehē foki ki he laui miliona ʻe toetuʻú, te nau fiemaʻu ʻa e vala, meʻakai mo e feituʻu ke nofo ai. Ko hono fakalato ʻa e ngaahi fiemaʻu ko iá ʻe hoko ia ko ha ngāue mātuʻaki fakakoloa. Hangē pē ko e fiemaʻu ko ia kia ʻĀtama mo ʻIvi ke ngoueʻi ʻa hona ʻapí, te tau maʻu ʻa e monū ke ngoueʻi ʻa e māmani Palataisí. Sioloto atu foki ki he fakafiefia ko ia ʻa hono akoʻi ʻa e laui miliona ʻo e faʻahinga ʻe toetuʻú ʻa ia ʻoku ʻikai ke nau loko ʻilo fekauʻaki mo Sihova pea mo ʻene taumuʻá pea ke akoʻi lahi ange ʻa e faʻahinga faitōnunga naʻa nau moʻui ki muʻa fuoloa ʻi he taimi ʻo Sīsuú!
7. Ko e hā ʻe lava ke tau falala pau ki aí, pea ko e hā hono ʻuhingá?
7 ʻE lava ke tau falala pau ko e moʻui ʻi he Palataisi ʻi he kahaʻú ʻe nonga, lakalakaimonū pea fokotuʻutuʻu maau. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhí kuo ʻosi ʻomai ʻe Sihova ha fakalika fekauʻaki mo e moʻui ʻi he malumalu ʻo e tuʻunga-pule ʻa hono ʻAló. ʻE lava ke tau sio ki ai ʻi he fakamatala fekauʻaki mo e pule ʻa Tuʻi Solomoné.
PULE ʻA TUʻI SOLOMONÉ —KO HA FAKALIKA ʻO PALATAISI
8. Naʻe anga-fēfē hono fakahoko ʻa e ngaahi lea ʻi he Saame 37:10, 11, 29 hili hono hiki ia ʻe Tuʻi Tēvitá? (Sio ki he “Fehuʻi mei he Kau Lautohí” ʻi he ʻīsiu ko ení.)
8 Naʻe fakamānavaʻi ʻa Tuʻi Tēvita ke ne hiki fekauʻaki mo e tuʻunga ʻe ʻi ai ʻa e moʻuí ʻi he taimi ʻe fakanofo ai ki he taloní ha tuʻi poto mo faitōnunga ʻi he kahaʻú. (Lau ʻa e Saame 37:10, 11, 29.) ʻOku tau faʻa lau ʻa e Saame 37:11 ki he niʻihi kehé ʻi he taimi ʻoku tau talanoa ai ki he Palataisi ka hoko maí. ʻOku tau maʻu ha ʻuhinga lelei ke fai pehē koeʻuhí naʻe toʻo-lea ʻa Sīsū mei he potutohi ko ení ʻi heʻene Malanga ʻi he Moʻungá, ʻo fakahaaʻi ai ʻe ʻi ai hono fakahoko ʻi he kahaʻú. (Māt. 5:5) Ka ko e ngaahi lea ʻa Tēvitá naʻe toe fakahaaʻi ai ʻa e tuʻunga ʻe ʻi ai ʻa e moʻuí ʻi he ʻaho ʻo Tuʻi Solomoné. ʻI he taimi naʻe pule ai ʻa Solomone ʻi ʻIsilelí, naʻe maʻu ʻe he kakai ʻa e ʻOtuá ʻa e melino mo e lakalakaimonū makehe ʻi ha fonua “ʻoku mahutafea ʻi he huʻakau mo e hone.” Naʻe pehē ʻe he ʻOtuá: “Kapau ʻe hokohoko atu ʻa hoʻomou ʻaʻeva ʻi heʻeku ngaahi tuʻutuʻuní . . . , te u tuku ʻa e melinó ki he fonuá, pea te mou tākoto ʻo ʻikai ha taha te ne ʻai kimoutolu ke mou ilifia.” (Liv. 20:24; 26:3, 6) Ko e ngaahi talaʻofa ko iá naʻe hoko moʻoni lolotonga ʻa e pule ʻa Solomoné. (1 Kal. 22:9; 29:26-28) Pea naʻe ʻi ai mo e ʻamanaki ko e faʻahinga fulikivanú “ʻe ʻikai toe ʻi ai.” (Saame 37:10) Ko ia ko e ngaahi lea ʻi he Saame 37:10, 11, 29 naʻe fakahoko ʻi he kuonga muʻá pea ʻe toe fakahoko foki ʻi he kahaʻú.
