Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti
NOVEMBER 5-11
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | YOHANE 20-21
“Kumbi Utindiyanja Kuluska Izi?”
nwtsty vo tisambira pa Yoha. 21:15, 17
Yesu wangukambiya Simoni Peturo: Yesu wachikambiskana nkhani iyi ndi Peturo ndipu pajumpha nyengu yimanavi kutuliya po wangumukaniya katatu. Yesu wangumufumba katatu Peturo, mpaka “Peturo wanguchita chitima ukongwa.” Iyu wangufumba Peturo kuti wamuki yija mwakutuliya pasi pa mtima. (Yoha. 21:17) Pa Yoha. 21:15-17 pe mazu ngaŵi nga Chigiriki ngakuti: a·ga·paʹo ndi phi·leʹo, ngo ngang’anamuwa chanju. Yesu wangufumba Peturo kaŵi kuti: “Kumbi utindiyanja?” Peturo wangusimikiziya Yesu mwakutuliya pasi pa mtima maulendu ngosi ngaŵi kuti ‘watimuyanja ukongwa.’ Yesu wangumufumba so kakumaliya kuti: “Kumbi utindiyanja ukongwa?” Yapa napu wangumusimikiziya so kuti watimuyanja ukongwa. Nyengu yeyosi yo Peturo wasimikiziyanga Yesu kuti watimuyanja, Yesu nayu wamukambiyanga so kuti wakhumbika kuliska akusambira ŵaki mwauzimu asani watimuyanja nadi. Akusambira aku Yesu ŵenaŵa adanika kuti mbereri zaki pamwenga kuti “ŵana ambereri.” (Yoha. 21:16, 17; 1 Petu. 5:1-3) Yesu wangumufumbiya dala Peturo kuti wasimizi yija katatu kuti watimuyanja. Pavuli paki wangumupaska udindu wakuphwere mbereri zaki. Vo Yesu wanguchita vinguwovya kuti paŵevi kukayika kwekosi kuti Yesu wamugowoke nadi Peturo wati wamukana katatu.
kumbi utindiyanja kuluska izi?: Mazu ngakuti “kuluska izi” ngangang’anamuwa vinandi. Ŵanthu anyaki akamba kuti mazu yanga ngang’anamuwa kuti, “Kumbi utindiyanja kuluska mo utanjiya akusambira yaŵa?” pamwenga kuti, “Kumbi utindiyanja kuluska mo atindiyanjiya akusambira yaŵa?” Kweni Yesu watenere kuti wafumbanga kuti “kumbi utindiyanja kuluska vinthu ivi?” Iyu watenere kuti wang’anamuwanga somba zo angubaya, pamwenga vinthu vinyaki vo agwiriskiyanga ntchitu pakubaya somba. Mwaviyo, viwoneka kuti fundu yikulu pa lemba ili njakuti: ‘Kumbi utindiyanja kuluska mo utanjiya vinthu vakuliŵavu? Asani utanja ukongwa ini, liska ŵana ambereri ŵangu.’ Fumbu ili lenga nadi lakwenere asani tingaŵanaŵaniya mo Peturo wachitiyanga vinthu pakwamba. Chinanga kuti wenga yumoza mwa akusambira akwamba aku Yesu (Yoha. 1:35-42), iyu wangwamba nyengu yeniyo cha kwende nayu limoza nyengu zosi. Mumalu mwaki, iyu wanguwere so kuntchitu yaki ya ulovi. Pati pajumpha myezi, Yesu wangukambiya Peturo kuti waleki ntchitu yo wagwiranga kuti waje “mlovi wa ŵanthu.” (Mate. 4:18-20; Luka 5:1-11) Pati pajumpha nyengu yimanavi kutuliya po Yesu wangufwiya, Peturo wangukamba kuti waluta kuchibaya somba, ndipu akutumika anyaki nawu angulutiya nayu limoza. (Yoha. 21:2, 3) Viwoneka kuti Yesu wachifumba fumbu ili, wakhumbanga kuwovya Peturo kuti wasankhi umampha vakuchita pa umoyu waki. Kumbi Peturo watingi ŵaŵikengi panthazi ntchitu ya ulovi pa umoyu waki, pamwenga watingi ŵaŵikengi panthazi ntchitu yakuphwere ŵana ambereri aku Yesu, wo mbakusambira ŵaki?—Yoha. 21:4-8.
