September

Chiuta wakupaska Yesu nthazi kuti wazimalisi masuzgu ngosi nga ŵanthu. Kuziya mu vakuziziswa vo wachitanga Yesu wangulongo kuti we ndi nthazi, zakumalisiya masuzgu ngo isi tingangamalisa cha pakutija. Mwakuyeruzgiyapu, iyu we ndi nthazi zakutifwatuwa ku ubudi wo tikuhara kweniso masuzgu ngo ngatuza chifukwa cha ubudi, nge matenda kweniso nyifwa. (Mate. 9:​1-6; Aro. 5:​12, 18, 19) Vakuziziswa vo iyu wanguchita, vingulongo kuti wangachizga “matenda nga mtundu wewosi” ndipuso kuyuska akufwa. (Mate. 4:23; Yoha. 11:​43, 44) Kweniso iyu we ndi nthazi zakulekese mphepu zanthazi ndi kuthereska mizimu yiheni. (Mariko 4:​37-39; Luka 8:2) Vakuchiska ukongwa kuziŵa kuti Yehova wakupaska nthazi zenizi Mwana waki! Tigomezga ndi mtima wosi kuti vinthu vamampha vo Ufumu waku Chiuta uzisengi, vazamufiskika nadi. Vakuziziswa vo Yesu wanguchita we pacharu, vititisambiza so kuti wazamuchita so vinthu venivi pacharu chosi chifukwa iyu ndi Fumu ya Ufumu waku Chiuta. w23.04 3 ¶5-7

Asani muwungana mu mpingu wo mwe apharazgi anandi ndipu muwona kuti kanandi yimwi atikuzumbuwani cha. Mungaŵanaŵana kuti muvwisiyengi ŵaka maunganu kwambula kusoskapu kuti mumukepu. Kweni mungalekanga cha kumukapu. Munozgekiyengi ndemanga zinandi. Asani akusoskani cha kuti mumukepu kukwamba, mungamukapu nyengu yinyaki. Asani munozgeke Sambiru la Chigongwi cha Mlinda, muŵanaŵaniyengi mo ndimi yeyosi yikoliyana ndi mutu wa nkhani yo. Asani mwachita viyo, mungaŵa ndi mwaŵi wakuti musaniyi chakuti mukamukepu. Kweniso chinyaki cho mungachita, munganozgeke kuti mukamukepu pa ndimi zo ze ndi fundu zandimba, zo zingaŵa zakusuzga kuzikonkhoska. Chifukwa wuli? Chifukwa mbanandi cha wo atanja kusoska janja kuti amukepu pa mafumbu ngaviyo. Nanga kumbi mungachita wuli asani atikusoskani cha kuti mumukepu pa maunganu? Mungachita umampha kukambiskana ndi mubali yo wachitiska Chigongwi cha Mlinda maunganu ngechendayambi kuti mumukambiyi fumbu lo mwanozgeke kuchimuka. w23.04 21-22 ¶9-10

Yosefi wenga wakunozgeka kugwiriskiya ntchitu ulongozgi waku Yehova ndipu venivi vingumuchitiska kuti waje munthulumi wamampha. Katatu kosi, iyu wangulonde ulongozgi kutuliya kwaku Chiuta wakukwaskana ndi banja laki. Posi po iyu wangulonde ulongozgi, Yosefi wavwiyanga nyengu yeniyo chinanga kuti wakhumbikanga kusintha vinthu vinyaki. (Mate. 1:20; 2:​13-15, 19-21) Chifukwa chakuti wavwiyanga ulongozgi waku Chiuta Yosefi wavikiliyanga Mariya, wamuwovyanga kweniso wamuphweriyanga. Tikayika cha kuti vo Yosefi wanguchita vinguwovya Mariya kuti wamuyanjengi kweniso kuti wamutumbikengi ukongwa mulumu waki! Yimwi anthulumi akuto, mungayezga Yosefi asani mugwiriskiya ntchitu ulongozgi wa mu Bayibolu pakuphwere banja linu. Asani mugwiriskiya ntchitu ulongozgi wenuwu chinanga mphanyengu yo mukhumbika kusintha vinthu vinyaki, mulongo kuti mutimuyanja muwolu winu kweniso vitovya kuti nthengwa yinu yije yakukho. Mzichi munyaki wa ku Vanuatu yo waja pa nthengwa kwa vyaka vakujumpha 20 wangukamba kuti: “Asani mulumu wangu wafufuza kweniso kugwiriskiya ntchitu ulongozgi waku Yehova, nditimutumbika ukongwa. Nditijivwa kuti nde wakuvikilirika ukongwa kweniso ndigomezga vo wasankha.” w23.05 21 ¶5

Ayuda wo atingi aweriyengi ku Isirayeli atingi akajengi “ŵanthu akupaturika” kwaku Chiuta wawu. (Doto. 7:6) Venivi vang’anamuwanga kuti yiwuakhumbikanga mbwenu kusintha vinthu vinyaki kuti akondwesi Yehova. Ayuda anandi wo anguwiya ku Babiloni atenere kuti angutoliyaku nkharu zinyaki za ŵanthu a kwenuku. Pati pajumpha vyaka vinandi kutuliya po Ayuda anguwere ku Isirayeli, Nduna Nehemiya, yinguguŵa ukongwa yati yaziŵa kuti ŵana wo anguwiya ku Isirayeli achiziŵanga cha chineneru cha Ayuda. (Doto. 6:​6, 7; Nehe. 13:​23, 24) Pakuti mazu ngaku Chiuta ngangulembeka mu Chiheberi, chineneru cho ŵana yaŵa achivwanga cha vatingi viŵengi vakusuzga kuti amuyanjengi Yehova kweniso kumusopa. (Ezara 10:​3, 44) Mwaviyo, Ayuda ŵenaŵa akhumbikanga kusintha vinthu vinyaki vikuluvikulu. Kweni venga vipusu kuchita venivi chifukwa ajanga ku Isirayeli, ko kusopa kwauneneska kwawezekiyangapu kamanakamana.—Nehe. 8:​8, 9. w23.05 15 ¶6-7