9. Ko e hā naʻe leaʻaki ʻe he kuini ʻo Sipá fekauʻaki mo e pule ʻa Tuʻi Solomoné?
9 Ko e ongoongo ʻo e melino mo e lakalakaimonū naʻe maʻu ʻe he kau ʻIsilelí ʻi he malumalu ʻo e pule ʻa Solomoné naʻe aʻu ki he kuini ʻo Sipá. Naʻe fononga mai ʻa e kuini ko ení mei ha fonua mamaʻo ki Selusalema ke fakamoʻoniʻi tonu ʻa e tuʻungá ni. (1 Tuʻi 10:1) Hili hono siviʻi ʻa e puleʻanga ʻo Solomoné, naʻá ne pehē: “Kuo ʻikai ke tala mai kiate au naʻa mo hano vaeua. . . . Fiefia ē ka ko hoʻo kau tangatá, pea fiefia ē ka ko hoʻo kau sevāniti ʻa ia ʻoku nau tuʻu ʻi ho ʻaó maʻu ai pē, ʻo fanongo ki ho potó!” (1 Tuʻi 10:6-8) Ka ko e ngaahi tuʻunga ʻi he malumalu ʻo e pule ʻa Solomoné ko ha fakalika pē ia ʻo e meʻa ʻe fai ʻe Sihova maʻá e faʻahinga ʻo e tangatá ʻi he malumalu ʻo e pule ʻa hono ʻAló, ʻa Sīsū.
10. ʻI he ngaahi founga fē ʻoku māʻolunga ange ai ʻa Sīsū ʻia Solomoné?
10 Ko Sīsū ʻokú ne māʻolunga ange ʻia Solomone ʻi he founga kotoa pē. Ko Solomoné ko ha tangata taʻehaohaoa naʻá ne fai ʻa e ngaahi fehālaaki mafatukituki naʻe faai atu pē ʻo ne ʻomi ʻa e faingataʻa ki he kakai ʻa e ʻOtuá. Ko Sīsū, ʻi he tafaʻaki ʻe tahá, ko ha Pule haohaoa ʻoku ʻikai haʻane hala. (Luke 1:32; Hep. 4:14, 15) Naʻe lavaʻi ʻe Sīsū ʻa e ngaahi ʻahiʻahi mātuʻaki faingataʻa meia Sētané. Naʻe fakamoʻoniʻi ʻe Kalaisi heʻikai ʻaupito te ne faiangahala pe fai ha meʻa ʻe fakatupu maumau ki he kakai mateaki ʻi he malumalu ʻene pulé. Ko ha monū moʻoni ia ke ne hoko ko hotau Tuʻi.
11. Ko hai ʻe tokoni kia Sīsuú?
11 ʻE ngāue fakataha ʻa Sīsū mo hono kaungāpule ʻe toko 144,000 ke tokangaʻi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá pea fakahoko ʻa e taumuʻa ʻa Sihova ki he māmaní. (Fkh. 14:1-3) Ko e faʻahinga ko ení naʻa nau hokosia ʻa e ngaahi ʻahiʻahi mo e ngaahi faingataʻa lahi ʻi he taimi naʻa nau kei tangata aí, ko ia te nau hoko ko e kau kaungāpule kaungāongoʻi. Ka ko e hā ʻa e ngafa ʻe fakahoko ʻe he kaungāpule ko ení?
KO E HĀ ʻA E NGAFA ʻE FAKAHOKO ʻE HE KAU PANÍ?