kachitatu: Peturo wangukana Ambuyaki katatu. Yesu nayu wangufumba Peturo kuti wasimikiziyi yija katatu kuti watimuyanja nadi. Peturo wati wasimikiza kuti watimuyanja ukongwa, Yesu wangumukambiya kuti wakhumbika kulongo chanju chenichi mwakuŵika panthazi ntchitu yakupaturika kuluska ntchitu zinyaki zosi. Peturo limoza ndi ŵanthu anyaki wo angupaskika udindu wenuwu akhumbikanga kuliska kweniso kuchiska mskambu waku Khristu wa akusambira ŵaki akugomezgeka. Chinanga kuti Peturo ndi abali wo angupaskika udindu ŵenga akusankhika, nawu akhumbikanga mbwenu kuliskika mwauzimu.—Luka 22:32.
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
nwtsty vo tisambira pa Yoha. 20:17
Leka kundikaniriya: Mazu nga Chigiriki ngakuti haʹpto·mai ngangang’anamuwa “kuko,” “kukaniriya” pamwenga “kundewela.” Mu Mabayibolu nganyaki, mazu yanga ngakufwatulika kuti: “Kundiko cha.” Kweni mazu yanga ngalongo kuti Yesu wamukanizanga cha Mariya wa ku Magadala kumuko. Tikamba viyo chifukwa chakuti wanguŵakanizapu cha anthukazi wo ‘anguko maphazi ngaki’ wati wayuskika. (Mate. 28:9) Viwoneka kuti Mariya wa ku Magadala wawonanga kuti Yesu wepafupi kuluta kuchanya. Iyu wakhumbisiskanga kuja ndi Ambuyaki a Yesu. Ndichu chifukwa chaki wangumukaniriya kuti waleki kuluta. Kuti wamusimikiziyi kuti nyengu yakukwere kuchanya yenga yechendakwani, Yesu wangukambiya Mariya kuti waleki kumukaniriya ndipu wangumutuma kuti wakakambiyi akusambira ŵaki kuti wayuskika.
nwtsty vo tisambira pa Yoha. 20:28
Ambuya kweniso Chiuta wangu!: Ŵanthu anyaki awona kuti mazu yanga ngalongo kuzizwa ndi vo Yesu wanguchita, ndipu akamba kuti Tomasi wakambiyanga Chiuta, Awisi aku Yesu. Kweni anyaki akamba kuti mazu yanga mu Chigiriki chakwambiriya, ngalongo kuti Tomasi wakambiyanga Yesu. Mwemosi mo vingaŵiya, kweni fundu yikulu ya mazu ngakuti “Ambuya kweniso Chiuta wangu” yikonkhoskeka umampha mu Bayibolu. Bayibolu lilongo kuti Yesu wangutumiza uthenga kwa akusambira ŵaki kuti, “Ndikwere kwa Ada wo Mbawusemwi, ndipuso kwaku Chiuta wangu yo ndi Chiuta winu.” Mwaviyo, palivi chifukwa chakugomezge kuti Tomasi wang’anamuwanga kuti Yesu ndi Chiuta wanthazizosi. (Wonani vo tisambira pa Yoha. 20:17.) Tomasi wavwanga Yesu wachipemphera kwa Awisi, wo waŵadananga kuti “Chiuta yija wauneneska.” (Yoha. 17:1-3) Mwaviyo, Tomasi watenere kuti wangukamba kuti Yesu ndi ‘Chiuta waki’ pa vifukwa ivi: Iyu wawonanga Yesu nge “chiuta,” kweni nge Chiuta wanthazizosi cha. (Wonani vo tisambira pa Yoha. 1:1.) Panyaki wangukamba viyo nge mo akambiyanga ateŵeti akali aku Chiuta asani akambiskana ndi angelu wo Yehova waŵatumanga, nge mo ngakambiya Malemba nga Chiheberi. Tomasi watenere kuti wangaziŵanga umampha malemba ngo ngakamba za ŵanthu anyaki pamwenga wo akulembaku Bayibolu, wo akambiskananga ndi mungelu nge kuti akambiskana ndi Yehova Chiuta. (Yeruzgiyani ndi Chiya. 16:7-11, 13; 18:1-5, 22-33; 32:24-30; Ŵeru. 6:11-15; 13:20-22.) Mwaviyo, Tomasi watenere kuti wangukamba kuti Yesu ndi ‘Chiuta waki’ chifukwa chakuti waziŵanga kuti wamiyanga Chiuta wauneneska kweniso kuti ndiyu walongoronga mumalu mwaki.