Chinanga tingakhumbisiska wuli pamwenga kujiko pangaŵa mbwenu vinthu vakutondekesa. Mwakuyeruzgiyapu “vinthu vamabuchibuchi” vingatimaliya nyengu yakuti tifiskiyi chilatu chidu. (Waku. 9:11) Tingakumana ndi suzgu yinyaki yo yingatigongowesa kweniso kutimala nthazi. (Nthanthi 24:10) Chifukwa chakuti ndisi ŵanthu ambula kufikapu, tinganangisa ndipu venivi vingachitiska kuti kuŵi kwakusuzga kufiska chilatu chidu. (Aro. 7:23) Pamwenga nyengu zinyaki tingavuka ŵaka. (Mate. 26:43) Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tilimbani ndi vo vingatitondekesa kufiska chilatu chidu? Mukumbukengi kuti asani vinthu vinyaki vitikutondekeskani kufiska chilatu chinu, ving’anamuwa kuti mwatondeka cha kuchifiska. Bayibolu likamba kuti nyengu zinyaki tingakumana ndi masuzgu mwakuwerezawereza. Kweni likamba so kuti tingafiska chilatu chidu, Asani mutesesa kufiska chilatu chinu, chinanga mphanyengu yo vakusuzga kuchita viyo, mutimulongo Yehova kuti mukhumbisiska kumukondwesa. Yehova wakondwa ukongwa kuwona kuti mulutirizga kufwiyapu kuti mufiski chilatu chinu! w23.05 30 ¶14-15

Upayiniya utovya wachinyamata kusambira mo wangachitiya vinthu umampha ndi ŵanthu akupambanapambana. Utimuwovya so kuziŵa mo wangachitiya bajeti kweniso kuti walekengi kusakaza ndalama. (Afi. 4:​11-13) Nthowa yamampha yakwambiya uteŵeti wa nyengu zosi, nkhuchita upayiniya wakovya wo utovya munthu kunozgeke kuti ayambi upayiniya wa nyengu zosi. Asani ayamba upayiniya angaja ndi mwaŵi wakwamba kuchita mauteŵeti nganyaki, nge kugwiraku ntchitu zakuzenga pamwenga kuchiteŵete pa Beteli. Abali wosi atenere kuyesesa kufiska vo vikhumbika kuti ayenere kuja mura mu mpingu kuti ateŵetiyengi abali ndi azichi ŵawu. Bayibolu likamba kuti abali wo apenja udindu wenuwu ‘akhumba ntchitu yamampha.’ (1 Timo. 3:1) Chakwamba mubali wakhumbika dankha kuja mteŵeti wakovya. Ateŵeti akovya atovya ŵara mu nthowa zakupambanapambana. Ŵara kweniso ateŵeti akovya ateŵete abali ndi azichi ŵawu mwakujiyuyuwa kweniso apharazga mwaphamphu. w23.12 28 ¶14-16

Fumu Yosiya wangwamba kupenja Yehova we ndi vyaka 16. Iyu wakhumbanga kusambira vakukwaskana ndi Yehova kweniso kuchita khumbu Laki. Kweni vinthu venga umampha cha pa umoyu waki po wenga mnyamata. Pa nyengu yeniyo, ŵanthu anandi asopanga achiuta aboza. Mwaviyo, Yosiya wakhumbikanga chiganga kuti waŵalekesi. Ndipu iyu wangufiska nadi kuchita venivi! Yosiya wechendakwanisi vyaka 20 wangwamba kutuzgamu kusopa kwaboza mu mtundu wosi wa Isirayeli. (2 Mbiri 34:​1, 2) Chinanga kuti pasonu panu ndimwi munamana ukongwa, mungayezga Yosiya ndipu mungachita venivi asani mupenja Yehova kweniso kusambira mijalidu Yaki. Kuchita venivi kungakuchiskani kuti mujipereki kwaku Yehova. Kumbi asani mwajipereka kwaku Yehova vingakwaska wuli umoyu winu? Luke yo wangubatizika we ndi vyaka 14 watiti: “Kwamba sonu, kuteŵete Yehova ndiku kujengi pa malu ngakwamba pa umoyu wangu ndipu ndiyesesengi kumukondwesa.” (Mariko 12:30) Asani namwi muchitengi venivi, mbwenu vinthu vikuyendiyeningi umampha! w23.09 11 ¶12-13