12. Ko e hā ʻa e ngāue ʻe vaheʻi ʻe Sihova ki he toko 144,000?
12 Ko e ngāue naʻe vaheʻi kia Sīsū mo hono kaungāpulé ʻoku lahi mamaʻo ange ia ʻi he ngāue naʻe ʻoange kia Solomoné. Ko e tuʻi ʻIsileli ko iá naʻe pau ke ne tokangaʻi ʻa e kakai ʻe laui miliona ʻi he fonua pē ʻe taha. Kae kehe, ko e faʻahinga ʻe pule ʻi he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá te nau tokoni ʻi hono tokangaʻi ʻa e kakai ʻe laui piliona takatakai he foʻi kolopé. He monū fakaofo ē ʻoku ʻoange ʻe Sihova ki he toko 144,000!
13. Ko e hā ʻa e ngafa makehe ʻe fakakau ʻi he ngāue ʻa e kaungāpule ʻo Sīsuú?
13 Hangē ko Sīsuú, ko e toko 144,000 te nau ngāue ko e ngaahi tuʻi mo e kau taulaʻeiki. (Fkh. 5:10) ʻI he malumalu ʻo e Lao ʻa Mōsesé, ko e kau taulaʻeikí ko honau fatongia tefitó ke maluʻi ʻa e tuʻunga moʻui lelei fakaesino ʻa e kakaí pea fakapapauʻi ʻi he taimi tatau naʻa nau moʻui lelei fakalaumālie. Ko e Laó ko ha “ʻata pē ʻo e ngaahi meʻa lelei ka hoko maí,” ko ia ʻoku ʻuhinga lelei ke fakaʻosiʻaki ko e kaungāpule ʻo Sīsuú te nau tokoni ʻi hono fakahoko ʻa e ngafa makehe ʻo hono tokangaʻi ʻa e fiemaʻu fakaesino mo fakalaumālie ʻa e kakai ʻa e ʻOtuá. (Hep. 10:1) ʻE fiemaʻu ke tau tatali pea toki sio ki he founga ʻe fetuʻutaki ai ʻa e ngaahi tuʻi mo e kau taulaʻeiki ko ení mo e kakai ʻo e Puleʻangá ʻi he māmaní. Tatau ai pē pe ko e hā ʻoku fokotuʻutuʻu ʻe Sihová, ʻoku lava ke tau falala pau ʻi he Palataisi ka hoko maí, ko e faʻahinga ʻi he māmaní te nau maʻu ʻa e tataki ʻoku nau fiemaʻú.—Fkh. 21:3, 4.
KO E HĀ KUO PAU KE FAI ʻE HE ‘FANGA SIPI KEHÉ’ KE TAAU AI KE MOʻUI ʻI HE PALATAISÍ?
14. Ko e hā ʻa e vahaʻangatae ʻi he vahaʻa ʻo e ‘fanga sipi kehé’ mo e fanga tokoua ʻo Kalaisí?
14 Naʻe lave ʻa Sīsū ki he faʻahinga te nau pule fakataha mo iá ko ha “fanga sipi tokosiʻi.” (Luke 12:32) Naʻá ne toe lave ki ha kulupu hono ua, ʻa ia naʻá ne ui ko e “fanga sipi kehe.” Ko e ongo kulupu ko ení ʻoku faʻuʻaki ha tākanga fāʻūtaha ʻe taha. (Sione 10:16) Ko e ongo kulupú ʻokú na ʻosi ngāue fakataha, pea ʻe hokohoko atu ia ʻi he taimi ʻe hoko ai ʻa e māmaní ko ha Palataisí. Ko e moʻoni, ʻi he taimi ko iá, ko e “fanga sipi tokosiʻi” te nau ʻi hēvani pea ko e “fanga sipi kehe” te nau maʻu ʻa e ʻamanaki ʻo e moʻui fiefia ʻi he māmaní ʻo taʻengata. Ka ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻu ke fai ʻe he ‘fanga sipi kehé’ he taimí ni ke taau ke moʻui ʻi Palataisi.
Naʻa mo e taimí ni ʻe lava ke tau fakahāhā ʻoku tau mateuteu ke moʻui ʻi he Palataisi ka hoko maí (Sio ki he palakalafi 15)b
15. (a) ʻOku anga-fēfē ngāue fakataha ʻa e ‘fanga sipi kehé’ mo e fanga tokoua ʻo Kalaisí? (e) ʻE lava fēfē ke ke faʻifaʻitaki ki he tokoua ʻi he falekoloá? (Sio ki he fakatātaá.)