NOVEMBER 12-18
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | MACHITIDU 1-3
“Mzimu Wakupaturika Ungupungulikiya Mumpingu Wachikhristu”
w86 12/1 29 ¶4-5, 7
Vawanangwa vo Vikondwesa
Pa zuŵa lo mpingu wachikhristu ungwambiya muchaka cha 33 C.E., ŵanthu 3,000 wo angubatizika waka sonu ‘acheziyanga limoza, aryiyanga limoza kweniso apempheriyanga limoza.’ Ntchifukwa wuli anguchita viyo? Yiwu anguchita viyo kuti chivwanu chawu chikho ndipu “angulutirizga kusambizika ndi akutumika.”—Machitidu 2:41, 42.
Ayuda kweniso wo angung’anamukiya ku Chiyuda angunozgeka kuti amuja ku Yerusalemu panyengu ya Phwandu la Pentekositi pe. Kweni wo angwamba waka Chikhristu akhumbisiskanga kuti ajeku nyengu yitaliku kuti asambiri vinandi kweniso kuti chivwanu chawu chije chakukho ukongwa. Venivi vinguchitiska kuti paŵi suzgu la chakurya ndipuso pakugona. Alendu anyaki wo anguluta ku Yerusalemu ŵengavi ndalama zakukwana, kweni anyaki ŵenga ndi ndalama zinandi. Mwaviyo, yiwu angusazgana ndalama kuti awovyi wo ŵengavi.—Machitidu 2:43-47.
Ŵanthu anyaki angugulisa vinthu vawu kweniso angugaŵiyaku anyawu katundu wawu. Yiwu anguchita ivi mwakukhumba ŵija. Pengavi yo wanguchichizgika kuti wagulisi pamwenga kupereka vinthu vaki. Kweniso venivi vachiskanga ŵanthu kuti ajaliyi limu akavu cha. Fundu yikulu yapa njakuti wo ŵenga ndi vinthu vinandi angugulisa vinthu vawu vosi cha mpaka kuja akavu. Mumalu mwaki, yiwu angugulisa katundu wawu ndi kugaŵiyaku anyawu vinthu vawu chifukwa chakuchitiya lisungu abali ŵawu kweniso kuti alutisi panthazi ntchitu za Ufumu.—Yeruzgiyani ndi 2 Akorinto 8:12-15.
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
it-2 61 ¶1
Yesu Khristu
“Mulongozgi Mura wa umoyu.” Kuti walongo wezi ukulu waku Chiuta, Khristu Yesu wakupereka sembi umoyu waki wakufikapu. Sembi yeniyi ndiyu yikujula mwaŵi wakuti akusambira aku Khristu akusankhika akalamuliyi nayu limoza kuchanya, kweniso kuti ŵanthu azije ndi umoyu wamuyaya pacharu chapasi mu Ufumu waki. (Mate. 6:10; Yoha. 3:16; Aefe. 1:7; Ahe. 2:5; wonani pakamutu kakuti RANSOM.) Pavuli paki, iyu wanguja “Mulongozgi Mura wa umoyu” wa ŵanthu wosi. (Machi. 3:15) Mazu nga Chigiriki ngo ngakugwiriskikiya ntchitu pa lemba ili ngakuti “mulongozgi mura,” ngayanana waka ndi ngo ngangugwiriskikiya ntchitu pakukamba zaku Mozesi (Machi. 7:27, 35) yo wenga ‘wakuwusa’ mu Yisrayeli.