Pa nyengu yo wakutumika Paulo walembiyanga kalata iyi ndipu pechendajumphi chaka kutuliya po mpingu wa ku Atesalonika ungujalikiskikiya. Abali wo alongozganga pa nyengu yo aziŵanga vinandi cha ndipu atenere kuti anangisanga vinthu vinyaki. Kweni akhumbikanga mbwenu kuŵatumbika. Po chisuzgu chikulu chiŵandika, tazamukhumbika kuŵathemba ukongwa ŵara kuti atipaski ulongozgi kuluska mo tichitiya sonu. Pa nyengu iyi, panyaki vingazija vakusuzga kuzilonde ulongozgi kutuliya ku likulu lidu pamwenga ku ofesi ya nthambi. Mwaviyo, nkhwakukhumbika kuti tiŵayanjengi kweniso kuŵatumbika ŵara pasonu panu. Kwali vinthu ve wuli, tiyeni tilutirizgi kuŵanaŵana umampha, tikhumbika cha kuŵanaŵaniya waka vo yiwu anangisa, kweni tikumbukengi fundu yakuti Yehova kuziya mwaku Yesu walongozga anthulumi akugomezgeka ŵenaŵa. Nge mo chisoti chivikiliya mutu wa msilikali, chilindizga chidu cha utaski nachu chivikiliya maŵanaŵanu ngidu. Chilindizga chanthazi, chititiwovya kuziŵa kuti vo charu ichi chipereka vambula ntchitu. (Afi. 3:8) Chilindizga chidu chititiwovya kulutirizga kuja akuzika kweniso kuja akukho. w23.06 11-12 ¶11-12

Ŵanthu wo azomera mudanu wa “munthukazi muzereza,” akhumbika kusankha kuzomera pamwenga kukana. Pe vifukwa vakuvwika vo titenere kukhweche ureŵi. “Munthukazi muzereza” wakonkhoskeka kuti wakamba kuti: “Maji ngakuba nganowa ukongwa.” (Nthanthi 9:17) Kumbi “maji ngakuba” ndi vinthu wuli? Bayibolu liyeruzgiya kugonana kwa ŵanthu akutorana ndi maji ngakusisipuwa. (Nthanthi 5:​15-18) Munthulumi ndi munthukazi wo akutorana mwa dangu, mbakufwatuka kugonana. Kweni venivi vakupambana ndi “maji ngakuba.” Ivi vingang’anamuwa kugonana kwambula kuzomerezeka. Kanandi ŵanthu wo achita ureŵi achita venivi mwakubisa nge mo munkhungu wachitiya asani watuba. “Maji ngakuba” ngangawoneka ngakunowa ukongwa asani ŵanthu wo atingamwa awona kuti palivi yo waziŵengi ubudi wawu. Kweni kwenuku nkhujipusika, chifukwa Yehova wawona vosi. Vingawa vakuŵaŵa ukongwa asani ubwezi widu ndi Yehova wanangika. Mwaviyo chingaja chinthu ‘chakunowa’ cha.—1 Akori. 6:​9, 10. w23.06 22 ¶7-9

Kumbi mutenere kuchitanji asani muwona kuti mufiska cha kupemphera kwaku Yehova mwakutuliya pasi pa mtima pamwenga mukondwa cha asani mupharazga nge mo mwachitiyanga kali? Mungaŵanaŵananga cha kuti Yehova wakuleka kukuwovyani ndi mzimu waki. Chifukwa chakuti mwe ambula kufikapu, mungasinthasintha mo muvwiya mumtima. Asani muwona kuti mwaleka kuchita phamphu pakuteŵete Yehova, muŵanaŵaniyengi chakuwoniyapu cha wakutumika Paulo. Chinanga kuti wakhumbisiskanga kuyezga Yesu, iyu waziŵanga kuti nyengu zinyaki waŵengevi mtima wakukhumbisiska kuchita vo wakhumba. Paulo wangusimikiza kuti wafiskengi uteŵeti waki chinanga kuti nyengu zinyaki wangaŵavi mtima wakukhumbisiska kuchita viyo. Mwakuyanana ŵaka, lekani kusankha vakuchita mwakukoliyana ndi mo muvwiya mumtima pa nyengu yo. Simikizani kuti muchitengi cho ntchakwenere chinanga mungaŵa kuti mukhumba cha kuchita viyo. Asani mulutirizga kuchita cho ntchakwenere, mungasintha mo muvwiya mumtima.—1 Akori. 9:16. w24.03 11-12 ¶12-13

Nasi tingalongo kuti titiŵayanja abali ndi azichi ŵidu, mwakuja nawu pa ubwezi kweniso kucheza nawu. (2 Akori. 6:​11-13) Tanandi tiwungana ndi abali ndi azichi wo mbakupambana ndi isi kweniso amijalidu yakupambanapambana. Tingalutirizga kuŵayanja ukongwa abali ndi azichi ŵenaŵa asani tiwonamu mijalidu yamampha mwaku yiwu. Asani tiwona Akhristu anyidu nge mo Yehova watiŵawone, tilongo kuti titiŵayanja. Tazamukhumbika kwanja ukongwa abali ndi azichi mu nyengu ya chisuzgu chikulu. Asani chisuzgu chikulu chaziyamba, kumbi Yehova wazakutivikiliya wuli? Tiyeni tikambiskani vo Yehova wangukambiya ŵanthu ŵaki pa nyengu yo tawuni yakali ya Babiloni anguyiyukiya. Iyu wangukamba kuti: “Mwaŵanthu ŵangu, lutani, mukasere muvipinda vinu vamukati, ndipu mukajali visasa vinu. Mukabisami kwa kanyengu kamanavi mpaka po ukali wajumphiya.” (Yesa. 26:20) Panyaki nasi tingazikhumbika kulondo ulongozgi wenuwu mu nyengu ya chisuzgu chikulu. w23.07 6-7 ¶14-16