15 Naʻe mate ʻa e tangata faihia fakatomalá ki muʻa ke ne maʻu ʻa e faingamālie ke fakahāhā ʻene houngaʻia kakato ʻia Kalaisí. ʻI hono kehé, ko kitautolu ʻoku kau ki he ‘fanga sipi kehé’ ʻoku tau maʻu ʻa e faingamālie lahi he taimí ni ke fakahāhā ʻa e anga ʻetau ongoʻi fekauʻaki mo Sīsuú. Ko e fakatātaá, ʻoku tau fakahāhā ʻetau ʻofa kiate iá ʻi he anga ʻo ʻetau fakafeangai ki hono fanga tokoua pani ʻe he laumālié. Naʻe pehē ʻe Sīsū te ne fakamāuʻi ʻa e fanga sipí ʻo makatuʻunga ai. (Māt. 25:31-40) ʻE lava ke tau poupou ki he fanga tokoua ʻo Kalaisí ʻaki ʻa e tokoni vēkeveke kiate kinautolu ʻi he ngāue fakamalangá mo e ngaohi ākongá. (Māt. 28:18-20) Ke fakahoko iá, ʻoku tau loto ke ngāueleleiʻaki ʻetau ngaahi meʻangāue tokoni ki he ako Tohi Tapú, hangē ko e tohi Fiefia ʻi he Moʻuí ʻo Taʻengata! Kapau ʻoku teʻeki ai ke ke fakahoko ha ako Tohi Tapu mo ha taha, fēfē ke ke ʻai ko ha taumuʻa ke tuʻuaki ha ako Tohi Tapu ki he kakai tokolahi taha te ke ala lavá?
16. Ko e hā ʻoku kau ʻi he moʻui ko e kakai ʻi he malumalu ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá?
16 ʻOku ʻikai fiemaʻu ke tau tatali kae ʻoua ke tau aʻu ki Palataisi pea tau toki hoko ko e faʻahinga tokotaha ʻoku loto ʻa Sihova ke moʻui aí. ʻI he taimí ni ʻe lava ke tau feinga ke hoko ʻo faitotonu ʻi heʻetau leá mo e tōʻongá pea maʻu ha moʻui mafamafatatau. Pea ʻe lava ke tau mateaki kia Sihova, ki hotau hoa malí, pea ki hotau kaungā-Kalisitiané. Ko ʻetau muimui ofi ange ki he ngaahi tuʻunga ʻa e ʻOtuá ʻi he māmani fulikivanu ko ení, ko e faingofua ange ia ke tau moʻuiʻaki ia ʻi he Palataisí. ʻE lava foki ke tau fakatupulekina ʻa e ngaahi pōtoʻi mo e ʻulungaanga ke fakahaaʻi ai ʻoku tau mateuteu ke moʻui ʻi he māmani foʻoú. Sio ki he kupu “ʻOkú Ke Mateuteu ke ‘Maʻu ʻa e Māmaní’?” ʻi he ʻīsiu ko ení.
17. ʻOku totonu ke tau ongoʻi lōmekina koeʻuhi ko ʻetau ngaahi angahala ʻi he kuohilí? Fakamatalaʻi.
17 ʻOku totonu foki ke tau feinga ke tuku ange ʻa e ongoʻi halaia nai koeʻuhi ko e ngaahi angahala mafatukituki naʻa tau fakahoko ʻi he kuohilí. Ko e moʻoni, heʻikai ʻaupito ke tau lau ʻa e feilaulau huhuʻí ko ha kalofanga ke tau “tōʻonga loto-lelei ʻaki ʻa e angahalá.” (Hep. 10:26-31) Ka ʻoku lava ke tau fakapapauʻi kapau kuo tau fakatomala moʻoni ʻi ha angahala mafatukituki, kumi ki he tokoni ʻoku tokonaki mai ʻe Sihová, pea liliu ʻetau tōʻongá, kuó ne fakamolemoleʻi kitautolu ʻo lahi ʻaupito. (ʻAi. 55:7; Ngā. 3:19) Manatuʻi ʻa e lea ʻa Sīsū ki he kau Fālesí: “Naʻá ku haʻú ke ui, ʻo ʻikai ko e kakai māʻoniʻoní, ka ko e kau angahalá.” (Māt. 9:13) Ko e feilaulau huhuʻí ʻoku mālohi feʻunga ke ne ʻufiʻufi ʻa e kotoa ʻetau ngaahi angahalá.