Chiuta “Ngwakunozgeka Kugowoka”
14 Jalidu lakugowoka laku Yehova likonkhoskeka umampha pa Machitidu 3:19. Lemba ili likamba kuti: “Lapani ndi kung’anamuka kuti maubudi nginu ngasisitiki.” Mazu ngakuti “kusisita” ngakutuliya ku mazu nga Chigiriki ngo ngangang’anamuwa kuti “kupuputa, . . . pamwenga kunanga.” Akaswiri anyaki a Bayibolu akamba kuti mazu yanga ngang’anamuwa kusisita vo munthu walemba. Kumbi venivi vachitikanga wuli? Kuti apangi inki yo alembiyanga munyengu yakali, asazganga maka, mamphiza nga vimiti, ndi maji. Asani munthu walembe inki yeniyi, wasuzgikanga cha kusisita ndi kasalu kakuzumbwa. Venivi vilongo mtima wamampha wakugowoka wo Yehova wenawu. Asani watigowoke maubudi ngidu, vija nge kuti wangasisita ndi kasalu.
KUSAZGIYAKU LUSU LIDU MU UTEŴETI
it-1 129 ¶2-3
Kumbi ndiyani yo wangusere mumalu mwaku Yudasi kuti waje wakutumika wa nambala 12?
Chifukwa chakuti Yudasi wa ku Keriyoti wangugaruka ndipuso wangufwa wambula kugomezgeka, panguja akutumika 11 pe. Kutuliya panyengu yo Yesu wanguyuskikiya mpaka po wangukwere kuchanya, pangujumpha mazuŵa 40. Pa mazuŵa ngosi yanga, iyu wangusankhapu munthu weyosi cha kuti wasere mumalu mwaku Yudasi. Kutuwa po Yesu wangukwere kuchanya kuzifika pazuŵa la Pentekositi pangujumpha mazuŵa 10. Panyengu yeniyi, akutumika wo angujapu anguwona kuti pakhumbikanga munthu munyaki kuti wasere mumalu mwaku Yudasi, chifukwa cha nyifwa yaki cha, kweni chifukwa cha vinthu viheni vo iyu wanguchita, nge mo ngalongore Malemba ngo Peturo wangungako mazu. (Machi. 1:15-22; Sumu 69:25; 109:8; yeruzgiyani ndi Chivu. 3:11.) Mwakupambana ndi mo venge ndi Yudasi, palivi po pakulembeka kuti akutumika akhumbikanga kuti asankhi so munthu munyaki kuti wasere mumalu mwa wakutumika Yakobe yo wangubayika. Ivi veviyo chifukwa Yakobe wangufwa wakugomezgeka.—Machi. 12:2.
Vo Peturo wangukamba vilongore limu kuti munthu yo wakhumbikanga kusere mumalu mwaku Yudasi kuti waje wakutumika waku Yesu Khristu, wakhumbikanga kuja munthu yo wayendanga limoza ndi Yesu, yo wawonanga vo wachitanga ndipuso vakuziziswa vaki, kweniso yo wangumuwona wati wayuskika. Pakuŵanaŵaniya fundu yeniyi, viwoneka kuti patingi paŵengi pakusuzga kuti asaniyi munthu munyaki yo wangasere mumalu mwa wakutumika munyaki yo wafwa pamwenga yo wagaruka, pijapija asani Chiuta wangaŵawovya kuti asankhi munthu wakwenere. Kweni panyengu iyi, ŵengapu ŵanthu anyaki akwenere wo atingi aserengi mumalu mwaku Yudasi. Pa ŵanthu ŵenaŵa, angusachizgapu ŵanthu ŵaŵi. Tikayika cha kuti yiwu anguŵanaŵaniya fundu ya pa Nthanthi 16:33 ndipu anguchita mayeri, ndipu mayeri ngo ngangulongo kuti Matiyasi ndiyu wenga wakwenere. Pavuli paki, “wangusazgika pa gulu la akutumika 11.” (Machi. 1:23-26) Iyu nayu wenga mugulu la akutumika “12” wo angumalana ndi suzgu lo Ayuda wo alongoronga Chigiriki angukumana nalu. (Machi. 6:1, 2) Tikayika so cha kuti Paulo wangumusaziyapu pagulu la akutumika “12” wachikamba zaku Yesu yo wanguwoneke kwa akutumika wati wayuskika, nge mo likambiya lemba la 1 Akorinto 15:4-8. Mwaviyo, nyengu ya Pentekositi yichikwana, akutumika 12 ŵenaŵa ndiwu ŵenga fawundeshoni ya Yisirayeri wauzimu.