Jani ndi chiziŵiliza chakuja akoloŵa. Jifumbeni kuti: ‘Kumbi ŵanthu atindiziŵa kuti nde wakoloŵa, wambula kusuzga kuchita nayu vinthu kweniso wakuzomereza maŵanaŵanu nga ŵanthu anyaki? Pamwenga atindiwona nge munthu wakukhwimisa vinthu, wakusuzga kweniso muvwa zaki? Kumbi ndivwisiya maŵanaŵanu nga anyangu ndi kukoliyana ndi vo akhumba asani mphakwenere?’ Asani titililongo ukongwa jalidu lakoloŵa ndikuti titimuyeza so ukongwa Yehova ndi Yesu. Tikhumbika kuja akoloŵa asani vinthu vasintha pa umoyu widu. Kusintha kwenuku kungachitiska kuti tikumani ndi masuzgu ngo takhazanga cha. Mwakuyeruzgiyapu, angatisaniya ndi nthenda yinyaki yikulu kuchipatala. Kweniso chifukwa cha masuzgu nga chuma mucharu pamwenga kusintha kwa boma, vinthu vingasinthiya limu pa umoyu widu. (Waku. 9:11) Nyengu zinyaki so vingatisuzga asani uteŵeti wasintha. Tingaziŵiliya umoyu wasonu asani tichita vinthu vinayi ivi: (1) tizomereza kuti vinthu vasintha, (2) tiŵanaŵaniya vinthu va munthazi, (3) tiŵanaŵaniya vinthu vamampha, kweniso (4) tiwovya ŵanthu anyaki. w23.07 21-22 ¶7-8

Mchimi Daniyeli wenga wachinyamata pa nyengu yo Ababiloni angumuko nge kapolu ndi kuluta nayu ku Babiloni. Chinanga kuti Daniyeli wenga wachinyamata, alongozgi a ku Babiloni angumukhorwa. Yiwu angukopeka chifukwa anguwona kuti Daniyeli wenga ‘wambula kalema kekosi, wakuwoneka umampha,’ kweniso kuti watuliyanga mu fuku lakuzirwa. (1 Samu. 16:7) Mwaviyo, Ababiloni angumusambiza kuti wateŵetiyengi mu nyumba yachifumu. (Dani. 1:​3, 4, 6) Yehova wanguyanja Daniyeli chifukwa cha mo wawonekiyanga cha pamwenga maudindu ngo wenga nangu mu nyumba yachifumu. Kweni wangumuyanja chifukwa chakuti wangusankha kuja wakugomezgeka kwaku Yehova. Viwoneka kuti Daniyeli ndipu we ndi vyaka va m’ma 20 pa nyengu yo Yehova wangukamba kuti iyu wenga murunji nge Nowa kweniso Yobu. Nowa ndi Yobu anguteŵete Yehova mwakugomezgeka kwa vyaka vinandi. (Gene. 5:32; 6:​9, 10; Yobu 42:​16, 17; Ezeki. 14:14) Ndipu Yehova wangulutirizga kwanja Daniyeli kwa umoyu waki wosi.—Dani. 10:​11, 19. w23.08 2 ¶1-2

Asani mukhumba kugula nyumba, mukhumbika kufufuza chechosi chakukwaskana ndi nyumba yo mugulengi. Tingachita so va nge venivi asani tiŵerenga kweniso kusambira Bayibolu. Asani mutiliŵerenga mwakuthaŵiriya mungaziŵa ŵaka fundu zapachanyapachanya, kung’anamuwa “fundu zipusu za mu mazu ngakupaturika ngaku Chiuta.” (Ahe. 5:12) Mumalu mwaki, nge mo tingachitiya ndi nyumba yo tikhumba kugula, kuti tiliziŵi umampha Bayibolu tikhumbika kusere “mukati” pamwenga kulisambira mwakuphwere. Nthowa yamampha ukongwa yakusambiriya Bayibolu nkhuwona mo vigaŵa vakupambanapambana va uthenga wa mu Bayibolu vilumikiziyana. Yesesani kuvwisa vo mugomezga kweniso kuziŵa vifukwa vo mugomezge, kuti vinthu vo musambira vauneneska. Kuti tingavwisi umampha Mazu ngaku Chiuta tikhumbika kusambira mwakuphwere fundu za ndimba. Wakutumika Paulo wanguchiska Akhristu a mu nyengu yaki kuti asambirengi Mazu ngaku Chiuta ndi mtima wosi kuti “[avwisi] umampha ukongwa usani, utali, kukwera, ndi kusere” kwa uneneska. Kuchita viyo, kwaŵawovyanga kuti chivwanu chawu chime “misisi ndi kujalikiskika.” (Aefe. 3:​14-19) Nasi tikhumbika kuŵayezga. w23.10 18 ¶1-3