ʻE LAVA KE KE MOʻUI TAʻENGATA ʻI PALATAISI
18. Ko e hā te ke saiʻia ke talanoa ki ai mo e tangata faihia naʻe mate fakataha mo Sīsuú?
18 ʻE lava ke ke sioloto atu kiate koe ʻi Palataisi, ʻokú ke talanoa ki he tangata faihia naʻe lea kia Sīsuú? ʻOku ʻikai ha veiveiua te mo fakatou fakahāhā hoʻomo houngaʻia ʻi he feilaulau ʻa Sīsuú. Te ke ʻeke nai kiate ia ke ne tala atu ʻa e meʻa lahi ange fekauʻaki mo e meʻa naʻe hoko ʻi he laui houa siʻi fakaʻosi ʻo e moʻui ʻa Sīsū ʻi he māmaní pea mo e anga ʻene ongoʻi ʻi hono tali ʻe Sīsū ʻene kolé. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, te ne ʻeke atu nai pe naʻe fēfē ʻa e moʻuí ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu ʻa Sētané. ʻE hoko ia ko ha monū ke ako ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá mo e kakai hangē ko e tangata ko iá!—ʻEf. 4:22-24.
Lolotonga ʻa e Taʻu ʻe Taha Afé, ko ha tokoua ʻokú ne fiefia ʻi hono ngāueʻaki ha talēniti naʻá ne fakatuʻotuʻa atu ke ne fakatupulekina (Sio ki he palakalafi 19)
19. Ko e hā heʻikai ke taʻeoli ai ʻa e moʻui ʻi he Palataisí? (Sio ki he tā ʻi he takafí.)
19 Ko e moʻui ʻi he Palataisí heʻikai ʻaupito ke taʻeoli. ʻE ʻi ai maʻu pē ʻa e kakai fiefia te tau fetaulaki mo ia pea mo e ngāue mohu ʻuhinga ke fai. Ko e meʻa lelei tahá, ʻi he ʻaho taki taha ʻe malava ke tau hoko ʻo ʻiloʻi lelei ange ʻetau Tamai fakahēvaní pea fiefia ʻi he meʻa kuó ne tokonaki maí. Heʻikai ʻaupito ke ʻosi ʻa e meʻa ʻe lava ke tau ako fekauʻaki mo iá, pea ʻe lahi fau ʻa e meʻa ke ako fekauʻaki mo ʻene fakatupú. Ko e fuoloa ange ʻetau moʻuí, ko e loloto ange ia ʻetau ʻofa ki he ʻOtuá. He houngaʻia ē ko kitautolu kia Sihova mo Sīsū ki hono ʻomai ʻa e talaʻofa ʻe lava ke tau moʻui taʻengata ʻi he Palataisí!
HIVA 22 ʻOku Pule ʻa e Puleʻangá—Ke Hoko Mai Ia!
a ʻOkú ke faʻa fakakaukau pe ʻe fēfē ʻa e moʻuí ʻi Palataisi? ʻOku fakalototoʻa ke fai pehē. Ko e lahi ange ʻetau fakakaukau fekauʻaki mo e meʻa ʻoku tuku tauhi mai ʻe Sihova maʻa kitautolú, ko e lahi ange ia ʻetau vēkeveke ʻi heʻetau akoʻi ʻa e niʻihi kehé fekauʻaki mo e māmani foʻoú. ʻI he kupu ko ení ʻe tokoni ke fakaivimālohiʻi ʻetau tui ki he talaʻofa ʻa Sīsū fekauʻaki mo ha palataisi ka hoko mai.
b FAKAMATALA ʻI HE FAKATĀTĀ: Ko ha tokoua ʻokú ne ʻamanaki ke kau ʻi hono akoʻi ʻa e faʻahinga ʻe toetuʻú ʻokú ne ʻosi akoʻi ʻa e niʻihi kehé he taimí ni.