NOVEMBER 19-25
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | MACHITIDU 4-5
“Angulutirizga Kulongoro Mazu Ngaku Chiuta Mwachiganga”
w08 9/1 15, bokosi
Vo Vakambikanga Munyengu ya Akutumika, Valembekanga Ndipu Vikuja Mazu Ngakupaturika
Kumbi Akutumika Ŵenga Ambula Kusambira?
Ŵara kweniso akulamuliya a ku Yerusalemu “ŵati awona kuti Peturo ndi Yohane alongoro vinthu mwambula kubisa kweniso chifukwa chakuti anguziŵa kuti ŵenga ambula kusambira ndipuso ambula kutchuka, anguzizwa ukongwa.” (Machitidu 4:13) Kumbi akutumika ŵenga nadi ambula kusambira kweniso aziŵanga cha kulemba? Pa fundu yeniyi, buku linyaki lakufwatuliya mazu nga mu Bayibolu likamba kuti: “Mazu yanga ngakhumbika kungavwisa umampha chifukwa ngakambapu cha vakuti Peturo [ndi Yohane] angulutaku cha kusukulu. Kweniso ngakambapu cha kuti atondekanga kuŵerenga ndi kulemba. Ŵara kweniso akulamuliya wo angukamba mazu yanga ajiwonanga kuti mbakusambira ukongwa kuluska akutumika.”—The New Interpreter’s Bible.
w08 5/15 30 ¶6
Fundu Zikulu Zakutuliya Mubuku la Machitidu
4:13—Kumbi Peturo ndi Yohane ŵenga ambula kusambira? Awa. Yiwu akambikanga kuti “ŵenga ambula kusambira ndipuso ambula kutchuka” chifukwa chakuti angusambiraku cha masukulu nga Arabi.
it-1 128 ¶3
Wakutumika
Mpingu Wachikhristu Ungukuwa Ukongwa. Akutumika anguchiskika ukongwa ŵati alonde mzimu wakupaturika waku Chiuta pa Pentekositi. Machaputala 5 ngakwamba nga buku la Machitidu nga Akutumika ngalongo kuti Akutumika apharazganga uthenga wamampha mwachiganga kweniso mwambula mantha. Yiwu apharazganga so mwachiganga vakukwaskana ndi kuyuskika kwaku Yesu chinanga kuti akulamuliya aŵamanganga, aŵakhwechuwanga kweniso aŵawofyezanga kuti aŵabayengi. Pentekositi wati wajumphapu, mpingu wachikhristu ungukuwa mwakuziziswa ukongwa chifukwa chakuti akutumika alongozgekanga ndi mzimu wakupaturika. (Machi. 2:41; 4:4) Pakwamba, yiwu apharazganga ku Yerusalemu pe, pavuli paki angwamba kupharazga ku Samariya, ndipu pati pajumpha nyengu angwamba so kupharazga pacharu chosi chapasi.—Machi. 5:42; 6:7; 8:5-17, 25; 1:8.