Bayibolu le ndi vakuwoniyapu va ŵanthu anandi wo ŵenga akuzikira. Mungachita umampha kufufuza nkhani zenizi pakumwija. Mwakuyeruzgiyapu, Davidi wangusankhika kuti wazamuja fumu ya Ayisirayeli pa nyengu yo wenga munamana ukongwa, kweni iyu wangulindizga kwa vyaka vinandi kuti wayambi kulamuliya. Simiyoni ndi Ana anguteŵete Yehova mwakugomezgeka achilindizga Mesiya wakulayizgika. (Luka 2:​25, 36-38) Muchisambira nkhani zenizi, saniyani kwamuka kwa mafumbu yanga: Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguwovya munthu uyu kulongo kuzikira? Kumbi wanguyanduwa wuli chifukwa chakuja wakuzikira? Kumbi ini ndingamuyezga wuli? Mungayanduwa so asani mungasambira nkhani za ŵanthu wo angutondeka kulongo kuti mbakuzikira. (1 Samu. 13:​8-14) Mungajifumba kuti: ‘Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitiska kuti atondeki kuja akuzikira? Kumbi angukumana ndi masuzgu wuli chifukwa chakutondeka kuzikira?’ w23.08 25 ¶15

Wakumika Peturo wenga wakugomezgeka ndipu wanguzomereza cha kuti chechosi chimutondekesi kulutirizga kuja wakusambira waku Yesu. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wangulongo kuti wenga wakugomezgeka pa nyengu yo Yesu wangukamba fundu yinyaki, yo akusambira ŵaki anguyivwisa cha. (Yoha. 6:68) Mumalu mwakufumba kuti Yesu wakonkhoski vo wang’anamuwanga, anandi anguleka kulondo Yesu. Kweni Peturo wanguleka cha. Iyu wanguziŵa kuti ndi Yesu pe yo we ndi “mazu ngakupaska umoyu wamuyaya.” Yesu wanguziŵa kuti Peturo ndi akutumika anyaki wosi amujowongi. Chinanga kuti venga viyo, Yesu wangusimikiziya Peturo kuti wazamuwelere ndipu wazamulutirizga kuja wakugomezgeka. (Luka 22:​31, 32) Yesu wanguziŵa kuti “Mzimu ukhumbisiska . . . kweni liŵavu ndakulopwa.” (Mariko 14:38) Mwaviyo, chinanga kuti Peturo wangukana kuti watimuziŵa cha Yesu, Yesu wangumujowo cha wakutumika waki. Iyu wati wayuskika wanguwoneke kwaku Peturo ndipu viwoneka kuti pa nyengu yeniyi Peturo wenga yija. (Mariko 16:7; Luka 24:34; 1 Akori. 15:5) Ivi vitenere kuti vingumuchiska ukongwa Peturo, yo pa nyengu iyi wajimbanga mulandu ukongwa chifukwa cha vo wanguchita! w23.09 22 ¶9-10

Chiuta wagowoke pamwenga kubenekere maubudi nga ŵanthu wo ŵe ndi chivwanu mwaku iyu. Iyu watiŵagowoke ndi mtima wosi ndipu watingakumbuka so cha maubudi ngawu. (Sali. 32:​1, 2) Ŵanthu aviyo Chiuta watiŵawona kuti mbambula kalema ndipuso mbarunji chifukwa cha chivwanu chawu. Chinanga kuti Abrahamu, Davidi kweniso ateŵeti anyaki akugomezgeka aku Chiuta angukambika kuti mbarunji, ŵenga ambula kufikapu mbwenu. Kweni chifukwa cha chivwanu chawu Chiuta waŵawonanga kuti mbambula kalema, ukongwa asani watiŵayeruzgiya ndi ŵanthu wo amusopanga cha. (Aefe. 2:12) Mukalata yo wakutumika Paulo wangulembe Akhristu a ku Roma, wangukonkhoska mwakuvwika umampha kuti chivwanu ntchakukhumbika ukongwa kuti munthu waje bwezi laku Chiuta. Abrahamu ndipuso Davidi ngenga mabwezi ngaku Chiuta chifukwa chakuti ŵenga ndi chivwanu mwaku Iyu. Isi nasi tingaja mabwezi ngaku Chiuta chifukwa cha chivwanu chidu. w23.12 3 ¶6-7

Mazuŵa nganu Akhristu apereka sembi kwaku Yehova mwakugwiriskiya ntchitu nyengu yawu, nthazi kweniso vinthu vakuliŵawu vo ŵenavu pakumuteŵete. Tingalongo kuti tiwonga mwaŵi wo tenawu wakusopa Yehova, mwakupereka sembi zamampha ukongwa kwaku iyu. Kukumaliya kwa kalata yo wangulembe Aheberi, Paulo wangukamba vinthu vo tikhumbika kuchita nyengu zosi pakusopa Yehova. (Ahe. 10:​22-25) Vinthu vaki nkhupemphera kwaku Yehova, kupharazga, kuwungana kweniso kuchiskana “ukongwa po [tiwona] kuti zuŵa [laku Yehova] le pafupi.” Kukumaliya kwa buku la Chivumbuzi, mungelu waku Yehova wakamba mazu ngakuti: “Sopa Chiuta!” (Chivu. 19:10; 22:9) Mazu ngenanga watingakamba kaŵi kulongo kuti kuchita venivi nkhwakukhumbika ukongwa! Mwaviyo, tingaluwanga cha fundu zandimba zenizi zakukwaskana ndi nyumba yakusopiyamu yikulu yauzimu yaku Yehova kweniso mwaŵi wo tenawu wakusopa Chiuta widu! w23.10 29 ¶17-18

Tosi tikhumba ‘kulutirizga kwanjana.’ Kweni tingachita umampha kukumbuka fundu yo Yesu wangutcheŵesa yakuti “chanju cha anandi chazamuzizira.” (Mate. 24:12) Yesu wang’anamuwanga cha kuti akusambira ŵaki anandi azamuleka kwanjana. Chinanga kuti ve viyo, titenere kuphwere kuti tileki kuja ndi mtima wambula kwanja anyidu wo ŵanthu anandi ŵe nawu mucharu ichi. Tichiŵanaŵaniya fundu yeniyi, tiyeni tikambiskani fumbu lakukhumbika ukongwa lakuti: Ntchinthu wuli chingatiwovya kuziŵa asani titiŵayanja ukongwa abali ndi azichi? Nthowa yimoza yo tingaziŵiya asani titiŵayanja ukongwa abali ndi azichi, ndi mo tichitiya asani vinthu vinyaki vatichitikiya pa umoyu widu. (2 Akori. 8:8) Wakutumika Peturo wangukamba kuti: “Chakukhumbika ukongwa ntchakuti muyanjanengi ukongwa, chifukwa chanju chiwundiya maubudi nganandi.” (1 Petu. 4:8) Mwakuyeruzgiyapu, vo tichita asani Akhristu anyidu anangisa vinthu vinyaki pamwenga atiguŵisa vingatiwovya kuziŵa asani titiŵayanja ukongwa. w23.11 10-11 ¶12-13

Tingavwiya cha dangu laku Yesu lakuti tiyanjanengi asani titanja anyaki mu mpingu penipo anyaki titiŵayanja cha. Mbuneneska kuti tingakoliyana ukongwa ndi anyaki kuphara anyaki nge mo Yesu wachitiyanga. (Yoha. 13:23; 20:2) Kweni wakutumika Peturo watitikumbusa kuti tikhumbika kufwiyapu kuti ‘tiyanjengi abali’ chifukwa wosi ŵe mu banja lidu. (1 Petu. 2:17) Peturo watitipempha kuti ‘tiyanjanengi ukongwa kutuliya mumtima.’ (1 Petu. 1:22) Mu nkhani iyi, mazu ngakuti kwanja anyidu “kutuliya mumtima” ngang’anamuwa kwanja munthu munyaki chinanga kuti vakusuzga kuti uchiti viyo. Mwakuyeruzgiyapu, kumbi tingachita wuli asani mubali widu watiguŵisa mu nthowa yinyaki yeyosi? Chakwamba tingakhumba kuti tiweze mumalu mwakumulongo kuti titimuyanja. Kweni Peturo wangusambira kwaku Yesu kuti kuweze kutimukondwesa cha Chiuta. (Yoha. 18:​10, 11) Peturo wangulemba kuti: “Mungaweziyanga uheni pa uheni cha pamwenga kunyoza pa kunyoza, mumalu mwaki muweziyengi vitumbiku.” (1 Petu. 3:9) Chanju chakutuliya mumtima chingakuwovyani kuti mulongongi lisungu kweniso kuŵanaŵaniya ŵanthu. w23.09 28-29 ¶9-11

Tizizwa ukongwa kuwona mo mwana wakuliya mwaliŵiliŵi mpaka kuja munthu mura. Kukuwa kwa mwana kuchitika ŵaka kwija. Kweni kuti munthu wakuwi ndi kuja Mkhristu wakukhwima mwauzimu, vichitika ŵaka vija cha. (1 Akori. 13:11; Ahe. 6:1) Kuti tifiki penapa, tikhumbika kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Tikhumbika so mzimu waki wakupaturika kuti utiwovyi kuja ndi mijalidu yo yikondwesa Chiuta, kusambira malusu kweniso vinthu vinyaki vo vingazitiwovya pa umoyu widu ndipuso kunozgeke maudindu ngo tingazija nangu kunthazi. (Nthanthi 1:5) Yehova wakupanga taŵanthu kuti tije munthulumi pamwenga munthukazi. (Gene. 1:27) Yapa vakuziŵikiya limu kuti anthulumi ndi anthukazi mbakupambana mo akupangikiya kweni apambana so mu nthowa zinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wakupanga anthulumi kweniso anthukazi kuti afiskengi maudindu nganyaki. Mwaviyo, akhumbika mijalidu kweniso malusu nganyaki kuti viŵawovyi kufiska maudindu ngawu.—Gene. 2:18. w23.12 18 ¶1-2

Kumbi Yesu wakhumbanga kuti ŵanthu agwiriskiyengi ntchitu zina chayilu la Awisi? Hinya. Alongozgi anyaki avisopa a mu nyengu yaki, agomezganga kuti nkhuŵavi ulemu kuzumbuwa zina laku Chiuta. Kweni Yesu wanguzomereza cha kuti maŵanaŵanu ngenanga ngambula kutuliya mu Malemba ngamutondekesi kutumbika zina la Awisi. Kumbukani vo vinguchitika Yesu wati wachizga munthu yo wenga ndi viŵanda muchigaŵa cha Agerasa. Ŵanthu a kwenuku anguchita mantha ukongwa ndipu angupempha Yesu kuti watuweku. Mwaviyo, iyu wanguja muchigaŵa chenichi cha. (Mariko 5:​16, 17) Chinanga kuti venga viyo, Yesu wakhumbanga kuti ŵanthu a kwenuku aziŵi zina laku Yehova. Mwaviyo, iyu wangukambiya munthu yo wanguchizgika kuti wakambiyengi ŵanthu vo Yehova wangumuchitiya mumalu mwakukamba vo Yesu wangumuchitiya. (Mariko 5:19) Venivi ndivu so Yesu wakhumba kuti isi tichitengi mazuŵa nganu. Iyu wakhumba kuti tiziŵisi ŵanthu zina la Awisi pacharu chosi! (Mate. 24:14; 28:20) Asani tichita venivi, tikondwesa Yesu Fumu yidu. w24.02 10 ¶10