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
it-1 514 ¶4
Mwa wapakona
Lemba la Sumu 118:22 lilongo kuti mwa wo akuzenga anguwukana ndiwu waja “mutu wapakona” (mu Chiheberi, roʼsh pin·nahʹ). Yesu wangungakamba so mazu ngenanga ndipu wangulongo kuti uchimi uwu ukamba zaku iyu kuti ndi “mwa wapakona” (mu Chigiriki, ke·pha·leʹ go·niʹas, mutu wapakona). (Mate. 21:42; Mariko 12:10, 11; Luka 20:17) Nge mo mwa wo wazengeka pachanya panyumba uwoneke patali, Yesu Khristu nayu waja nge mwa wo we pachanya ukongwa chifukwa ndiyu wangwambisa mpingu wachikhristu wo wenge nyumba yakusopiyamu yauzimu. Peturo nayu wangugwiriskiya ntchitu lemba la Sumu 118:22 wachikamba zaku Yesu ndipu wangulongo kuti wenga “mwa” wo ŵanthu anguwukana. Chinanga kuti ŵanthu angumukana, kweni Chiuta wangumusankha kuti waje “mutu wapakona.”—Machi. 4:8-12; wonaniso 1 Petu. 2:4-7.
w13 3/1 15 ¶4
Peturo ndi Hananiya Angukamba Boza, Nanga Isi Tisambiranjipu?
Hananiya ndi muwolu waki angugulisa munda wawu kuti asaniyi ndalama zakuwovye ŵanthu wo angubatizika ŵaka sonu. Hananiya wachipereka ndalama kwa akutumika, wangukamba kuti wapereka zosi zo wangusaniya wati wagulisa munda waki. Kweni ndimu venge cha! Iyu wangubisa ndalama zinyaki! Chiuta wanguvumbuliya Peturo vo Hananiya wanguchita. Mwaviyo, Peturo wangukambiya Hananiya kuti: “Wapusika munthu cha, kweni Chiuta.” Hananiya wati wavwa ivi, wanguwa pasi ndi kufwa! Pati pajumpha pafufupi maora ngatatu, muwolu waki nayu wanguza ndipu wanguziŵa cha cho chinguchitikiya mulumu waki. Nayuso wangukamba boza ndipu wanguwa pasi ndi kufwa.
NOVEMBER 26–DECEMBER 2
CHUMA CHAKUTULIYA M’MAZU NGAKU CHIUTA | MACHITIDU 6-8
“Mpingu Wasonu Wachikhristu Ungukumana ndi Mayeseru”
“Titenere Kuvwiya Chiuta Nge Wakuwusa”
17 Mumpingu wasonu mungwamba suzgu likulu lo latingi liwutimbanyizengi. Kumbi lenga suzgu wuli? Anandi mwa akusambira wo angubatizika panyengu iyi ŵenga a ku Yerusalemu cha, kweni angutuliya kumadera nganyaki. Mwaviyo, yiwu akhumbanga kuziŵa vinandi ŵechendawere kwawu. Akusambira a ku Yerusalemu angujipereka ukongwa. Yiwu angupereka ndalama zakuguliya chakurya ndi vinthu vinyaki kuti viwovyi ŵanthu ŵenaŵa. (Machi. 2:44-46; 4:34-37) Panyengu yeniyi, mumpingu uwu mungwamba suzgu linyaki lo lakhumbikanga kulimalisa mwakuphwere ukongwa. Suzgu lenili lingwamba chifukwa chakuti “vyoko vo valongoronga Chigiriki vapaskikanga cha chakurya cha zuŵa ndi zuŵa.” (Machi. 6:1) Kweni vyoko vo valongoronga Chiheberi vapaskikanga chakurya. Viwoneke limu kuti ŵanthu yaŵa ŵenga asankhu. Suzgu lenili ndilu latingi litimbanyizengi ukongwa mpingu kuluska masuzgu nganyaki.