Ndi mwaŵi ukulu ukongwa kuja mu gulu laku Yehova mu mazuŵa nganu ngakumaliya ngakusuzga ukongwa. Po vinthu mucharu ichi vihenekeheneke, Yehova watipaska abali ndi azichi ŵidu kuti atiwovyengi. (Sali. 133:1) Watitiwovya so kuti tijengi ndi mabanja ngalikondwa. (Aefe. 5:33–6:1) Kweniso watitipaska zeru ndipuso kuwamu vo titiwovya kuti tije ndi chimangu cha mumtima. Kweni tikhumbika kufwiyapu kuti tilutirizgi kuteŵete Yehova mwakugomezgeka. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti nyengu zinyaki tingaguŵa ndi vo ŵanthu anyaki anangisa. Kweniso tingaguŵa ndi vo taŵeni tinangisa, ukongwa asani vinthu vo titivichita mwakuwerezawereza. Tikhumbika kulutirizga kuteŵete Yehova (1) asani Mkhristu munyidu watiguŵiska, (2) asani munthu yo tikutorana nayu watiguŵiska, kweniso (3) asani taŵeni tanangisa vinthu vinyaki. w24.03 14 ¶1-2

Kanandi mutuvwa vo vichitikiya abali ndi azichi wo angusankha kuchita vinandi pakuteŵete Yehova. Panyaki yiwu angusere Sukulu ya Apharazgi a Ufumu pamwenga anguluta kuchigaŵa ko kukhumbika apharazgi anandi. Asani namwi muwona kuti mungafiska, mungachita umampha kuja ndi chilatu chenichi. Ateŵeti aku Yehova akhumbisiska kuchita vinandi pakumuteŵete. (Machi. 16:9) Kweni wuli asani pasonu panu mungafiska cha kuchita viyo? Mungajivwanga kuti mwe akumaliyapu cha. Chakukhumbika ukongwa ntchakuti mulutirizga kukunthiyapu. (Mate. 10:22) Ziŵani kuti Yehova wakondwa ukongwa asani muchita vo mungafiska kuti mumuteŵete mwakukoliyana ndi mo vinthu viliri pa umoyu winu. Yeniyi ndiyu nthowa yamampha ukongwa yo mungalongore kuti mulutirizga kulondo Yesu asani mwabatizika.—Sali. 26:1. w24.03 10 ¶11

Awusefwi akuchanya alayizga kuti atigowokiyengi asani talapa. (Sali. 86:5) Asani titijivwiya lisungu nadi chifukwa cha maubudi ngidu, tingasimikiza kuti vo Yehova wakukamba vauneneska ndipu wakutigowoke nadi. Kumbukani kuti Yehova ngwakukhwimisa vinthu cha. Iyu wakhumba cha kuti tichitengi vo tingatondeka kufiska. Iyu wawonga ukongwa vosi vo titimuchitiya, chikulu tiyesesa kuchita vo tingafiska. Ŵanaŵaniyani ateŵeti aku Yehova a mu nyengu yakali wo angumuteŵete ndi mtima wosi. Yumoza mwa ŵanthu ŵenaŵa ndi wakutumika Paulo. Iyu wanguteŵete Yehova mwaphamphu kwa vyaka vinandi, ndipu wangwenda mitunda yitaliyitali kweniso wangujalikiska mipingu yinandi. Kweni vinthu vati vasintha pa umoyu waki iyu wapharazganga ukongwa cha nge mo wachitiyanga kali. Kumbi venivi vingung’anamuwa kuti Chiuta wanguleka kukondwa nayu? Awa. Iyu wangulutirizga kuchita vosi vo wangafiska ndipu Yehova wangumutumbika. (Machi. 28:​30, 31) Mwakuyanana ŵaka, vo tichita pakuteŵete Yehova vingasintha nyengu zinyaki. Kweni chakukhumbika ukongwa kwaku iyu ntchifukwa cho tichitiya vinthu vo. w24.03 27 ¶7, 9

Kuziya mumapempheru ngo wapempheranga kwaku Yehova, Yesu wangulongo chakuwoniyapu chamampha ukongwa kwa akusambira ŵaki. Pa nyengu yosi yo wachitanga uteŵeti waki pacharu chapasi, Yesu wapempheranga kaŵikaŵi. Iyu wapatuwanga nyengu yakupemphere chifukwa kanandi watangwanikanga kweniso ŵanthu anandi azanga kwaku iyu. (Mariko 6:​31, 45, 46) Iyu wayukanga ndi mlenjilenji kuti wakapempheri kwaku yija. Nyengu yinyaki iyu wangupemphera usiku wosi wechendasankhi chinthu chinyaki chakukhumbika ukongwa. (Luka 6:​12, 13) Kweniso pa usiku wakuti wafwengi mawa laki, Yesu wangupemphera mwakuwerezawereza kuti waŵiki maŵanaŵanu ngaki ngosi pakufiska chigaŵa chakusuzga ukongwa cha uteŵeti waki wa pacharu chapasi. (Mate. 26:​39, 42, 44) Chakuwoniyapu chaku Yesu chititisambiza kuti kwali tingatangwanika wuli, tikhumbika kupatuwa nyengu yakupemphere. Nge Yesu, tikhumbika kupatuwa nyengu yakupemphere nge kuyuka mlenjilenji pamwenga kugona mwakusweriyapu kuti tipempheri. Asani tichita viyo, tilongo kuti titimuwonga Yehova chifukwa cha mphasu yapade yeniyi. w23.05 3 ¶4-5

Wonani mazu ngakuti “chapungulikiya” mu lemba la zuŵa la msanawale. Buku linyaki lakukonkhoska Bayibolu likamba kuti mazu ngenanga ngang’anamuwa kuti “chaza paku isi nge msinji.” Mazu ngenanga ngalongo kuti Yehova watiŵayanja ukongwa akusankhika. Akusankhika aziŵa kuti “atanjika ndi Chiuta.” (Yuda 1) Wakutumika Yohane wangukonkhoska mo yiwu avwiya po wangulemba kuti: “Ŵanaŵaniyani chanju cho Ada akutilongo, kuti tidaniki ŵana aku Chiuta!” (1 Yoha. 3:1) Kumbi Yehova watanja akusankhika pe? Awa! Yehova walongo so kuti watanja tosi. Kumbi Yehova walongo wuli kuti watitiyanja nadi? Iyu wakupereka sembi yakuwombole ndipu wakulongo kuti watitiyanja ukongwa kuluska mo ŵanthu atitiyanjiya.—Yoha. 3:16; Aro. 5:8. w24.01 28 ¶9-10

Vesi ili likamba so chinthu chinyaki cho chinguwovya Davidi kuti wamalani ndi mantha ngo wenga nangu. Chinanga kuti umoyu waki wenga pa ngozi, iyu waŵanaŵaniyanga vo Yehova wazakumuchitiya kunthazi. Davidi waziŵanga kuti Yehova wamutaskengi pa nyengu yakwenere. Yehova wangukambapu kali kuti Davidi wajengi fumu ya Isirayeli. (1 Samu. 16:​1, 13) Kwaku Davidi, chechosi cho Yehova walayizga venga nge kuti chinthu cho chafiskika kali. Kumbi Yehova walayizga kuti wakuchitiyeninginji? Tikhazapu cha kuti Yehova wativikiliyengi ku masuzgu ngosi ngo tikumana nangu. Kweni kwali mungakumana ndi mayeseru wuli mucharu chiheni ichi, Yehova wazamutuzgapu masuzgu ngosi mucharu chifya. (Yesa. 25:​7-9) Mlengi widu we ndi nthazi zakuyuskiya ŵanthu akufwa, kutichizga ku matenda ngidu kweniso kutuzgapu wosi wo atitisuska.—1 Yoha. 4:4. w24.01 6 ¶12-13

Muŵanaŵaniyengi chifukwa cho mungupereke umoyu winu kwaku Yehova kweniso kubatizika. Mungusankha kuchita venivi chifukwa chakuti mukhumba kuteŵete Yehova. Kumbukani vo vingukuwovyani kusimikiza kuti mwasaniya uneneska. Mungumuziŵa Yehova ndipu mungwamba kumutumbika kweniso kumuyanja nge Awusemwi akuchanya. Mungwamba kumugomezga ndipu mungulapa. Mtima winu ungukuchiskani kuti muleki nkharu ziheni ndipuso kuti muchitengi vinthu mwakukoliyana ndi khumbu laku Chiuta. Mungukondwa mwati mwaziŵa kuti Chiuta wakugowokiyani. (Sali. 32:2) Mungwamba kuwungana kweniso kukambiya ŵanthu anyaki vinthu vamampha vo mwasambiranga. Nge Mkhristu wakujipereka kweniso wakubatizika, sonu mutenda pa msewu wakulazgiya ku umoyu. Ndipu mwasimikiza kuti mutuwengepu cha. (Mate. 7:​13, 14) Mwaviyo, lutirizgani kuja akugomezgeka, kuma gwa pakuteŵete Yehova kweniso kuvwiya marangu ngaki ndi mtima wosi. w23.07 17 ¶14; 19 ¶19

Asani muŵanaŵaniya vo mungulayizga mu pempheru pa nyengu yo mwajiperekanga, muŵengi ndi nthazi zakukaniya mayeseru ngengosi. Mwakuyeruzgiyapu, mungakopana cha ndi mulumu pamwenga muwolu wamweni chifukwa mukumulayizga kali Yehova kuti mwazamuchita cha venivi. Asani muzomereza cha kuti makhumbiru ngaheni ngakuwi mumtima winu, ndikuti musuzgikengi cha kungatuzgamu asani ngayamba ŵaka. Asani mwachita viyo, ‘mutuwengepu’ “panthowa ya ŵanthu aheni.” (Nthanthi 4:​14, 15) Kukumbuka kuti Yesu wangusimikiza kuti wakondwesengi Awisi, kungakuwovyani kuti mukanengi mwaliŵi chinthu chechosi cho muziŵa kuti chimukondwesengi cha Chiuta yo mukujipereka kwaku iyu. (Mate. 4:10; Yoha. 8:29) Vo muchita asani mwakumana ndi masuzgu pamwenga muyeseka kuti muchiti chinthu chiheni, vingalongo kuti musimikiza kuti ‘mulutirizgengi kulondo’ Yesu. Asani muchita viyo, mungasimikiza kuti Yehova wakuwovyeningi kuti mulutirizgi kulondo Yesu. w24.03 9-10 ¶8-10