“Titenere Kuvwiya Chiuta Nge Wakuwusa”
18 Akutumika wo ateŵetiyanga nge wupu wakulongozga wa mpingu wo wakuwanga ukongwa panyengu iyi, anguwona kuti vatingi viŵengi umampha cha kuti aleki “mazu ngaku Chiuta ndi kwamba kugaŵa chakurya.” (Machi. 6:2) Mwaviyo, kuti amalani ndi suzgu ili, yiwu angutuma akusambira kuti afufuzi ŵanthu 7 “akuzazika ndi mzimu kweniso azeru” wo akutumika atingi aŵaŵikengi kuti “aphweriyengi nkhani yakukhumbika yeniyi.” (Machi. 6:3) Pakhumbikanga kusankha nadi ŵanthu akwenere chifukwa yenga ntchitu yakugaŵa chakurya pe cha. Yiwu akhumbikanga so kusunga ndalama, kugula vinthu kweniso kulemba vosi vakukwaskana ndi mo ndalama zagwiriya ntchitu. Ŵanthu wosi 7 wo angusankhika ŵenga ndi mazina nga Chigiriki. Venivi vitenere kuti vinguwovya vyoko vo vadandawulanga kuti viyambi kukondwa. Akutumika ŵati apemphera ndipuso ŵati awona kuti ŵanthu wo angusankhika ŵenga akwenere, yiwu anguŵaŵika kuti “aphweriyengi nkhani yakukhumbika yeniyi.”
Kufufuza Fundu Zakuzirwa za M’Bayibolu
Stefano Wayanjikanga Ukongwa ndi Chiuta Kweniso Wenga ndi Nthazi
2 Panyengu iyi chisku chaku Stefano chinguwoneka mwakuziziswa ukongwa. Akuyeruzga ŵati amuwona, anguwona kuti chisku chaki “chiwoneka nge chisku cha mungelu.” (Machi. 6:15) Angelu apinga uthenga wakutuwa kwaku Yehova Chiuta. Ndichu chifukwa chaki aŵavi mantha, kweniso achita vinthu mwachimangu. Ndimu so venge ndi Stefano mwakuti akuyeruzga nawu wo amutinkhanga ukongwa angujiwone ŵija venivi. Ntchifukwa wuli iyu wanguleka kuchita mantha?
Kupharazga “Uthenga Wamampha Wakukwaskana ndi Yesu”
16 Mazuŵa nganu, Akhristu ŵe ndi mwaŵi wakugwiraku ntchitu yakuyanana ndi yo Filipu wagwiranga. Kanandi, yiwu apharazga mwamwaŵi uthenga wa Ufumu ku ŵanthu wo akumana waka nawu. Mwakuyeruzgiyapu, yiwu achita venivi asani ŵe pa ulendu. Asani akumana ndi munthu yo wakhumba kuziŵa vinandi, kukambiskana kwawu kuwoneke limu kuti kwachitika waka mwangozi cha. Ivi veviyo chifukwa Bayibolu likamba mwakuvwika umampha kuti angelu ndiwu alongozga ntchitu yakupharazga, kuti uthenga ufiki “ku mtundu wewosi, fuku lelosi, lilimi lelosi ndipuso ku ŵanthu wosi.” (Chivu. 14:6) Yesu wangukambiya limu kuti angelu ndiwu alongozgengi ntchitu yakupharazga. Mu ntharika yaki ya tirigu ndi dulu, Yesu wangukamba kuti munyengu yakuvuna, pamwenga kuti munyengu ya umaliru, angelu ndiwu azamugwira ntchitu yakuvuna. Iyu wangukamba so kut angelu ŵenaŵa “azamutuzgamu mu Ufumu waki vakuguŵiska vosi kweniso ŵanthu wo aleka kuvwiya marangu.” (Mate. 13:37-41) Kweniso, angelu ŵenaŵa azamuwunganiska ŵanthu wo amulamuliya mu Ufumu wakuchanya. Pavuli paki, yiwu azamuwunganiska so “mzinda ukulu” wa “mbereri zinyaki” wo Yehova wakhumba kuwuguziya mugulu laki.—Chivu. 7:9; Yoha. 6:44, 65; 10:16.